Η ΕΑΕΕ παρουσιάζει τις βασικότερες διατάξεις του νέου Κανονισμού σχετικά με τις προδιαγραφές των προϊόντων PEPP και τις ειδικότερες υποχρεώσεις των παρόχων και των διανομέων.

Με εγκύκλιό της, στις 30 Σεπτεμβρίου, προς τους η ΕΑΕΕ ενημερώνει τα μέλη της για τον νέο κανονισμό PEPP.

Σε συνέχεια της τελευταίας της ενημέρωσης (εγκύκλιος με αριθμ. 23301/ 26.7.2019) σχετικά με τη δημοσίευση στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης του Κανονισμού (ΕΕ) 2019/1238 σχετικά με τη θέσπιση του πανευρωπαϊκού ατομικού συνταξιοδοτικού προϊόντος (PEPP), η ΕΑΕΕ επανέρχεται με την εγκύκλιο 23 329/30.9.2019, την οποία απευθύνει στους Διευθύνοντες Συμβούλους, τους Γενικούς Διευθυντές και τους Υπευθύνους Κλάδων Ζωής, Νομικών Υπηρεσιών και Κανονιστικής Συμμόρφωσης.

Η ΕΑΕΕ θυμίζει ότι «η νομοθετική πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το PEPP υπήρξε αποτέλεσμα της ανάγκης για αντιμετώπιση σε επίπεδο Ε.Ε. του προβλήματος της μείωσης των συντάξεων λόγω της υπογεννητικότητας και της αύξησης της μακροβιότητας, με στόχο τη δημιουργία μιας μεγάλης πανευρωπαϊκής αγοράς συντάξεων τρίτου πυλώνα που θα έδινε ώθηση στους θεσμικούς επενδυτές για συλλογικές επενδύσεις».

Ως κριτική παρατήρηση αναφέρει ότι «το PEPP παρά τον φερόμενο τίτλο του ως συνταξιοδοτικού, αποτελεί στην πραγματικότητα ένα κατ’ αρχήν αποταμιευτικό εργαλείο που στοχεύει στην ενίσχυση της συνταξιοδοτικής αποταμίευσης. Εναπόκειται στη διακριτική ευχέρεια κάθε κράτους-μέλους, εφόσον κάνει χρήση σχετικών διατάξεων του Κανονισμού, να δώσει τον «τόνο» και την τελική εθνική του φυσιογνωμία».

ΟΡΙΣΜΟΙ (άρθρα 1, 2 & 5)

Στόχος του Κανονισμού είναι η θέσπιση ενιαίων κανόνων σε σχέση με την καταχώρηση, την παραγωγή, τη διανομή και την εποπτεία των PEPP. Συνδυαστικά με βάση τις παρ. 1 και 2 του άρθρου 2 του Κανονισμού, ως PEPP θα μπορούσε να οριστεί το ατομικό μακροπρόθεσμο συνταξιοδοτικό προϊόν, στο οποίο ένας υποψήφιος αποταμιευτής εντάσσεται οικειοθελώς ενόψει της συνταξιοδότησής του:

είτε ατομικά είτε συλλογικά βάσει σύμβασης με υπαγόμενη στον Κανονισμό χρηματοπιστωτική επιχείρηση,
με στόχο την παροχή εισοδήματος κατά τη συνταξιοδότηση και
με περιορισμένη ή και χωρίς δυνατότητα πρόωρης εξαγοράς.

Προϋπόθεση εγκυρότητας του PEPP είναι η προηγούμενη καταχώρησή του στο προβλεπόμενο από τον Κανονισμό κεντρικό δημόσιο μητρώο της ΕΙΟΡΑ, η δε λειτουργία του, ενταγμένη στον τρίτο (3ο) πυλώνα ασφάλισης, είναι συμπληρωματική σε σχέση τόσο με την δημόσια σύνταξη όσο και με την επαγγελματική ασφάλιση.

Όπως θα αναλύσουμε παρακάτω, στο PEPP έχουν δοθεί πρόσθετα στοιχεία ευελιξίας καθώς θα μπορεί, κατ’ αρχήν τουλάχιστον να μεταφερθεί σε υπο-λογαριασμό του ιδίου παρόχου σε άλλο κράτος μέλος, σε περίπτωση που ένας αποταμιευτής αλλάξει τόπο διαμονής εντός Ε.Ε. ενώ δεν αποκλείεται, υπό προϋποθέσεις, δυνατότητα μεταφοράς του λογαριασμού και σε άλλον πάροχο.

ΣΥΜΒΑΣΗ PEPP (άρθρο 4)

Το άρθρο 4 εισάγει το υποχρεωτικό περιεχόμενο της σύμβασης PEPP, το οποίο περιλαμβάνει τα ακόλουθα στοιχεία:

την περιγραφή του βασικού PEPP, δηλαδή της κατά το άρθρο 45 του Κανονισμού βασικής επενδυτικής επιλογής, η οποία περιλαμβάνει υποχρεωτικά είτε εγγύηση του επενδεδυμένου κεφαλαίου είτε εφαρμογή τεχνικής μετριασμού του κινδύνου με στόχο την ανάκτηση του κεφαλαίου,
την περιγραφή των εναλλακτικών επενδυτικών επιλογών,
τους όρους υπό τους οποίους επιτρέπεται η αλλαγή επενδυτικής επιλογής σύμφωνα με το άρθρο 44 του Κανονισμού,
τις λεπτομέρειες σχετικά με τη βιομετρική κάλυψη κινδύνου, δηλαδή την κάλυψη κινδύνου που συνδέεται είτε με τον θάνατο είτε με την ανικανότητα ή και με την μακροζωία (άρθρο 3 παρ. 29), συμπεριλαμβανομένων και των προϋποθέσεων με βάση τις οποίες καθίσταται η εν λόγω κάλυψη απαιτητή
περιγραφή συνταξιοδοτικών παροχών PEPP και ιδίως τις μορφές πληρωμών και του δικαιώματος αλλαγής της μορφής τους σύμφωνα με το άρθρο 59
τους όρους σχετικά με τη δυνατότητα μεταφοράς υφιστάμενου λογαριασμού (άρθρα

