Συνέπειες της δόλιας παράβασης του ασφαλιστικού βάρους

Του Θεόδωρου Κουτσούμπα,
Δικηγόρου – Διδάκτορα Νομικής, [email protected]

Έχουμε και στο παρελθόν αναφερθεί στις συνέπειες της δόλιας παράβασης του ασφαλιστικού βάρους, δηλαδή της μη γνωστοποίησης, κατά το στάδιο της σύναψης της ασφαλιστικής σύμβασης, των κρίσιμων πληροφοριών για την εκτίμηση από τον ασφαλιστή τού προς ασφάλιση κινδύνου.

Η μη εκπλήρωση της υποχρέωσης αυτής απαλλάσσει τον ασφαλιστή από την υποχρέωση για αποζημίωση. Θα πρέπει να τονιστεί ότι η απαλλαγή αυτή δεν εξαρτάται από την ύπαρξη αιτιώδους συνάφειας της από δόλο παράβασης με την επέλευση του ασφαλισμένου κινδύνου. Άλλωστε, η υποχρέωση τήρησης του ασφαλιστικού βάρους βασίζεται απευθείας στον νόμο.

Σχετικά με το ζήτημα αυτό, μεταξύ άλλων, και το απόσπασμα πρόσφατης απόφασης του Αρείου Πάγου (ΑΠ 65/2023, δημοσίευση ΝΟΜΟΣ):

(…) Από τα ανωτέρω στοιχεία προέκυψε ότι η πρώτη εναγομένη ασφαλιστική εταιρεία έθεσε γραπτώς στον θανόντα (ασφαλισμένο της) δύο συγκεκριμένες ερωτήσεις για την υγεία του, που επηρέαζαν την από μέρους της εκτίμηση και αποδοχή του ασφαλισμένου κινδύνου. Ο θανών δολίως απέκρυψε, κατά τα προαναφερθέντα, ότι είχε υποστεί εργατικό ατύχημα που του είχε αφήσει αναπηρία, την οποία είχε και κατά τον χρόνο που υπέβαλε την προαναφερθείσα αίτησή του, για να ενταχθεί στο επίμαχο ομαδικό ασφαλιστήριο. Παρεπόμενα, η πρώτη εναγομένη ασφαλιστική εταιρεία δικαιούταν, σύμφωνα με τα εκτιθέμενα στη μείζονα σκέψη και τις αναφερόμενες σ’ αυτή διατάξεις των άρθρων 3 παρ. 1 και 6 του Ν. 2496/1997, να απαλλαχθεί από την υποχρέωσή της να καταβάλει στην … Τράπεζα το οφειλόμενο άληκτο κεφάλαιο του δανείου του θανόντος κατά την ημερομηνία του θανάτου του, ποσού των ………. ευρώ, υποχρέωση που είχε αναλάβει βάσει του ως άνω με αριθμό …… συμβολαίου ομαδικής ασφάλισης». Με το αιτιολογικό αυτό, η αναιρεσιβαλλομένη απόφαση έκανε δεκτή και κατ’ ουσίαν τους λόγους έφεσης της εκκαλούσας ασφαλιστικής εταιρείας (ήδη αναιρεσίβλητης) περί απαλλαγής της τελευταίας από την υποχρέωση καταβολής του υπόψη ασφαλίσματος, εξαιτίας της εκ δόλου παράβασης του ασφαλισμένου …… της συμβατικής του υποχρέωσης να γνωστοποιήσει πριν την κατάρτιση της εν λόγω ασφαλιστικής σύμβασης τα στοιχεία και περιστατικά που γνώριζε και ήταν ουσιώδη για την εκτίμηση από την αναιρεσίβλητη του ασφαλιστικού κινδύνου προς σύναψη της σύμβασης ασφάλισης, απαντώντας σκοπίμως αναληθώς στις τεθείσες ερωτήσεις σχετικά με ενδιαφέροντα στοιχεία του και, αφού εξαφάνισε την εκκαλουμένη απόφαση, απέρριψε την αγωγή των αναιρεσειόντων ως αβάσιμη κατ’ ουσίαν.

Με βάση τα παραπάνω ανελέγκτως δεκτά γενόμενα, ως αποδειχθέντα πραγματικά περιστατικά, ότι δηλαδή ο ασφαλισμένος ……… στις …, στο ερωτηματολόγιο υγείας της αίτησης για την ένταξή του στο υπόψη ομαδικό ασφαλιστήριο της αναιρεσίβλητης και στο δεύτερο ερώτημα αυτού: «Έχετε κάποιο φυσικό ελάττωμα ή έχετε υποστεί κάποιο ατύχημα που σας άφησε κάποια αναπηρία;», απέκρυψε εκ προθέσεως περιστατικό αντικειμενικά ουσιώδες για την εκτίμηση του ασφαλιστικού κινδύνου, απαντώντας εκ δόλου «ΟΧΙ», παρόλο που είχε υποστεί από του έτους … σοβαρό εργατικό ατύχημα, εξαιτίας του οποίου είχε κριθεί ανάπηρος, και ότι ως εκ τούτου η αναιρεσίβλητη ασφαλιστική εταιρεία απηλλάγη της υποχρεώσεώς της να καταβάλει στη δικαιούχο ……….. Τράπεζα το, ως ασφάλισμα οφειλόμενο κατά τον χρόνο θανάτου του, άληκτο κεφάλαιο του δανείου του, δεν παραβίασε ευθέως με εσφαλμένη ερμηνεία ή εφαρμογή κάποια από τις ουσιαστικού δικαίου διατάξεις που εφήρμοσε και συγκεκριμένα, ορθώς ερμήνευσε και εφήρμοσε την ουσιαστικού δικαίου διάταξη του άρθρου 3 παρ. 1 του Ν. 2496/1997, με την προσήκουσα υπαγωγή των ανελέγκτως γενομένων δεκτών πραγματικών περιστατικών στον κανόνα δικαίου της, αφού δέχθηκε ότι ο αποβιώσας ασφαλισμένος γνώριζε ήδη, προ της υποβολής αίτησης για την ένταξή του στο εν λόγω ομαδικό ασφαλιστήριο, ότι εξαιτίας εργατικού ατυχήματος, που του επέφερε μόνιμη και μη αναστρέψιμη βλάβη στη σπονδυλική στήλη, είχε χαρακτηρισθεί ανάπηρος και δη κατά ποσοστό 76%, και από πρόθεση απέκρυψε το γεγονός της αναπηρίας του από την ασφαλιστική εταιρεία, προς την οποία ψευδώς απήντησε αρνητικά στο σχετικό ερώτημα του ερωτηματολογίου υγείας, καθώς και ότι το γεγονός αυτό ήταν αντικειμενικά ουσιώδες για την εκτίμηση του ασφαλιστικού κινδύνου, δεδομένου ότι αν δήλωνε την αναπηρία του θα ασφαλιζόταν για καλύψεις της δεύτερης κατηγορίας, δηλαδή, μόνο για τον κίνδυνο θανάτου και θα βαρυνόταν με διαφορετικό ύψος ασφαλίστρου, χωρίς στις παραδοχές της να διαλαμβάνει ως προϋπόθεση ασφαλισιμότητας το ζήτημα της ενεργούς απασχόλησης του ασφαλισμένου (…).

Σε συνεργασία με το περιοδικό ΣΥΝήΓΟΡΟΣ – Νομική Βιβλιοθήκη.
www.nb.org, e-mail: [email protected]

Ακολουθήστε την ασφαλιστική αγορά στο Google News