Πώς να μιλήσετε στα παιδιά για δύσκολα ή δυσάρεστα θέματα της επικαιρότητας

Ένας από τους απαιτητικούς ρόλους των γονέων είναι να μιλούν στα παιδιά τους για δύσκολα ή/και τραγικά γεγονότα που τα απασχολούν και που χρειάζεται να ενημερωθούν. Κι αυτό γιατί τα παιδιά είναι εκτεθειμένα από πολύ νωρίς, μέσω της τηλεόρασης, του internet, των έξυπνων κινητών, των ζωντανών συνδέσεων, σε πραγματικά σημαντικά γεγονότα που συμβαίνουν στον κόσμο.

Γράφει η Χριστίνα Παναγιωτακοπούλου
Ψυχολόγος BSc – Συστημική Ψυχοθεραπεύτρια, Συντονίστρια Σεμιναρίων

Oι γονείς συχνά δυσκολεύονται σε αυτόν τον ρόλο τους, όμως, είναι αναγκαίο να μπορούν να ανταποκριθούν, γιατί, όταν το παιδί δεν έχει την απαραίτητη πληροφόρηση, νιώθει ότι είναι στο σκοτάδι και πιθανόν η σκέψη του να πάει σε ανεπιθύμητες ατραπούς. Αυτό το οδηγεί σε λανθασμένα συμπεράσματα και το κάνει να βιώνει συναισθήματα φόβου, άγχους, θυμού και αγωνίας. Αντίθετα, όταν οι γονείς είναι εκεί, για να τα ενημερώσουν και να τα ακούσουν, τα παιδιά αισθάνονται ασφάλεια, ενισχύεται η σχέση μαζί τους και εκπαιδεύονται για το τι συμβαίνει στον κόσμο.

Είναι προτιμότερο οι γονείς να μιλούν στα παιδιά τους για αυτά που συμβαίνουν, αντί να προσπαθούν να είναι ασπίδα προστασίας, για να μην έρχονται σε επαφή με κινδύνους και δυσκολίες. Επίσης, όταν οι γονείς είναι παρόντες, δείχνουν στα παιδιά τους πώς να επιλέγουν και να αξιολογούν τις πληροφορίες, να κάνουν ερωτήσεις, να διασταυρώνουν τις πηγές τους και να αποκτούν κριτική σκέψη. Είναι σημαντικό, ακόμα, οι γονείς να δείχνουν στα παιδιά τους ότι μπορούν να είναι προσαρμοστικοί, όταν χρειάζεται να αντιμετωπίσουν μία νέα κατάσταση ή αλλαγή στο περιβάλλον. Αυτές οι συνθήκες μπορεί να οδηγήσουν σε ωρίμανση και ανάπτυξη, αφού χρειάζεται να βγουν από τη ζώνη άνεσης και ασφάλειας.

Να θυμάστε:

• Οτιδήποτε και εάν είναι αυτό που θέλετε να συζητήσετε, είναι σημαντικό να επιλέξετε τον κατάλληλο χρόνο και χώρο που θα μιλήσετε στα παιδιά, ώστε να είναι όσο το δυνατόν πιο ευνοϊκές οι συνθήκες. Επίσης, να λαμβάνετε υπόψη την ηλικία τους, ώστε να χρησιμοποιείτε την κατάλληλη γλώσσα, προσαρμοσμένη στο επίπεδο κατανόησής τους και στον τρόπο που την αφομοιώνουν. Κατά τη διάρκεια της συνομιλίας, να δίνετε ιδιαίτερη σημασία στις αντιδράσεις τους και στο επίπεδο του άγχους τους.
• Δεν χρειάζεται να γνωρίζετε όλες τις απαντήσεις. Εάν ρωτηθείτε για κάτι που δεν ξέρετε πώς να το απαντήσετε, μπορείτε να πείτε ότι θέλετε λίγο χρόνο να το σκεφτείτε. Εξάλλου, αυτό που χρειάζονται περισσότερο τα παιδιά είναι να υπάρχει κάποιος που εμπιστεύονται, για να ακούσει τις ερωτήσεις τους, να αποδεχθεί αυτά που νιώθουν.
• Να τα ακούτε με προσοχή. Είναι σημαντικό να μάθετε τι γνωρίζουν ήδη, να καταλάβετε πώς αντιλαμβάνονται αυτό που έχει συμβεί και τι είναι αυτό που τα δυσκολεύει. Να δίνετε αξία σε αυτά που σας λένε. Να κάνετε ανοιχτές ερωτήσεις, που θα τα ενθαρρύνουν να συμμετέχουν σε αυτό που συζητάτε. Να αφιερώσετε τον χρόνο που χρειάζονται, για να μιλήσουν και να καταλάβουν αυτά που τους έχετε πει. Να τους επιτρέπετε να κάνουν κι εκείνα ερωτήσεις. Η παρατήρηση των συμπεριφορών και των πράξεών τους μπορεί να μας δώσει πληροφορίες για τα συναισθήματά τους, αφού συχνά τα εκφράζουν με αυτόν τον τρόπο και όχι μέσω της ομιλίας.
• Να εξηγείτε οτιδήποτε χρειάζεται και να δίνετε τις απαραίτητες πληροφορίες αργά και με απλά λόγια. Να χρησιμοποιείτε λέξεις που μπορεί εύκολα να καταλάβει το παιδί, να το διαβεβαιώνετε ότι δεν είναι εκείνο υπεύθυνο για αυτά που του λέτε και να μην το κατηγορείτε.
• Να διατηρείτε μία φυσιολογική καθημερινότητα. Η συνέχιση της καθημερινής ρουτίνας, των δραστηριοτήτων και του προγράμματος περνάει στα παιδιά το μήνυμα της σταθερότητας και της εξασφάλισης της συνέχειας των συνθηκών ζωής. Το να κάνετε “συνηθισμένα” πράγματα μαζί ως οικογένεια είναι προς αυτή την κατεύθυνση.

Τέλος, οι γονείς χρειάζεται να είναι δίπλα στα παιδιά τους, προκειμένου να τα βοηθούν να ανακαλύπτουν τις δυνάμεις τους και να έχουν επίγνωση των ικανοτήτων τους, ώστε να αντιμετωπίζουν αυτό που αντιλαμβάνονται ως πρόβλημα. Με αυτόν τον τρόπο τα βοηθούν να μη μένουν ακινητοποιημένα ή να περιμένουν ότι κάποιος άλλος θα τους πει τι πρέπει να κάνουν.

*Η κα Χριστίνα Παναγιωτακοπούλου παρέχει υπηρεσίες σε εταιρείες μέσω ατομικών συνεδριών, μικρών ομάδων εργασίας, εκπαιδευτικών σεμιναρίων και συμβουλευτικής (coaching). Διατηρεί προσωπικό γραφείο για την παροχή συνεδριών ψυχοθεραπείας και συμβουλευτικής σε άτομα, οικογένειες, ζευγάρια και ομάδες.

Έχει υπάρξει ανώτατο στέλεχος Ασφαλιστικών Εταιρειών. e-mail: [email protected]

Διαβάστε επίσης: Η αναβλητικότητα μας επηρεάζει πολλαπλά

Ακολουθήστε την Ασφαλιστική Αγορά στο Google News