17 έως 20), σε υπο-λογαριασμό που έχει δημιουργήσει ο πάροχος για την εξυπηρέτηση του ίδιου λογαριασμού σε άλλα κράτη-μέλη σε περίπτωση αλλαγής του τόπου διαμονής του αποταμιευτή, συμπεριλαμβανομένου και καταλόγου των κρατών-μελών στα οποία είναι άμεσα διαθέσιμοι οι υπο-λογαριασμοί αυτοί,

τις κατηγορίες δαπανών αλλά και το συνολικό κόστος,
τους όρους για τη δυνατότητα μεταφοράς λογαριασμού σε άλλον πάροχο σύμφωνα με τα άρθρα 52 έως 55,
τους ισχύοντες ανά κράτος –μέλους όρους (π.χ. όριο ηλικίας, ελάχιστη διάρκεια) που αφορούν στη φάση συσσώρευσης στο πλαίσιο των εθνικών υπο-λογαριασμών (άρθρο 47) αλλά και τη φάση της αποσυσσώρευσης (άρθρο 57),
τους όρους με τους οποίους τα παρεχόμενα πλεονεκτήματα ή κίνητρα πρέπει να επιστρέφονται στο κράτος μέλος διαμονής του αποταμιευτή

ΚΑΤΑΧΩΡΙΣΗ (άρθρα 5, 9 & 13)

Απαραίτητη προϋπόθεση, όπως προαναφέρθηκε, για το χαρακτηρισμό ενός προϊόντος ως PEPP (άρθρο 9) καθώς και για τη διάθεση και διανομή του εντός της Ε.Ε, είναι η καταχώρησή του στο κεντρικό δημόσιο μητρώο που θα τηρεί η Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφαλίσεων και Επαγγελματικών Συντάξεων-ΕΑΑΕΣ (ΕΙΟΡΑ) (άρθρο 13). Με την καταχώρηση το προϊόν αποκτά το «σήμα» (brand) του PEPP επισφραγίζοντας τη συμμόρφωσή του με τις απαιτούμενες προδιαγραφές. Η καταχώρησή του θα ισχύει σε όλα τα κράτη-μέλη, με άλλα λόγια θεσπίζεται για πρώτη φορά, τουλάχιστον, στο δίκαιο της ιδιωτικής ασφάλισης ένας είδος «ευρωπαϊκού διαβατηρίου» για κάθε εγκεκριμένο προϊόν, ως φυσικό αποτέλεσμα της τυποποίησης που έχει επιτευχθεί.

Το κεντρικό δημόσιο μητρώο (άρθρο 13) που τηρεί η ΕΙΟΡΑ περιλαμβάνει την ημερομηνία και τον αριθμό καταχώρησης του PEPP καθώς και τον πάροχό του, τις αρμόδιες αρχές του PEPP (στην Ελλάδα ανάλογα με τον πάροχο ΤτΕ ή Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς), πλήρη κατάλογο των κρατών μελών στα οποία προσφέρεται το PEPP αλλά και πλήρη κατάλογο των κρατών μελών για τα οποία ο πάροχος PEPP προσφέρει έναν υπο-λογαριασμό. Στο μητρώο που είναι σε ηλεκτρονική μορφή έχει πρόσβαση το κοινό.

ΕΠΙΛΕΞΙΜΟΙ ΠΑΡΟΧΟΙ PEPP & ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΑΙΤΗΣΗ ΚΑΤΑΧΩΡΗΣΗΣ (άρθρα 6 και 7)

Οι εταιρίες, οι οποίες νομιμοποιούνται να υποβάλουν αίτηση για καταχώρηση PEPP (άρθρο και άρα να είναι επιλέξιμοι κατά τον Κανονισμό πάροχοι τέτοιων προϊόντων είναι αποκλειστικά οι ακόλουθες:

τα πιστωτικά ιδρύματα
οι ασφαλιστικές επιχειρήσεις, οι οποίες έχουν λάβει άδεια λειτουργίας για τους κλάδους ασφαλίσεων ζωής
τα ιδρύματα επαγγελματικών συνταξιοδοτικών παροχών (ΙΕΣΠ)
οι επιχειρήσεις επενδύσεων που λειτουργούν σύμφωνα με την οδηγία 2014/65/ΕΚ και οι οποίες παρέχουν διαχείριση χαρτοφυλακίου και ειδικότερα στην Ελλάδα οι ΑΕΠΕΥ (ν. 4514/2018)
οι οργανισμοί συλλογικών επενδύσεων σε κινητές αξίες (ΟΣΕΚΑ) που λειτουργούν σύμφωνα με την οδηγία 2009/65/ΕΚ και ειδικότερα στην Ελλάδα οι ΑΕΔΑΚ (ν. 4099/2012)
Οι οργανισμοί εναλλακτικών επενδύσεων της ΕΕ που λειτουργούν σύμφωνα με την οδηγία 2011/61/ΕΕ και ειδικότερα στην Ελλάδα οι ΑΕΔΟΕΕ (ν. 4209/2013).

