Τι αποκάλυψε η διαβούλευση για την IDD
Ολοκληρώθηκε στις 29 Ιουνίου η διαβούλευση πάνω στο Σχέδιο Νόμου για την IDD, με τη συμμετοχή του ΣΕΜΑ, της ΠΟΑΔ, της ΕΕΑΕ, του ΠΣΣΑΣ και του ΠΣΑΣ, αρκετών μεμονωμένων ασφαλιστικών διαμεσολαβητών, εκπροσώπου του αλληλασφαλιστικού συνεταιρισμού ΠΑΣΙΑΛ & ΕΑ ΣΥΝ ΠΕ, αλλά όχι της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος, ούτε της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών.
Το σχέδιο νόμου ήταν το αποτέλεσμα μίας νομοπαρασκευαστικής διαδικασίας που κράτησε 14 ολόκληρους μήνες και στην οποία, για πρώτη φορά, συμμετείχαν και εκπρόσωποι του κλάδου των ασφαλιστικών διαμεσολαβητών.
Η κα Δήμητρα Λύχρου και ο κ. Δημήτρης Γαβαλάκης αναμφισβήτητα πέτυχαν πολλά στο πλαίσιο της νομοπαρασκευαστικής επιτροπής, για λογαριασμό των συναδέλφων τους, αλλά όπως λέγεται… “ο εχθρός του καλού είναι πάντα το καλύτερο”.
Τα ιδιαίτερα ενδιαφέροντα σχόλια που κατατέθηκαν κατά τη διάρκεια της 8ήμερης διαβούλευσης, εάν και εφόσον ληφθούν υπόψη στη δημιουργία του τελικού κειμένου, θα μπορούσαν να λειτουργήσουν θετικά στην εύρυθμη λειτουργία της αγοράς και να προσθέσουν στα καλώς εννοούμενα συμφέροντα των ασφαλιστικών διαμεσολαβητών.
Τα ίδια σχόλια, όμως, ή έστω κάποια από αυτά, δυστυχώς επιβεβαιώνουν την αίσθησή μας, ότι η IDD κάθε άλλο παρά ενώνει τον κλάδο.
Το ασυμβίβαστο συνεργασίας στο επίκεντρο
Στο επίκεντρο της διαβούλευσης, όπως προκύπτει από τα σχόλια που κατατέθηκαν, βρέθηκε το ασυμβίβαστο συνεργασίας μεταξύ διαφορετικών Κατηγοριών Διαμεσολάβησης. Σύμφωνα με όσα προβλέπονται στο άρθρο 4 παρ.7 του σχεδίου νόμου, «επιτρέπεται η συνεργασία μεταξύ των ασφαλιστικών διαμεσολαβητών μόνον όταν οι συνεργαζόμενοι είναι εγγεγραμμένοι στην ίδια κατηγορία διαμεσολαβητών του Ειδικού Μητρώου». Σύμφωνα με το άρθρο 18 του σχεδίου νόμου και ειδικότερα την παρ. 3, οι ασφαλιστικοί διαμεσολαβητές εγγράφονται στο ειδικό μητρώο υποχρεωτικά «είτε ως ασφαλιστικοί πράκτορες ή/και συντονιστές ασφαλιστικών πρακτόρων, είτε μόνο ως μεσίτες ασφαλίσεων, είτε μόνον ως ασφαλιστικοί διαμεσολαβητές δευτερεύουσας δραστηριότητας».
Η διάκριση αυτή ήταν, όπως μαθαίνουμε, απαίτηση της ΤτΕ, προκειμένου να διευκολυνθεί το έργο της εποπτείας και να είναι πιο ξεκάθαρο ποιος εκπροσωπεί ποιον και ποιος έχει την ευθύνη για τυχόν λάθη και παραλείψεις.
Είναι γεγονός ότι, τα τελευταία χρόνια, έχει δημιουργηθεί ένα πλήθος μεσιτικών γραφείων που στην ουσία δούλευαν ως πράκτορες, δεν εκπροσωπούσαν δηλαδή τα συμφέροντα του πελάτη (με τη στενή έννοια του ορισμού του μεσίτη, γιατί όλοι για το καλό του πελάτη τους δουλεύουν ή τουλάχιστον έτσι πρέπει να δουλεύουν), αλλά πρακτορεύονταν έναν μεγάλο αριθμό ασφαλιστικών εταιρειών και η διανομή γινόταν μέσω ενός επίσης μεγάλου δικτύου πρακτόρων και ασφαλιστικών συμβούλων.
