Η ελληνική ασφαλιστική αγορά δίπλα στους Έλληνες σε όλες τις δύσκολες στιγμές
Η ομιλία του Προέδρου της ΕΑΕΕ, κ. Αλέξανδρου Σαρρηγεωργίου, στην εκδήλωση που ακολούθησε μετά το πέρας της 114ης Γενικής Συνέλευσης της Ένωσης.
Σε αυτή την ιστορική 200ή επέτειο της Ελληνικής Ανεξαρτησίας αξίζει να θυμηθούμε ότι μόλις 2 χρόνια από την ίδρυση του Ελληνικού κράτους, το 1829 δηλαδή, ιδρύθηκε μεταξύ άλλων και από τον Ιωάννη Καποδίστρια η «Ελλάς», η πρώτη εν Ελλάδι ασφαλιστική εταιρία, με έδρα τη Σύρο. Από τότε και για 192 συναπτά έτη, η ελληνική ασφαλιστική αγορά στέκεται δίπλα στους Έλληνες, όπως οφείλει σε δύσκολες στιγμές: από την πυρκαγιά της Θεσσαλονίκης το 1917 και τον σεισμό στο Ιόνιο το 1953 ως τις πυρκαγιές στο Μάτι το 2018, τον «Ιανό» και τη «Θάλεια» το 2020, αλλά και τη «Μήδεια» πριν από λίγες ημέρες.
Ανατρέχοντας στα πρακτικά του Διοικητικού Συμβουλίου της Ένωσης, που αδιάλειπτα εκπροσωπεί τον χώρο της Ιδιωτικής ασφάλισης από το 1907, μπορεί κανείς επομένως να δει σημαντικά γεγονότα της πατρίδας μας αλλά και τη συνεισφορά της αγοράς μας σε αυτά.
Έχουμε όμως ήδη διανύσει το ένα πέμπτο του 21ου αιώνα και η χώρα μας βρίσκεται αντιμέτωπη με προκλήσεις και απειλές σημαντικές όσο και επείγουσες: από την πανδημία και την επίδρασή της πέραν της υγείας στην οικονομία, στην κλιματική αλλαγή και τις αυξανόμενες σε ένταση και συχνότητα φυσικές καταστροφές. Έως βέβαια και την πλέον προ των πυλών ωρίμανση του δημογραφικού προβλήματος και τις συνέπειές του στο ασφαλιστικό, δηλαδή στη ζωή μας την ίδια.
Παρά τις δραστικές επιπτώσεις της πανδημίας στον κόσμο μας, η ασφαλιστική αγορά απέδειξε την ανθεκτικότητά της, στρεφόμενη στην τηλεργασία. Χρησιμοποιώντας σύγχρονα μέσα επικοινωνίας συνέχισε αδιάλειπτα τη λειτουργία της αλλά και της μετάβασή σε ένα ψηφιακό μοντέλο εργασίας. Δεν πρέπει να ξεχνάμε άλλωστε ότι πρόκληση για την αγορά μας αποτελεί και η εν γένει μετάβαση στα λεγόμενα «ψηφιακά μοντέλα λειτουργίας» για την μετά COVID19 εποχή.
Την ίδια στιγμή το συντηρητικό καθεστώς της Φερεγγυότητας ΙΙ προσέφερε στις επιχειρήσεις κεφαλαιακή θωράκιση παρά τη μεγάλη αναταραχή στις κεφαλαιαγορές. Θωράκιση, η οποία επηρέασε τους ισολογισμούς τους, τόσο σε επίπεδο αξίας των στοιχείων του ενεργητικού όσο και στο επίπεδο των υποχρεώσεων λόγω της μεταβλητότητας στα discount rates. Είναι ζωτικής σημασίας για τον σταθεροποιητικό ρόλο της ιδιωτικής ασφάλισης στην οικονομία, το ότι υπό την εποπτεία της Τράπεζας της Ελλάδος η αγορά διατήρησε, παρά την ύφεση και τη μεταβλητότητα, τους δείκτες φερεγγυότητάς της σε υψηλά επίπεδα.
Από την άλλη πλευρά είναι γεγονός πως το Solvency II είναι ένα πολύ αυστηρό πλαίσιο, από τα αυστηρότερα στον κόσμο. Ενδεχόμενη περαιτέρω αυστηροποίηση κατά την αναθεώρησή του, αν γίνουν δηλαδή δεκτές οι προτάσεις της EIOPA από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, θα είναι επαχθής για την αγορά.
