Συνταξιούχοι σε… δράση
Η Lois Hoyal στο ProjectM της Allianz παραθέτει στοιχεία που καταδεικνύουν ότι έχουμε περάσει σε… νέα εποχή, όσον αφορά τον τρόπο με τον οποίο εργαζόμαστε.
Το “μία δουλειά για μια ζωή” δεν ισχύει στις μέρες μας, η αύξηση της χρήσης ρομπότ μετασχηματίζει την εργασία, οι εργαζόμενοι με εξειδίκευση μειώνονται, οι ηλικιωμένοι είναι η κύρια αναξιοποίητη πηγή εργατικού δυναμικού…
Ας δούμε, όμως, τι αναφέρει στο άρθρο της η κα Hoyal:
Ο κόσμος της εργασίας βρίσκεται σε μεταβατικό στάδιο. Η εργασία από απόσταση, η ελεύθερη εργασία (freelancing) και η περιστασιακή εργασία γίνονται ολοένα και περισσότερο ο κανόνας, καθώς ο κόσμος μετακινείται σε μια οικονομία κατά παραγγελία (on-demand economy) –οι οικονομικές δραστηριότητες επικεντρώνονται σε διαδικτυακές πλατφόρμες, μέσω των οποίων ανεξάρτητοι πωλητές προσφέρουν αγαθά ή υπηρεσίες.
Η ευρυζωνικότητα, το υπολογιστικό νέφος και η τεράστια εξοικονόμηση που παρατηρείται στην αγορά ακινήτων δείχνουν ότι οι εταιρείες ενθαρρύνουν όλο και περισσότερο τους ανθρώπους να εργάζονται από το σπίτι τους. Ορισμένες εταιρείες διερευνούν ήδη τις εργασιακές τους συμφωνίες, επιλέγοντας μείγμα εργαζομένων: είτε πλήρους ωραρίου στο γραφείο και part-time είτε προσωρινά εργαζομένων και εργαζομένων από απόσταση, οι οποίοι μπορούν να βοηθήσουν στη διαχείριση της ζήτησης σε περιόδους αιχμής.
Ως απάντηση, οι εργαζόμενοι πρέπει να είναι όλο και πιο αυτοδύναμοι, ενώ οι εταιρείες και οι κυβερνήσεις πρέπει να επανεξετάσουν τις υφιστάμενες δομές των διατάξεων για τη γήρανση, καθώς η άτυπη απασχόληση παίζει ρόλο στη διαμόρφωση του μέλλοντος των συντάξεων, δήλωσε η κα Brigitte Miksa, επικεφαλής των Διεθνών Συντάξεων στην Allianz.
Ρομπότ στους εργασιακούς χώρους
Η αύξηση της χρήσης ρομπότ είναι ένας άλλος παράγοντας που μετασχηματίζει την εργασία. Ωστόσο, όσοι φοβούνται ότι η εργασία τους θα καταστεί άνευ αντικειμένου, κάνουν λάθος, σύμφωνα με μελέτη της Redwood Software και του Κέντρου Οικονομικής και Επιχειρηματικής Έρευνας (Centre for Economic and Business Research – CEBR).
«Υπάρχουν στοιχεία που αποδεικνύουν ότι η ρομποτική αυτοματοποίηση σε πολλές περιπτώσεις αποτελεί συμπλήρωμα για την ανθρώπινη εργασία και όχι άμεσο υποκατάστατο», δήλωσε ο κ. David Whitaker, Οικονομικός Διευθυντής του CEBR. Τα καθημερινά καθήκοντα μπορεί να αυτοματοποιούνται, αλλά «η ανθρώπινη προσπάθεια γίνεται πιο πολύτιμη, καθώς επικεντρώνεται σε εργασίες υψηλότερου επιπέδου, δημιουργικότητας, τεχνογνωσίας και σκέψης».