Οι ανωτέρω χρηματοπιστωτικοί φορείς υποβάλλουν την αίτηση για καταχώρηση PEPP στις αρμόδιες αρχές τους, δηλαδή κατά περίπτωση, ανάλογα με τον πάροχο, στην ΤτΕ και την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς 1(όχι δηλαδή στην ΕΙΟΡΑ, όπως αρχικά είχε προταθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή) και εντός τριών (3) μηνών από την υποβολή του πλήρους φακέλου οι αρμόδιες αρχές λαμβάνουν απόφαση για τη σχετική καταχώρηση. Εντός πέντε (5) εργάσιμων ημερών από τη λήψη της απόφασης για καταχώρηση PEPP οι αρμόδιες αρχές κοινοποιούν την απόφαση αυτή στην ΕΑΕΕΣ (εφεξής ΕΙΟΡΑ) και ενημερώνουν σχετικά τον αιτούντα πάροχο. Η ΕΙΟΡΑ οφείλει ακολούθως από την κοινοποίηση της απόφασης να προχωρήσει στην καταχώρηση.

ΔΙΑΝΟΜΗ PEPP (άρθρο 10)

Οι προαναφερόμενοι χρηματοπιστωτικοί φορείς μπορούν αυτονόητα να διανέμουν PEPP τα οποία οι ίδιοι έχουν δημιουργήσει. Μπορούν επίσης να διανέμουν PEPP που δεν έχουν παράξει οι ίδιοι, ωστόσο υπακούοντας στην ειδικότερη τομεακή νομοθεσία που αφορά τη διανομή τους.

Όσον αφορά τη διανομή, πέραν της ως άνω δυνατότητας των συγκεκριμένων φορέων, ως διανομείς (μη έχοντες την ιδιότητα και του παρόχου) νομιμοποιούνται να λειτουργήσουν οι ασφαλιστικοί διαμεσολαβητές του ν. 4583/2018 και οι ΑΕΕΔ του ν. 4514/2018 (Ανώνυμες Εταιρίες Επενδυτικής Διαμεσολάβησης).

ΔΙΑΣΥΝΟΡΙΑΚΗ ΠΑΡΟΧΗ & ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ PEPP

Άρθρο 14: Ελεύθερη παροχή υπηρεσιών & ελευθερία εγκατάστασης

Τα προϊόντα PEPP μπορεί να παρέχονται και να διανέμονται στην επικράτεια ενός άλλου κράτους μέλους από αυτό της καταγωγής τους είτε με καθεστώς εγκατάστασης είτε με καθεστώς ελεύθερης παροχής υπηρεσιών, εφόσον πληρούνται οι εξής δύο προϋποθέσεις:

(α) να έχουν συμμορφωθεί με τις αντίστοιχες απαιτήσεις και διαδικασίες της τομεακής τους νομοθεσίας για τις ανάγκες της διασυνοριακής τους δραστηριοποίησης. Δηλαδή, η ασφαλιστική επιχείρηση να έχει, για παράδειγμα, εφαρμόσει τις διατάξεις του Κεφαλαίου Η’ «Ελευθερία Εγκατάστασης και Ελεύθερη Παροχή Υπηρεσιών» του ν.4364/2016 (Φερεγγυότητα ΙΙ) και

(β) αφού πρώτα γνωστοποιήσουν στην αρμόδια εθνική αρχή (ΤτΕ ή αντίστοιχα Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς για Ελλάδα) την πρόθεσή τους να ανοίξουν υπο-λογαριασμό για άλλο κράτος μέλος.

Κατ’ απόκλιση από τους άλλους επιλέξιμους παρόχους, ο Κανονισμός όσον αφορά τα ΙΕΣΠ και τους ΟΕΕ (Οργανισμούς Εναλλακτικών Επενδύσεων) επιφυλάσσει μέσω του άρθρου 15 ειδική ρύθμιση, η οποία προβλέπει δραστηριοποίησή τους στον τομέα PEPP μόνο με το καθεστώς της ελεύθερης παροχής υπηρεσιών.

Σημειώνεται, τέλος, ότι στο επίσημα μεταφρασμένο κείμενο του Κανονισμού στην ελληνική γλώσσα η αγγλική φράση «within the territory of a host Member State” έχει εκ παραδρομής [δύο φορές] μεταφερθεί λανθασμένα ως «εντός της επικράτειας ενός κράτους μέλους καταγωγής».

Άρθρα 17 έως 21: Μεταφορά, υπο-λογαριασμοί και παροχή σχετικών πληροφοριών

Άρθρο 17: Ο Κανονισμός αναγνωρίζει στον αποταμιευτή PEPP το δικαίωμα να συνεχίσει να εισφέρει στον υφιστάμενο λογαριασμό του ακόμα και αν αλλάξει τον τόπο διαμονής του σε άλλο κράτος μέλος, διατηρώντας όλα τα πλεονεκτήματα που του χορηγεί το PEPP (άρθρο 17).

Άρθρο 18: Για την επίτευξη του δικαιώματος μεταφοράς των αποταμιευτών PEPP, μέσα σε τρία (3) έτη μετά την ημερομηνία εφαρμογής του Κανονισμού, ένας πάροχος PEPP θα πρέπει να έχει «ανοίξει» εθνικούς υπο-λογαριασμούς για δύο (2) τουλάχιστον κράτη-μέλη κατόπιν αιτήματος αποταμιευτή του. Πρόκειται επί της ουσίας, για τμήμα του «βασικού» λογαριασμού, το οποίο θα πρέπει να είναι πλήρως προσαρμοσμένο στις ιδιαίτερες νομικές απαιτήσεις για τη φάση συσσώρευσης και αποσυσσώρευσης που ισχύουν στο κράτος-μέλος του υπο-λογαριασμού (π.χ. όριο ηλικίας, χρόνος διακράτησης, μορφές πληρωμών).

