Ν. Κουγιάλης: Ανοίγει η αγορά γεωργικής ασφάλισης στην Κύπρο

Στη συνέντευξή του στην «Ασφαλιστική Αγορά», ο Υπουργός Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος της Κύπρου, κ. Νίκος Κουγιάλης, αναλύει τις βασικές αρχές του νέου πλαισίου γεωργικής ασφάλισης και εξηγεί για ποιο λόγο η Κύπρος προωθεί πλέον το μεικτό σύστημα.

Συνέντευξη στη Νατάσα Χριστοφόρου

Νέο πλαίσιο γεωργικής ασφάλισης, που ανοίγει την πόρτα στις ιδιωτικές εταιρείες, προωθεί η Κυπριακή Κυβέρνηση. Τις τελευταίες 4 δεκαετίες, οι αγρότες ασφαλίζονταν από τον Οργανισμό Γεωργικής Ασφάλισης (ΟΓΑ), έναν ημικρατικό οργανισμό που στόχο είχε την εισοδηματική τους στήριξη, σε περιπτώσεις ζημιών από ακραία καιρικά φαινόμενα. Τα τελευταία 17 χρόνια, ο ΟΓΑ διέθεσε 140 εκατομμύρια ευρώ στους γεωργούς. Τα 100 εκατομμύρια ευρώ προήλθαν από το κράτος.
Στη συνέντευξή του στην «Ασφαλιστική Αγορά», ο Υπουργός Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος της Κύπρου, κ. Νίκος Κουγιάλης, αναλύει τις βασικές αρχές του νέου πλαισίου γεωργικής ασφάλισης και εξηγεί για ποιο λόγο η Κύπρος προωθεί πλέον το μεικτό σύστημα. Ο κ. Κουγιάλης εκφράζει την πεποίθηση ότι το νέο πλαίσιο θα περάσει από την Κυπριακή Βουλή, σημειώνοντας ότι, ήδη, ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες επέδειξαν ενδιαφέρον για να συμμετάσχουν στο νέο σύστημα γεωργικής ασφάλισης.

Κύριε Υπουργέ, τις τελευταίες τρεις δεκαετίες ο ημικρατικός Οργανισμός Γεωργικής Ασφάλισης (ΟΓΑ), που η εκάστοτε κυβέρνηση το προωθούσε ως κοινωνικό μέτρο αγροτικής πολιτικής, ήταν το στήριγμα του Κύπριου αγρότη. Τι αλλάζει με το νέο πλαίσιο που επιθυμείτε να εφαρμοστεί μέχρι το 2018;
Ν.Κ.: Το νέο πλαίσιο γεωργικής ασφάλισης που επιδιώκουμε να εφαρμόσουμε, μετατρέπει ουσιαστικά ένα παρωχημένο κρατικό σύστημα ασφάλισης σε ένα σύγχρονο μεικτό σύστημα γεωργικής ασφάλισης, ικανό να ανταποκριθεί στις σημερινές συνθήκες που περιβάλλουν τον γεωργικό μας τομέα. Το νέο αυτό πλαίσιο βασίζεται σε πέντε βασικές αρχές και στοχεύει στην ουσιαστική στήριξη του γεωργικού κόσμου, ενώ ταυτόχρονα περιορίζει την κατασπατάληση δημοσιονομικών πόρων και εξορθολογίζει τη χρήση του ανθρώπινου δυναμικού του κρατικού μηχανισμού.

Οι αρχές αυτές είναι οι ακόλουθες:

• Η γεωργική ασφάλιση μπορεί πλέον να προσφέρεται και από τον ιδιωτικό τομέα, παρέχεται δηλαδή η δυνατότητα στον γεωργό να διαπραγματευτεί ο ίδιος την ασφαλιστική κάλυψη κινδύνων και καλλιεργειών σύμφωνα με τις δικές του ανάγκες, με τους ευνοϊκότερους δυνατούς όρους.
• Η γεωργική ασφάλιση θα είναι προαιρετική, δεν θα είναι δηλαδή υποχρεωμένος ο γεωργός να ασφαλίσει τη γεωργική του παραγωγή.
• Το κράτος θα αποζημιώνει το 50% της παραγωγής σε όσους γεωργούς επιλέγουν να ασφαλίζουν την παραγωγή τους με ελάχιστο ποσοστό έντασης ασφάλισης στο 50%.
• Ο ΟΓΑ διατηρείται ως κρατικός οργανισμός γεωργικής ασφάλισης για σύναψη ασφαλιστικών συμβολαίων.
• Ασφάλιση όλων των μέχρι σήμερα κινδύνων και καλλιεργειών, που δεν ασφαλίζονται σήμερα από τον ΟΓΑ.

