Ο καθρέφτης της ελληνικής ασφαλιστικής διαμεσολάβησης από το ΕΕΑ

√ 13.460 οι ασφαλιστικοί διαμεσολαβητές
√ το 84% ασφαλιστικοί πράκτορες
√ το 57,3% με ανώτερες ή ανώτατες σπουδές
√ το 60% με ετήσιες προμήθειες μέχρι €30.000
√ «δυνατό χαρτί» τους η ασφάλιση υγείας
√ υψηλή φορολογία και απουσία ισχυρών φορολογικών κινήτρων για τις ασφαλίσεις Ζωής τα κυριότερα προβλήματα

Αυτά και άλλα πολλά ακόμα είναι τα ενδιαφέροντα στοιχεία που περιλαμβάνει η 1^η κλαδική μελέτη για την ασφαλιστική διαμεσολάβηση που εκπόνησε το ΕΕΑ, σε συνεργασία με την ICAP και η οποία παρουσιάστηκε χθες, 7 Οκτωβρίου, διαδικτυακά.

Χωρίς ιδιαίτερες εκπλήξεις για όσους ασχολούνται με την ασφαλιστική αγορά ήταν τα ευρήματα της έρευνας. Αυτό, ωστόσο, καθόλου δεν αφαιρεί από την αξία της και την ιδιαίτερη σημασία που έχει για τον κλάδο, καθώς πρόκειται για μια επίσημη και μεθοδική καταγραφή της ασφαλιστικής διαμεσολάβησης, που εφοδιάζει τους αρμόδιους οργανισμούς με τα απαραίτητα στοιχεία για να οργανώσουν αποτελεσματικότερα, τόσο την ανάπτυξη και την προβολή του κλάδου όσο και τις διεκδικήσεις του.

Η ανάλυση και τα συμπεράσματα της μελέτης βασίστηκαν σε στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, της ΑΑΔΕ, της ΚΕΕΕ, της ΕΑΕΕ, σε στοιχεία ισολογισμών των εταιρειών ασφαλιστικής διαμεσολάβησης, αλλά και σε ερωτηματολόγιο που απευθύνθηκε τόσο σε φυσικά πρόσωπα (απάντησαν 1.423 ασφαλιστικοί διαμεσολαβητές) όσο και σε νομικά πρόσωπα (απάντησαν 88 εταιρείες ασφαλιστικής διαμεσολάβησης) και προσδιορίζουν την παρουσία του κλάδου στην αγορά.

Πόσοι και ποιοι είναι οι ασφαλιστικοί διαμεσολαβητές στη χώρα μας;

Το παραπάνω ερώτημα χρόνια έψαχνε την απάντησή του, χωρίς αποτέλεσμα. Σύμφωνα πλέον με τη μελέτη, στην Ελλάδα δραστηριοποιούνται 13.460 ασφαλιστικοί διαμεσολαβητές. Με βάση τη νομική τους μορφή, η πλειοψηφία (88,1%) είναι ατομικές επιχειρήσεις (περίπου 11.857). Με βάση την κατηγορία τους, οι περισσότεροι (84%) είναι ασφαλιστικοί πράκτορες, ενώ με βάση τη μορφή συνεργασίας το 50,1% είναι αποκλειστικής συνεργασίας και το 49,9% μη αποκλειστικής.

Η μεγάλη πλειοψηφία των ασφαλιστικών διαμεσολαβητών (ποσοστό 74,6%) είναι ηλικίας άνω των 40 ετών, με το 43,9% να είναι άνω των 50. Η πλειοψηφία τους (56,4%) μπήκαν στο επάγγελμα από το 2000 και μετά και ο μέσος όρος των ετών δραστηριοποίησής τους στον κλάδο είναι τα 18 έτη.

Όσον αφορά το επίπεδο εκπαίδευσης το 57,3% δήλωσε ότι έχει κάνει ανώτερες ή ανώτατες σπουδές. Όσον αφορά την κλαδική εκπαίδευση, η πλειοψηφία (59,7%) δήλωσε ότι έχει σπουδές στο ΕΙΑΣ, ενώ το 23,5% ότι έχει παρακολουθήσει σεμινάρια που παρέχουν οι ίδιες οι ασφαλιστικές εταιρείες.

Σχετικά με το ύψος των ετήσιων προμηθειών, το 2019, όπως προκύπτουν από τα εκκαθαριστικά των ασφαλιστικών εταιρειών, το 22,4% είχε μικτές προμήθειες μέχρι €10.000, το 21,1% από €10.000-20.000. Η πλειοψηφία (60%) είχε προμήθειες μέχρι και €30.000. Το 46,1% δήλωσε αύξηση προμηθειών, ενώ το 45,3% μείωση.

Όσον αφορά τη διάρθρωση της αξίας της ετήσιας παραγωγής των ασφαλιστικών διαμεσολαβητών, από τη μελέτη προκύπτει ότι αυτή προέρχεται κυρίως από την ασφάλιση Υγείας (και συμπληρωματικές), η οποία αντιπροσωπεύει το 38,8%, και την ασφάλιση αστικής ευθύνης αυτοκινήτου με 28,9%, που αποτελούν και τα «δυνατά χαρτιά» της ασφαλιστικής διαμεσολάβησης, η πρώτη λόγω των χρόνιων προβλημάτων του δημόσιου συστήματος υγείας και η δεύτερη λόγω της υποχρεωτικότητάς της.

