Παρά το δυσμενές οικονομικό περιβάλλον που επικράτησε στην Ευρώπη το 2013 (πτώση ΑΕΠ Ευρωζώνης, υψηλή ανεργία, ασθενής οικονομική δραστηριότητα, κ.ο.κ.), ο ασφαλιστικός κλάδος κατάφερε να παρουσιάσει αύξηση της παραγωγής του (κατά 2,8% κατά μέσο όρο στις χώρες μέλη της Insurance Europe), χάρη στις επιδόσεις του Κλάδου Ζωής. Ομοίως αυξητικά (κατά περίπου 4,5% με σταθερές συναλλαγματικές ισοτιμίες) κινήθηκε και το συνολικό επενδυτικό χαρτοφυλάκιο των ασφαλιστικών εταιρειών, ανερχόμενο το 2013 σε 8,6 τρις ευρώ.
Στο κείμενο που ακολουθεί παρατίθενται καίριες επισημάνσεις για τα παραγωγικά και οικονομικά μεγέθη της ευρωπαϊκής ασφαλιστικής αγοράς κατά το παρελθόν έτος, όπως αυτές παρουσιάζονται στο Annual Report 2013-2014 της Insurance Europe.

Το 2013, στην Ευρώπη εξακολουθούσε να επικρατεί δυσμενές οικονομικό περιβάλλον. Οι περισσότερες οικονομίες της Ευρωζώνης πάσχιζαν να δώσουν ζωή στην ανάπτυξη, που μεταφράστηκε σε πτώση του ΑΕΠ της ευρωζώνης κατά 0,4%. Μέλη της ΕΕ εκτός Ευρωζώνης τα πήγαν λίγο καλύτερα, σημειώνοντας μέτρια θετική ανάπτυξη, παρασύροντας έτσι την ανάπτυξη του ΑΕΠ της ΕΕ των 28 σε επίπεδα λίγο πάνω από το μηδέν. Η χαμηλή οικονομική δραστηριότητα, τόσο στον τομέα των αγαθών όσο και σε αυτόν των υπηρεσιών, διατήρησε την ανεργία σε υψηλά επίπεδα (11,9% στην Ευρωζώνη, 10,7% συνολικά). Η ασθενής οικονομική δραστηριότητα άμβλυνε τον πληθωρισμό της Ευρωζώνης, ο οποίος προς το τέλος του έτους διαμορφώθηκε σε επίπεδα κάτω του 1%. Συνεπώς, το περιβάλλον παρουσίαζε ιδιαίτερες προκλήσεις για τον χρηματοοικονομικό τομέα.

Για τους επενδυτές, ωστόσο, οι συνθήκες ήταν πιο ενθαρρυντικές. Το 2013, τα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια κινήθηκαν έντονα ανοδικά. Ταυτόχρονα, πτώση παρουσίασαν οι αποδόσεις των εταιρικών ομολόγων. Επιπλέον, τα spread των αποδόσεων των κρατικών ομολόγων των χωρών της περιφέρειας της ΕΕ συνέχισαν να πέφτουν, περιλαμβανομένων και των Ελληνικών, και στις αρχές του 2014 η ελληνική κυβέρνηση έκανε μία επιτυχημένη επιστροφή στις αγορές. Αυτή η γενικότερη σταθεροποίηση αγορών μετοχών και ομολόγων δημιούργησε πιο σταθερά θεμέλια για παραγωγικές επενδύσεις.

Παρά το δύσκολο μακροοικονομικό πλαίσιο, τα αρχικά στοιχεία δείχνουν μία μάλλον θετική εικόνα για τον ασφαλιστικό κλάδο. Η συνολική παραγωγή στις χώρες μέλη της Insurance Europe σημείωσε αύξηση 2,8% κατά μέσο όρο, με σταθερές συναλλαγματικές ισοτιμίες, ανερχόμενη σε περίπου €1.111 δις.