Προαιρετική ασφάλιση

Γιατί προωθείτε τον θεσμό της εθελοντικής ασφάλισης;
Ν.Κ.: Το υφιστάμενο σύστημα, όπως λειτουργεί σήμερα, έκλεισε τον κύκλο του και γενικά ο θεσμός της γεωργικής ασφάλισης χρήζει ριζικής μεταρρύθμισης. Κατά τη δημόσια διαβούλευση διαφάνηκε καθαρά και έντονα θα έλεγα ότι κάποιοι γεωργικοί κλάδοι δεν επιθυμούν να ασφαλίζουν την παραγωγή τους, αφού θεωρούν τη γεωργική δραστηριότητα που ασκούν χαμηλού ρίσκου. Θεωρούμε ότι η επιθυμία αυτών των επαγγελματιών πρέπει να γίνει σεβαστή.

Βέβαια, θα πρέπει να τονίσω εδώ ότι όσοι γεωργοί επιλέξουν να μην ασφαλιστούν δεν θα δικαιούνται οποιαδήποτε αποζημίωση από το κράτος. Αντίθετα, όσοι επιλέξουν να ασφαλίσουν την παραγωγή τους με ελάχιστο ποσοστό έντασης ασφάλισης στο 50%, σε περίπτωση ζημιάς θα δικαιούνται άμεσα πέραν της αποζημίωσης από τον ασφαλιστικό τους φορέα και αντίστοιχη αποζημίωση από το Κράτος. Άρα, ουσιαστικά μετατρέψαμε την υποχρεωτική ασφάλιση σε προαιρετική με παροχή κινήτρων.

Επιθυμούμε να διασφαλίσουμε ότι οι αγρότες της Κύπρου θα έχουν τη μέγιστη στήριξη από το κράτος και ότι τα χρήματα που καταβάλλουν θα διατίθενται για σκοπούς γεωργικής ασφάλισης και όχι για κάλυψη λειτουργικών εξόδων του ΟΓΑ.

Πόσα έχει διαθέσει μέχρι στιγμής ο ημικρατικός οργανισμός Γεωργικής Ασφάλισης για αποζημιώσεις γεωργών;
Ν.Κ.: Από το 2000 μέχρι σήμερα, έχουν διατεθεί από τον ΟΓΑ σε δικαιούχους γεωργούς περί τα €140 εκ., εκ των οποίων περίπου τα €67 εκ. αποτελούσαν τη συνεισφορά των γεωργών. Τα υπόλοιπα €73 εκ. αποτελούσαν τη συνεισφορά του κράτους υπό μορφή επιδότησης ασφαλίστρου, αλλά και πληρωμές μέσου του Εθνικού Πλαισίου (κρατικές ενισχύσεις). Σε αυτό το ποσό θα πρέπει να προστεθούν επιπλέον €30 εκ., τα οποία χορήγησε το Κράτος προς τον ΟΓΑ για κάλυψη των διοικητικών του αναγκών και αποπληρωμή δανείων. Εν ολίγοις, δηλαδή, το κράτος μόνο τα τελευταία δεκαεφτά χρόνια έχει διαθέσει πέραν των €100 εκ.

Αφού ήταν ζημιογόνος ο ΟΓΑ, γιατί αφέθηκε τόσα χρόνια χωρίς να αλλάξει ο τρόπος λειτουργίας του, με δεδομένο ότι το 2015 η Κομισιόν έκανε αυστηρότατες συστάσεις προς την Κύπρο σημειώνοντας ότι ο τρόπος λειτουργίας της γεωργικής ασφάλισης δεν είναι συμβατός με τον ελεύθερο ανταγωνισμό;
Ν.Κ.: Θέλω να ξεκαθαρίσω ότι ο ΟΓΑ διαχρονικά υπήρξε ένα χρήσιμο εργαλείο σε ό,τι αφορά τον θεσμό της γεωργικής ασφάλισης, που βοήθησε τον Κύπριο αγρότη τα μέγιστα.