Το 2020, όπως ήταν αναμενόμενο, υπήρξε μία χρονιά ύφεσης για την ελληνική ασφαλιστική αγορά. Η συνολική παραγωγή ασφαλίστρων κατέγραψε μείωση 3,7% σε σχέση με το 2019. Ο κλάδος Ζωής μειώθηκε κατά 8% ενώ οι Γενικές ασφάλειες παρέμειναν σταθερές με μεταβολή +0,4%. Αξίζει να σημειωθεί -γιατί κάτι μας λέει αυτό για το πώς σκέφτεται ο μέσος Έλληνας εν μέσω της πανδημίας- ότι θετική πορεία κατέγραψαν οι Ασφαλίσεις Υγείας με 9,6% αύξηση.
Σε επίπεδο προϊόντων αρχικά επικράτησε αμφισβήτηση για το αν η ασφαλιστική αγορά καλύπτει τον Covid-19. Για την άρση της αρχικής ασάφειας, η Ένωση μέσω Δελτίων Τύπου και αναρτήσεων στον ιστότοπό της, καθώς και συνεντεύξεων πολλών από εμάς, έδωσε τις απαραίτητες διευκρινίσεις καθιστώντας αντιληπτό, αφενός ότι τα περισσότερα συμβόλαια ζωής και υγείας δεν εξαιρούσαν την κάλυψη του κινδύνου της πανδημίας και αφετέρου ότι σε αρκετά από τα συμβόλαια που την προέβλεπαν, στην κρίσιμη συγκυρία, η εξαίρεση της πανδημίας έχει αρθεί ή ανασταλεί ως κίνηση ένδειξης κοινωνικής ευαισθησίας των εταιριών-μελών μας.
Επίσης, μεγάλη μερίδα των εταιριών-μελών μας, κυρίως από το χώρο της ασφάλισης αυτοκινήτων, προχώρησαν σε ad hoc βάση, σε διαφόρων τύπων διευκολύνσεις στα ασφάλιστρα.
Επιπλέον, η Ένωση, όπως και πολλές εταιρίες-μέλη της, προχώρησαν σε σημαντικές δωρεές με στόχο την ενίσχυση του εθνικού συστήματος υγείας αλλά και άλλων υποδομών που βρέθηκαν σε ανάγκη.
Ένα βασικό σημείο που τονίζουμε πάντοτε είναι ο ρόλος μας ως του μεγαλύτερου επενδυτή και μάλιστα θεσμικού και μακροπρόθεσμου, στην ελληνική οικονομία. Με €17,5 δισ. επενδύσεις εκ των οποίων μόνο τα 7 βρίσκονται στην Ελλάδα, καλούμε την Κυβέρνηση σε συνεργασία και με την Τράπεζα της Ελλάδος να βρούμε τρόπους ώστε κάποια από αυτά τα €10 δισ. να επιστρέψουν και να επενδυθούν σε π.χ. αναπτυξιακά ομόλογα ή ομόλογα υποδομών ή άλλες επενδύσεις στην πατρίδα μας.
Με αυτή την ευκαιρία αξίζει να σημειώσουμε ότι η Ένωση με ένα αξιόλογο στελεχιακό δυναμικό αλλά και τη συνδρομή όλων των μελών της, μέσω του Διοικητικού Συμβουλίου και των Επιτροπών της, και τη χρονιά που πέρασε εργάστηκε σε πολλά μέτωπα.
Ενδεικτικά αναφέρω τη συμμετοχή στην Insurance Europe για τα θέματα της ευρωπαϊκής ασφαλιστικής αγοράς, τη στενή συνεργασία με την Τράπεζα της Ελλάδος για τα θέματα εποπτείας που σηματοδοτήθηκε και από τη επίσκεψη του Gabriel Bernardino, επικεφαλής της EIOPA, στην Αθήνα, επαφές με Υπουργεία όπως αυτό κρίθηκε αναγκαίο και βέβαια πολλούς άλλους δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς.
Θα ήθελα να αναφερθώ ιδιαίτερα στο θέμα της ασφάλισης υγείας και την ψήφιση από την ολομέλεια της Βουλής νόμου μέσου του οποίου διευθετήθηκε το χρόνιο ζήτημα της αναπροσαρμογής ασφαλίστρων των μακροχρόνιων προγραμμάτων υγείας.
