Σήμερα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσιεύει προκαταρκτικά στοιχεία σχετικά με τους θανάτους από τροχαία ατυχήματα για το 2024. Περίπου 19,800 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους σε τροχαία δυστυχήματα στην ΕΕ πέρυσι, ελαφρά μείωση κατά 3% σε σύγκριση με το 2023. Ισοδυναμεί με 600 λιγότερες ζωές που χάνονται.

Ακόμη και αν οι θάνατοι από τροχαία ατυχήματα μειώθηκαν σημαντικά το 2024 από ό,τι το 2023, ο συνολικός ρυθμός βελτίωσης παραμένει υπερβολικά αργός και τα περισσότερα κράτη μέλη δεν βρίσκονται σε καλό δρόμο για την επίτευξη του στόχου της ΕΕ για μείωση κατά το ήμισυ των θανάτων από τροχαία ατυχήματα έως το 2030. Τον Μάρτιο του 2023, για να ενισχύσει τη δέσμευσή της για την οδική ασφάλεια, η Επιτροπή υπέβαλε δέσμη προτάσεων για τη βελτίωση της οδικής ασφάλειας, συμπεριλαμβανομένων των επικαιροποιημένων απαιτήσεων για τις άδειες οδήγησης και της διασυνοριακής επιβολής, και θα εγκρίνει σύντομα νέα νομοθεσία για τον τεχνικό έλεγχο για τη μείωση των μη ασφαλών οχημάτων στους δρόμους της ΕΕ.

Αποκλίνουσες τάσεις μεταξύ των κρατών μελών

Η πρόοδος στον τομέα της οδικής ασφάλειας σε ολόκληρη την ΕΕ παραμένει άνιση, με ορισμένες χώρες να σημειώνουν σημαντικά βήματα, ενώ άλλες αγωνίζονται για τη μείωση των θανάτων. Τα τελευταία πέντε χρόνια, η Ελλάδα, η Ισπανία, η Γαλλία και η Ιταλία έχουν δει μόνο μέτρια μείωση των θανάτων από τροχαία ατυχήματα, ενώ η Ιρλανδία και η Εσθονία έχουν σημειώσει αύξηση -αν και οι ετήσιες διακυμάνσεις σε μικρότερες χώρες τείνουν να είναι πιο έντονες. Αντίθετα, η Βουλγαρία, η Δανία, η Λιθουανία, η Πολωνία και η Σλοβενία σημειώνουν σημαντική πρόοδο προς την επίτευξη του στόχου μείωσης κατά 50%.

Η Σουηδία και η Δανία παραμένουν οι ασφαλέστερες χώρες όσον αφορά την οδική ασφάλεια, με χαμηλά ποσοστά θνησιμότητας 20 και 24 θανάτων ανά εκατομμύριο κατοίκων, αντίστοιχα. Εν τω μεταξύ, η Ρουμανία (77/εκατομμύρια) και η Βουλγαρία (74/εκατομμύρια), οι οποίες εξακολουθούν να έχουν μερικά από τα υψηλότερα ποσοστά θανάτων από τροχαία ατυχήματα, έχουν σημειώσει σημαντική πρόοδο στη μείωση των θανάτων από τροχαία ατυχήματα, με μείωση άνω του 20 % από το 2019. Ο μέσος όρος της ΕΕ είναι 44 θάνατοι από τροχαία ατυχήματα ανά εκατομμύριο κατοίκων.

Οι πιο επηρεαζόμενες ομάδες και παράγοντες κινδύνου

Οι αγροτικοί δρόμοι εξακολουθούν να αποτελούν τον μεγαλύτερο κίνδυνο, με το 52% των θανάτων να συμβαίνουν σε αυτούς τους δρόμους. Η πλειονότητα των θανάτων από τροχαία ατυχήματα (77%) αφορά άνδρες, ενώ οι ηλικιωμένοι (65+) και οι νέοι (18-24) είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι χρήστες του οδικού δικτύου. Όσον αφορά τον τύπο χρήστη του οδικού δικτύου, οι επιβάτες αυτοκινήτων αντιπροσωπεύουν το μεγαλύτερο ποσοστό θανάτων, ακολουθούμενοι από τους μοτοσικλετιστές (20%), τους πεζούς (18%) και τους ποδηλάτες (10%). Οι ευάλωτοι χρήστες του οδικού δικτύου, συμπεριλαμβανομένων των πεζών, των ποδηλατών και των μοτοσικλετιστών, αποτελούν σχεδόν το 70% των θανάτων στις πόλεις, υπογραμμίζοντας την επείγουσα ανάγκη για βελτιωμένα μέτρα ασφαλείας για την προστασία τους.

Ιστορικό

Το 2018, η ΕΕ έθεσε ως στόχο μείωσης κατά 50% τους θανάτους από τροχαία ατυχήματα -και, για πρώτη φορά, τους σοβαρούς τραυματισμούς- έως το 2030. Αυτό καθορίστηκε στο στρατηγικό σχέδιο δράσης της Επιτροπής για την οδική ασφάλεια και στο πλαίσιο πολιτικής της ΕΕ για την οδική ασφάλεια 2021-2030, στοοποίο καθορίζονται επίσης σχέδια οδικής ασφάλειας με στόχο την επίτευξη μηδενικών θανάτων από τροχαία ατυχήματα έως το 2050 («Όραμα μηδενικού κινδύνου»).

Τον Μάρτιο του 2023, η Επιτροπή υπέβαλε δέσμη προτάσεων για την αντιμετώπιση της οδικής ασφάλειας, συμπεριλαμβανομένων επικαιροποιημένων απαιτήσεων για τις άδειες οδήγησης και καλύτερης διασυνοριακής επιβολής των κανόνων οδικής κυκλοφορίας. Για να συμβάλει περαιτέρω στις προσπάθειες αυτές, η Επιτροπή θα εγκρίνει σύντομα νέες προτάσεις για την αναθεώρηση της νομοθεσίας της για τον τεχνικό έλεγχο, με στόχο τη μείωση του αριθμού των μη ασφαλών οχημάτων στους δρόμους της ΕΕ και των σχετικών ατυχημάτων.

Η οδική ασφάλεια αποτέλεσε επίσης βασικό στοιχείο των πρωτοβουλιών πολιτικής της ΕΕ για την κινητικότητα, συμπεριλαμβανομένης της στρατηγικής για τη βιώσιμη και έξυπνη κινητικότητα, του νέου κανονισμού ΔΕΔ-Μ και του πλαισίου αστικής κινητικότητας.

Μαζί με τις σημερινές στατιστικές, το Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο Οδικής Ασφάλειας δημοσίευσε επίσης μια νέα ετήσια στατιστική έκθεση με στοιχεία έως το 2023 και εμπεριστατωμένες θεματικές εκθέσεις σχετικά με την οδική ασφάλεια σε σχέση με τα παιδιά, τους επαγγελματίες οδηγούς και την κουλτούρα της οδικής ασφάλειας.

Για περισσότερες πληροφορίες: Στατιστικά στοιχεία για την οδική ασφάλεια 2024 λεπτομερέστερα