Άρθρο 19: Δίδεται η δυνατότητα στους παρόχους, προκειμένου για την εξυπηρέτησή τους κατά τη συμμόρφωσή τους με την υποχρέωση παροχής υπηρεσιών μεταφοράς, να αναθέτουν με γραπτή συμφωνία και υπό προϋποθέσεις τους υπο-λογαριασμούς, σε άλλον πάροχο PEPP, αποκαλούμενο στον Κανονισμό ως εταίρο.

Άρθρο 20: Εφόσον ο πάροχος ενημερωθεί από τον αποταμιευτή για την αλλαγή του τόπου διαμονής του σε άλλο κράτος-μέλος, τον ενημερώνει για τη δυνατότητα ανοίγματος υπο- λογαριασμού (εφόσον ο πάροχος διαθέτει ήδη τέτοιον υπο-λογαριασμό) στο πλαίσιο του λογαριασμού του ΡΕΡΡ καθώς και για το σχετικό χρονοδιάγραμμα. Ο πάροχος θα πρέπει να τον εφοδιάσει δωρεάν με το PEPP ΚΙD το οποίο περιέχει ειδικές πληροφορίες για τον υπο- λογαριασμό (άρθρο 28) που αντιστοιχεί στο νέο κράτος μέλος διαμονής του αποταμιευτή. Το άνοιγμα υπο-λογαριασμού συνεπάγεται υποχρεωτικά ανάλογη τροποποίηση της σύμβασης PEPP, η δε ημερομηνία του ανοίγματος αναγράφεται σε αυτήν.

Σε περίπτωση που ο πάροχος δεν διαθέτει υπο-λογαριασμό που αντιστοιχεί στο άλλο κράτος-μέλος, θα πρέπει να τον ενημερώσει για το δικαίωμά του μεταφοράς σε υπο- λογαριασμό κατάλληλο για το κράτος αυτό , οπότε θα πρέπει να προχωρήσει στο άνοιγμά του ή για τη δυνατότητα συνέχισης των εισφορών στον λογαριασμό του.

Σε περίπτωση που ο πάροχος εν τέλει δεν είναι σε θέση να ανοίξει νέο υπο-λογαριασμό, ο αποταμιευτής έχει τις εξής επιλογές: είτε να αλλάξει πάροχο χωρίς καθυστέρηση και χωρίς επιβάρυνση είτε να συνεχίσει να εισφέρει, όπως ειπώθηκε, στον υπάρχοντα λογαριασμό.

Η συνδυασμένη ανάγνωση των ρυθμίσεων του άρθρου 18 παρ. 3 (υποχρέωση για άνοιγμα δύο υπο-λογαριασμών μετά από αίτηση) και του άρθρου 20 παρ. 5 (αδυναμία παρόχου να ανοίξει νέο υπο-λογαριασμό) μπορεί να οδηγήσει στο συμπέρασμα ότι επιτρεπόμενη αδυναμία ανοίγματος νέου υπο-λογαριασμού νοείται μόνον εφόσον έχει προηγηθεί άνοιγμα ήδη δύο (2) λογαριασμών.

ΔΙΑΝΟΜΗ & ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ

Άρθρο 23: Για τη διανομή των PEPP οι ασφαλιστικές επιχειρήσεις και οι ασφαλιστικοί διαμεσολαβητές οφείλουν να εφαρμόζουν τους κανόνες που προβλέπουν τα κεφάλαια V (Απαιτήσεις Ενημέρωσης και Δεοντολογίας) και VI της οδηγίας (ΕΕ) 2016/97-IDD (Πρόσθετες Απαιτήσεις για τα ασφαλιστικά προϊόντα επενδυτικού χαρακτήρα π.χ. Αξιολόγηση Καταλληλόλητας) , με εξαίρεση τα άρθρα 20 (παροχή συμβουλής & IPID) , 23 (όροι ενημέρωσης) και 25 (POG) και το άρθρο 30 παράγραφος 3 της εν λόγω οδηγίας (μη παροχή συμβουλής σε μη σύνθετα βασιζόμενα σε ασφάλιση επενδυτικά προϊόντα) καθώς και το άρθρο 34 παράγραφος 4 του παρόντος Κανονισμού (συλλογή πληροφοριών στο πλαίσιο της ανάλυσης αναγκών).

Αντίστοιχες προβλέψεις έχουν γίνει για τις άλλες κατηγορίες παρόχων και διανομέων.

Άρθρο 24: Οι πάροχοι και οι διανομείς PEPP παρέχουν όλα τα έγγραφα και τις πληροφορίες στους πελάτες PEPP δωρέαν και ηλεκτρονικά, εκτός και αν υπάρξει αίτημα για την παροχή πληροφοριών και σε άλλο σταθερό μέσο συμπεριλαμβανομένου του χαρτιού. Επί του προκειμένου παρατηρείται ότι υιοθετείται ένα πιο ελαστικό σύστημα όρων ενημέρωσης, προάγοντας την ηλεκτρονική επικοινωνία.

Άρθρο 25: Καθιερώνονται, κατά το πρότυπο των άλλων τομεακών νομοθεσιών, ανάλογες διαδικασίες POG πριν από τη διανομή των προϊόντων PEPP .

