Swiss Re: Οι φυσικές καταστροφές πιέζουν τους (αντ)ασφαλιστές

Ο τυφώνας Ian θα εντείνει τις πιέσεις στην κερδοφορία των εταιρειών αντασφάλισης κατά ζημιών, εκτιμά η Swiss Re, με τον αντίκτυπο να επεκτείνεται πέραν από τη Φλόριντα και να προστίθεται σε προϋπάρχοντες παράγοντες που ανεβάζουν τις τιμές, όπως ο πληθωρισμός των αποζημιώσεων.

Όπως σημειώνεται στο ενημερωτικό δελτίο, που εξέδωσε στις αρχές Δεκεμβρίου το Swiss Re Institute, το capacity είναι περιορισμένο, καθώς οι αγορές μετοχών από το προηγούμενο έτος έχουν υποχωρήσει, τα επιτόκια έχουν αυξηθεί, η αβεβαιότητα γύρω από τους δευτερογενείς κινδύνους και τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής παραμένει, ενώ δεν υπάρχουν νέες πηγές άντλησης κεφαλαίων. Όλα αυτά συμβαίνουν σε ένα περιβάλλον που τα τελευταία έξι χρόνια χαρακτηρίστηκε από αύξηση των ασφαλισμένων ζημιών στον κλάδο περιουσίας, μετά από πέντε χρόνια που οι ζημιές κινήθηκαν κάτω του μέσου όρου. Ταυτόχρονα, οι υψηλότερες αποζημιώσεις και η επανατιμολόγηση του κινδύνου θα αυξήσουν πιθανώς τη ζήτηση.

Ο τυφώνας Ian ως καταιγίδα κατηγορίας 4 στη Φλόριντα και ως καταιγίδα κατηγορίας 1 στη Νότια Καρολίνα, στα τέλη Σεπτεμβρίου, προκάλεσε ασφαλισμένες ζημιές που εκτιμάται ότι θα κυμανθούν από $50 έως $65 δισ. Αυτό καθιστά τον Ian τη δεύτερη πιο δαπανηρή φυσική καταστροφή για τον ασφαλιστικό κλάδο μετά τον τυφώνα Κατρίνα, το 2005, και ανεβάζει τις συνολικές ασφαλισμένες απώλειες από φυσικές καταστροφές το 2022 σε περίπου $115 δισ., πολύ πάνω από τον δεκαετή μέσο όρο των $81 δισ. Στις ζημιές που προκάλεσε ο τυφώνας Ian συνέβαλαν άνεμοι, κύμα καταιγίδας και καταρρακτώδεις βροχοπτώσεις. Οι απώλειες ενδέχεται να ενισχυθούν από την αύξηση της ζήτησης που προκαλεί η πίεση που υφίστανται οι αλυσίδες εφοδιασμού στους κλάδους κατασκευών και αυτοκινήτων, καθώς και εξαιτίας του ιδιαίτερου νομικού καθεστώτος που ισχύει στη Φλόριντα. Όπως αναφέρεται σχετικά, το 2021, η συγκεκριμένη πολιτεία αντιπροσώπευε μόλις το 7% των αποζημιώσεων ιδιοκτητών κατοικιών στις ΗΠΑ, αλλά το 76% των αγωγών κατά ασφαλιστών. Ο αντίκτυπος στην ήδη πιεσμένη αγορά (αντ)ασφάλισης στη Φλόριντα θα είναι πιθανότατα σημαντικός και θα έχει επιπτώσεις σε παγκόσμιο επίπεδο.

Όπως αναφέρουν οι ειδικοί της Swiss Re, τα τελευταία έξι χρόνια (2017-2022) καταγράφηκε αύξηση των ασφαλισμένων ζημιών από καταστροφές. Είχε προηγηθεί μία ευνοϊκή περίοδος από το 2012 έως το 2016, η οποία οδήγησε στην υποεκτίμηση της έκθεσης του κλάδου περιουσίας. Η έκθεση, πλέον μεγαλώνει καθώς αυξάνονται οι αξίες σε εκτεθειμένες περιοχές και συνεχίζεται η αστική εξάπλωση και η οικονομική ανάπτυξη. όλα αυτά σε ένα σκηνικό εντατικοποίησης των κινδύνων λόγω της υπερθέρμανσης του πλανήτη.

