Οι προκλήσεις των οικογενειακών επιχειρήσεων

Οι οικογενειακές επιχειρήσεις αποτελούν σημαντικό πυλώνα τόσο της ελληνικής όσο και της παγκόσμιας οικονομίας, με σημαντική συνεισφορά στις τοπικές κοινωνίες. Στη σημερινή εποχή οι αλλαγές είναι ραγδαίες. η ρευστότητα και η πολυπλοκότητα κυριαρχούν στις σύγχρονες κοινωνίες και έχουν διαδεχθεί τη σταθερότητα και την προβλεψιμότητα παλαιότερων χρόνων σε πολλά επίπεδα, τόσο προσωπικά, οικογενειακά, επαγγελματικά, όσο και κοινωνικά.

Γράφει η Χριστίνα Παναγιωτακοπούλου,Ψυχολόγος BSc – Συστημική Ψυχοθεραπεύτρια, Συντονίστρια Σεμιναρίων*

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, οι οικογενειακές επιχειρήσεις καλούνται να αντιμετωπίσουν, μαζί με τις προκλήσεις της λειτουργίας μιας επιχείρησης, τις προκλήσεις και τις δυναμικές που φέρουν τα μέλη μιας οικογένειας. Οι αξίες και η κουλτούρα της οικογένειας όσον αφορά τον τρόπο διοίκησης, πολιτικής και λειτουργίας συχνά μεταφέρονται στην επιχείρηση.

√  Πόσο εύκολο είναι, για παράδειγμα, τα νεότερα μέλη της οικογένειας να καταφέρουν να διαφοροποιηθούν ως άτομα μέσα σε μία οικογενειακή επιχείρηση;

√  Πώς ο ιδρυτής μιας οικογενειακής επιχείρησης, που έχει καταφέρει να επιβιώσει και να αναπτυχθεί για αρκετές δεκαετίες, είναι έτοιμος να αντιμετωπίσει την πρόκληση της ουσιαστικής διαδοχής καθηκόντων στην επόμενη γενιά;

√  Πώς ο ανταγωνισμός ανάμεσα στα αδέλφια μέσα στην οικογένεια επηρεάζει τη συνεργασία τους μέσα σε μία οικογενειακή επιχείρηση;

√  Πόσο ανοιχτές είναι άραγε οι οικογενειακές επιχειρήσεις να ενσωματώσουν και να αξιοποιήσουν τη διαφορετικότητα που μπορεί να φέρουν τα νεότερα μέλη της οικογένειας ή να προσελκύσουν και να διατηρήσουν στελέχη με δεξιότητες που χρειάζεται η επιχείρηση;

√ Πόσο εύκολο είναι να παρθούν αποφάσεις για την επιχείρηση, όταν αυτές οι αποφάσεις επηρεάζουν την οικογένεια;

Πολύ συχνά, τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι οικογενειακές επιχειρήσεις συνδέονται με τον τρόπο που σχετίζονται και αλληλοεπιδρούν τα μέλη τους για θέματα που έχουν να κάνουν με οργανωτικές δομές, δυσκολία δημιουργίας σαφών ορίων και κανόνων, δυσκολία στη διαδικασία ανεξαρτητοποίησης των νεότερων μελών και με θέματα άσκησης της εξουσίας και εφαρμογής της ιεραρχίας.

Από την άλλη, βέβαια, οι οικογενειακές επιχειρήσεις παρέχουν οικονομική ασφάλεια στα μέλη της οικογένειας, που σε διαφορετική περίπτωση πιθανώς να αντιμετώπιζαν την ανεργία, όπως επίσης και γρήγορη ανέλιξη της επαγγελματικής τους σταδιοδρομίας.

Η οικογενειακή επιχείρηση είναι ένας ζωντανός οργανισμός που πολλές φορές τα νεότερα μέλη που έχουν αναλάβει τα ηνία καλούνται να παίρνουν αποφάσεις που ίσως έρχονται σε αντίθεση με τις οικογενειακές παραδόσεις ή με τις αντιλήψεις των προηγούμενων γενιών για το πώς πρέπει να γίνονται τα πράγματα.

Από την άλλη, η νέα γενιά έχει ή μπορεί να αποκτήσει ευκολότερα δεξιότητες για να αντιμετωπίσει τους μεγάλους κινδύνους που δημιουργεί η δυναμική των disruptive technologies στο σύγχρονο εργασιακό και επιχειρησιακό περιβάλλον.

Ο σύγχρονος τρόπος ζωής τόσο σε οικογενειακό όσο και σε επαγγελματικό επίπεδο είναι τόσο απαιτητικός, που δεν επιτρέπει πολλές φορές να δοθεί χρόνος έκφρασης των αναγκών και των προτιμήσεων.

Μια εταιρική κουλτούρα που προωθεί την ανοιχτή και με σαφήνεια επικοινωνία, η ισορροπία τόσο των προσωπικών αναγκών όσο και των αναγκών της επιχείρησης αποτελούν σύμμαχο στην ομαλή λειτουργία και εξέλιξη της επιχείρησης.

Με αυτόν τον τρόπο το σύστημα της οικογενειακής επιχείρησης αποκτά έναν πιο ευέλικτο τρόπο λειτουργίας, με σεβασμό και αλληλοϋποστήριξη του ενός απέναντι στον άλλο και, μέσα από έναν δημιουργικό διάλογο, επιλύονται τα θέματα και επιβραβεύονται οι προσπάθειες.

Επίσης, οι οικογένειες έχουν το πλεονέκτημα να μπορούν να ανατρέξουν στην ιστορία τους και μέσα από αυτή να ανακαλύψουν τα αποθέματα δύναμης, ελαστικότητας και επιβίωσης που διαθέτουν, τα οποία ίσως φανούν χρήσιμα στο να αναδυθούν οι ικανότητες των μελών και πώς αυτές οι ικανότητες μπορούν να αξιοποιηθούν μέσα στην οικογενειακή επιχείρηση.

Όπως, όμως, η μαγεία της παύσης στη μουσική σύνθεση έχει μία δύναμη που συντελεί στην αρμονία και επιτρέπει την ανάδειξη του ήχου του επόμενου μουσικού οργάνου, με τον ίδιο τρόπο η παύση από την απαιτητική καθημερινότητα μέσα σε μία οικογενειακή επιχείρηση θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για να φωτίσει τις θετικές πλευρές και τις επιτεύξεις των μελών της, δίνοντας χώρο στην εκτίμηση, στην αποδοχή, στην αλληλοϋποστήριξη και στην εμπιστοσύνη.

Η κα Χριστίνα Παναγιωτακοπούλου παρέχει υπηρεσίες σε εταιρείες μέσω ατομικών συνεδριών, μικρών ομάδων εργασίας, εκπαιδευτικών σεμιναρίων και συμβουλευτικής (coaching).

Διατηρεί προσωπικό γραφείο για την παροχή συνεδριών ψυχοθεραπείας και συμβουλευτικής σε άτομα, οικογένειες, ζευγάρια και ομάδες. Έχει υπάρξει ανώτατο στέλεχος Ασφαλιστικών Εταιρειών.

e-mail: [email protected]

Διαβάστε επίσης: Συναισθηματική νοημοσύνη: Πόσο σημαντική είναι στον χώρο εργασίας;