Σε στενή συνεργασία με μια ομάδα ειδικών, η Generali, ως επίσημος εταίρος της 21ης Διάσκεψης των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή (COP21), υπογραμμίζει τη σχέση μεταξύ κλιματικής αλλαγής και υγείας.

«Ως Ασφαλιστική εταιρεία, η Generali ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για την κλιματική αλλαγή (καταιγίδες, τυφώνες, πλημμύρες, καύσωνες) τόσο σε ό,τι αφορά τις επιπτώσεις της σε εμάς και στους πελάτες μας, όσο και στην αξιολόγηση των κινδύνων που αυτή συνεπάγεται. Όσο συνεχίζεται η καταστροφή του περιβάλλοντος θα αυξάνονται και οι επιπτώσεις της στην υγεία μας. Διαθέτουμε ωστόσο μέσα και πολιτικές για την αναστροφή της κλιματικής αλλαγής, όπως η ορθή διαχείριση των πόρων μας αλλά και η ενθάρρυνση των πελατών μας, ώστε να υιοθετούν περιβαλλοντικά υπεύθυνες πρακτικές. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο δεσμευτήκαμε ως επίσημος εταίρος του COP21», εξηγεί η Hélène N’Diaye, Technical Risks Director, της Generali Γαλλίας.

Υπερθέρμανση και Μεταδοτικές Νόσοι

2015: ΤΟ ΘΕΡΜΟΤΕΡΟ ΕΤΟΣ ΠΟΥ ΚΑΤΑΓΡΑΦΤΗΚΕ ΠΟΤΕ

Το πρόγραμμα αυτό θα παράγει μια ευρεία καταγραφή του περιβάλλοντος ανά τον κόσμο και θα μπορεί να προβλέπει τις αλλαγές, που θα συμβούν μερικές ημέρες ή ακόμη και δεκαετίες αργότερα.

Τα πιο πρόσφατα δεδομένα, που παρουσιάστηκαν από τον κ. Vincent Peuch, Διευθυντή του Προγράμματος Παρακολούθησης της Ατμόσφαιρας «Κοπέρνικος» (του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόβλεψης Καιρού-ECMWF), σε ομιλία του, που διοργανώθηκε από τη Generali, δείχνουν ότι:

• Η μέση θερμοκρασία, με βάση τα δεδομένα που συλλέχθηκαν τους τελευταίους 12 μήνες (Νοέμβριος 2014 – Οκτώβριος 2015), είναι η υψηλότερη που έχει καταγραφεί και ξεπερνάει τη μέση ετήσια θερμοκρασία για τα έτη 1981 – 2010, κατά 0,38^oC.
• Η παγκόσμια θερμοκρασία τον Οκτώβριο 2015 ήταν 0,64^oC υψηλότερη από όλες τις άλλες χρονιές, μεταξύ 1981 – 2010.
• Μέσα σε έναν αιώνα, η μέση παγκόσμια θερμοκρασία έχει αυξηθεί περίπου κατά 1^oC.
• Το 2015 θα είναι πιθανότατα το θερμότερο έτος που έχει καταγραφεί από την εποχή της Προ-βιομηχανικής Εποχής!

ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΜΕΤΑΔΟΤΙΚΕΣ ΝΟΣΟΥΣ

Τρεις ερωτήσεις προς τον κ. Robert Barouki, Μέλος του Γαλλικού Εθνικού Ινστιτούτου Υγείας και Ιατρικής Έρευνας (INSERM) και Καθηγητή του Πανεπιστημίου “Paris Descartes”

Τι συσχετισμός υπάρχει ανάμεσα στην υπερθέρμανση και τις μεταδοτικές νόσους;

Αυτή η παγκόσμια κλιματική αλλαγή προκαλεί αύξηση στη συχνότητα και σοβαρότητα των ακραίων φαινομένων, όπως η ξηρασία, οι έντονες βροχοπτώσεις ή ο καύσωνας, με αποτέλεσμα την εμφάνιση δύο ειδών μεταδοτικών νοσημάτων:

