Οι τυφώνες, οι ισχυρές καταιγίδες και οι πλημμύρες προκάλεσαν ασφαλισμένες ζημιές πάνω από $100 δισ. για πέμπτη συνεχή χρονιά, σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιοποίησε στις αρχές Δεκεμβρίου το Swiss Re Institute. Ειδικότερα, οι συνολικές ασφαλισμένες απώλειες από φυσικές καταστροφές εκτιμάται ότι θα ξεπεράσουν τα $135 δισ. το 2024. Μόνο οι ασφαλισμένες ζημιές από τους τυφώνες Helene και Milton, που έπληξαν τις ΗΠΑ, υπολογίζεται ότι θα προσεγγίσουν τα $50 δισ., ενώ οι ασφαλισμένες απώλειες από τις μεγάλες πλημμύρες που έπληξαν την Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή ανήλθαν στα $13 δισ. περίπου.

Mε 1,54°C πάνω από τον προβιομηχανικό μέσο όρο, το 2024 θα είναι το θερμότερο έτος που έχει καταγραφεί ποτέ. Η αύξηση της θερμοκρασίας ευνόησε την εμφάνιση πολλών από τις φυσικές καταστροφές που παρατηρήθηκαν το 2024. Στην Ευρώπη, ειδικότερα, το 2024 σημειώθηκαν έντονες πλημμύρες, με αποτέλεσμα, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Ινστιτούτου της Swiss Re, να καταγραφούν οι δεύτερες υψηλότερες ασφαλισμένες απώλειες από πλημμύρες, που έχουν συμβεί ποτέ στην περιοχή. Οι ΗΠΑ επλήγησαν από δύο μεγάλους τυφώνες, ενώ καταγράφηκε υψηλή συχνότητα σοβαρών καταιγίδων, με αποτέλεσμα οι ασφαλισμένες ζημιές να φτάνουν τα δύο τρίτα των παγκόσμιων ασφαλισμένων ζημιών του 2024, οι οποίες εκτιμάται ότι θα ξεπεράσουν τα €135 δισ.

Ο κ. Balz Grollimund, επικεφαλής της Swiss Re για τους κινδύνους από καταστροφές, δήλωσε χαρακτηριστικά: «Για πέμπτη συνεχή χρονιά, οι ασφαλισμένες ζημιές από φυσικές καταστροφές έχουν ξεπεράσει τα $100 δισ. Μεγάλο μέρος αυτής της αύξησης των ζημιών οφείλεται στη συγκέντρωση αξιών σε αστικές περιοχές, στην οικονομική ανάπτυξη και το αυξανόμενο κόστος ανοικοδόμησης. Η κλιματική αλλαγή, ενισχύοντας τις συνθήκες που οδήγησαν σε πολλές από τις φετινές καταστροφές, διαδραματίζει επίσης σημαντικό ρόλο. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η επένδυση σε μέτρα μετριασμού και προσαρμογής πρέπει να καταστεί προτεραιότητα».

Swiss Re: Θα ξεπεράσουν τα $135 δισ. οι ασφαλισμένες ζημιές το 2024

Ο κίνδυνος πλημμύρας αυξάνεται παγκοσμίως

Σοβαρές πλημμύρες στην Ευρώπη και τα ΗΑΕ προκάλεσαν, το 2024, ασφαλισμένες απώλειες οι οποίες εκτιμάται ότι ανέρχονται σε σχεδόν $13 δισ. Ήταν η τρίτη πιο δαπανηρή χρονιά για αυτόν τον κίνδυνο παγκοσμίως και η δεύτερη πιο δαπανηρή για την Ευρώπη, με τις ασφαλισμένες ζημιές να ανέρχονται σε περίπου $10 δισ., σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Swiss Re Institute.

Οι έντονες βροχοπτώσεις τον Απρίλιο προκάλεσαν πλημμύρες στην περιοχή του Κόλπου, διαταράσσοντας τη λειτουργία του πιο πολυσύχναστου στον κόσμο αεροδρομίου του Ντουμπάι. Τον Σεπτέμβριο, η καταιγίδα Boris προκάλεσε μεγάλες πλημμύρες στην Κεντρική Ευρώπη, επηρεάζοντας κυρίως την Τσεχική Δημοκρατία, την Πολωνία και την Αυστρία. Ζημιές αναφέρθηκαν, επίσης, από τη Σλοβακία, τη Ρουμανία, την Ιταλία και την Κροατία. Ενώ τα λεγόμενα χαμηλά Vb –συστήματα χαμηλής πίεσης που κινούνται αργά– δεν είναι κάτι ασυνήθιστο στην περιοχή, η μεγάλη ένταση του συστήματος Vb που συνδέεται με την καταιγίδα Boris ευνοήθηκε από συνθήκες που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή. Η συγκεκριμένη καταιγίδα ανακάτεψε τον ψυχρό αρκτικό αέρα που ρέει προς τα νότια με ασυνήθιστα θερμό αέρα από τα ανατολικά και τα νότια, αντλώντας υγρασία από την υπερβολικά ζεστή Μεσόγειο Θάλασσα.

