Η αναγκαιότητα της ασφάλισης έναντι κινδύνων από φυσικές καταστροφές

Πλήθος φυσικών καταστροφών είχε και το φετινό καλοκαίρι στη χώρα μας: δασικές πυρκαγιές, σεισμούς αλλά και πλημμύρες. Είχε όμως και ταραχές, με καταστροφές καταστημάτων στον πιο εμπορικό δρόμο της Πρωτεύουσας, την οδό Ερμού, στις 17 Ιουλίου.

Οι υλικές ζημιές που προκλήθηκαν στα εν λόγω καταστήματα (43 στον αριθμό) κυμαίνονται, σύμφωνα με το ΕΒΕΑ, από €150.000-€200.000, χωρίς να συνυπολογίζεται η επίπτωση στον τζίρο τους του μηνός Ιουλίου. Σύμφωνα με έρευνα που εκπόνησε ο Εμπορικός Σύλλογος Αθηνών στα 43 αυτά καταστήματα, το 72,1% ήταν ασφαλισμένα για κακόβουλες ενέργειες & τρομοκρατικές πράξεις, το 16,3% δεν είχε ασφαλιστική κάλυψη και το 11,6% δεν ήξερε ή δεν ήθελε να απαντήσει.

Το συνολικό οικονομικό κόστος των ζημιών που προκάλεσαν οι διάφορες φυσικές καταστροφές του καλοκαιριού, μέχρι στιγμής δεν είναι γνωστό, όπως επίσης δεν είναι γνωστές και οι ασφαλισμένες ζημιές και απαιτήσεις.

Ωστόσο, το πλήθος των φυσικών καταστροφών που συμβαίνουν κάθε χρόνο επαναφέρει στο προσκήνιο τον προβληματισμό για το έλλειμμα πολιτικής βούλησης στο να δημιουργηθεί ένας εξειδικευμένος φορέας διαχείρισής τους και στη χώρα μας, λύση που έχουν υιοθετήσει πολλά κράτη ανά την υφήλιο (διαβάστε στην έντυπη έκδοση της «Ασφαλιστικής Αγοράς», στο τεύχος  Σεπτεμβρίου, σχετικό άρθρο του κ. Μ. Νεκτάριου, Καθηγητή Πανεπιστημίου Πειραιώς).

Δυστυχώς, οι κυβερνήσεις μας, χρόνια τώρα, δεν υιοθετούν τις προτάσεις των επαϊόντων και οι περιουσίες μας, αν οι ίδιοι δεν επιλέξουμε να τις ασφαλίσουμε, μένουν ανοχύρωτες και απροστάτευτες από μια φυσική καταστροφή, κι εμείς περιμένουμε από το κράτος να μας συνδράμει (;), όποτε αυτό δεήσει, ανάλογα με την αποτελεσματικότητά του και τις δυνατότητες του… προϋπολογισμού.

Όσοι, στον αντίποδα, έχουν συνειδητοποιήσει τα οφέλη της ασφάλισης και έχουν προνοήσει να ασφαλίσουν τις περιουσίες τους έναντι κινδύνων που σχετίζονται με φυσικές καταστροφές, θα αποζημιωθούν από τις ασφαλιστικές τους εταιρείες για τις ζημιές που υπέστησαν, ευρισκόμενοι προφανώς σε πλεονεκτική θέση έναντι των πολλών και ανασφάλιστων συμπολιτών τους, που αναμένουν την κρατική συνδρομή…

Με αφορμή τα παραπάνω, είναι σημαντικό να ανατρέξουμε και να θυμηθούμε μια πολύ ενδιαφέρουσα μελέτη που εκπόνησε και δημοσίευσε η Ένωση Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος, δυόμισι χρόνια πριν, σχετικά με τις φυσικές καταστροφές και ταραχές που σημειώθηκαν στην Ελλάδα το διάστημα 1993 – 2014.

Χρήσιμο είναι, επίσης, να θυμηθούμε αντίστοιχες μελέτες της ΕΑΕΕ για τις ασφαλισμένες ζημιές από τον σεισμό της Λευκάδας το 2015 καθώς και από τα ακραία καιρικά φαινόμενα (βροχοπτώσεις – πλημμύρα – ανεμοστρόβιλος) που επικράτησαν στην Αττική και σε άλλες περιοχές της Ελλάδας, το χρονικό διάστημα 20 – 23 Οκτωβρίου 2015.

€272,5 εκατ. οι απαιτήσεις, λόγω φυσικών καταστροφών και ταραχών στην Ελλάδα, για 19.925 ζημιές, το διάστημα 1993 – 2014

Η μελέτη της ΕΑΕΕ (την είχε επιμεληθεί η Υποεπιτροπή Ασφαλίσεων Καταστροφικών κινδύνων και Αντασφαλίσεων, της αρμόδιας επιτροπής Περιουσίας, Αντασφαλίσεων, Μεταφορών και Σκαφών) συγκέντρωνε τα αποτελέσματα των ερευνών μεταξύ των ασφαλιστικών επιχειρήσεων-μελών της τη χρονική περίοδο 1993-2014, αναφορικά με το πλήθος δηλωθεισών ζημιών και το ποσό απαίτησης καταστροφών μεγάλης έκτασης και έντασης, με ταξινόμηση ανά αιτία, έτος και τόπο συμβάντος (επισημαίνεται ότι η μελέτη αφορά τα γεγονότα που καταγράφηκαν και όχι αναγκαία το σύνολο των γεγονότων που είχαν συμβεί στην εν λόγω χρονική περίοδο).

