Οδική ασφάλεια: Λιγότεροι οι θάνατοι σε τροχαία το 2019 στην Ευρώπη

Λιγότεροι άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους στους δρόμους της ΕΕ το 2019, σε σύγκριση με τα προηγούμενα έτη, σύμφωνα με τα προκαταρκτικά στοιχεία που δημοσίευσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις 11 Ιουνίου.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, πέρυσι έχασαν τη ζωή τους 22.800 άτομα σε τροχαία δυστυχήματα, δηλαδή σημειώθηκαν σχεδόν 7.000 λιγότεροι θάνατοι σε σχέση με το 2010 –μείωση κατά 23%. Σε σύγκριση με το 2018, ο αριθμός μειώθηκε κατά 2%.

Η Ελλάδα έχει καταγράψει την ταχύτερη καθοδική τάση στην ΕΕ σε σχέση με το 2010, της τάξεως του 45%, επιτυγχάνοντας εντυπωσιακές βελτιώσεις στις επιδόσεις της όσον αφορά την οδική ασφάλεια. Παρόλα αυτά, καταγράφηκαν στη χώρα 65 θάνατοι από τροχαία ατυχήματα ανά εκατομμύριο κατοίκων το 2019, αριθμός αρκετά υψηλότερος από τον μέσο όρο της ΕΕ.

Η Ευρώπη παραμένει μακράν η ασφαλέστερη περιοχή στον κόσμο όσον αφορά την οδική ασφάλεια, με έναν μέσο όρο 51 θανάτων από τροχαία ατυχήματα ανά 1 εκατομμύριο κατοίκων. Η επίτροπος Μεταφορών, κα Αντίνα Βαλεάν, δήλωσε σχετικά: «Κανένας θάνατος ή σοβαρός τραυματισμός στους ευρωπαϊκούς δρόμους έως το 2050. Αυτός είναι ο στόχος μας. Επιδιώκουμε μείωση κατά 50% των θανάτων και κατά 50% των σοβαρών τραυματισμών έως το 2030, και γνωρίζουμε ότι ο στόχος μας είναι εφικτός. Κατά το παρελθόν, η ΕΕ διαπίστωσε σημαντική μείωση του αριθμού των νεκρών από τροχαία δυστυχήματα, αλλά τα τελευταία χρόνια τα αριθμητικά στοιχεία παρέμειναν στάσιμα. Επιπλέον, οι διαφορές μεταξύ των χωρών εξακολουθούν να είναι τεράστιες. Θα επιτύχουμε τον στόχο μας μόνο μέσω ενός συνδυασμού νομοθετικών μέτρων, επαρκούς χρηματοδότησης, προτύπων για τα οχήματα και τις υποδομές, της ψηφιοποίησης και της ανταλλαγής βέλτιστων πρακτικών».

Η πρόοδος παραμένει πολύ αργή

Όπως προκύπτει από τα στοιχεία, η βασική τάση παραμένει καθοδική. Το 2019 οκτώ κράτη μέλη κατέγραψαν τους χαμηλότερους αριθμούς θανάτων που έχουν σημειώσει ποτέ: Κροατία, Φινλανδία Γαλλία, Γερμανία, Ελλάδα, Λετονία, Λουξεμβούργο και Σουηδία. Ωστόσο, η πρόοδος στις περισσότερες χώρες έχει επιβραδυνθεί. Κατά συνέπεια δεν θα υλοποιηθεί ο στόχος της ΕΕ να μειωθεί κατά το ήμισυ ο αριθμός των θανάτων από τροχαία ατυχήματα από το 2010 έως τα τέλη του 2020. Αν και είναι πιθανόν να υπάρξουν σημαντικά λιγότεροι θάνατοι από τροχαία ατυχήματα το 2020 μετά τα μέτρα που ελήφθησαν για την αντιμετώπιση του κορωνοϊού, η μείωση αυτή δεν θα είναι αρκετή για την επίτευξη του στόχου.