Άρθρα 26-30: O πάροχος PEPP οφείλει να καταρτίζει για κάθε προϊόν ένα έγγραφο βασικών πληροφοριών- PEPP KID το οποίο συνιστά προσυμβατική ενημέρωση κατά το πρότυπο του ΚID των προϊόντων PRIIPs το οποίο στη συνέχεια θα αναρτά στο δικτυακό του τόπο. Στις διατάξεις αυτές καθορίζεται το περιεχόμενο και η γλώσσα του KID ενώ προβλέπεται η κατάρτιση ρυθμιστικών τεχνικών προτύπων από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατόπιν εισήγησης της ΕΙΟΡΑ μέχρι τις 15.8.2020, τα οποία θα καθορίζουν την τελική παρουσίαση και μορφή του KID, τη μεθοδολογία στην οποία θα βασίζεται η παρουσίαση κινδύνου και της ανταμοιβής, τη μεθοδολογία για τον υπολογισμό κόστους καθώς και τους όρους υπό τους οποίους θα επανεξετάζεται και θα αναθεωρείται το PEPP KID.

Άρθρο 32: Σε περίπτωση PEPP που καλύπτει και βιομετρικούς κινδύνους, οι υποχρεώσεις του παρόχου σε σχέση με το PEPP KID εξαντλούνται στο πρόσωπο του αποταμιευτή. Σύμφωνα με το άρθρο 2 (ορισμοί), ως αποταμιευτής ορίζεται το φυσικό εκείνο πρόσωπο το οποίο έχει συνάψει τη σύμβαση PEPP, άρα στην περίπτωση που πάροχος είναι ασφαλιστική επιχείρηση, τότε αποδέκτης του PEPP KID είναι ο λήπτης της ασφάλισης.

ΠΑΡΟΧΗ ΣΥΜΒΟΥΛΩΝ

Άρθρο 34: Καθιερώνεται ως υποχρεωτική η παροχή συμβουλής, δηλαδή η παροχή εξατομικευμένης σύστασης σύμβασης PEPP. Πιο αναλυτικά, ο πάροχος ή διανομέας PEPP πριν από τη σύναψη της σύμβασης παρέχει συμβουλές στον υποψήφιο αποταμιευτή PEPP σχετικά με το συνταξιοδοτικό προϊόν που ταιριάζει καλύτερα στις ανάγκες του, βάσει των πληροφοριών που απαιτούνται και έλαβε από τον υποψήφιο αποταμιευτή, προκειμένου ο τελευταίος να λάβει τεκμηριωμένη απόφαση.

ΠΑΡΟΧΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ

Άρθρα 35-36: Κατά τη διάρκεια της συσσώρευσης, δηλαδή την περίοδο κατά την οποία τα στοιχεία ενεργητικού συσσωρεύονται στον λογαριασμό PEPP και η οποία συνήθως διαρκεί μέχρι να ξεκινήσει η φάση της αποσυσσώρευσης (άρθρο 2 παρ. 11), ο πάροχος PEPP οφείλει να παρέχει ένα συνοπτικό εξατομικευμένο έγγραφο με τίτλο «Δήλωση παροχών PEPP» σε ετήσια βάση ή ακόμη και ενδιαμέσως στις προβλεπόμενες από τον Κανονισμό περιπτώσεις (π.χ.τροποποίηση όρων σύμβασης).

To έγγραφο αυτό περιλαμβάνει ορισμένες κατ΄ελάχιστον βασικές πληροφορίες για κάθε αποταμιευτή, όπως:

Προσωπικά στοιχεία του αποταμιευτή και τη συντομότερη ημερομηνία έναρξης της φάσης της αποσυσσώρευσης
Επωνυμία και διεύθυνση επικοινωνίας του παρόχου PEPP
Το κράτος μέλος στο οποίο ο πάροχος PEPP έχει λάβει άδεια ή έχει καταχωρηθεί και τα ονόματα των αρμόδιων αρχών
προβλέψεις συνταξιοδοτικών παροχών βάσει της προαναφερόμενης ημερομηνίας
πληροφορίες για τις εισφορές που καταβλήθηκαν από τον αποταμιευτή κατά τους προηγούμενους 12 μήνες
ανάλυση των δαπανών τόσο σε χρηματικό ποσό όσο και ως ποσοστό επί των εισφορών, με τις οποίες επιβαρύνθηκε άμεσα ή έμμεσα ο αποταμιευτής τους τελευταίους 12 μήνες (π.χ. κόστους φύλαξης στοιχείων ενεργητικού) καθώς και εκτίμηση της επίπτωσης αυτών στα κέρδη PEPP
το συνολικό ποσό στο λογαριασμό PEPP του αποταμιευτή PEPP κατά την ημερομηνία δήλωσης
τη φύση και τον μηχανισμό της εγγύησης ή των τεχνικών μετριασμού του κινδύνου
πληροφορίες σχετικά με τις προηγούμενες επιδόσεις της επενδυτικής επιλογής του αποταμιευτή PEPP καλύπτοντας επιδόσεις τουλάχιστον δέκα ετών, εφόσον τούτο είναι εφικτό ή για όσα έτη υφίσταται το PEPP,
συνοπτικές πληροφορίες σχετικά με την επενδυτική επιλογή που αφορά παράγοντες ΠΚΔ (Περιβαλλοντικούς, Κοινωνικούς και σχετικούς με τη Διακυβέρνηση Παράγοντες).

