Ενώ στην Ελλάδα, τα τελευταία χρόνια, έχουν εγκαταλειφθεί τα ισόβια συμβόλαια υγείας και τα ετησίως ανανεούμενα παρουσιάζονται ως πανάκεια στο συνεχώς αυξανόμενο κόστος περίθαλψης και άρα ασφαλίστρων, διεθνώς εξετάζεται ήδη η στροφή σε συμβόλαια μεγαλύτερης διάρκειας, που θα “απαντούν” στις ανάγκες που δημιουργούν η μακροζωία και οι χρόνιες ασθένειες.

Σύμφωνα με έρευνα της Geneva Association για τη Μακροζωία, καθώς αυξάνονται οι χρόνιες ασθένειες, οι οποίες σχετίζονται όλο και περισσότερο με την ηλικία, τόσο οι ασφαλισμένοι όσο και οι ασφαλιστές έχουν ανάγκη μεγαλύτερης διάρκειας ασφάλιση, για να μπορέσουν να διαχειριστούν πιο αποτελεσματικά τα προβλήματα υγείας. Σε ορισμένες χώρες, μάλιστα, όπως η Ινδία, υπάρχει ήδη μια αναδυόμενη τάση για ατομικά ασφαλιστήρια υγείας διάρκειας δύο ή περισσότερων ετών, τα οποία αποσκοπούν, σε μεγάλο βαθμό, στο να “κλειδώσουν” τα επίπεδα των καταβαλλόμενων ασφαλίστρων για πολλά χρόνια.

Τέτοια προϊόντα μπορεί να είναι ελκυστικά για τους καταναλωτές, καθώς συνήθως συνοδεύονται από εκπτώσεις και φοροαπαλλαγές, ίσως όμως αποτελέσουν πρόκληση για τους ασφαλιστές, εάν δεν συνοδεύονται από αλλαγές στο είδος των υπηρεσιών υγείας και στον τρόπο με τον οποίο παρέχονται στους ασφαλισμένους.

Από την έρευνα της Geneva Association προκύπτει ότι, εάν υιοθετηθούν οι απαιτούμενες αλλαγές, τα ασφαλιστήρια υγείας πολυετούς διάρκειας μπορούν να αποτελέσουν σημαντικό μέσο για την αντιμετώπιση των χρόνιων ασθενειών, οι οποίες συνεχώς αυξάνονται και δεν μπορούν πλέον να αντιμετωπιστούν εντός ενός έτους. Επίσης, τα πολυετή προγράμματα υγείας θα μπορούσαν να συμβάλουν, σε κάποιο βαθμό, και στην αντιμετώπιση του παγκόσμιου ιατρικού πληθωρισμού, καθώς σοβαρές ασθένειες, όπως ο διαβήτης, ο καρκίνος, οι καρδιαγγειακές παθήσεις ή η υψηλή αρτηριακή πίεση, θα προσεγγίζονται σε άλλη βάση, αντί απλώς να ανατιμολογούνται ετησίως. Ειδικότερα, μέσω αυτών των μεγαλύτερης διάρκειας προγραμμάτων, οι ασφαλιστικές εταιρείες θα μπορούσαν να εξασφαλίσουν τα απαραίτητα κίνητρα αλλά και τα χρονοδιαγράμματα που απαιτούνται, για να επενδύσουν σε ένα οικοσύστημα, προσφοράς και ζήτησης, το οποίο θα υποστηρίζει προληπτικά την υγεία, αμβλύνοντας τους παράγοντες που συμβάλλουν στις χρόνιες ασθένειες (σωματική αδράνεια, κακή διαχείριση του στρες, κακή διατροφή κ.ά.), αντί να πληρώνουν απλώς για την ασθένεια.

“Όχημα” τα ομαδικά προγράμματα

Τα ομαδικά προγράμματα υγείας (έναντι των ατομικών προγραμμάτων) μπορούν να αποτελέσουν ένα αξιόπιστο και εμπορικά βιώσιμο “όχημα” για την υιοθέτηση ασφαλιστηρίων πολυετούς διάρκειας. Μια αρχική διαφορετική οπτική προσέγγιση, σύμφωνα με την Geneva Association, μπορεί να περιλαμβάνει τη μετάβαση από τα ετήσια ή τα διετή (όπου αυτά υπάρχουν) σε τριετή προγράμματα, με σαφή κριτήρια αναφοράς, που μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες των εργοδοτών και των εργαζομένων. Αυτά τα προγράμματα, όπως επισημαίνεται, έχουν τη δυνατότητα να συγκεντρώνουν ετερογενείς κινδύνους, να τους διαστρωματώνουν, ανάλογα με τις ανάγκες και τους παράγοντες κόστους, να στοχεύουν στην παρέμβαση, με έμφαση στην πρόληψη, και να κατανέμουν το κόστος σε βάθος χρόνου, επιτρέποντας στους ασφαλιστές να αποδείξουν στους εργοδότες την αξία της πρότασής τους όσον αφορά την ενίσχυση της παραγωγικότητας, τη διασφάλιση της ευημερίας των εργαζομένων και τη διατήρηση των ταλέντων.