Ενώ οι επιδόσεις των κρατών μελών στον τομέα της οδικής ασφάλειας συγκλίνουν, καταγράφονται ακόμη τέσσερις φορές περισσότεροι θάνατοι από τροχαία ατυχήματα στη χώρα με τις χειρότερες επιδόσεις απ’ ό,τι σε εκείνη με τις καλύτερες επιδόσεις.

Οι ασφαλέστεροι δρόμοι βρίσκονταν στη Σουηδία (22 θάνατοι/εκατομμύριο κατοίκων) και στην Ιρλανδία (29/εκατομμύριο), ενώ η Ρουμανία (96/εκατομμύριο), η Βουλγαρία (89/εκατομμύριο) και η Πολωνία (77/εκατομμύριο) ανέφεραν τα υψηλότερα ποσοστά θανατηφόρων ατυχημάτων το 2019. Ο μέσος όρος της ΕΕ ήταν 51 θάνατοι ανά εκατομμύριο κατοίκων.

Ορισμένες χώρες έχουν σημειώσει τεράστια πρόοδο: Η Ελλάδα, η Ισπανία, η Πορτογαλία, η Ιρλανδία, οι τρεις βαλτικές χώρες (Λετονία, Λιθουανία και Εσθονία) και η Κροατία κατέγραψαν υψηλότερη από τον μέσο όρο μείωση (μεταξύ 30 και 40%) όσον αφορά τον αριθμό των θανάτων από τροχαία ατυχήματα.

Στόχος η μείωση κατά 50% των θανάτων έως το 2030

Για την επόμενη δεκαετία, η ΕΕ καθόρισε στο πλαίσιο πολιτικής της ΕΕ για την οδική ασφάλεια 2021-2030, νέο στόχο μείωσης κατά 50% των θανάτων και, για πρώτη φορά, το ίδιο και για τους σοβαρούς τραυματισμούς έως το 2030. Η Διακήρυξη της Στοκχόλμης του Φεβρουαρίου 2020 ανοίγει τον δρόμο για την περαιτέρω παγκόσμια πολιτική δέσμευση για την επόμενη δεκαετία.

Εκτιμάται ότι, σε κάθε ζωή που χάνεται, αντιστοιχούν πέντε ακόμη θύματα σοβαρών τραυματισμών με συνέπειες που αλλάζουν τη ζωή τους (περίπου 120.000 άτομα το 2019). Το εξωτερικό κόστος των τροχαίων δυστυχημάτων εκτιμάται ότι ανέρχεται σε περίπου €280 δισεκατομμύρια, δηλαδή περίπου στο 2% του ΑΕΠ της ΕΕ. 

Στο στρατηγικό σχέδιο δράσης για την οδική ασφάλεια και στο πλαίσιο πολιτικής για την οδική ασφάλεια για την περίοδο 2021-2030 της Επιτροπής καθορίζονται, επίσης, φιλόδοξα σχέδια οδικής ασφάλειας για την επίτευξη του στόχου για μηδενικούς θανάτους από τροχαία ατυχήματα έως το 2050 («Όραμα μηδενικών απωλειών»).

Για την επίτευξη του «οράματος μηδενικών απωλειών», η Επιτροπή εφαρμόζει το Ασφαλές Σύστημα στην ΕΕ. Το εν λόγω Ασφαλές Σύστημα απαιτεί ασφαλέστερα οχήματα, ασφαλέστερες υποδομές, καλύτερη χρήση του προστατευτικού εξοπλισμού, χαμηλότερες ταχύτητες και καλύτερες μετατραυματικές υπηρεσίες. Επιπλέον, η ΕΕ θα επιδιώξει τη βελτίωση της διασυνοριακής επιβολής του νόμου για τις τροχαίες παραβάσεις, την ψηφιοποίηση των αδειών οδήγησης και την ανάπτυξη νέων τρόπων παροχής βοήθειας στα κράτη μέλη που καταγράφουν χαμηλά επίπεδα οδικής ασφάλειας.