«Τα ακραία καιρικά φαινόμενα οδήγησαν σε υψηλές ασφαλισμένες ζημιές το 2022, ενισχύοντας έναν κίνδυνο που βρίσκεται σε έξαρση και εκδηλώνεται σε όλες τις ηπείρους. Η αστική ανάπτυξη, η συσσώρευση πλούτου σε περιοχές που είναι εκτεθειμένες σε καταστροφές, ο πληθωρισμός και η κλιματική αλλαγή είναι οι βασικοί παράγοντες που επιτείνουν τις απώλειες από φυσικές καταστροφές. Όταν ο τυφώνας Άντριου χτύπησε πριν από 30 χρόνια, δεν είχε ξανασυμβεί ποτέ στο παρελθόν ζημιογόνο γεγονός ύψους $20 δισ. –μόλις τα τελευταία έξι χρόνια υπήρξαν επτά τέτοιοι τυφώνες», σχολιάζει ο κ. Martin Bertogg, επικεφαλής του τμήματος καταστροφικών κινδύνων της Swiss Re.

Οι κίνδυνοι “αιχμής”, όπως οι τροπικοί κυκλώνες, επέστρεψαν δυναμικά, με τους τυφώνες Harvey, Irma και Maria (HIM) το 2017, τους τυφώνες Jebi, Hagibis και Trami το 2018 και το 2019, την Ida το 2021 και τον τυφώνα Ian το 2022. Ταυτόχρονα, δευτερογενείς κίνδυνοι προκάλεσαν επαναλαμβανόμενα γεγονότα ζημιών πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων –όπως οι πυρκαγιές στην Καλιφόρνια το 2017, το 2018 και το 2020–, λόγω των αυξημένων αξιών που ήταν εκτεθειμένες σε κίνδυνο. Το 2022 επιβεβαιώνει τη σημασία των δευτερογενών κινδύνων: τον Φεβρουάριο και τον Μάρτιο, οι καταρρακτώδεις βροχές οδήγησαν σε εκτεταμένες πλημμύρες στην Αυστραλία, οι οποίες, με εκτιμώμενες ζημιές $4 δισ., αποτελούν την πιο δαπανηρή φυσική καταστροφή της χώρας. Παράλληλα με τις πολυάριθμες μικρές και μεσαίου μεγέθους χαλαζοπτώσεις και καταιγίδες στις ΗΠΑ, η Γαλλία βίωσε την πιο σοβαρή σειρά χαλαζοπτώσεων που έχει καταγραφεί ποτέ, με τις ασφαλισμένες ζημιές να εκτιμώνται στα €5 δισ., σύμφωνα με το Swiss Re Institute.

Όλο αυτό το σκηνικό επηρεάζει και τις ανανεώσεις. Aκόμη και πριν από τον Ian, η εκτίμηση της Swiss Re ήταν ότι η προσφορά και η ζήτηση για αντασφάλιση θα συγκλίνουν σε υψηλότερες τιμές, καθώς η αγορά προσαρμόζεται στους υποτιμολογημένους κινδύνους, αλλά και λόγω των περιορισμών στα κεφάλαια.

Από το 2021, ο πληθωρισμός επηρέασε τις τιμές σε ονομαστικούς όρους και δημιούργησε μεγαλύτερη ζήτηση για υψηλότερα ονομαστικά όρια αντασφάλισης. Αυτό έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τις τάσεις στην προσφορά αντασφάλισης. Ορισμένοι αντασφαλιστές έχουν μειώσει σημαντικά την έκθεσή τους σε κινδύνους περιουσίας ή έχουν αποχωρήσει εντελώς από τον κλάδο. Όσοι εξακολουθούν να παρέχουν κάλυψη υιοθετούν πιο περιορισμένα όρια, με αποτέλεσμα το capacity να είναι επίσης χαμηλό. Ένας άλλος λόγος για τη μείωση των παραδοσιακών κεφαλαίων (η Swiss Re εκτιμά ότι έως το τρίτο τρίμηνο του 2022 τα αντασφαλιστικά κεφάλαια είχαν μειωθεί κατά 30%) ήταν η γενικευμένη πτώση των αξιών των περιουσιακών στοιχείων. Ακόμη και μετά την αναπροσαρμογή των μη πραγματοποιηθεισών ζημιών, λόγω των μεταβολών των επιτοκίων, η έκθεση (όπως εκφράζεται από το ΑΕΠ) αυξάνεται ταχύτερα από ό,τι τα αντασφαλιστικά κεφάλαια.

Ιστορικά, τα σημαντικά γεγονότα καταστροφών έχουν προκαλέσει εισροή νέων κεφαλαίων, με τα εναλλακτικά κεφάλαια, όπως τα Insurance-Linked Securities (ILS), να προσφέρουν δυνατότητα ταχείας άντλησης κεφαλαίων, και με αποτέλεσμα να αμβλύνονται οι κύκλοι της αγοράς.

Τα εναλλακτικά κεφάλαια καλύπτουν τώρα το μεγαλύτερο μέρος των αντεκχωρήσεων (retrocession), ωστόσο, έχουν παραμείνει στάσιμα από το 2018, μετά τις υψηλές απαιτήσεις των τυφώνων HIM το 2017 και τις ζημιές από καταστροφές άνω του μέσου όρου που παρατηρούνται έκτοτε. Σύμφωνα με τη Swiss Re, τα ILS έχουν γίνει πιο ευάλωτα, τόσο σε ζημιές όσο και σε δικαστικές διαμάχες για τις καλύψεις, και όσοι επενδύουν σε τέτοιους τίτλους διστάζουν να δεσμεύσουν νέα κεφάλαια σε κινδύνους φυσικών καταστροφών, ενόψει ενός έτους που θα μπορούσε να είναι ακόμα ένα έτος μεγάλων ζημιών, με τον οικονομικό πληθωρισμό να ενισχύει την αβεβαιότητα ως προς τις αποτιμήσεις και την τιμολόγηση. Σε παγκόσμιο επίπεδο, τα κενά στη μοντελοποίηση εξακολουθούν να υφίστανται, το ελάχιστο ποσοστό κερδοφορίας έχει αυξηθεί, με υψηλότερες αποδόσεις και spreads, και ένα σημαντικό κομμάτι του capacity για επανεκχώρηση (κυρίως εναλλακτικά κεφάλαια) είναι παγιδευμένο και ενδέχεται να μην αναπληρωθεί πλήρως για τις ανανεώσεις της 1ης Ιανουαρίου, εκτιμά η Swiss Re.

Καθώς η υψηλότερη έκθεση συναντά τη μείωση της διάθεσης για ανάληψη κινδύνου, η αύξηση των τιμών και η αυστηροποίηση των όρων και των προϋποθέσεων είναι το αναμενόμενο αποτέλεσμα για τους ειδικούς της Swiss Re. Όπως επισημαίνουν, η αύξηση των ζημιών από καταστροφές και ο περιορισμός του capacity είναι δεδομένα, καθώς οι γεωπολιτικές, οικονομικές και περιβαλλοντικές αβεβαιότητες παραμένουν πανταχού παρούσες. Μεταξύ άλλων, αυτές οι αβεβαιότητες αφορούν πιθανές ζημίες σε εξειδικευμένους κλάδους που σχετίζονται με τον πόλεμο στην Ουκρανία, την απειλή ενός συστημικού συμβάντος στον κυβερνοχώρο και την προοπτική μιας νέας έκρηξης του Covid-19, καθώς το βόρειο ημισφαίριο εισέρχεται στον χειμώνα.

Η σημασία της μοντελοποίησης

Ο ασφαλιστικός κλάδος διαχειρίζεται τους κινδύνους από φυσικές καταστροφές, βασιζόμενος σε σύγχρονα μοντέλα προσομοίωσης. Ωστόσο, η εμπειρία των ζημιών του 2022, σε συνδυασμό με τα προηγούμενα πέντε έτη, υπογραμμίζει την ανάγκη υιοθέτησης μιας πιο μακροπρόθεσμης προσέγγισης για όλους τους κινδύνους. Η Swiss Re θεωρεί ότι η διαθεσιμότητα μοντέλων και δεδομένων πρέπει να αναβαθμιστεί, περιλαμβάνοντας και δευτερεύοντες κινδύνους, όπως οι πλημμύρες και ειδικά το χαλάζι, οι οποίοι αυξάνονται αλλά εξακολουθούν να λαμβάνουν λιγότερη προσοχή από τον κλάδο.

«Για να μπορέσει η ασφαλιστική βιομηχανία να συμβαδίσει με την αυξανόμενη αστάθεια και ζήτηση, είναι βασικό να μοντελοποιηθούν οι εξελισσόμενες τάσεις συχνότητας και σοβαρότητας. Η τιμολόγηση πρέπει να αντανακλά τον πραγματικό κίνδυνο», τονίζει ο κ. Thierry Léger, Group Chief Underwriting Officer της Swiss Re.

Ο αντασφαλιστικός Όμιλος επικαιροποιεί συνεχώς τα μοντέλα του, προκειμένου να ενσωματώνει νέες επιστημονικές γνώσεις, ενώ παράλληλα παρακολουθεί τις τάσεις μακροοικονομικών κινδύνων, όπως η αστικοποίηση, ο πληθωρισμός και η κλιματική αλλαγή. Για παράδειγμα, οι πλημμύρες από βροχοπτώσεις που προκαλούνται από τυφώνες μοντελοποιούνται, πλέον, με βάση τα μακροπρόθεσμα χαρακτηριστικά των βροχοπτώσεων και όχι με βάση τα ιστορικά στοιχεία για τους μέσους όρους βροχόπτωσης. Επιπλέον, εισήχθησαν βελτιωμένες μέθοδοι πρόβλεψης, ώστε η Swiss Re και οι πελάτες της να μπορούν να ποσοτικοποιούν καλύτερα τους σημερινούς κινδύνους.

Ακολουθήστε την ασφαλιστική αγορά στο Google News