Οι προτάσεις της ΕΕ για βιώσιμη ανάπτυξη επηρεάζουν την ασφαλιστική αγορά

Η αειφόρος ανάπτυξη και η συμβολή του χρηματοπιστωτικού τομέα σε αυτή αποτελεί μία από τις βασικές προτεραιότητες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Θα σηματοδοτήσει σημαντικές νομοθετικές εξελίξεις για την ασφαλιστική αγορά, ειδικά στο πλαίσιο της Φερεγγυότητας ΙΙ αλλά και της διανομής ασφαλιστικών προϊόντων, όπως επισημαίνεται στην ακόλουθη εγκύκλιο της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος, την οποία υπογράφουν η Γενική Δ/ντρια, κα Μαργαρίτα Αντωνάκη, και η Επικεφαλής Νομικής Υπηρεσίας & Διεθνών Σχέσεων, κα Εύα Βαρουχάκη.

 Ιστορικό

Με τη συμφωνία των Παρισίων τον Δεκέμβριο 2016 για την κλιματική αλλαγή και την ατζέντα 2030 του ΟΗΕ για τη βιώσιμη ανάπτυξη, η ΕΕ και οι κυβερνήσεις ανά τον κόσμο δεσμεύθηκαν για την επίτευξη του στόχου μιας πιο βιώσιμης οικονομίας και κοινωνίας. Άλλωστε, ο αντίκτυπος της κλιματικής αλλαγής απειλεί ήδη τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα και προκαλεί σημαντικές οικονομικές ζημίες (π.χ. λόγω πλημμυρών).

Το χρηματοπιστωτικό σύστημα δεν θα μπορούσε σε καμία περίπτωση να αποτελέσει εξαίρεση από τον στόχο μιας πιο βιώσιμης οικονομίας και κοινωνίας. Στις 8 Μαρτίου 2018 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με στόχο τη διαμόρφωση μίας πιο πράσινης και πιο καθαρής οικονομίας εγκαινίασε το πρόγραμμα δράσης της με τον τίτλο βιώσιμα χρηματοοικονομικά (sustainable finance). Πιο συγκεκριμένα, οι νομοθετικές ρυθμίσεις που πρότεινε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και είναι σημαντικές για την ασφαλιστική αγορά είναι οι ακόλουθες:

• H πρόταση Κανονισμού που προβλέπει τη δημιουργία ενός ενιαίου ευρωπαϊκού συστήματος ταξινόμησης (taxonomy) των οικονομικών δράσεων που χαρακτηρίζονται περιβαλλοντικά βιώσιμες (sustainable).

Η ταξινόμηση αυτή θα συμβάλλει στην κατάλληλη ενημέρωση επενδυτών και οικονομικών φορέων σχετικά με τις δραστηριότητες που θεωρούνται αειφόρες, ώστε να λαμβάνουν με σωστό τρόπο τις αποφάσεις τους.

• Πρόταση Κανονισμού σχετικά με τα καθήκοντα και τις υποχρεώσεις γνωστοποίησης (disclosures) των επενδυτών για βιώσιμες επενδύσεις και βιώσιμους κινδύνους.

Οι ασφαλιστικές επιχειρήσεις, οι σύμβουλοι επενδύσεων αλλά και οι διαχειριστές περιουσιακών στοιχείων θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τους παράγοντες σχετικούς με το περιβάλλον, την κοινωνία και τη διακυβέρνηση (ΠΚΔ) στη διαδικασία λήψης των επενδυτικών τους αποφάσεων. Οι ακριβείς απαιτήσεις θα προσδιοριστούν λεπτομερώς με κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σε μεταγενέστερο στάδιο.

• Καλύτερη παροχή συμβουλών σε πελάτες σχετικά με τη βιωσιμότητα (better advice).

Τροποποίηση των κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στο πλαίσιο της Οδηγίας για τη διανομή των ασφαλιστικών προϊόντων και της Οδηγίας για τις αγορές χρηματοπιστωτικών μέσων (MiFiD II) με στόχο την παροχή συμβουλής στον καταναλωτή η οποία θα λαμβάνει υπόψη τις προτιμήσεις του καταναλωτή για την αειφορία.

