Munich Re: $150 δις οι ζημιές από φυσικές καταστροφές το 2019, μόνο $52 δις οι ασφαλισμένες

Οι τροπικοί κυκλώνες (Hagibis και Faxai στην Ιαπωνία, Dorian στην αμερικανική ήπειρο και Idai στη Μοζαμβίκη) ήταν η βασική αιτία για τις ζημιές δισεκατομμυρίων που προκλήθηκαν το 2019, σύμφωνα με την ανασκόπηση των φυσικών καταστροφών που πραγματοποίησε για ακόμα μία χρονιά η Μunich Re. Οι φυσικές καταστροφές τo 2019 προκάλεσαν συνολικές ζημίες ύψους $150 δις, με τις ασφαλισμένες ζημίες να φτάνουν περίπου τα $52 δις, σύμφωνες με τον μακροπρόθεσμο μέσο όρο. Η ανθρωπιστική τραγωδία, ωστόσο, που προκλήθηκε από τους κυκλώνες στη Μοζαμβίκη, με πάνω από 1.000 θανάτους, κάνει επιτακτική και επείγουσα την ανάγκη για καλύτερη προστασία.

«Οι σοβαροί κυκλώνες το 2019 τόνισαν τη σημασία της γνώσης σχετικά με τις αλλαγές που συντελούνται όσον αφορά τους κινδύνους. Οι φυσικές κλιματικές διακυμάνσεις επηρεάζουν τις καταστροφές από χρόνο σε χρόνο. Οι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής μπορούν ήδη να γίνουν αισθητές και εμφανείς. Τα κτήρια και οι υποδομές πρέπει να καταστούν πιο ανθεκτικά, ώστε να αντιστραφούν οι αυξανόμενες τάσεις στις απώλειες. Αυτό θα επιτρέψει την αποτελεσματικότερη ασφάλιση και θα υποστηρίξει τις υπόλοιπες οικονομικές απώλειες», δήλωσε το μέλος του ΔΣ της Munich Re, κ. Torsten Jeworrek.

Οι φυσικές καταστροφές του 2019 με μία ματιά

820 φυσικές καταστροφές προκάλεσαν συνολικές ζημίες ύψους $150 δις, οι οποίες ευθυγραμμίζονται σε γενικές γραμμές με τον μακροπρόθεσμο μέσο όρο των τελευταίων τριάντα χρόνων. Μικρότερο μέρος των ζημιών ήταν ασφαλισμένο σε σύγκριση με το 2018: περίπου $52 δις. Αυτό οφειλόταν, μεταξύ άλλων, στο υψηλό μερίδιο των ζημιών από πλημμύρες, οι οποίες συχνά δεν είναι ασφαλισμένες στον ίδιο βαθμό με τις ζημίες που προκαλούν οι άνεμοι στις περισσότερες βιομηχανικές χώρες.

Το ασφαλισμένο μέρος των συνολικών ζημιών, λίγο πάνω από το 35%, αντιστοιχεί στον μέσο όρο των τελευταίων δέκα ετών. Αυτό αποδεικνύει ότι μεγάλα τμήματα της αγοράς παραμένουν ανασφάλιστα, ιδίως στις αναδυόμενες και αναπτυσσόμενες χώρες.

Το 2019, χάθηκαν περίπου 9.000 ανθρώπινες ζωές εξαιτίας των φυσικών καταστροφών που έπληξαν τον πλανήτη, έναντι 15.000 το 2018. Αυτό επιβεβαιώνει τη γενική τάση προς χαμηλότερο αριθμό θυμάτων χάρη στα καλύτερα μέτρα πρόληψης. Κατά μέσο όρο, τα τελευταία 30 χρόνια, περίπου 52.000 άνθρωποι ετησίως έχασαν τη ζωή τους σε φυσικές καταστροφές.

Δεύτερο έτος ζημιών από τροπικούς κυκλώνες στην Ιαπωνία

Όπως και το 2018, η Ιαπωνία χτυπήθηκε ξανά από πολύ ισχυρούς τυφώνες. Οι Hagibis και Faxai ήταν δύο εξίσου σοβαροί τροπικοί κυκλώνες που έπληξαν την περιοχή του Τόκιο. Ενώ ο Faxai σάρωσε τον κόλπο του Τόκιο με ταχύτητες ανέμου 170 χλμ./ώρα και έφτασε στην ξηρά στην πόλη Chiba, ο Hagibis χτύπησε πιο βορειοδυτικά, ακριβώς πάνω από το αστικό συγκρότημα Yokohama-Tokyo.

Ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του Hagibis ήταν οι ακραίες βροχοπτώσεις, ακόμη και μακριά από το επίκεντρο της καταιγίδας. Σε ορισμένα μέρη, έπεσαν μέσα σε δύο ημέρες μέχρι 1.000 χιλιοστά βροχής (δηλαδή περίπου 1.000 λίτρα ανά τετραγωνικό μέτρο). Σε πολλούς δήμους, αυτό αντιπροσωπεύει το 40% των συνήθων ετήσιων βροχοπτώσεων. Τα αναχώματα σε πολλά ποτάμια υποχώρησαν. Αμέτρητα κτήρια υπέστησαν σοβαρές ζημιές και πολλές βιομηχανίες πλημμύρισαν.

Οι κυκλώνες αυτοί ήταν οι δύο πιο δαπανηρές φυσικές καταστροφές του έτους, όσον αφορά τόσο τις συνολικές όσο και τις ασφαλισμένες ζημίες. Σύμφωνα με προκαταρκτικές εκτιμήσεις, οι συνολικές ζημίες από τον Hagibis ανήλθαν σε $17 δις, με τις ασφαλισμένες ζημίες να ανέρχονται σε περίπου $10 δις. Ο Faxai προκάλεσε εκτιμώμενες συνολικές απώλειες ύψους περίπου $9 δις, με τις ασφαλισμένες ζημίες να φτάνουν περίπου τα $7 δισ., λόγω του μεγαλύτερου ποσοστού των ζημιών από θύελλες που ήταν ασφαλισμένες.

Η φετινή περίοδος των τυφώνων ήταν και πάλι, όπως και το 2018, υπό την επίδραση του “El Niño Modoki”, μια ιδιαίτερη φάση της φυσικής κλιματικής ταλάντωσης, η οποία προκαλεί διακυμάνσεις στις θερμοκρασίες του ύδατος στον τροπικό Ειρηνικό Ωκεανό. Υπό αυτές τις συνθήκες, οι τυφώνες κατευθύνονται πιο συχνά προς την Ιαπωνία. Συνολικά, η εποχή των τυφώνων στον Βορειοδυτικό Ειρηνικό ήταν κοντά στον μακροπρόθεσμο μέσο όρο σε σχέση με τον αριθμό των καταιγίδων.

Ο κ. Ernst Rauch, επικεφαλής του τμήματος Climate & Geoscientist στη Munich Re, δήλωσε: «Η εποχή των τυφώνων δείχνει ότι πρέπει να εξετάσουμε τις βραχυπρόθεσμες φυσικές κλιματικές διακυμάνσεις καθώς και τις μακροπρόθεσμες τάσεις λόγω της κλιματικής αλλαγής. Συγκεκριμένα, οι κυκλώνες συσχετίζονται συχνότερα με ακραίες βροχοπτώσεις, όπως συνέβη με τον Hagibis στην Ιαπωνία το 2019 και τον τυφώνα Harvey το 2017 στις ΗΠΑ. Η αναγνώριση αυτών των αλλαγών μπορεί να αποτελέσει τη βάση για περαιτέρω προληπτικά μέτρα για τη μείωση των ζημιών».

Ο τυφώνας Dorian πέρασε ξυστά από τις ΗΠΑ και κατέστρεψε τις Μπαχάμες

Ο ισχυρότερος τυφώνας στον Ατλαντικό, ο Dorian, προκάλεσε καταστροφικές ζημιές στις Μπαχάμες. Ο τυφώνας κατηγορίας 5 έπληξε τις νήσους Abaco στα βόρεια του νησιωτικού κράτους, την 1η Σεπτεμβρίου, με ταχύτητες ανέμου περίπου 290 χλμ./ώρα. Στη συνέχεια η καταιγίδα μεταφέρθηκε στο γειτονικό νησί Grand Bahama και σταμάτησε εκεί για μιάμιση μέρα διατηρώντας παράλληλα μεγάλες ταχύτητες ανέμου. Κτήρια, υποδομές, σκάφη και πλοία καταστράφηκαν ολοσχερώς σε πολλές περιοχές.

Αρχικά, υπήρξε ο φόβος ότι ο Dorian θα έπληττε επίσης τη νοτιοανατολική ακτή των ΗΠΑ, αλλά ακολούθησε μία βορειότερη και ανατολικότερη τροχιά, αφήνοντας σε μεγάλο βαθμό ανεπηρέαστες τις ηπειρωτικές περιοχές των ΗΠΑ.

Ο Dorian προκάλεσε συνολικές απώλειες ύψους περίπου $5,6 δις, με μόνο ένα μικρό ποσοστό αυτών των ζημιών να επηρεάζει τις ΗΠΑ. Οι ασφαλισμένες απώλειες ανήλθαν σε περίπου $4 δις.

