Iσχύει για Προσωπικό Ατύχημα Οδηγού η εξαίρεση κάλυψης;

Ο ν. 489/1976, όπως κωδικοποιήθηκε με το π.δ. 237/1986, ρυθμίζει την υποχρεωτική ασφάλιση της αστικής ευθύνης έναντι τρίτων για αυτοκινητικά ατυχήματα. Στην πράξη, όμως, συχνά παρέχεται με το ίδιο συμβόλαιο πρόσθετη προαιρετική κάλυψη για προσωπικό ατύχημα του οδηγού του ασφαλισμένου οχήματος. Η πρόσθετη αυτή κάλυψη, ωστόσο, λειτουργεί εκτός των πλαισίων του ν. 489/1976, αλλά εντός των πλαισίων του ν. 2496/1997, οι διατάξεις του οποίου είναι ημιαναγκαστικού Δικαίου (άρθρο 33 παρ. 1) και απαγορεύουν τη χειροτέρευση της θέσης του λήπτη, εκτός από τις ρητά αναφερόμενες περιπτώσεις που το ίδιο άρθρο προβλέπει.

Υπό το πνεύμα αυτό, η πρόσθετη κάλυψη για προσωπικό ατύχημα, ανεξάρτητα αν παρέχεται επιπρόσθετα με την κάλυψη αστικής ευθύνης για αυτοκινητικό ατύχημα, για την οποία εξαιρείται της κάλυψης ο οδηγός ο οποίος οδηγούσε υπό την επήρεια οινοπνεύματος, θα πρέπει να τύχει της εφαρμογής των προστατευτικών για τον καταναλωτή διατάξεων του ν. 2496/1997 και συνακόλουθα δεν μπορεί να ισχύει για το προσωπικό ατύχημα η εξαίρεση κάλυψης, επειδή καθιστά δυσμενέστερη τη θέση του λήπτη, ασφαλισμένου ή δικαιούχου.

Το ζήτημα αυτό κρίθηκε, μεταξύ άλλων, από τον Άρειο Πάγο σε πολύ πρόσφατη απόφασή του (απόσπασμα από ΑΠ 181/2022, δημοσίευση ΝΟΜΟΣ).