Άρθρα 37 -38: προβλέπεται η παροχή συμπληρωματικών, πέραν των ανωτέρω, πληροφοριών για τις οποίες μαζί με την παρουσίαση των προηγούμενων επιδόσεων θα διαμορφωθούν ρυθμιστικά τεχνικά πρότυπα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατόπιν σχετικών σχεδίων της ΕΙΟΡΑ., τα οποία θα υποβληθούν μέχρι τις 15.8.2020.

Επίσης, προβλέπεται η παροχή επιπρόσθετων πληροφοριών και στις εξής φάσεις του PEPP :

κατά την προσυνταξιοδοτική φάση και συγκεκριμένα δύο μήνες πριν από τις προβλεπόμενες στο άρθρο 59 ημερομηνίες (βλ. πιο κάτω) ή κατόπιν αιτήματος του αποταμιευτή:

ενημέρωση σχετικά με την επικείμενη έναρξη της φάσης της αποσυσσώρευσης, τις πιθανές μορφές πληρωμών και τη δυνατότητα τροποποίησής τους

κατά τη φάση αποσυσσώρευσης:

ενημέρωση των δικαιούχων σε ετήσια βάση σχετικά με τις οφειλόμενες παροχές και τις αντίστοιχες μορφές πληρωμής. Ο Κανονισμός στο πλαίσιο των διατάξεων αυτών αναγνωρίζει δυνατότητα του αποταμιευτή να συνεχίζει την καταβολή εισφορών ενόσω έχει ξεκινήσει η φάση της αποσυσσώρευσης.

ΥΠΟΒΟΛΗ ΕΚΘΕΣΕΩΝ ΣΤΙΣ ΕΘΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ

Άρθρο 40: Οι πάροχοι PEPP θα πρέπει να υποβάλουν στις αρμόδιες αρχές (ΤτΕ ή Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς κατά περίπτωση ανάλογα με τον πάροχο για την Ελλάδα) πληροφορίες που απαιτούνται για τους σκοπούς εποπτείας επιπλέον αυτών του τομεακού τους δικαίου. Ωστόσο, σύμφωνα με το άρθρο 40 παρ. 9 και για τη διασφάλιση της σύγκλισης των υποβαλλόμενων εποπτικών εκθέσεων, το μεγαλύτερο μέρος των πληροφοριών αυτών θα προσδιοριστεί από κατ’εξουσιοδότηση πράξεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

ΦΑΣΗ ΣΥΣΣΩΡΕΥΣΗΣ

Άρθρο 41: Εδραιώνονται επενδυτικοί κανόνες για τα στοιχεία ενεργητικού που αντιστοιχούν σε ένα PEPP. Ειδικότερα, οι πάροχοι PEPP επενδύουν τα στοιχεία του ενεργητικού που αντιστοιχούν στο PEPP σύμφωνα με τον κανόνα της συνετής διαχείρισης αλλά και με κάποιους ειδικότερους κανόνες όπως προβλέπει το άρθρο 41.

Άρθρα 42-46 & 60: Οι πάροχοι μπορούν να προσφέρουν έως έξι (6) επενδυτικές επιλογές στους αποταμιευτές, ξεκινώντας από το βασικό PEPP που είναι ασφαλές προϊόν και η βασική επενδυτική επιλογή. Το βασικό PEPP πρέπει είτε να παρέχει εγγύηση επί του κεφαλαίου που οφείλεται κατά την έναρξη και κατά τη διάρκεια της φάσης αποσυσσώρευσης είτε να βασίζεται σε μια τεχνική μετριασμού του κινδύνου με στόχο την ανάκτηση του κεφαλαίου (άρθρα 42 και 45 παρ.1).

Μία άλλη βασική ρύθμιση που εισάγει ο Κανονισμός είναι ότι οι δαπάνες και οι προμήθειες για το βασικό PEPP δεν υπερβαίνουν το 1% του συσσωρευμένου κεφαλαίου ετησίως (άρθρο 45, παρ.2). Τα είδη δαπανών και προμηθειών θα προσδιοριστούν, για λόγους διασφάλισης του ανταγωνισμού, από ρυθμιστικά τεχνικά πρότυπα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που θα εισηγηθεί η ΕΙΟΡΑ έως τις 15.8.2020 (άρθρο 45, παρ.3). Επίσης, στο άρθρο 60, προβλέπεται υποχρέωση του παρόχου PEPP σε σχέση με το βασικό PEPP να προσφέρει στον πελάτη του κατά την έναρξη της αποσυσσώρευσης ατομικό συνταξιοδοτικό προγραμματισμό, δηλαδή προσωπική σύσταση για τη βέλτιστη μορφή των πληρωμών προς τον πελάτη (εκτός εάν υπάρχει μόνο μια μορφή πληρωμών).

Κατά το άρθρο 46, ως προς τις τεχνικές μείωσης του κινδύνου, στόχος τους είναι ειδικότερα η διασφάλιση ότι η επενδυτική στρατηγική για το PEPP είναι σχεδιασμένη κατά τρόπο που να δημιουργεί ένα μελλοντικό σταθερό και επαρκές ατομικό συνταξιοδοτικό εισόδημα, εξασφαλίζοντας δίκαιη μεταχείριση όλων των γενεών αποταμιευτών. Και οι εν λόγω τεχνικές θα ρυθμιστούν με την έκδοση ρυθμιστικών τεχνικών προτύπων.