Όσο για τις ίδιες τις δουλειές, ο κ. Neil Kinson, επικεφαλής του προσωπικού της Redwood Software, πιστεύει ότι η ρομποτική αυτοματοποίηση αυξάνει στην πραγματικότητα τον διαθέσιμο συνολικό αριθμό τους. «Το αυξημένο επίπεδο επενδύσεων σε αυτοματισμούς υπογραμμίζει την ανάγκη επανεξέτασης του τρόπου με τον οποίο προσεγγίζουμε τα απαιτούμενα προσόντα στον χώρο εργασίας και τη σημασία της αυτοματοποιημένης εργασίας». Η αυτοματοποίηση, σύμφωνα με τον ίδιο, δεν δρα ενάντια στην εργασία.
Στη γηράσκουσα κοινωνία μας, το “μια δουλειά για μια ζωή” δεν είναι πλέον μια δεδομένη πολυτέλεια. Σταθερά μονοπάτια καριέρας καταρρέουν και πρέπει να αποκτήσουμε νέες δεξιότητες, καθώς πλέον μεταπηδάμε από εργασία σε εργασία. Ωστόσο, την ίδια στιγμή, μειώνονται οι εργαζόμενοι με εξειδίκευση.
Η Κίνα, για παράδειγμα, θα αντιμετωπίσει, από το 2020, έλλειψη 23 εκατομμυρίων εργαζομένων με κολεγιακή εκπαίδευση, σύμφωνα με το McKinsey Global Institute. Το Ηνωμένο Βασίλειο, εν τω μεταξύ, πρέπει να καλύψει 13,5 εκατομμύρια κενές θέσεις εργασίας τα επόμενα 10 χρόνια, τη στιγμή που 7 εκατομμύρια νέοι εγκαταλείπουν το σχολείο και το κολλέγιο.
Οι επιλογές είναι περιορισμένες: είτε οι άνθρωποι πρέπει να εργάζονται περισσότερο είτε πρέπει να αυξηθεί η παραγωγικότητα των εργαζομένων ή, από την άλλη, πρέπει να στραφούμε σε “περιθωριοποιημένες” ομάδες, όπως οι ηλικιωμένοι, για να καλύψουμε το κενό.
Οι ηλικιωμένοι είναι η κύρια αναξιοποίητη πηγή εργατικού δυναμικού. Ο αριθμός τους αυξάνεται και πολλοί επιθυμούν να επεκτείνουν την επαγγελματική τους ζωή. Μέχρι το 2020, το 50% (των ηλικιωμένων) θα αποτελέσει το ένα τρίτο του βρετανικού εργατικού δυναμικού, σύμφωνα με το Τμήμα Εργασίας και Συντάξεων του Ηνωμένου Βασιλείου (DWP).
Οι έρευνες δείχνουν ότι η πλειονότητα των ηλικιωμένων εργαζομένων είναι τόσο παραγωγικοί όσο οι νεότεροι ομόλογοί τους (τουλάχιστον έως 70 ετών). Επίσης, είναι πιο καταρτισμένοι, λαμβάνουν λιγότερη βραχυπρόθεσμη άδεια ασθενείας και αντισταθμίζουν την τυχόν απώλεια της ταχύτητας με την καλύτερη κρίση. Ειρωνικά, αυτό σημαίνει ότι όσοι προετοιμάζονται για συνταξιοδότηση πρέπει να σχεδιάζουν πραγματικά πώς να συνεχίσουν να εργάζονται κατά τη συνταξιοδότηση, έστω και με μερική απασχόληση.
Επανεξέταση των στερεοτύπων στην εργασία
Καθώς ζούμε περισσότερο, πρέπει επίσης να ξανασκεφτούμε τι σημαίνει ηλικιωμένος. Τα παραδοσιακά στερεότυπα για άτομα άνω των 50 ετών μπορεί να μην ισχύουν πλέον. Η απασχόληση ενός εργατικού δυναμικού πολλών γενεών μειώνει την εναλλαγή προσωπικού και διαχέει μια σειρά δεξιοτήτων και εμπειριών σε όλη την επιχείρηση.