Η Πολιτεία μέσω των συγκεκριμένων ρυθμίσεων επιχειρεί να δώσει ισορροπημένη λύση, αποβλέποντας, αφενός στην ενίσχυση της διαφάνειας υπέρ του ασφαλισμένου μέσω της σύνδεσης των αναπροσαρμογών ασφαλίστρων με αντικειμενικούς παράγοντες, βασιζόμενους στην αρχή της καταλληλότητας, όπως η ηλικία του ασφαλισμένου, δείκτες που βασίζονται σε πραγματικά παρασταστικά και αποτυπώνουν με σαφήνεια την πορεία του κόστους των αποζημιώσεων κ.ά. και αφετέρου την έγκαιρη ενημέρωσή του. Αναμένεται το Προεδρικό διάταγμα που θα ρυθμίζει το θέμα των δεικτών.
Επίσης, έγινε πολλή δουλειά σε ένα βασικό στόχο που έχουμε ως αγορά. Κι αυτό είναι να εκπαιδεύσουμε το ευρύ κοινό ξεκινώντας από τους νέους και τους μαθητές για την αναγκαιότητα του να είναι κανείς σωστά ασφαλισμένος. Πάνω σε αυτό στηρίχτηκε η επικοινωνιακή στρατηγική μας, το πρόγραμμα χρηματοικονομικής εκπαίδευσης που τρέχουμε και πολλές άλλες δράσεις.
Κυρίες και Κύριοι,
Η Ελλάδα ως Πολιτεία, αλλά ίσως και ως κοινωνία, έχει επιλέξει δεκαετίες τώρα μια διαφορετική οδό αντιμετώπισης στα μεγάλα προβλήματα της εποχής –το δημογραφικό, τις φυσικές καταστροφές, την ελλιπή κάλυψη της υγείας– από την συντριπτική, ίσως την απόλυτη πλειοψηφία των άλλων ανεπτυγμένων χωρών .
Σε όρους ασφαλιστικούς, αυτό που έχουμε επιλέξει είναι η αυτασφάλιση. Δηλαδή στο μίγμα κοινωνικής / κρατικής ασφάλισης και ιδιωτικής ασφάλισης έχουμε επιλέξει τη λύση του κράτους.
Και εξηγούμαι, ο Έλληνας:
(α) Πρώτον, περιμένει τη σύνταξή του από το δημόσιο. Όλη τη σύνταξή του, και μάλιστα με σύστημα διανεμητικό και μόνο. Καλωσορίζουμε, κύριε Υπουργέ, την μεταρρύθμιση – από δω και μπρος για τους νεοεισερχόμενους στην αγορά εργασίας, σε κεφαλαιοποιητικό – κρατικό πάλι σύστημα στην επικουρική ασφάλιση. Τονίζουμε, όμως, ότι ο Έλληνας κατά τη συνταξιοδότηση του έχει στην άκρη, κεφαλαιοποιητικά δηλαδή-όπως και πέρυσι- 3 μέρες μισθών έναντι του μέσου όρου του ΟΟΣΑ που είναι πάνω από ενάμιση χρόνο!
Οι επιχορηγήσεις των συντάξεων από τον κρατικό προϋπολογισμό ξεπερνούν τα €15 δισ. ετησίως. Μήπως ήρθε η ώρα με κίνητρα να αναπτυχθεί ο τρίτος πυλώνας ώστε σταδιακά να πετύχουμε τον πολυπόθητο στόχο της μείωσης του βάρους της κρατικής ενίσχυσης, δημιουργώντας έτσι δημοσιονομικό χώρο για αναπτυξιακές δημόσιες επενδύσεις;
Και κάτι ακόμα, κύριε Υπουργέ, τεχνικό αλλά πολύ σημαντικό. Έχουμε ακούσει πολλές φορές από υπεύθυνα χείλη ότι η απάλειψη του φορολογικού arbitrage μεταξύ ομαδικών συνταξιοδοτικών προγραμμάτων και Ταμείων επαγγελματικής ασφάλισης θα γίνει, αλλά χωρίς να έχει προχωρήσει έως σήμερα. «Same risks, same rules», εφόσον δηλαδή αναλαμβάνονται οι ίδιοι κίνδυνοι πρέπει να ισχύουν οι ίδιοι κανόνες.
(β) Δεύτερον, ο Έλληνας σε σύνολο εξόδων για την υγεία €15 δισ. πληρώνει από την τσέπη του 5.8 δισ -τα διπλά σε ποσοστό από το μέσο Ευρωπαίο- επειδή συμπληρωματικά προς τη δημόσια υγεία δεν έχει ιδιωτική ασφάλεια υγείας. Γιατί; Γιατί δεν έχει καμία φοροαπαλλαγή για να διευκολυνθεί να την αγοράσει. Δηλαδή το σύστημα υγείας που έχουμε, στο τέλος του κοστίζει σημαντικά περισσότερο από το αντίστοιχο άλλων ευρωπαϊκών χωρών .