Οι τρεις μεγάλοι τυφώνες (κατηγορίας 3-5) στον Ατλαντικό το 2019 ήταν κοντά στον μακροπρόθεσμο μέσο όρο (2,7), αν και ο αριθμός των επονομαζόμενων καταιγίδων (18) υπερέβη σημαντικά τον μέσο όρο (12). Οι ζημιές, ωστόσο, ήταν σχετικά χαμηλές, καθώς οι ισχυρότερες καταιγίδες παρέμειναν πάνω από τον ωκεανό ή παράκαμψαν την αμερικανική ενδοχώρα. Οι συνολικές απώλειες στις ΗΠΑ κατά τη διάρκεια της εποχής των τυφώνων του 2019 ήταν $3 δις, εκ των οποίων $2 δις ήταν ασφαλισμένα.

Λόγω της έλλειψης σοβαρών τυφώνων, το μερίδιο των ΗΠΑ σε ζημιές από φυσικές καταστροφές ήταν χαμηλότερο από το συνηθισμένο (31% των συνολικών παγκόσμιων ζημιών σε σύγκριση με τον μακροπρόθεσμο μέσο όρο 35%).

Η εποχή των καταιγίδων στις ΗΠΑ έφερε λίγο περισσότερους ανεμοστρόβιλους από τον μακροπρόθεσμο μέσο όρο. Μια ισχυρή χιονόπτωση και στη συνέχεια μια σειρά καταιγίδων τον Μάρτιο και τον Μάιο προκάλεσαν σοβαρές πλημμύρες Μεσοδυτικά και σε άλλες περιοχές κατά μήκος του Μισισιπή. Οι συνολικές απώλειες από αυτά τα γεγονότα ανήλθαν σε  περίπου $24 δις, εκ των οποίων περίπου τα $14 δις ήταν ασφαλισμένα.

Δασικές Πυρκαγιές: Ελαφρά υποχώρηση στην Καλιφόρνια, τεράστιες καταστροφές στην Αυστραλία

Μετά από τις απώλειες ρεκόρ των προηγούμενων ετών, οι πυρκαγιές στην Καλιφόρνια ήταν λιγότερο σοβαρές. Ο υγρός χειμώνας βελτίωσε τις συνθήκες ξηρασίας το καλοκαίρι σε σύγκριση με τα προηγούμενα χρόνια, ωστόσο και το 2019 υπήρξαν πολλές πυρκαγιές, αλλά έκαψαν πολύ μικρότερη επιφάνεια συγκριτικά με τον πενταετή μέσο όρο.

Αρκετές πυρκαγιές απείλησαν τις πόλεις και εκατομμύρια άνθρωποι έμειναν χωρίς ηλεκτρική ενέργεια για μέρες, καθώς η παροχή έκλεισε για προληπτικούς λόγους. Οι συνολικές απώλειες ανήλθαν σε $1,1 δις και περίπου $0,8 δις ήταν οι ασφαλισμένες. Παρά τις μικρότερες απώλειες το 2019, αυτό δεν μεταβάλλει τη μακροπρόθεσμη τάση που θέλει έντονη αύξηση των καμένων δασικών εκτάσεων και των ζημιών από πυρκαγιές στις ΗΠΑ.

Στην Αυστραλία η κατάσταση με τις πυρκαγιές είναι ήδη πολύ σοβαρή. Οι υψηλές θερμοκρασίες και ο ξηρός αέρας, σε συνδυασμό με τη συσσώρευση των υπολειμμάτων βλάστησης που είχαν γίνει πολύ εύφλεκτα, λόγω της έλλειψης βροχοπτώσεων κατά τη διάρκεια των πιο ψυχρών εποχών του έτους, είχαν ως αποτέλεσμα να ξεκινήσουν οι δασικές πυρκαγιές πολύ νωρίς, τον Σεπτέμβριο, στο Κουίνσλαντ και από τότε επεκτάθηκαν στη Νέα Νότια Ουαλία, τη Νότια Αυστραλία, τη Δυτική Αυστραλία και την Τασμανία. Οι ακραίες πυρκαγιές έπνιξαν στον καπνό το Σίδνεϋ. Σχολεία και κυβερνητικά γραφεία έκλεισαν προσωρινά. Οι ζημιές από τις πυρκαγιές ήταν σημαντικές, αν και οι φλόγες δεν έφθασαν στο ίδιο το Σίδνεϋ. Δυστυχώς, οι πυρκαγιές αναμένεται να συνεχιστούν και κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, Ιανουάριο και Φεβρουάριο.

Τα μεμονωμένα γεγονότα δεν μπορούν να αποδοθούν άμεσα στην κλιματική αλλαγή. Πρόσφατες μελέτες έχουν δείξει, ωστόσο, ότι μακροπρόθεσμα οι περιβαλλοντικές συνθήκες έχουν γίνει πιο ευνοϊκές για τις πυρκαγιές –ειδικά στη νότια και ανατολική πλευρά της Αυστραλίας.