Η αλυσίδα fast-food McDonald’s αναφέρει κατά 20% υψηλότερες επιδόσεις στα καταστήματά της με εργαζόμενους άνω των 60 ετών. «Η μεταβολή των δημογραφικών στοιχείων σημαίνει ότι οι εργαζόμενοι μεγαλύτερης ηλικίας είναι τώρα η αυξανόμενη ηλικιακή ομάδα στην αγορά εργασίας», δήλωσε ο κ. David Fairhurst, της McDonald’s UK & Northern Europe, που απασχολεί πάνω από 1.000 άτομα ηλικίας 60 ετών και άνω. «Ωστόσο, παρά τον αυξανόμενο αριθμό των ώριμων εργαζομένων, η συμβολή τους στις επιχειρήσεις και στην ευρύτερη οικονομία συχνά παραμένει άγνωστη. Αυτοί οι εργαζόμενοι διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο και συμβάλλουν τα μέγιστα στην ικανοποίηση του πελάτη». Όλο και περισσότεροι boomers εισέρχονται ξανά στην αγορά εργασίας και αψηφούν τους μύθους ότι οι ηλικιωμένοι εργαζόμενοι πρέπει να αντικαθίστανται.
Στην πραγματικότητα, πολλοί ώριμοι ηλικιακά υπάλληλοι είναι αξιόπιστοι και ευέλικτοι, και διαθέτουν σωρευμένη εμπειρία –χαρακτηριστικά που θέλουν οι εργοδότες. Επιπλέον, διαθέτουν δεξιότητες που συχνά στερούνται οι νεότεροι εργαζόμενοι, όπως κοινωνικές, επικοινωνιακές και διοικητικές δεξιότητες, καθώς και μια κατανόηση της συνολικής εικόνας του τρόπου λειτουργίας ενός οργανισμού.
Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της Barclays Bank, η οποία προσφέρει ένα πρόγραμμα μαθητείας για ηλικιωμένους εργαζόμενους, γνωστό ως “Bolder Apprenticeships”. Η Τράπεζα περιλαμβάνει στο πρόγραμμα ώριμους εργαζόμενους ακόμη και από άσχετους τομείς, καθώς πιστεύει ότι οι ηλικιωμένοι εργαζόμενοι μπορούν να συνεννοηθούν καλύτερα με ηλικιωμένους πελάτες. Ιδιαίτερα επιτυχημένη είναι μια ομάδα τεχνολογικά καταρτισμένων ηλικιωμένων εργαζομένων, οι οποίοι βοηθούν τους αντίστοιχης ηλικίας πελάτες σε ερωτήματα ηλεκτρονικών τραπεζιτικών εργασιών.
Αυτό δεν σημαίνει, βέβαια, ότι είναι εύκολο για τους ηλικιωμένους εργαζομένους να βρουν δουλειά. Μια μελέτη της Federal Reserve Bank του Σαν Φρανσίσκο έδειξε ότι αυτό ισχύει προπαντός για τις μεγαλύτερες γυναίκες. Στο πλαίσιο της μελέτης, οι οικονομολόγοι δημιούργησαν 40.000 πλασματικές εφαρμογές και τις υπέβαλαν στο διαδίκτυο για 13.000 θέσεις εργασίας με χαμηλότερη εξειδίκευση, όπως οι πωλητές, οι διοικητικοί βοηθοί, οι επιστάτες και οι φρουροί ασφαλείας. Το αποτέλεσμα ήταν αδιαμφισβήτητο, οι γυναίκες αντιμετωπίζουν διακρίσεις λόγω ηλικίας: όσο μεγαλύτερη ήταν η γυναίκα, τόσο λιγότερο πιθανό ήταν να έχει ανταπόκριση.
Πάντως, η ηλεκτρονική βοήθεια είναι διαθέσιμη. Η “Wise Ones”, για παράδειγμα, είναι μια ηλεκτρονική υπηρεσία στη Νέα Ζηλανδία που βοηθά άτομα άνω των 55 ετών να βρουν εργοδότες που τα χρειάζονται. Οι ηλικιωμένοι εργαζόμενοι έχουν πολλά να προσφέρουν, συμπεριλαμβανομένης της εμπειρίας, της γνώσης, της ωριμότητας, της αξιοπιστίας και μιας σταθερής εργασιακής ηθικής, δήλωσε η κα Kate Ross, ιδρύτρια της “Wise Ones”.