Πάντως, θα πρέπει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με το άρθρο 42 όλες οι επενδυτικές επιλογές, πέραν της βασικής, σχεδιάζονται από τους παρόχους είτε με βάση εγγύηση είτε με βάση μια τεχνική μετριασμού του κινδύνου. Ενδεχομένως από τα ρυθμιστικά τεχνικά πρότυπα θα προκύψει τι στην πραγματικότητα θα διαφοροποιεί (πέραν του ορίου στις δαπάνες) το βασικό PEPP από τα υπόλοιπα.

Επιπλέον, σε περίπτωση υπόσχεσης εγγύησης από ΙΕΣΠ, επιχειρήσεις επενδύσεων, διαχειριστές ΟΣΕΚΑ και οργανισμούς εναλλακτικών επενδύσεων, η εγγύηση δύναται να προσφερθεί μόνο μέσω συνεργασίας των φορέων αυτών είτε με ασφαλιστική επιχείρηση είτε με πιστωτικό ίδρυμα.

ΑΛΛΕΣ ΠΤΥΧΕΣ ΤΗΣ ΦΑΣΗΣ ΣΥΣΣΩΡΕΥΣΗΣ

Άρθρο 47: Οι όροι του PEPP σχετικά με τη φάση συσσώρευσης των εθνικών υπο-λογαριασμών καθορίζονται από κάθε κράτος-μέλος (π.χ. όριο ηλικίας για την έναρξη της συσσώρευσης, η ελάχιστη διάρκεια της συσσώρευσης, το ελάχιστο ύψος των εισφορών).

Άρθρο 49: Οι πάροχοι PEPP μπορούν να προσφέρουν PEPP που να περιλαμβάνει και κάλυψη των βιομετρικών κινδύνων. Ωστόσο, ο Κανονισμός ρητά ορίζει ότι πιστωτικά ιδρύματα, ΙΕΣΠ, επιχειρήσεις επενδύσεων, ΑΕΔΑΚ και οργανισμοί αποκλείεται να προσφέρουν τέτοια κάλυψη παρά μόνο μέσω συνεργασίας με ασφαλιστική επιχείρηση, η οποία θα είναι και πλήρως υπεύθυνη γι’ αυτήν, εφαρμόζοντας τις απαιτήσεις της τομεακής της νομοθεσίας, δηλαδή του ν. 4364/2016.

Άρθρα 50 – 51: Θεσπίζεται, στο άρθρο 51, υποχρέωση τόσο των παρόχων όσο και των διανομέων να θεσπίζουν επαρκείς και αποτελεσματικές διαδικασίες για τη διευθέτηση των καταγγελιών που υποβάλλονται από πελάτες τους. Σε γενικές γραμμές προβλέπεται προθεσμία 15 εργάσιμων ημερών από τη λήψη καταγγελίας προκειμένου να αποσταλεί απάντηση στον καταγγέλλοντα.

Στο άρθρο 51 προβλέπεται θέσπιση διαδικασιών εξωδικαστικής επίλυσης διαφορών για την επίλυση διαφορών μεταξύ πελατών PEPP και παρόχων/ διανομέων.

ΑΛΛΑΓΗ ΠΑΡΟΧΩΝ PEPP

Άρθρο 52: Δίνει το δικαίωμα στον αποταμιευτή κατόπιν αιτήματός του να αλλάξει και να μεταφέρει το λογαριασμό του (και τα αντίστοιχα ποσά ή στοιχεία ενεργητικού σε είδος) σε άλλο πάροχο που είναι είτε εγκαταστημένος στο ίδιο κράτος μέλος (εσωτερική αλλαγή λογαριασμού) είτε σε διαφορετικό κράτος μέλος (διασυνοριακή αλλαγή λογαριασμού). Η δυνατότητα αλλαγής παρόχου προβλέπεται ύστερα από τουλάχιστον μία πενταετία από τη σύναψη σύμβασης PEPP ή από την τελευταία αλλαγή (βλ. παρ. 3). Κατ’ εξαίρεση μεταφορά πριν τη συμπλήρωση της 5ετίας επιτρέπεται είτε όταν ο πάροχος αδυνατεί να προσφέρει στον πελάτη του νέο υπο-λογαριασμό για άλλο κράτος-μέλος στο οποίο προτίθεται να μετακινηθεί, όπως ορίζει το άρθρο 20 παρ. 5) στοιχείο α) είτε όταν ο ίδιος ο πάροχος επιτρέπει συχνότερη αλλαγή παρόχων.

Ενώ η παροχή από παρόχο PEPP της υπηρεσίας αλλαγής λογαριασμού είναι υποχρεωτική κατά την φάση της συσσώρευσης, δεν είναι υποχρεωτική κατά τη φάση αποσυσσώρευσης, όταν οι πληρωμές γίνονται με τη μορφή ισόβιων ετήσιων προσόδων.

Άρθρο 53: Ορίζεται με μεγάλη λεπτομέρεια η διαδικασία η οποία πρέπει να ακολουθείται κατά την αλλαγή λογαριασμού (π.χ. χορήγηση ειδικής συγκατάθεσης από τον αποταμιευτή, παροχή ενημερώσεων).

Άρθρο 54: Οι συνολικές προμήθειες και χρεώσεις του αποταμιευτή για το κλείσιμο του λογαριασμού δεν μπορούν, για την προστασία του αποταμιευτή, να ξεπερνούν το 0,5% των αντίστοιχων ποσών ή νομισματικής αξίας των στοιχείων ενεργητικού σε είδος που μεταφέρεται στον νέο πάροχο (παρ. 3). Δίνεται όμως ευχέρεια στα κράτη-μέλη να ορίσουν χαμηλότερο ποσοστό γενικά ή διαφορετικό ποσοστό ειδικά στις περιπτώσεις μεταφοράς λογαριασμού πριν τη 5ετία που αναφέρθηκαν παραπάνω.