Σε κάθε περίπτωση, βέβαια, η υιοθέτηση ενός προγράμματος πολυετούς διάρκειας απαιτεί να υπάρχει επίγνωση ότι οι εκάστοτε κίνδυνοι υγείας μπορούν να αλλάξουν εντός του προβλεπόμενου χρονικού πλαισίου, μετά από την αρχική αξιολόγηση του ασφαλισμένου. Τα στοιχεία δείχνουν ότι, όταν η διαχείριση είναι αποτελεσματική, παθήσεις όπως ο διαβήτης τύπου 2 μπορούν να αντιστραφούν. Ομοίως, ενώ οι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις των φαρμάκων GLP-1 (ενέσιμα φάρμακα για απώλεια βάρους) είναι άγνωστες, αυτή τη στιγμή έχουν αποδειχθεί εξαιρετικά αποτελεσματικά στη μείωση της παχυσαρκίας, η οποία με τη σειρά της μειώνει τον κίνδυνο διαβήτη ή μυοσκελετικών παθήσεων. Ως εκ τούτου, οι ειδικοί της Geneva Association εκτιμούν ότι τα ασφαλιστήρια υγείας πολυετούς διάρκειας, ακόμη και αν είναι σχετικά βραχυπρόθεσμα αρχικά, έχουν τη δυνατότητα να επικεντρωθούν σε συγκεκριμένες παθήσεις και να μειώσουν τον επιπολασμό τους. Ταυτόχρονα, η βελτίωση των δεδομένων επιτρέπει τον έγκαιρο εντοπισμό των ατόμων που διατρέχουν κίνδυνο εμφάνισης αυτών των παθήσεων.

Στο πλαίσιο αυτό, αλλάζει σταδιακά και η σχέση των ασφαλιστών υγείας με τους τρίτους παρόχους υπηρεσιών, όπως τα νοσηλευτήρια και τα διαγνωστικά κέντρα. Οι συμβάσεις τους, που μέχρι σήμερα βασίζονται σε μια αποζημίωση ανά περιστατικό ασθένειας (fee-for-service), θα πρέπει να αλλάξουν. Ήδη υιοθετούνται διαφορετικά μοντέλα αποζημίωσης, βάσει της ποιότητας των υπηρεσιών που προσφέρονται (βλ. και άρθρο του Καθηγητή Π. Ξένου στο τεύχος Μαρτίου της «α.α.»). Αυτά τα μοντέλα επιμερίζουν τον κίνδυνο, δίνοντας κίνητρα για καλύτερη περίθαλψη και ταυτόχρονα προαγωγή της υγείας. Ειδικότερα, εστιάζουν σε περισσότερες εξετάσεις προσυμπτωματικού ελέγχου, βελτιωμένη διαχείριση της χοληστερόλης ή της γλυκόζης στο αίμα ή μεγαλύτερη χρήση τυποποιημένων διαγνωστικών πρωτοκόλλων, όπως ορθολογικές προσεγγίσεις για μαγνητικές και αξονικές τομογραφίες, με ακριβή κατανομή των κινδύνων και των επιβραβεύσεων.

Στην ελληνική πραγματικότητα, συνήθως υιοθετούμε με μεγάλη καθυστέρηση τις όποιες αλλαγές και τάσεις. Για παράδειγμα, η υιοθέτηση οικοσυστημάτων που να υποστηρίζουν προληπτικά την υγεία, πολύ πρόσφατα και από μεμονωμένες εταιρείες έχουν αρχίσει δειλά-δειλά να κάνουν την εμφάνισή τους, στο πλαίσιο των ετησίως ανανεούμενων συμβολαίων υγείας που προσφέρουν. Ωστόσο, καθώς είμαστε μια χώρα γερόντων, η μακροχρόνια φροντίδα και η αντιμετώπιση των χρόνιων ασθενειών, οι οποίες σχετίζονται και με την ηλικία, θα πρέπει να αρχίσουν να μας απασχολούν σοβαρά ως κοινωνία, συμπεριλαμβανομένων των παρόχων υγείας και της ασφαλιστικής αγοράς. Η τελευταία, που μας αφορά και περισσότερο, βρίσκεται ακόμη στο στάδιο της αντιμετώπισης των λάθος επιλογών της όσον αφορά τα ισόβια προγράμματα υγείας· επιλογών που, αντί να δώσουν μια δίκαιη λύση στην αύξηση του κόστους περίθαλψης, επιβάρυναν με υπέρογκες αυξήσεις τους ασφαλισμένους και οδήγησαν σε κυβερνητικές παρεμβάσεις. Παράλληλα, η επιλογή των ετησίως ανανεούμενων συμβολαίων, για να αντικαταστήσουν τα προβληματικά ισόβια, μοιάζει να έχει ξεπεραστεί από την πραγματικότητα. Πλέον η αύξηση του κόστους αφορά και αυτά, ενώ η λύση αναζητείται και πάλι στον πιο αδύναμο κρίκο, στους ασφαλισμένους, οι οποίοι βλέπουν συνεχώς, τα τελευταία χρόνια, διψήφιες αυξήσεις στα ασφάλιστρά τους…

Δήμητρα Καζάντζα

Ακολουθήστε την ασφαλιστική αγορά στο Google News