Τα προβλήματα του κλάδου

Η υψηλή φορολογία (ποσοστό 86,6%) και η απουσία ισχυρών φορολογικών κινήτρων για τις ασφαλίσεις Ζωής (86,1%) είναι τα κυριότερα προβλήματα του κλάδου της ασφαλιστικής διαμεσολάβησης, όπως αποτυπώθηκαν στη μελέτη. Χαμηλότερο είναι το ποσοστό εκείνων που θεωρούν πρόβλημα τη χαμηλή ασφαλιστική συνείδηση του πληθυσμού (53,9%) και τον ανταγωνισμό από άλλα δίκτυα (53,8%). Άλλα προβλήματα που εντοπίζονται στη μελέτη είναι η γραφειοκρατία, το υψηλό κόστος συμμόρφωσης στις νέες κανονιστικές ρυθμίσεις, η εξάρτηση από τις ασφαλιστικές εταιρείες, ο μεγάλος αριθμός ανασφάλιστων οχημάτων, το επίπεδο εκπαίδευσης.

Οι προοπτικές

Όπως προκύπτει από τη μελέτη, οι ασφαλιστικοί διαμεσολαβητές ελέγχουν ένα πολύ σημαντικό κομμάτι της παραγωγής των ασφαλιστικών εταιρειών, ενώ πρόκειται στην πλειοψηφία τους για οργανωμένες και καταξιωμένες επιχειρήσεις, με μακρόχρονη εμπειρία και γνώση της ασφαλιστικής αγοράς.

Οι συνθήκες που έχει δημιουργήσει η πανδημία, η συρρίκνωση του εισοδήματος των καταναλωτών και η ενδεχόμενη μείωση της τιμής κάποιων ασφαλιστικών προϊόντων και κατ’ επέκταση των εσόδων των ασφαλιστικών διαμεσολαβητών οπωσδήποτε συνιστούν απειλές.

Την ίδια στιγμή, όμως, οι νέες τεχνολογίες και οι χρόνιες αδυναμίες του δημόσιου συστήματος υγείας και ασφάλισης δημιουργούν ευκαιρίες για τους ασφαλιστικούς διαμεσολαβητές να αναπτυχθούν περαιτέρω. Στην κατεύθυνση αυτή θεωρούν ότι μπορούν να βοηθήσουν οι στρατηγικές συνεργασίες με ασφαλιστικές εταιρείες, η σύμπραξη ιδιωτικού και δημόσιου τομέα, η συνεχής εκπαίδευση, κατάρτιση και εξειδίκευση, η δημιουργία ισχυρών δικτύων ασφαλιστικών διαμεσολαβητών, η δημιουργία νέων προϊόντων, η διευκόλυνση της εισαγωγής νέων ανθρώπων στο επάγγελμα (δόκιμος ασφαλιστής), κ.ά.

Τη μελέτη παρουσίασαν ο εμπνευστής της, κ. Δημήτρης Γαβαλάκης, Γενικός Γραμματέας και Πρόεδρος της Επιτροπής Διαμεσολάβησης του ΕΕΑ, και ο κ. Κων/νος Παλαιολόγος, Senior Consultant & Κλαδικών μελετών της ICAP, ενώ ο Πρόεδρος του ΕΕΑ, κ. Γ. Χατζηθεοδοσίου, αναφέρθηκε στη σημασία της για τον κλάδο και τόνισε ότι το ΕΕΑ θα συνεχίσει να είναι δίπλα στους ασφαλιστικούς διαμεσολαβητές σε ό,τι χρειάζονται, όπως έχει κάνει πάντα μέχρι τώρα.

Οι δηλώσεις

Στην παρουσίαση, που συγκέντρωσε το ενδιαφέρον ασφαλιστικών διαμεσολαβητών απ’ όλη την Ελλάδα, έδωσαν το παρών (πάντα διαδικτυακά) και απηύθυναν χαιρετισμό οι κ.κ. Γιώργος Ζαββός, Υφυπουργός Οικονομικών αρμόδιος για το Χρηματοπιστωτικό Σύστημα, Άδωνις Γεωργιάδης, Υπουργός Ανάπτυξης, Παναγιώτης Σταμπουλίδης, Γενικός Γραμματέας Εμπορίου και Προστασίας του Καταναλωτή, Αλέξανδρος Σαρρηγεωργίου, Πρόεδρος ΕΑΕΕ, Γιάννης Τοζακίδης, Πρόεδρος ΕΑΔΕ και ΠΣΣΑΣ, Μιχάλης Τζωρτζωρής, Πρόεδρος ΣΕΜΑ, Θεοδώρα Γουργούλη, Πρόεδρος ΠΣΑΣ, Παναγιώτης Μιχαλόπουλος, Πρόεδρος ΠΟΑΔ, και Δήμητρα Λύχρου, Πρόεδρος ΕΕΑΕ.