Τον Οκτώβριο, σε μεγάλα τμήματα της Ισπανίας σημειώθηκαν έντονες βροχοπτώσεις, πλημμύρες και χαλαζοπτώσεις, οι οποίες προκάλεσαν σοβαρές ζημιές. Οι πλημμύρες ήταν οι χειρότερες στην ανατολική και νότια Ισπανία, με τις περισσότερες ζημιές να καταγράφονται στις περιοχές Βαλένθια και Καστίλλη-Λα Μάντσα. Η Ανδαλουσία και οι Βαλεαρίδες Νήσοι επλήγησαν, επίσης. Ο μέσος όρος βροχόπτωσης ενός έτους έπεσε σε λιγότερο από οκτώ ώρες σε πολλές περιοχές. Το επικλινές αργιλώδες έδαφος και τα συστήματα αποστράγγισης δεν μπόρεσαν να απορροφήσουν την υπερβολική ποσότητα νερού, προκαλώντας πλημμύρες.

Οι πλημμύρες μπορούν να επηρεάσουν σοβαρά τις αστικές περιοχές

Οι πλημμύρες έχουν ποικίλες μορφές. Οι πιο συνηθισμένες είναι οι ποτάμιες και οι πλημμύρες λόγω βροχής, καθώς και οι πλημμύρες από κύματα καταιγίδων, σε παράκτιες περιοχές. Οι ποτάμιες πλημμύρες μπορούν να συμβούν μετά από περιόδους ισχυρών βροχοπτώσεων. Συνήθως, πλήττουν περιοχές κοντά σε ποτάμια, όπου τα πλημμυρικά φαινόμενα μπορούν να συσσωρευτούν σταδιακά ή γρήγορα και να διαρκέσουν για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Οι ποτάμιες πλημμύρες μπορούν να συμβούν οπουδήποτε και να επηρεάσουν κάθε είδους (αστικές) περιοχές.

Μετά από ακραίες βροχοπτώσεις, προκαλούνται αιφνίδιες πλημμύρες σε σύντομο χρονικό διάστημα, επειδή μεγάλα τμήματα του εδάφους έχουν στεγανοποιηθεί και, επομένως, δεν μπορούν να απορροφήσουν την περίσσεια του νερού, καθώς τα συστήματα αποστράγγισης υπερφορτώνονται. Οι πλημμύρες μπορούν, επίσης, να εκδηλωθούν ως δευτερογενείς συνέπειες πρωτογενών κινδύνων. Αυτό ισχύει για τις πλημμύρες που προκαλούνται από τροπικούς κυκλώνες, από το κύμα καταιγίδας και τις βροχοπτώσεις.

Ο κ. Jérôme Jean Haegeli, επικεφαλής οικονομολόγος του Ομίλου Swiss Re, δήλωσε: «Η αύξηση των ασφαλισμένων ζημιών από πλημμύρες, αλλά και άλλων κινδύνων που παρατηρούνται τις τελευταίες δεκαετίες είναι αποτέλεσμα της οικονομικής ανάπτυξης. Ωστόσο, με την αύξηση των κινδύνων από φυσικές καταστροφές και το υψηλότερο κόστος, η ετήσια αύξηση των ασφαλισμένων ζημιών κατά 5%-7% θα συνεχιστεί και τα κενά προστασίας ενδέχεται να παραμείνουν υψηλά. Αυτό αναδεικνύει την ανάγκη προσαρμογής, σε συνδυασμό με μια επαρκή ασφαλιστική κάλυψη, η οποία θα μπορεί να υποστηρίξει την οικονομική ανθεκτικότητα».

Οι απώλειες είναι πιθανό να αυξηθούν, καθώς η κλιματική αλλαγή επιδεινώνει τα ακραία καιρικά φαινόμενα, ενώ οι αξίες των περιουσιακών στοιχείων αυξάνονται στις περιοχές υψηλού κινδύνου, λόγω της αστικής ανάπτυξης. Επομένως, η προσαρμογή είναι το κλειδί και τα προστατευτικά μέτρα, όπως αναχώματα, φράγματα και υδατοφράκτες, είναι έως και δέκα φορές πιο συμφέροντα από την ανοικοδόμηση.

Τυφώνες και ισχυρές καταιγίδες, με τις ΗΠΑ να πλήττονται περισσότερο

Τουλάχιστον τα δύο τρίτα των ασφαλισμένων ζημιών το 2024 προέρχονται από τις ΗΠΑ: Τον Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο της περασμένης χρονιάς, δύο μεγάλοι τυφώνες έπληξαν μέσα σε δύο εβδομάδες τις ακτές της Φλόριντα. Ο τυφώνας Helene έφτασε στην ξηρά ως μεγάλος τυφώνας στις 27 Σεπτεμβρίου, ακολουθούμενος από τον τυφώνα Milton στις 9 Οκτωβρίου. Οι ασφαλισμένες ζημιές και από τους δύο τυφώνες δεν αναμένεται να ξεπεράσουν τα $50 δισ. Επιπλέον, το 2024 σημειώθηκε υψηλή συχνότητα σοβαρών καταιγίδων (severe convective storms ή SCS), οι οποίες επηρέασαν κυρίως τις ΗΠΑ. Οι ασφαλισμένες ζημιές από SCS αναμένεται να ξεπεράσουν τα $51 δισ. παγκοσμίως το 2024. Πρόκειται για τη δεύτερη υψηλότερη ζημιά, μετά το υψηλό ρεκόρ των περίπου $70 δισ. που καταγράφηκε το 2023.