Πρόσφατες εξελίξεις

α. Στο επίπεδο ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων

Οι νομοθετικές αυτές προτάσεις συζητούνται στο πλαίσιο τριλόγου μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Συμβουλίου και Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Φαίνεται ότι οι προτάσεις θα ολοκληρωθούν μέχρι το τέλος της Επιτροπής αυτής τον Μάιο του 2019, ενώ για το θέμα της ταξινόμησης θα χρειαστεί περισσότερος χρόνος λόγω κάποιων αμφιλεγόμενων θεμάτων, όπως για παράδειγμα το θέμα αν η ενέργεια άνθρακα είναι βιώσιμη ή όχι.

β. Στο επίπεδο της EIOPA

H ΕΙΟPA έχει λάβει εκτεταμένες εντολές από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για συμμετοχή στο ευρωπαϊκό έργο για μια βιώσιμη ανάπτυξη. Ειδικότερα, η EIOPA έχει αναλάβει να παράξει τεχνικό έργο στις ακόλουθες περιοχές:

• Συμβουλή μετά από κλήση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη διασφάλιση της βιωσιμότητας i. στο πλαίσιο του Solvency II (Pillar II, αναλογιστική λειτουργία, στρατηγική επενδύσεων, σύστημα διαχείρισης κινδύνων, ORSA) και ii. τροποποίηση των κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων της Οδηγίας IDD, με στόχο την παροχή συμβουλής από τον διανομέα που θα λαμβάνει υπόψη τις προτιμήσεις του καταναλωτή για τη βιώσιμη ανάπτυξη.

Η Insurance Europe προώθησε τη θέση της στο πλαίσιο της διαβούλευσης της EIOPA για τα θέματα αυτά στις 31 Ιανουαρίου 2019, τονίζοντας ότι οι κίνδυνοι βιωσιμότητας λαμβάνονται ήδη υπόψη στο πλαίσιο της Φερεγγυότητας ΙΙ (ORSA), ενώ θα πρέπει να ξεκαθαριστούν οι έννοιες “sustainability risks”και “sustainability factors”.

Στο πλαίσιο της οδηγίας για τη διανομή ασφαλιστικών προϊόντων, η Insurance Europe αναγνωρίζει ότι οι περιβαλλοντικές, κοινωνικές καθώς και οι προτιμήσεις διακυβέρνησης (environmental, social and governance preferences-ESG) θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη μόνο στις περιπτώσεις που είναι σχετικές με τον σχεδιασμό του προϊόντος.

H EIOPA αναμένεται να υποβάλει την τελική της Συμβουλή στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή έως τις 30 Απριλίου 2019.

• Γνώμη για τη διασφάλιση της βιωσιμότητας στο πλαίσιο του Solvency II (Pillar I), για θέματα όπως είναι οι επιπτώσεις στη διαδικασία ανάληψης κινδύνων (underwriting), τη διαχείριση κινδύνων και στοιχείων ενεργητικού, κίνητρα/αντικίνητρα για βιώσιμες επενδύσεις από άποψη κεφαλαιακής επιβάρυνσης, βαθμονόμηση των καταστροφικών κινδύνων στην τυποποιημένη formula. O προβληματισμός της Ιnsurance Europe φαίνεται να εστιάζεται σε πιθανές κεφαλαιακές αυξήσεις. Επίσης, λόγω της φύσης των ερωτήσεων της διαβούλευσης που προορίζονται να απαντηθούν ειδικά από εταιρείες, η Insurance Europe θα είναι σε θέση να απαντήσει μόνο σε κάποιες, ενώ παροτρύνει τις ίδιες τις εταιρείες να συμμετάσχουν.

Η EIOPA αναμένεται να εγκαινιάσει δημόσια διαβούλευση για το θέμα αυτό στις αρχές του καλοκαιριού τρέχοντος έτους.