Η αύξηση αυτή ήταν κυρίως το αποτέλεσμα μιας μεγάλης αύξησης στην αγορά της ασφάλισης ζωής –4,7% σε σχέση με το προηγούμενο έτος και με σταθερές συναλλαγματικές ισοτιμίες–, ενώ η παραγωγή ζημιών παρέμεινε, κατά μέσο όρο, σταθερή.

Μεγάλη αύξηση στον κλάδο ζωής στις μεγάλες αγορές
Η αύξηση σχεδόν 5% της παραγωγής στον κλάδο ζωής ήλθε ως αποτέλεσμα μεγάλης αύξησης στις χώρες-μέλη της Insurance Europe που διαχειρίζονται κάποια από τα μεγαλύτερα χαρτοφυλάκια ζωής, όπως η Σουηδία, η Ιταλία, η Ελβετία, η Γερμανία και η Γαλλία, αλλά και η Φιλανδία και η Αυστρία.

Στην Ελβετία σημειώθηκε μεγάλη αύξηση στα ομαδικά συμβόλαια. Στη Γερμανία, το 2013 σημαδεύτηκε από μία μεγάλη επέκταση των εργασιών εφάπαξ ασφαλίστρου και σταθερή εξέλιξη των κανονικών εργασιών ετήσιου ασφαλίστρου. Οι γαλλικές ασφαλιστικές εταιρείες ανακάμπτουν επίσης με δυνατή ανάπτυξη μετά από δύο χρόνια πτώσης, αν και τα προ-κρίσης επίπεδα παραγωγής δεν έχουν επιτευχθεί ακόμα. Στη Φιλανδία σημειώθηκε μεγάλη αύξηση στα συνδεδεμένα ασφαλιστήρια συμβόλαια. Στην Πορτογαλία, το ρυθμό της επέκτασης έδωσαν τα αποταμιευτικά προϊόντα, δείχνοντας την αξία που αποδόθηκε στα ασφαλή αυτά προϊόντα μέσα στο ασταθές οικονομικό περιβάλλον.

Στις αρνητικές εξελίξεις, στο Βέλγιο η ανακοίνωση αύξησης της φορολόγησης για ορισμένα προϊόντα ζωής από τον Ιανουάριο του 2013, προέτρεψε τους πολίτες να κάνουν τις πληρωμές τους στα τέλη του 2012, επηρεάζοντας σημαντικά την παραγωγή ζωής (πτώση 25% ή 5 δις ευρώ). Στην Ισπανία, η ζήτηση για αποταμιευτικά προϊόντα διατηρήθηκε σε χαμηλά επίπεδα λόγω της ύφεσης. Παρομοίως, στην Ελλάδα, η ύφεση επέδρασε αρνητικά, τόσο στα συνδεδεμένα προϊόντα ζωής όσο και στην παραδοσιακή ασφάλιση ζωής.

Και ενώ συνολικά οι εργασίες ασφάλισης ζωής σημείωσαν αύξηση, οι εργασίες ζημιών ήταν σε στασιμότητα. Εδώ κρύβεται μία διαφορετική εικόνα για τις χώρες και για τους δύο κλάδους. Συνολικά στον κλάδο ζημιών, σημαντική αύξηση παραγωγής σημειώθηκε στη Σουηδία, τη Φιλανδία, την Αυστρία, την Ισπανία, τη Γαλλία, το Βέλγιο, τη Γερμανία, την Ολλανδία και την Ελβετία.

Το θετικό συνολικό αποτέλεσμα αμβλύνθηκε από αρνητικά αποτελέσματα στο Ηνωμένο Βασίλειο, όπου η παραγωγή ζημιών μειώθηκε κατά περίπου 3 δις ευρώ ή -4,7% με σταθερές συναλλαγματικές ισοτιμίες. Και στην Ιταλία, η συνολική παραγωγή ζημιών μειώθηκε κατά 4,8% ή 1,7 δις ευρώ.