ΦΑΣΗ ΑΠΟΣΥΣΣΩΡΕΥΣΗΣ

Άρθρο 57: Οι όροι που σχετίζονται με τη φάση αποσυσσώρευσης όπως είναι για παράδειγμα ο καθορισμός της ελάχιστης ηλικίας έναρξης της φάσης αποσυσσώρευσης και οι πληρωμές των εθνικών υπολογαριασμών ορίζονται από τα κράτη μέλη.

Άρθρο 58: Οι πάροχοι PEPP μπορούν να καταβάλουν πληρωμή με μία ή και περισσότερες από τις ακόλουθες μορφές:

Ετήσιες προσόδους,
Κατ’ αποκοπή ποσά,
Περιοδικές αναλήψεις ,
Συνδυασμούς των ανωτέρω μορφών.

Εναπόκειται στον αποταμιευτή να επιλέξει τη μορφή των πληρωμών κατά τη σύναψη της σύμβασης, ενώ σύμφωνα με την παρ. 3 παρέχεται εξουσία στα κράτη-μέλη να εγκρίνουν μέτρα που θα ευνοούν συγκεκριμένες μορφές πληρωμών, όπως ο καθορισμός ποσοτικών ορίων για τις κατ’ αποκοπήν πληρωμές, ώστε να ενθαρρυνθούν άλλοι τύποι πληρωμών, όπως συντάξεων. Η χρήση της ευχέρειας αυτής σε εθνικό επίπεδο θα δώσει στην πράξη και το στίγμα του τι προϊόντα θεσμικά επιδιώκει να προάγει κάθε κράτος, εάν δηλαδή θα υπερισχύει το στοιχείο της σύνταξης ή της αποταμίευσης.

Άρθρο 59: Σε περίπτωση που ένας πάροχος παρέχει διάφορους τύπους πληρωμών, ο αποταμιευτής δύναται να τροποποιεί την επιλεγόμενη από αυτόν μορφή:

(α) ένα έτος πριν από την έναρξη της αποσυσσώρευσης (β) κατά την έναρξη της αποσυσσώρευσης

(γ) κατά τη στιγμή της αλλαγής παρόχου.

ΕΠΟΠΤΕΙΑ

Άρθρα 61-65: Οι εθνικές αρχές (για την Ελλάδα ανάλογα με τον πάροχο ΤτΕ και Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς) έχουν την ευθύνη του ελέγχου σε μόνιμη βάση της συμμόρφωσης των εποπτευόμενων από αυτές φορέων με τις απαιτήσεις του Κανονισμού και κατ΄εφαρμογήν του σχετικού . Η ΕΙΟΡΑ μαζί και οι εθνικές αρχές παρακολουθούν τα προσφερόμενα προϊόντα προκειμένου να επαληθεύσουν εάν πληρούν πράγματι τα απαιτούμενα χαρακτηριστικά. Το άρθρο 65 περιγράφει, επίσης, τις απευθείας εξουσίες παρέμβασης της ΕΙΟΡΑ στην αγορά των PEPP για την απαγόρευση ή τον περιορισμό της εμπορίας/ διανομής προϊόντων PEPP.

ΚΥΡΩΣΕΙΣ

Άρθρο 67: Τα κράτη μέλη καλούνται να θεσμοθετήσουν κατάλληλες διοικητικές κυρώσεις και άλλα μέτρα για παραβάσεις του παρόντος κανονισμού, όπως αυτά κατ’ ελάχιστον προσδιορίζονται από την παρ. 3 του άρθρου 67 (π.χ. δημόσια δήλωση, χρηματικά πρόστιμα έως και στο 10% του ετήσιου κύκλου εργασιών σε περίπτωση νομικού προσώπου και χρηματικά πρόστιμα ύψους τουλάχιστον κατ΄ανώτατο όριο τις 700.000 ευρώ σε περίπτωση φυσικού προσώπου), χωρίς να αποκλείεται δυνατότητά τους για πρόβλεψη και ποινικών κυρώσεων. Έως την ημερομηνία εφαρμογής του παρόντος κανονισμού,, θα πρέπει να έχουν κοινοποιήσει τους σχετικούς κανόνες στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και στην ΕΙΟΡΑ.

ΕΝΑΡΞΗ ΙΣΧΥΟΣ

Ο παρών Κανονισμός τίθεται σε ισχύ είκοσι μέρες από την ημερομηνία δημοσίευσης (25.7.2019). Συγχρόνως από την ίδια ημερομηνία αρχίζει παράλληλα η περίοδος μέχρι τις 15 Αυγούστου 2020 εντός της οποίας η EIOPA θα διαμορφώσει τα προβλεπόμενα από τον Κανονισμό μέτρα επιπέδου ΙΙ (τεχνικά πρότυπα) και θα τα υποβάλει προς έγκριση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Με την παρέλευση 12 μηνών από την υιοθέτησή των μέτρων στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ο Κανονισμός θα εφαρμόζεται στα κράτη μέλη χωρίς την ανάγκη εφαρμοστικών εθνικών μέτρων.

1 Σύμφωνα με το ν.3029/2002, τα ΤΕΑ (ως ελληνικά ΙΕΣΠ) υπόκεινται στον έλεγχο της Εθνικής Αναλογιστικής Αρχής, της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς καθώς και της Διεύθυνσης Επαγγελματικής Ασφάλισης του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων.