Πώς να αποφεύγουμε τις παγίδες των προσδοκιών
Η Νέα Χρονιά συνδέεται με τη δημιουργία προσδοκιών, οι οποίες αφορούν τόσο νέους στόχους, όσο και σχέδια για τις προσωπικές και επαγγελματικές σχέσεις. Κάποιες από αυτές τις προσδοκίες είναι αισιόδοξες, άλλες όμως απαισιόδοξες. Παρόλο που τα “New Year’s Resolutions” παραμένουν δημοφιλή, έρευνες δείχνουν ότι το μεγαλύτερο μέρος τους οδηγεί σε απογοήτευση.
Γράφει η Χριστίνα Παναγιωτακοπούλου, Ψυχολόγος BSc – Συστημική Ψυχοθεραπεύτρια, Συντονίστρια Σεμιναρίων*
Από τη μια μεριά, οι προσδοκίες για τη νέα χρονιά μπορεί να είναι πολύ χαμηλού επιπέδου και να περιορίζουν τους ανθρώπους να αξιοποιήσουν το δυναμικό τους. Από την άλλη μεριά, οι υψηλές προσδοκίες, παρόλο που συνήθως έχουν έναν θετικό αντίκτυπο, δεδομένου ότι οι άνθρωποι συχνά χρειάζονται έναν ψηλό πήχη για να εξελιχθούν, όταν δεν ευοδώνονται, κάνουν τους ανθρώπους να νιώθουν ντροπή για την αποτυχία, γεγονός που συμβάλλει στην ενίσχυση της αίσθησης ανικανότητας.
Οι άνθρωποι συχνά παγιδεύονται σε ένα σύνολο υψηλών προσδοκιών που, εάν αναρωτηθούν, συνειδητοποιούν ότι δεν έχουν πραγματικά βοηθήσει τόσο τους ίδιους, όσο και τους άλλους γύρω τους και μπορεί να έχουν γίνει η αιτία απογοητεύσεων και δυσκολιών στις σχέσεις τους. Όσοι είναι σε διαρκή διαδικασία επιτυχιών δυσκολεύονται να αποδεχθούν ακόμη και μία μικρή αποτυχία.
Οι πεποιθήσεις και τα πιστεύω του κάθε ανθρώπου παίζουν σημαντικό ρόλο στην επίτευξη των προσδοκιών, καθώς επηρεάζουν τη θέλησή του για προσπάθεια. Προσδοκίες για το πώς θα έπρεπε να είναι η ζωή μπορεί να κρατήσουν τον άνθρωπο στάσιμο, να περιορίσουν την περιφερειακή του αντίληψη και να μην του επιτρέπουν να ανακαλύψει εναλλακτικούς τρόπους για την επίτευξη των στόχων του. Η προσκόλληση στις προσδοκίες λειτουργεί περιοριστικά, επηρεάζει την πνευματική διαύγεια, καθώς επίσης και την ικανότητα να αναγνωρίζει κανείς και να οργανώνει τις αντιδράσεις του.
Η αλήθεια είναι ότι είμαστε το “προϊόν” των ιστοριών που λέμε στον εαυτό μας. Συνεπώς, αλλάζοντας αυτήν την αφήγηση, μπορεί να είναι πιο εύκολο να κάνουμε θετικές αλλαγές στις ζωές μας.
Μερικές φορές οι προσδοκίες μπορούν να δημιουργήσουν σύγχυση και να θεωρεί κανείς ότι η επίτευξη των στόχων θα προσφέρει πολύ περισσότερα από ό,τι στην πραγματικότητα συνήθως συμβαίνει. Συχνά επιδιώκονται λανθασμένοι στόχοι, που βασίζονται στην υφιστάμενη πραγματικότητα. Επιπλέον, οι προσδοκίες για σπουδαία πράγματα δημιουργούν την αίσθηση ότι αυτά που βιώνουμε στο παρόν δεν έχουν αξία και άλλες φορές αποτελούν πηγή έντονου στρες, όταν δεν είναι ρεαλιστικές, όταν υπάρχει εμμονή όσον αφορά την εκπλήρωσή τους και όταν όλες οι ελπίδες για ευτυχία στηρίζονται σε αυτές.
Υπάρχουν τρόποι για να προετοιμαστείτε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο για τη διαχείριση της απογοήτευσης σε περίπτωση μη υλοποίησης των προσδοκιών σας, ώστε να ενδυναμωθείτε και να τις χρησιμοποιήσετε ως ένα χρήσιμο εργαλείο για τη ζωή σας:
Ευέλικτη νοοτροπία
Σε έναν κόσμο που είναι ιδιαίτερα αβέβαιος και άστατος, όπου επιπλέον κυριαρχούν παράγοντες έξω από τον έλεγχό σας, είναι σημαντικό να εξετάζετε τι μπορείτε να αλλάξετε, ακόμη και εάν είναι αρκετά μικρό. Αξίζει να αναρωτηθείτε πώς επιλέγετε να ανταποκριθείτε σε κάθε συνθήκη, προκειμένου να βελτιώσετε την εμπειρία από αυτό που βιώνετε. Για αυτό, λοιπόν, μπορεί κάποιες φορές να χρειάζεται να επανεξετάσετε τις προσδοκίες σας και ίσως να αφήσετε κάποιες από αυτές.
Αποδοχή και ευγνωμοσύνη
Όταν εκτιμάτε την αφθονία που υπάρχει στη ζωή σας αντί να περιμένετε συνεχώς –από τον εαυτό σας, τους άλλους, το σύμπαν–, είστε σε θέση να είστε παρόντες στη ζωή σας και να την απολαμβάνετε στο έπακρο. Η αποδοχή είναι ενός είδους μεταμόρφωση και δεν σημαίνει ότι εγκαταλείπετε τα όνειρά σας. Εάν δεν μπορείτε να αλλάξετε την πραγματικότητα, αυτό που μπορείτε να αλλάξετε είναι τη στάση σας απέναντι σε αυτή. Αυτό διευρύνει το σκεπτικό για νέες ευκαιρίες.
Συνειδητότητα
Έχει ιδιαίτερη σημασία να εμβαθύνετε στο εάν οι προσδοκίες σας ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα, εάν σας αντιπροσωπεύουν και πώς η διάθεσή σας επηρεάζεται από αυτό. Τι περιμένετε να συμβεί, εάν βρεθείτε σε αυτή τη νέα κατάσταση; Πόσο ευτυχισμένοι θα είστε τελικά, εάν αποκτήσετε αυτό που νομίζετε ότι θέλετε;
* Η κα Χριστίνα Παναγιωτακοπούλου παρέχει υπηρεσίες σε εταιρείες μέσω ατομικών συνεδριών, μικρών ομάδων εργασίας, εκπαιδευτικών σεμιναρίων και συμβουλευτικής (coaching). Διατηρεί προσωπικό γραφείο για την παροχή συνεδριών ψυχοθεραπείας και συμβουλευτικής σε άτομα, οικογένειες, ζευγάρια και ομάδες.
Έχει υπάρξει ανώτατο στέλεχος Ασφαλιστικών Εταιρειών. e-mail: [email protected]
Διαβάστε επίσης: Αντί για τις αδυναμίες μας, να εστιάσουμε στα δυνατά μας σημεία
Ακολουθήστε την Ασφαλιστική Αγορά στο Google News