• Ο κ. Ζαββός, ο οποίος μίλησε με θερμά λόγια για τους ασφαλιστές και τον θεσμό, καθώς τους γνωρίζει αρκετά καλά από τη δεκαετή θητεία του στην αρμόδια επιτροπή της ΕΕ, υποσχέθηκε ότι θα μελετήσει τα συμπεράσματα της μελέτης, για να δει πώς μπορούν κάποια από τα ζητήματα που έθεσαν οι ασφαλιστικοί διαμεσολαβητές να οδηγήσουν σε πολιτικές αποφάσεις.
• Ο κ. Γεωργιάδης, με τον γνωστό του ενθουσιασμό για τις προοπτικές του κλάδου της Ιδιωτικής ασφάλισης, δήλωσε ότι είναι ανοιχτός να συζητήσει σκέψεις και αιτήματα, τόσο των ασφαλιστικών διαμεσολαβητών όσο και της ασφαλιστικής αγοράς ευρύτερα. Να σημειώσουμε ότι ο κ. Γεωργιάδης, που μετρά περισσότερο από έναν χρόνο θητείας στο Υπουργείο Ανάπτυξης, δεν λείπει προς τιμήν του ποτέ από τις εκδηλώσεις του Κλάδου και ελπίζουμε ότι κάποια στιγμή θα ανταποκριθεί και με πράξεις, δίνοντας λύσεις σε ορισμένα από τα κύρια και διαχρονικά προβλήματα που αποτυπώθηκαν στη μελέτη και εντάσσονται στο πλαίσιο αρμοδιοτήτων του, για να υπάρξει εκτός από συζητήσεις και απτό αποτέλεσμα.
• Ο κ. Σταμπουλίδης τόνισε ότι ιδανικά θα ήθελε να μη χρειάζεται να παρεμβαίνει σε διενέξεις εταιρειών και καταναλωτών και οι πολίτες να διευκολυνθούν για να επιλέξουν την ιδιωτική ασφάλιση, καθώς αυτό θα αφαιρούσε βάρος από το δημόσιο σύστημα. Στην κατεύθυνση αυτή ως αρμόδια γενική γραμματεία κάνει διάφορες θεσμικές παρεμβάσεις. Μεταξύ αυτών, όπως ανέφερε, πρόσφατα ολοκληρώθηκε διαβούλευση με την ΕΑΕΕ, και σύντομα θα κατατεθεί ρύθμιση στη Βουλή που θα ενισχύει τη διαφάνεια στους όρους των ασφαλιστηρίων συμβολαίων και κατά συνέπεια και τις σχέσεις των εταιρειών με τους ασφαλισμένους, ενώ σε επίπεδο ασφαλιστικών διαμεσολαβητών τόνισε ότι διευκόλυναν, μεταξύ άλλων, θεσμικά την πιστοποίηση.
• Ο κ. Σαρρηγεωργίου εξήρε το γεγονός ότι στην περίοδο του lockdown, όταν τα άλλα δίκτυα διανομής γονάτισαν, οι ασφαλιστικοί διαμεσολαβητές κατάφεραν να σταθούν όρθιοι δίπλα στους πελάτες τους.  Κι αυτό είναι πολύ σημαντικό να τονίζεται από τον θεσμικό επικεφαλής της ασφαλιστικής αγοράς. Παράλληλα, τόνισε, για άλλη μια φορά, το πόσο επικίνδυνα ανασφάλιστος είναι ο Έλληνας και κάλεσε την Πολιτεία, Κυβέρνηση και Αντιπολίτευση, και ασφαλιστικούς διαμεσολαβητές μαζί με τις ασφαλιστικές εταιρείες να το αλλάξουν αυτό.
• Εξαιρετικά θετική έκριναν την πρωτοβουλία του ΕΕΑ, το σύνολο των Προέδρων των Σωματείων ασφαλιστικής διαμεσολάβησης, με τον κ. Τοζακίδη, ως Πρόεδρος της ΕΑΔΕ, να τονίζει ότι «η μελέτη αυτή αποτελεί εργαλείο και οδηγό στρατηγικής, για να πάμε την ασφαλιστική διαμεσολάβηση στην επόμενη μέρα, καθώς δεν στέκεται μόνο στα ποσοτικά, αλλά αναλύει και τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του κλάδου».

Όλοι ανεξαιρέτως, ακόμα και εκείνοι που την είδαν αρχικά με σκεπτικισμό, όπως παραδέχτηκαν, θεωρούν ότι η μελέτη μπορεί να αποτελέσει βάση για να καθοριστούν καλύτερα οι στόχοι της ασφαλιστικής διαμεσολάβησης για την επόμενη μέρα, τόσο σε επίπεδο διεκδικήσεων όσο και σε επίπεδο στρατηγικού σχεδιασμού της εργασίας του κάθε επαγγελματία. Μια επόμενη μέρα, η οποία θα πρέπει όμως να βρει τους ασφαλιστικούς διαμεσολαβητές ενωμένους, όπως τόνισε ο κ. Χατζηθεοδοσίου κλείνοντας την παρουσίαση.

Δήμητρα Καζάντζα