Πιέζονται πανταχόθεν ο Πρόεδρος της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος και το Διοικητικό του Συμβούλιο, να απαντούν και να τοποθετούνται δημόσια. Όχι μόνον τώρα με τις φυσικές καταστροφές ή την Απόφαση του Αρείου Πάγου.

Και δεν πιέζονται μόνον οι δικοί μας. Πιέζονται, και πρέπει να πιέζονται, να απαντούν και να εξηγούν όλοι όσοι χειρίζονται θέματα ευρύτερου ενδιαφέροντος, είτε κοινωνικού είτε επαγγελματικού περιεχομένου.

Αντιλαμβανόμαστε ως λαθεμένη την επιλογή των διαπραγματεύσεων κεκλεισμένων των θυρών.

Αυτή την αντίληψή μας τη θέτουμε και εμείς υπό κρίση και συζήτηση.

«Η ορμή που βαθύτερα από κάθε άλλην αποτελεί και εκφράζει τον άνθρωπο, είναι η ορμή της κοινωνικότητας. Ως «κοινωνικόν» ή «πολιτικόν» ον (όπως τον λέγει ο Αριστοτέλης) εκδηλώνεται σε όλους τους χώρους της ζωής του πάντοτε με αυτή την διάσταση: τη διάσταση των σχέσεων προς τους συνανθρώπους. Δεν εννοείται χωρίς τον συνάνθρωπο, χωρίς τους συνανθρώπους. Είναι πάντοτε ενυφασμένος, εντεταγμένος μέσα σ’ ένα ανθρώπινο σύνολο. Όχι μόνο στο βιολογικό και στο οικονομικό, αλλά και στο πνευματικό επίπεδο ο άνθρωπος συναλλάσσεται. Η συναλλαγή είναι ένας γενικός χαρακτηρισμός του. Βιολογικά συναλλάσσεται με το άλλο φύλο (ερωτικός διάλογος). Οικονομικά συναλλάσσεται όταν τελεί τις πράξεις της οικονομικής ζωής. Και πνευματικά συναλλάσσεται καθώς πραγματώνει τον εαυτό του στην ιστορία τη δική του και του γένους ολόκληρου.

Αυτή την πνευματική συναλλαγή θα ήθελα να σας την εξηγήσω με λίγα λόγια. Ο θεωρητικός τύπος του ανθρώπου, ο επιστήμων, φλέγεται από την ορμή της ανακοίνωσης των ερευνών, των μεθόδων και των ευρημάτων του. Όταν ερευνήσει και βρει, ή όταν ερευνήσει και δεν βρει, όταν επιτύχει ή όταν αποτύχει στις προσπάθειές του τις θεωρητικές, αισθάνεται ακατανίκητη την ανάγκη ν’ ανακοινώσει τα αποτελέσματα της εργασίας του στους ομοτέχνους του, αλλά και στους άλλους ανθρώπους. Τούτο δεν το κάνει από απλή ματαιοδοξία. Το κάνει από την ανάγκη να βεβαιωθεί ο ίδιος γι’ αυτό που κάνει. Γιατί δημοσιεύοντας τα ευρήματά του τα θέτει υπό των έλεγχο των άλλων, υπό τη δοκιμασία τους, υπό την έγκρισή τους. Όταν πεισθούν εκείνοι, πείθεται κι εκείνος περισσότερο. Όσο βεβαιώνονται εκείνοι, τόσο πιο σίγουρη βλέπει την αλήθεια και αυτός. Τόσο στερεώτερο αισθάνεται το έδαφος κάτω από τα πόδια του. Ουδείς ερευνά και κλείνει στο συρτάρι τις εργασίες του. Σπεύδει να τις ανακοινώσει. Όχι για να ζητήσει τίτλους και αμοιβές, αλλά γιατί θέλει να ολοκληρώσει μια πράξη που άρχισε. Η ανακοίνωση ολοκληρώνει τη θεωρητική πράξη.

Το ίδιο κάνει και ο καλλιτέχνης με τα πλάσματά του. Είναι αδύνατον να ζήσει εντελώς το έργο του ο καλλιτέχνης εάν δεν του δώσει δημοσιότητα. Εάν είναι έργο εικαστικό, θα το εκθέσει. Εάν είναι έργο μουσικό, θα το εκτελέσει. Εάν είναι έργο θεατρικό, θα το δώσει να παιχτεί. Εάν είναι έργο ποίησης, θα το τυπώσει. Είναι βαθύτατη αυτή η ορμή της ανακοίνωσης. Πολλές φορές την εξηγούν επιπόλαια οι ψυχολόγοι της Τέχνης ή και οι ίδιοι οι καλλιτέχνες. Τη λένε ματαιοδοξία, επιδειξιομανία. Δεν υπάρχει όμως στο βάθος (χωρίς ν’ αποκλείεται να παρουσιαστεί στον δρόμο το στοιχείο τούτο). Στο βάθος υπάρχει κάτι άλλο, το εξής: τη συγκίνησή μας την αισθανόμαστε ολόκληρη και πλήρη, τη χαιρόμαστε, όταν την αισθάνονται και οι άλλοι. Τη χαρά μας και τη λύπη μας ολόκληρη και πλήρη την αισθανόμαστε όταν τη μεταδώσουμε στους άλλους και ιδούμε ν’ ακτινοβολείται απ’ αυτούς παραπέρα. Τότε είναι σαν να μας έρχεται απ’ τους άλλους ένα περίεργο ρευστό, να μας διαποτίζει, να μας ενώνει με τον συνάνθρωπο. Μια «αίσθηση» δική μας τότε μόνο φτάνει στο πλήρωμά της, όταν γίνεται συλλογική. Το ίδιο και ο ηθικός άνθρωπος, δεν θέλει την αρετή κτήμα και προνόμιο μόνο δικό του. Αυτό που ο ίδιος πέτυχε, την προσωπική του κατάκτηση, θέλει να την κάμει κατάκτηση και των άλλων. Και η αρετή ακτινοβολεί με τη διδαχή και προπάντων με το παράδειγμα. Με τον «λόγο», αλλά κυρίως με το «έργο». Αυτή την πνευματική ακτινοβολία του ανθρώπου πρέπει πολύ να την προσέξομε. Ο ηθικός άνθρωπος είναι σαν τον μαχητή που θέλει να παρασύρει και τους άλλους στον αγώνα, για να μοιραστεί μαζί τους τη δύσκολη νίκη. Και γι’ αυτό επιμένει. Προσπαθεί με όλους τους τρόπους να τους πάρει μαζί του, να τους κερδίσει. Εδώ έχει την αρχή της η αποστολική διάθεση του πνευματικού ανθρώπου».*

*Απόσπασμα από το βιβλίο «Η ηθική συνείδηση και τα προβλήματά της» του Ευ. Π. Παπανούτσου.

Δημήτρης Ρουχωτάς

Ακολουθήστε την ασφαλιστική αγορά στο Google News