Με την IDD αυτά τα γραφεία θα πρέπει να επιλέξουν τη μορφή υπό την οποία θα δουλεύουν: ως μεσίτες και άρα εκπρόσωποι των πελατών ή ως πράκτορες;
Όπως είναι φυσικό, η εξέλιξη αυτή δημιουργεί μεγάλες ανατροπές και ίσως και να θίγει κάποια συμφέροντα, σίγουρα πάντως δημιούργησε αντιδράσεις και στο πλαίσιο της διαβούλευσης.
Για «ανισότητες μεταξύ των διαφόρων κατηγοριών των ασφαλιστικών διαμεσολαβητών, αν και το πνεύμα του κοινοτικού νομοθέτη προβλέπει ίσες ευκαιρίες» κάνει λόγο η ΠΟΑΔ στα σχόλια που κατέθεσε στη διαβούλευση, επισημαίνοντας ότι η εφαρμογή της εν λόγω διάταξης (άρθρο 4 παρ. 7) θα έχει ως αποτέλεσμα «να πληγούν τα υπάρχοντα δίκτυα των ασφαλιστικών πρακτόρων υπέρ των δικτύων των συντονιστών ασφαλιστικών πρακτόρων, τα οποία θα διατηρηθούν με διακριτή ευνοϊκή ρύθμιση του εσωτερικού νομοθέτη».
Στο ίδιο μήκος κύματος και ο ΣΕΜΑ, ο οποίος σημειώνει: «…οι προβλεπόμενες στο άρθρο 4 του σχεδίου νόμου ρυθμίσεις, βάλλουν ευθέως κατά των μικρομεσαίων ασφαλιστικών διανομέων», τονίζοντας ότι αυτές «δεν συνιστούν συμμόρφωση προς επιβαλλόμενες από την οδηγία κατευθυντήριες γραμμές, αλλά αποτέλεσμα άσχετης με το πλαίσιο που θέτει η οδηγία, καθιστώντας επαχθέστερη την άσκηση της ασφαλιστικής διαμεσολάβησης».
Στο πλαίσιο αυτό ο ΣΕΜΑ ζητά:
α) να αρθεί ο περιορισμός της δυνατότητας έκδοσης Πιστοποιητικών Ασφάλισης (Cover Notes) μόνο στην περίπτωση ασφάλισης «Μεγάλων Κινδύνων» και μόνο όταν πρόκειται για επαγγελματία πελάτη,
β) να μπορεί ο πράκτορας να λειτουργεί ως συστήνων και
γ) «να υπάρχει ειδική πρόβλεψη/ρύθμιση αναφορικά με τη λειτουργία στην Ελλάδα εκείνων των αλλοδαπών ασφαλιστικών επιχειρήσεων, οι οποίες εξουσιοδοτούν, μέσω ειδικών συμβάσεων, μεσίτες ασφαλίσεων, προκειμένου να προωθήσουν τα ασφαλιστικά προϊόντα τους στην τοπική αγορά (Cover Holders)». Ένα αίτημα που συμμερίζονται και οι πράκτορες, καθώς πολύ συχνά απευθύνονται σε τέτοιους μεσίτες, προκειμένου να καλύψουν ανάγκες των πελατών τους.
Ένα άλλο θέμα που απασχολεί τους Πράκτορες και συγκεκριμένα την ΠΟΑΔ είναι πώς θα εξασφαλιστεί η παροχή συμβουλής ως προαπαιτούμενο στην περίπτωση για παράδειγμα των ιντερνετικών πωλήσεων. Σύμφωνα με τους πράκτορες, το σχέδιο νόμου αφήνει παραθυράκια σε κάποια δίκτυα διανομής, να παραβλέπουν τις υποχρεώσεις τους έναντι του νόμου.
Τι λέει η άλλη πλευρά;
Υπάρχουν βεβαίως και εκείνοι που υποστηρίζουν ότι η δυσκολία εντοπίζεται περισσότερο στην προσαρμογή, γιατί η αγορά είχε μάθει να δουλεύει αλλιώς. Τι λέει αυτή η πλευρά;
Υποστηρίζει ότι σίγουρα το ασυμβίβαστο συνεργασίας θα αναβαθμίσει τον ρόλο του μεσίτη στην πραγματική του διάσταση (κάλυψη μεγάλων και περίπλοκων κινδύνων και όχι… ασφάλιση αυτοκινήτου).