Στη μελέτη είχε περιληφθεί και η καταγραφή δύο περιστατικών πολιτικών ταραχών, ως ιδιαίτερα μεγάλης αξίας από πλευράς ποσού απαίτησης για αποζημίωση από τις ασφαλιστικές επιχειρήσεις.

Συνολικά, οι αιτίες που προκάλεσαν τις ζημιές στις καταγραφές της ΕΑΕΕ μεταξύ των ετών 1993-2014 είναι πέντε: χιονοπτώσεις, βροχοπτώσεις, δασικές πυρκαγιές, σεισμός και ταραχές. Από τις παραπάνω αιτίες ζημιάς, προκλήθηκαν 19.925 δηλωθείσες ζημιές με ποσό συνολικής απαίτησης €272,5 εκατ. (στον  πίνακα 1 καταγράφονται το πλήθος δηλωθεισών ζημιών και τα ποσά απαίτησης ανά αιτία ζημιάς και στον πίνακα 2 παρουσιάζονται αναλυτικά τα καταγεγραμμένα περιστατικά ανά αιτία ζημιάς).

Όπως προκύπτει από τους πίνακες 1 και 2, μεγαλύτερη συχνότητα εμφάνισης έχουν τα περιστατικά βροχοπτώσεων. Η ταξινόμησή τους, μάλιστα, ανά μήνα του έτους (κατά τη διάρκεια του συνόλου της εξεταζόμενης περιόδου) δείχνει ότι το φαινόμενο αυτό μπορεί να συμβεί καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους και όχι μόνο κατά τους χειμερινούς μήνες.

Τα πιο κοστοβόρα περιστατικά ήταν, ωστόσο, οι σεισμοί (€118,8 εκατ. για 9.895 ζημιές) και οι ταραχές (€48,5 εκατ. για 1.193 ζημιές), ειδικά αν τα δει κανείς σε σχέση με τη συχνότητά τους.

Πιο κοστοβόρα χρονιά αναδείχτηκε το 1999, με τον σεισμό στην Αττική να δημιουργεί απαιτήσεις αποζημίωσης ύψους 110,9 εκατ. για 9.480 δηλωθείσες ζημιές.

Σημείωση: Tα ποσά των απαιτήσεων των ετών μέχρι το 2000 που ήταν εκφρασμένα σε δραχμές, μετατράπηκαν σε ευρώ με τη χρήση της αμετάκλητης συναλλαγματικής ισοτιμίας εισόδου της χώρας στο ευρώ, ώστε να αποφευχθεί η διαχρονική επίδραση της έως τότε μεταβολής των συναλλαγματικών ισοτιμιών στις αποζημιώσεις. Επίσης, τα ποσά των αποζημιώσεων αποτυπώνονται σε ονομαστική αξία χωρίς να ληφθεί υπόψη η επίδραση του πληθωρισμού.

Ο σεισμός της Λευκάδας και τα ακραία καιρικά φαινόμενα του 2015

Εξαιτίας της σεισμικής ακολουθίας με επίκεντρο το νησί της Λευκάδας, από τις 17 Νοεμβρίου έως και τις 2 Δεκεμβρίου 2015, δηλώθηκαν συνολικά στις συμμετέχουσες στην έρευνα της ΕΑΕΕ ασφαλιστικές επιχειρήσεις 177 ζημιές, με ποσό πρώτης εκτίμησης για αποζημίωση της τάξης των €2,8 εκατ.

Εξαιτίας των ακραίων καιρικών φαινομένων, τον Οκτώβριο του 2015, δηλώθηκαν συνολικά στις ασφαλιστικές επιχειρήσεις 1.065 ζημιές, με ποσό πρώτης εκτίμησης για αποζημίωση της τάξης των €10,9 εκατ.

Οι ζημιές αυτές, αναλόγως του είδους του καλυπτομένου κινδύνου, επιμερίζονται ως εξής:

• 595 ζημιές δηλώθηκαν επί ασφαλίσεων περιουσίας, συνολικής αρχικής πρόβλεψης αποζημίωσης €10,2 εκατ.
• 470 ζημιές δηλώθηκαν πανελλαδικά ως προς την ασφάλιση αυτοκινήτων, με αρχική πρόβλεψη αποζημίωσης €772.018.

Ο λόγος για τον οποίο θυμίζουμε τις παραπάνω φυσικές καταστροφές και τις ζημιές που προκάλεσαν στις ασφαλισμένες περιουσίες ειδικά είναι για να επισημάνουμε, για μια ακόμη φορά, τη σημασία και τον ρόλο της ασφάλισης. Όποιος προνοεί και ασφαλίζει την περιουσία του (κατοικία, κατάστημα, βιοτεχνία, βιομηχανία, αυτοκίνητο, κ.ο.κ.) έναντι κινδύνων από φυσικές καταστροφές μπορεί να αντιμετωπίσει τις συνέπειες μιας ζημιάς πιο εύκολα και πιο γρήγορα, λαμβάνοντας την αποζημίωσή του από την ασφαλιστική του εταιρεία. Επιδεικνύει, δηλαδή, μια υπεύθυνη ατομική συμπεριφορά, σε αντίθεση με την πλειονότητα των συμπολιτών μας, που είτε δεν συνειδητοποιούν τους κινδύνους που ενδέχεται να προκύψουν από καιρικά φαινόμενα είτε τους υποτιμούν, με ολέθριες συνέπειες…