Η μεγαλύτερη όμως μείωση στην παραγωγή ζημιών το 2013 σημειώθηκε στον κλάδο αυτοκινήτων (που αποτελεί το 28% του κλάδου ζημιών). Η εκτιμώμενη πτώση παραγωγής είναι της τάξης του 4,7% με σταθερές συναλλαγματικές ισοτιμίες. Από πλευράς αξιών, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ιταλία υπέστησαν τη μεγαλύτερη ζημιά. Στην Ισπανία η ασφάλιση αυτοκινήτου συνέχισε μία ελαφρά πτωτική πορεία, ως συνέπεια της στασιμότητας στο συνολικό αριθμό ασφαλισμένων οχημάτων.Πτώση στην παραγωγή αυτοκινήτου σημειώθηκε και στην Ελλάδα και την Πορτογαλία.

Η παραγωγή κατέγραψε πτώση και στην ασφάλιση περιουσίας, περίπου 1,4% με σταθερές συναλλαγματικές ισοτιμίες, λόγω σημαντικής πτώσης των ασφαλίστρων στο Ηνωμένο Βασίλειο και τη Γαλλία σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Στην Ισπανία, η ασφάλιση περιουσίας διατήρησε την ανταγωνιστικότητά της, παρά τη δύσκολη οικονομική κατάσταση, επιδεικνύοντας μία προσαρμοστικότητα στις συνθήκες της αγοράς. Στον κλάδο περιουσίας της Γερμανίας σημειώθηκε αύξηση ασφαλίστρων, που εν μέρει προκλήθηκε από τη ζημιά που προκάλεσαν οι φυσικές καταστροφές στη διάρκεια του έτους.

Αντίθετα, θετική ήταν η χρονιά για τον κλάδο ασφάλισης υγείας, καθώς τα ασφάλιστρα αυξήθηκαν κατά 1,5% με σταθερές συναλλαγματικές ισοτιμίες. Στις περισσότερες χώρες η παραγωγή ασφάλισης υγείας αυξήθηκε, εκτός από την Ιταλία και τη Σουηδία. Η αρνητική επίδοση στη Σουηδία ήταν αποτέλεσμα του ότι η AFA Insurance, που ανήκει σε οργανώσεις συνδεδεμένες με την αγορά εργασίας στη Σουηδία, επέστρεψε 11 δις κορώνες (1,2 δις ευρώ) στους ασφαλισμένους. Στη Γερμανία, το πρόσημο ήταν θετικό, η ανάπτυξη όμως έχει επιβραδυνθεί λόγω της μείωσης του αριθμού ασφαλισμένων και της χαμηλότερης παραγωγής εξαιτίας της εισαγωγής τιμολογίου για άτομα σε οικονομική δυσχέρεια. Έκπληξη προκάλεσε η ανάπτυξη του κλάδου ασφάλισης υγείας στην Πορτογαλία, παρά τις δυσμενείς οικονομικές συνθήκες. Αντίστοιχα, ανθεκτική εικόνα επέδειξε ο κλάδος υγείας στην Ισπανία.

Συνεχιζόμενη ανάπτυξη στο επενδυτικό χαρτοφυλάκιο
Σύμφωνα με εκτιμήσεις, το 2013, το συνολικό επενδυτικό χαρτοφυλάκιο των ασφαλιστικών εταιρειών αυξήθηκε κατά περίπου 4,5% με σταθερές συναλλαγματικές ισοτιμίες, ανερχόμενο σε 8,6 τρις ευρώ, με κυρίαρχο το χαρτοφυλάκιο ζωής (85% του συνόλου), το οποίο εκτιμάται ότι διευρύνθηκε κατά 5,5% με σταθερές συναλλαγματικές ισοτιμίες. Αύξηση σημείωσε και το χαρτοφυλάκιο ζημιών, αν και μικρότερη, της τάξης του 2,8% περίπου. Και πάλι, η εικόνα ανά χώρα είναι ανάμικτη. Ενώ το χαρτοφυλάκιο στη Γερμανία και την Ολλανδία μειώθηκε, αντίθετα στη Γαλλία, τη Φιλανδία, την Αυστρία και την Ιταλία αυξήθηκε.

{gallery}InsuranceEurope12/InsEuro_2013{/gallery}

Διαβάστε επίσης: €8,5 τρις οι επενδύσεις των ασφαλιστικών εταιρειών το 2013