Αλλά ακριβώς όπως ο Κύπριος γεωργός μας δεν μπορεί να μείνει προσκολλημένος στις πρακτικές του 1980, για να μπορεί να είναι παραγωγικός και βιώσιμος, έτσι ο και ο θεσμός της γεωργικής ασφάλισης οφείλει να μετεξελιχθεί. Και αυτή η μετεξέλιξη του οργανισμού έχει ήδη καθυστερήσει και η όποια επιπλέον καθυστέρηση είναι εις βάρος των γεωργών μας.

Να αναφέρω χαρακτηριστικά ότι σήμερα τα έσοδα του οργανισμού δεν υπερβαίνουν τα έξοδά του και χρησιμοποιούνται οι εισφορές των γεωργών για κάλυψη λειτουργικών αναγκών. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα αδυναμία εκ μέρους του ΟΓΑ για αποζημιώσεις προς τους παραγωγούς. Π.χ. Εάν η κυβέρνηση φέτος δεν έβαζε βαθιά το χέρι στην τσέπη για να αποζημιώσει με €18 εκ. για τις ζημιές του 2016, οι γεωργοί θα είχαν καταστραφεί και αυτό γιατί το υφιστάμενο σύστημα του ΟΓΑ μετά δυσκολίας μπορούσε να προσφέρει €2 εκ. στους πληγέντες, δηλαδή θα αποζημίωνε λιγότερο από το 15% της ζημιάς.

Αυτή η καθυστέρηση οφείλεται σε διάφορους παράγοντες και συμφέροντα που εμπόδιζαν τη μετεξέλιξη του θεσμού της γεωργικής ασφάλισης, αλλά θεωρώ ότι πλέον κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει την σκληρή αλήθεια των αριθμών.

Ενδιαφέρον από ασφαλιστικές

Η είσοδος ιδιωτικών ασφαλιστικών εταιρειών στις γεωργικές ασφαλίσεις πιστεύετε ότι θα βοηθήσει στην ανάπτυξη του γεωργικού κλάδου; Υπάρχει ενδιαφέρον από ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες για τον τομέα της γεωργικής ασφάλισης;
Ν.Κ.: Η είσοδος των ιδιωτικών ασφαλιστικών και η μετατροπή του συστήματος σε ένα μεικτό σύστημα γεωργικής ασφάλισης αναμφισβήτητα θα δώσει περισσότερη ευελιξία στους παραγωγούς μας, αφού πλέον ο γεωργός θα μπορεί να διαπραγματευτεί ο ίδιος την ασφαλιστική κάλυψη κινδύνων και καλλιεργειών, σύμφωνα με τις δικές του ανάγκες, με ευνοϊκότερους για αυτόν όρους, ενώ ταυτόχρονα θα αποφεύγεται η καταβολή υπέρμετρων εισφορών εκ μέρους των παραγωγών μας για τη συντήρηση ενός πολυδάπανου μηχανισμού ασφάλισης όπως είναι ο ΟΓΑ.

Και είναι με ιδιαίτερη ικανοποίηση που βλέπω αρκετές ασφαλιστικές εταιρείες να επικοινωνούν με τα αρμόδια τμήματα και να εκδηλώνουν ενδιαφέρον για να συμμετέχουν στο νέο σύστημα γεωργικής ασφάλισης.

Υπάρχουν αντιδράσεις για την πρόταση από γεωργούς και αγροτικές οργανώσεις, που υποστηρίζουν ότι η είσοδος ιδιωτικών ασφαλιστικών θα συρρικνώσει τον αγροτικό κλάδο. Πώς απαντάτε στις θέσεις αυτές;
Ν.Κ.: Από τις επαφές που είχα μέχρι στιγμής με τις αγροτικές οργανώσεις έχει διαφανεί η κατανόηση εκ μέρους τους ότι η μεταρρύθμιση του όλου συστήματος γεωργικής ασφάλισης είναι αναγκαία.