Το σχέδιο Νόμου επιτρέπει τη συνεργασία των ασφαλιστικών πρακτόρων μεταξύ τους και άρα τη δημιουργία δικτύων ασφαλιστικών πρακτόρων. Επιπλέον, με προϋπηρεσία 3 ετών μπορούν να εγγραφούν στο Ειδικό Μητρώο και ως Συντονιστές, εάν το επιθυμούν.
Όσον αφορά τους μεσίτες, μπορεί το σχέδιο νόμου να απαγορεύει τη σύμβαση διαμεσολάβησης μεταξύ μεσίτη και πράκτορα, η εμπορική σύμβαση μεταξύ τους, ωστόσο, δεν απαγορεύεται. Ο μεσίτης που σήμερα διατηρεί δίκτυο πρακτόρων, μπορεί να δημιουργήσει μία πρακτορειακή οντότητα και παράλληλα μπορεί να δημιουργήσει και μία μεσιτική οντότητα, αλλά με άλλον επικεφαλής, όπως είχε προτείνει και ο κ. Ξηρογιαννόπουλος, στην εκδήλωση ενημέρωσης για την IDD, στις 6 Ιουνίου.
Τι άλλες επισημάνσεις, όμως, έγιναν στο πλαίσιο της διαβούλευσης και τι αφορούσαν αυτές;
ΕΑΕΕ, ΠΣΣΑΣ και ΠΣΑΣ εστίασαν, μεταξύ άλλων, σε ό,τι αφορά την καταγγελία σύμβασης, κάνοντας ουσιαστικές προτάσεις βελτίωσης του κειμένου, με ομολογουμένως ισχυρά επιχειρήματα.
Πιο συγκεκριμένα προτείνουν:
α) την αναστολή της παραγραφής αξιώσεως μέχρι την έκδοση τελεσίδικης απόφασης,
β) στην περίπτωση της συνταξιοδότησης να καταβάλλεται αποζημίωση (και όχι προμήθεια όπως αναφέρεται) τριών ετών που θα υπολογίζεται με βάση τις προμήθειές του, κι αυτό για φορολογικούς λόγους, όπως επισημαίνει ο ΠΣΣΑΣ.
γ) να υπάρξει πρόβλεψη για καταβολή αποζημίωσης υπεραξίας και
δ) στην περίπτωση που ο διαμεσολαβητής αποχωρήσει οικειοθελώς, ο ΠΣΣΑΣ προτείνει την καταβολή αποζημίωσης 2 ετών, γιατί, όπως εξηγεί, τις περισσότερες φορές η αποχώρηση επιβάλλεται και δεν είναι τόσο… οικειοθελής, ενώ ο ΠΣΑΣ ζητά να απαλειφθεί τελείως η συγκεκριμένη παράγραφος.
Προβληματισμός για τη στάση των εταιρειών
Στο πλαίσιο της Νομοπαρασκευαστικής η ΕΑΕΕ ήθελε να συμπεριληφθεί στους λόγους καταγγελίας της σύμβασης και η παραβίαση της αποκλειστικότητας, κάτι που δεν έγινε δεκτό. Ωστόσο, υπάρχει διάχυτος προβληματισμός στην αγορά για το ότι η ΕΑΕΕ δεν συμμετείχε στη ανοιχτή διαβούλευση. Ο προβληματισμός αυτός ενισχύεται από φήμες ότι υπάρχουν ασφαλιστικές εταιρείες που πριν εφαρμοστεί η οδηγία πιέζουν συνεργάτες τους με την απειλή καταγγελίας σύμβασης, να αλλάξουν όρους συνεργασίας.
Όσον αφορά τα διαδικαστικά τώρα, πρέπει να αναφέρουμε ότι το σχέδιο νόμου μέσα στις επόμενες μέρες πρέπει να κατατεθεί προς ψήφιση (για την ακρίβεια αυτό έπρεπε να είχε γίνει από την 1η Ιουλίου, αλλά στην Ελλάδα βρισκόμαστε) και από 1ης Οκτωβρίου η Οδηγία θα πρέπει να τεθεί σε πλήρη εφαρμογή. Ωστόσο, οι ασφαλιστικοί διαμεσολαβητές που είναι εγγεγραμμένοι στο Μητρώο και ως Μεσίτες και ως ασφαλιστικοί Πράκτορες / Συντονιστές θα υποχρεωθούν μέχρι τις 15 Σεπτεμβρίου (εκτός αν αλλάξει κάτι στο τελικό κείμενο) να επιλέξουν κατηγορία. Αν δεν το φροντίσουν, τα Επιμελητήρια είναι υποχρεωμένα να τους διαγράψουν από όλες τις κατηγορίες.
Δήμητρα Καζάντζα