Διαβάστε επίσης: Η κλιματική αλλαγή θα περιορίσει την πρόσβαση στην ασφάλιση;

Κυκλώνας Idai: Ανθρωπιστική καταστροφή στη Μοζαμβίκη

Η μεγαλύτερη ανθρωπιστική καταστροφή του έτους ήταν ο κυκλώνας Idai, ο οποίος έπληξε τη Μοζαμβίκη και τις γειτονικές της χώρες τον Μάρτιο. Περισσότεροι από 1.000 άνθρωποι πέθαναν και εκατοντάδες χιλιάδες έχασαν ό,τι είχαν και δεν είχαν. Ο Idai έπληξε το παράκτιο λιμάνι της Beira, τη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Μοζαμβίκης (με 500.000 κατοίκους). Με ταχύτητες ανέμου περίπου 170 χλμ./ώρα, η καταιγίδα κατέστρεψε έναν τεράστιο αριθμό απλών κυρίως κατασκευών. Επιπλέον, το κύμα των κατακλυσμιαίων και έντονων βροχοπτώσεων προκάλεσε εκτεταμένες πλημμύρες που επεκτάθηκαν στην επίπεδη ενδοχώρα, καταστρέφοντας τις καλλιέργειες. Οι συνολικές απώλειες ανήλθαν σε $2,3 δις. Σχεδόν τίποτα δεν ήταν ασφαλισμένο. Οι ζημίες στη Μοζαμβίκη αντιστοιχούν περίπου στο ένα δέκατο του ΑΕΠ της –μια τεράστια αρνητική επίδραση για αυτή την πολύ φτωχή χώρα. Η Μοζαμβίκη χτυπήθηκε από έναν ακόμα κυκλώνα, τον Kenneth, μόλις μερικές εβδομάδες αργότερα.

Αυτές οι ακραίες συνέπειες δείχνουν σαφώς ότι, ιδιαίτερα στις φτωχές χώρες, η ανθρώπινη ζωή και η σκληρά κερδισμένη οικονομική ανάπτυξη πρέπει να προστατεύονται καλύτερα. Οι οργανώσεις του ΟΗΕ, η Παγκόσμια Τράπεζα, εταιρείες (συμπεριλαμβανομένης της Munich Re) και άλλοι θεσμοί ίδρυσαν το Insurance Development Forum (IDF) το 2016, το οποίο υποστηρίζει ασφαλιστικές λύσεις για τις αναπτυσσόμενες χώρες μέσω της πρωτοβουλίας G7 “InsuResilience Global Partnership”.

Σοβαρές οι ζημιές λόγω καιρού στην Ευρώπη

Ένας συνδυασμός καταιγίδων και σοβαρών χαλαζοπτώσεων ήταν η κυριότερη αιτία ζημιών στην Ευρώπη. Μια μακρά ξηρή περίοδος οδήγησε σε ζημιές στις καλλιέργειες σε πολλές χώρες.

Στην περιοχή του Μονάχου, μια καταιγίδα τον Ιούνιο έφερε χαλάζι στο μέγεθος μιας μπάλας του γκολφ, προκαλώντας ζημιές ύψους περίπου €1 δις, εκ των οποίων σχεδόν τα τρία τέταρτα ήταν ασφαλισμένα. Ακόμα πιο μεγάλη ζημιά από χαλάζι προκλήθηκε στην Αδριατική τον Ιούλιο. Χαλαζόμπαλες μεγάλες όσο ένα πορτοκάλι προκάλεσαν ζημιές σε αυτοκίνητα και στέγες. Πολλοί άνθρωποι τραυματίστηκαν. Οι συνολικές ζημιές από τις καταιγίδες του καλοκαιριού στην Ευρώπη ανήλθαν σε $2,5 δις (€2,2 δις), με τις ασφαλισμένες ζημίες σε περίπου $0,9 δισ. (€0,8 δισ.).

Ο κ. Ernst Rauch σχολίασε: «Παρόλο που οι χαλαζοπτώσεις είναι τοπικές, μπορούν να προκαλέσουν μεγάλες ζημιές ακόμη και να απειλήσουν ζωές. Πρόσφατες επιστημονικές μελέτες έχουν δείξει ότι μπορούμε να αναμένουμε αύξηση των χαλαζοπτώσεων σε πολλές περιοχές ως συνέπεια της κλιματικής αλλαγής. Είναι επίσης σαφές στην περίπτωση αυτή ότι μέτρα όπως τα καλύτερα συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης και τα πιο ανθεκτικά δομικά υλικά είναι σημαντικά, προκειμένου να μετριαστούν οι μακροπρόθεσμες αυξήσεις των ζημιών».