Κάποιες διαφωνίες για επιμέρους ζητήματα υπάρχουν και είναι κατανοητές, αφού πρόκειται για μια αλλαγή σε έναν παγιωμένο τρόπο λειτουργίας και η όποια προσπάθεια αλλαγής της είναι λογικό ότι θα προκαλούσε αντιδράσεις.

Θεωρώ, πάντως, ότι η σημαντικότερη διαφωνία είναι το προαιρετικό ή όχι της ασφάλισης και για αυτό θα εξετάσουμε το συγκεκριμένο ζήτημα και θα λάβουμε τις αποφάσεις εκείνες που ευνοούν το σύνολο του αγροτικού κόσμου.

Αυτό που έχει σημασία είναι ότι ως Κυβέρνηση έχουμε υποχρέωση αλλά και ευθύνη να μην παρεκκλίνουμε και να προχωρήσουμε σε όσα χρειάζονται να γίνουν προς όφελος του αγροτικού κόσμου, παρά τις αντιδράσεις που πηγάζουν πολλές φορές από πολιτικές σκοπιμότητες.

Θα αυξηθούν τα ασφάλιστρα για τους αγρότες που επιθυμούν να παραμείνουν ασφαλισμένοι στον ΟΓΑ; Θα συνεχίσει η κρατική επιδότηση;
Ν.Κ.: Όπως σας ανέφερα και προηγουμένως, το όλο σύστημα είναι πλέον παρωχημένο και για αυτό και αναδιαρθρώνεται πλήρως. Στο πλαίσιο αυτής της αναδιάρθρωσης, όλα τα ζητήματα, περιλαμβανομένου και του ύψους του ασφαλίστρου, θα επανεξεταστούν. Η κρατική επιδότηση αντικαθίσταται από την άμεση αποζημίωση στο 50% της συνολικής ζημιάς που θα καταβάλλεται σε όσους γεωργούς έχουν ασφαλίσει το 50% της παραγωγής τους σε κάποιο ασφαλιστικό φορέα.

Έγιναν μελέτες για να διαφανεί πόσο θα επιβαρυνθούν οικονομικά οι αγρότες, με την είσοδο ιδιωτικών ασφαλιστικών;
Ν.Κ.: Μια πρώτη εκτίμηση του νέου συστήματος έχει γίνει ήδη ενώ στο παρόν στάδιο προχωρούμε και στην ανάθεση, σε εξειδικευμένο οίκο, αναλυτικής αναλογιστικής μελέτης, η οποία θα μας βοηθήσει να βελτιώσουμε ακόμη περισσότερο το νέο πλαίσιο πολιτικής που προωθούμε.

Πάει στη Βουλή

Πότε αναμένεται να περάσει το σχετικό νομοσχέδιο από τη Βουλή και ποιες είναι οι προθέσεις των κοινοβουλευτικών κομμάτων; Το ΑΚΕΛ απορρίπτει κατηγορηματικά την πρότασή σας.
Ν.Κ.: Η μεταρρύθμιση του θεσμού της Γεωργικής Ασφάλισης έχει καθυστερήσει και αυτό είναι εις βάρος των παραγωγών μας. Είναι για αυτόν τον λόγο που πρόθεσή μας είναι όπως προωθήσουμε το συγκεκριμένο νομοσχέδιο στη Βουλή, το συντομότερο δυνατό.

Θεωρώ ότι το σχέδιο που έχω παρουσιάσει είναι ευρέως αποδεκτό στο μεγαλύτερό του μέρος, γιατί όλοι αντιλαμβάνονται ότι πρόκειται για μια ριζική μεταρρύθμιση προς όφελος του αγρότη, αφού όλοι αντιλαμβάνονται ότι σήμερα δεν υπάρχει γεωργική ασφάλιση, ότι οι γεωργοί μας είναι μετέωροι και εξαρτώνται απόλυτα από το κράτος.

Βέβαια το ΑΚΕΛ, για ιδεολογικούς θεωρώ λόγους, εκφράζει την αντίθεσή του με το νομοσχέδιο, αλλά είμαι αισιόδοξος ότι θα εξασφαλίσουμε την απαιτούμενη πλειοψηφία, για να προχωρήσουμε σε μια αναγκαία μεταρρύθμιση για τον αγροτικό κόσμο.