(γ) Και τρίτον, ο Ιανός κόστισε στο ελληνικό δημόσιο, δηλαδή σε μας τους Έλληνες, 400 – 500 εκατομμύρια ευρώ. Η ελληνική ασφαλιστική αγορά πλήρωσε περίπου 30 εκατομμύρια. Όταν τέτοιου μεγέθους, αλλά και μεγαλύτερες καταστροφές συμβαίνουν στο εξωτερικό, η ιδιωτική ασφαλιστική και αντασφαλιστική αγορά πληρώνει την μερίδα του λέοντος. Η Κυβέρνηση είχε ανακοινώσει πέρυσι από αυτό εδώ το βήμα την επικείμενη νομοθέτηση φορολογικών κινήτρων, ώστε να ασφαλιστούν τα σπίτια έναντι φωτιάς, σεισμού και άλλων καταστροφών. Προφανώς η πανδημία έχει ανατρέψει τα δημόσια οικονομικά, όμως διερωτώμεθα αν τα 25 – 30 ευρώ δημοσιονομικού κόστους αυτού του μέτρου αν είχε ψηφιστεί, θα είχαν ήδη εξοικονομηθεί μετακυλώντας το κόστος εν προκειμένω του «Ιανού», στην ιδιωτική ασφαλιστική και αντασφαλιστική αγορά.
Κύριε Υπουργέ, κύριοι Βουλευτές,
Με κατανόηση στα μύρια έντονα και επείγοντα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Κυβέρνηση ήθελα να υπογραμμίσω ότι αυτά που ανέφερα δεν είναι θέματα της ελληνικής ιδιωτικής ασφαλιστικής βιομηχανίας.
- Το τι σύνταξη θα πάρει ο Έλληνας συμπληρωματικά προς τη δημόσια
- Το τι θα πληρώνει από την τσέπη του για την υγεία,
- και το ποσό που θα πληρώσει τελικά σε φόρους, ώστε το κράτος και όχι οι ασφαλιστικές εταιρίες να αποζημιώνουν για τις εκάστοτε πλημμύρες, σεισμούς, πυρκαγιές ή χιονοθύελλες, όπως θα έπρεπε.
Αυτά, Κυρίες και Κύριοι, δεν είναι θέματα της ασφαλιστικής αγοράς. Είναι θέματα του μέσου νοικοκυριού, του μέσου Έλληνα που τυχαίνει να έχουν μέρος της λύσης τους και στην ιδιωτική ασφάλιση.
Είναι προβλήματα που επιμένουν.
Η αγορά μας καταλαβαίνει τις δυσκολίες της παρούσας κατάστασης όμως ο μέσος Έλληνας περιμένει από σας.
Περιμένει από σας να δώσετε κάποιες λύσεις – προφανείς επιτρέψτε μου.
Άλλωστε, έχετε δημόσια ως Κυβέρνηση τοποθετηθεί ότι συμφωνείτε στο συμπληρωματικό αλλά ουσιαστικό ρόλο της ιδιωτικής ασφάλισης. Το είπε η επιτροπή Πισσαρίδη. Το συμπεριλάβατε στις προτάσεις για το πρόγραμμα του Ταμείου Ανασυγκρότησης.
Νομίζω ότι έχει έρθει η ώρα η Ελλάδα να πάψει να είναι το μόνο Κράτος στον ανεπτυγμένο κόσμο που ακολουθεί έναν δρόμο που κοστίζει πολλαπλά σε όλους μας.
Να σημειωθεί ότι στη διαδικτυακή εκδήλωση της ΕΑΕΕ, με θέμα «Ασφαλιστικός κλάδος, Δυναμικά παρών στην COVID-19 & ΜΕΤΑ COVID-19 εποχή», που πραγματοποιήθηκε μετά το πέρας της Γενικής Συνέλευσης, συμμετείχαν οι κ.κ. Κωστής Χατζηδάκης, Υπουργός Εργασίας & Κοινωνικών Υποθέσεων, Αλέξης Χαρίτσης, Βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ & Τομεάρχης Ανάπτυξης και Επενδύσεων, και Γιάννης Στουρνάρας, Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος (δείτε την ομιλία του εδώ). Τον συντονισμό της εκδήλωσης είχε η κα Μαργαρίτα Αντωνάκη, Γενική Διευθύντρια της ΕΑΕΕ.
Ακολουθήστε την Ασφαλιστική Αγορά στο Google News