(…) Περαιτέρω, από τα ίδια ως άνω αποδεικτικά μέσα, αποδείχθηκε ότι η ανωτέρω δίκυκλη μοτοσικλέτα ήταν ασφαλισμένη, δυνάμει του υπ’ αριθμ. …. πολυασφαλιστηρίου συμβολαίου και της από … πρόσθετης πράξεως αυτού, στην εκκαλούσα ασφαλιστική εταιρεία για την έναντι τρίτων αστική της ευθύνη, καθώς επίσης και για προσωπικό ατύχημα του ως άνω θανόντος οδηγού της με συμφωνηθέν ασφάλισμα ποσού 15.000 ευρώ, καταβλητέο σε περίπτωση θανάτου στους εξ αδιαθέτου κληρονόμους αυτού, όπως άλλωστε και η ίδια η εκκαλούσα συνομολογεί. Περαιτέρω, η εκκαλούσα επαναφέρει, με τον πρώτο λόγο εφέσεως, τον και πρωτοδίκως προβληθέντα ισχυρισμό της, ότι το ένδικο ατύχημα εξαιρείται από την ασφαλιστική κάλυψη και η ίδια απαλλάσσεται από την υποχρέωση καταβολής του ως άνω συμφωνηθέντος ασφαλίσματος στους εφεσίβλητους, διότι κατά τον χρόνο επελεύσεως αυτού (ατυχήματος) ο θανών οδηγός τελούσε υπό την επήρεια οινοπνεύματος, και δη κατά ποσότητα 0,76 γραμ./λίτρο αίματος που υπερβαίνει το ανώτατο επιτρεπόμενο όριο, βρισκόμενος σε κατάσταση μέθης, σύμφωνα με το άρθρο 42 του ΚΟΚ. Πλην όμως, η επικαλούμενη συμβατική αυτή εξαίρεση από την ασφαλιστική κάλυψη αποτελεί ανεπίτρεπτο περιορισμό των δικαιωμάτων των εφεσίβλητων – δικαιούχων του ασφαλίσματος, ως ασθενέστερων μερών της συμβάσεως, μη αφορώσα σε κάθε περίπτωση επαγγελματική χρήση του ασφαλισμένου οχήματος και, ως εκ τούτου, είναι άκυρη, κατ’ εφαρμογή της αναγκαστικού δικαίου διατάξεως του άρθρου 33 παρ. 1 ν. 2496/1997, μη επιφέρουσα ακυρότητα κατά τα λοιπά της επίδικης ασφαλιστικής συμβάσεως, σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν στη νομική σκέψη της παρούσας, που προηγήθηκε, απορριπτόμενου του σχετικού ισχυρισμού της εκκαλούσας, που συνιστά και τον πρώτο λόγο εφέσεως, ως αβασίμου». Από τις ως άνω παραδοχές της προσβαλλόμενης αποφάσεως προκύπτει ότι το Μονομελές Πρωτοδικείο, που δίκασε ως Εφετείο, έκρινε ότι ο όρος εξαιρέσεως από την ασφαλιστική κάλυψη λόγω οδηγήσεως υπό την επίδραση οινοπνεύματος, που περιέχεται στο καταρτισθέν μεταξύ της αναιρεσείουσας και του δικαιοπαρόχου των εναγόντων – αναιρεσιβλήτων ….. υπ’ αριθμ. …. πολυασφαλιστήριο συμβόλαιο, είναι άκυρος, καθόσον αφορά τη συναφθείσα με το ίδιο συμβόλαιο και ρυθμιζόμενη από τις διατάξεις του ν.2496/1997 περί ιδιωτικής ασφαλίσεως πρόσθετη ασφάλιση προσωπικού ατυχήματος του οδηγού της ασφαλισμένης μοτοσυκλέτας, κατ’ εφαρμογή της διατάξεως του άρθρου 33 ν. 2496/1997, ενόψει του ότι με αυτόν επέρχεται περιορισμός των παρεχόμενων από την ένδικη σύμβαση ασφαλίσεως προσωπικού ατυχήματος δικαιωμάτων του ασφαλισμένου και των ληπτών της ασφαλίσεως εναγόντων, που δεν ενεργούν στην ασφάλιση για επαγγελματικούς λόγους. Εφόσον, δε, η ένδικη αξίωση πηγάζει πράγματι από την πρόσθετη ασφάλιση προσωπικού ατυχήματος, που καταρτίσθηκε με το ίδιο ασφαλιστήριο, με το οποίο είχε ασφαλισθεί, κατά τις διατάξεις του ν. 489/1976, η έναντι τρίτων αστική ευθύνη της μοτοσυκλέτας του ασφαλισμένου δικαιοπαρόχου των αναιρεσιβλήτων, το Δικαστήριο που εξέδωσε την προσβαλλόμενη απόφαση ορθά ερμήνευσε και εφάρμοσε και δεν παραβίασε ευθέως την, έχουσα εφαρμογή εν προκειμένω, διάταξη του άρθρου 33 ν. 2496/1997, αφού η προκειμένη περίπτωση (ασφάλιση ατυχήματος κατ’ άρθρ. 31 του ίδιου νόμου) δεν εμπίπτει στις εξαιρέσεις που προβλέπονται από την ίδια διάταξη. (…)

Θεόδωρος Κουτσούμπας, Δικηγόρος – Διδάκτωρ Νομικής, [email protected]
Σε συνεργασία με το περιοδικό ΣΥΝήΓΟΡΟΣ

Διαβάστε επίσης: Σύμβαση υπέρ τρίτου – Ασφάλιση ξένου συμφέροντος

Οι προσυμβατικές δηλώσεις στην Ασφάλιση Ζωής & Υγείας

Ακολουθήστε την Ασφαλιστική Αγορά στο Google News