• Βακτηριδιακές ασθένειες που μεταφέρονται στο νερό, όπως η χολέρα, παρασιτικές ασθένειες π.χ. Shistosoma και Fasciola, αλλά και πρωτοζωϊκές ασθένειες, όπως η αμοιβάδωση. Οι πλημμύρες και η αύξηση της θερμοκρασίας δύναται να αυξήσουν τον πολλαπλασιασμό των οργανισμών αυτών και τη διάδοση των ασθενειών.
• Ασθένειες που μεταφέρονται μέσω ξενιστών (από κουνούπια ή ψύλλους), όπως η νόσος chikungunya, ο δάγκειος πυρετός, η ελονοσία, η βορρελίωση κ.λπ.

Υπάρχουν ευρήματα που αποδεικνύουν ότι κάποιες ασθένειες μεταδίδονται, ήδη, σε περιοχές που δεν υπήρχαν μέχρι πρόσφατα, λόγω της κλιματικής αλλαγής;

Ναι. Το κλίμα επηρεάζει πολύ την εξάπλωση της ελονοσίας, για παράδειγμα. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (WHO) εκτιμά ότι η ασθένεια σκοτώνει περίπου 800.000 ανθρώπους το χρόνο στην Αφρική. Εκεί μπορούμε να παρατηρήσουμε την εξάπλωση των κουνουπιών, που μεταφέρουν την ασθένεια, σε περιοχές με μεγαλύτερο υψόμετρο (στην Ανατολική και Νότιο Αφρική).

Έχουμε επίσης δει την τρομερή αύξηση περιστατικών δάγκειου πυρετού. Μέσα σε 50 χρόνια ο αριθμός των περιστατικών έχει πολλαπλασιαστεί επί 30, σύμφωνα με τον Π.Ο.Υ. Για αρκετό καιρό περιοριζόταν στην Νοτιοανατολική Ασία, αλλά τώρα έχει εξαπλωθεί στον Ινδικό Ωκεανό, τις περιοχές του Νότιου Ειρηνικού, τις Δυτικές Ινδίες και τη Λατινική Αμερική. Μια από τις βασικές αιτίες είναι η εξάπλωση του κουνουπιού Aedes (κουνούπι – τίγρης), η οποία με τη σειρά της οφείλεται στην αύξηση της θερμοκρασίας.

Στην Ευρώπη, ή ακόμη και στη Γαλλία συγκεκριμένα, έχουν παρατηρηθεί τέτοια περιστατικά;

Το κουνούπι – τίγρης έχει φτάσει σε περιοχές της Νοτίου Ευρώπης (Ιταλία και Νότια Γαλλία), γεννώντας την ανάγκη για παρακολούθηση του φαινομένου και ενημέρωση του πληθυσμού. Μια μικρής κλίμακος επιδημία δάγκειου πυρετού και νόσου chikungunya είχε σημειωθεί στην Ιταλία το 2007, ενώ μεμονωμένες περιπτώσεις καταγράφηκαν στη Νότια Γαλλία. Ένα σημαντικό κρούσμα chikungunya παρατηρήθηκε επίσης στη Ρεϋνιόν το 2005 και στις Γαλλικές Δυτικές Ινδίες τη χρονική περίοδο 2013 – 2014.

Ατμοσφαιρική μόλυνση και νευρολογικές παθήσεις

ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΙΚΗ ΡΥΠΑΝΣΗ

Από τον Jean-Baptiste Renard, Διευθυντή Έρευνας του Γαλλικού Εθνικού Ερευνητικού Κέντρου (CNRS).

Η ρύπανση προκαλείται από αέρια όπως το όζον, τα οξείδια του αζώτου και άλλα τοξικά σωματίδια που απελευθερώνονται στην ατμόσφαιρα.

Αυτά τα σωματίδια παράγονται από την βιομηχανική δραστηριότητα και την κυκλοφοριακή κίνηση, αλλά δημιουργούνται επίσης και από ρυπογόνα αέρια. Ανάμεσα στα σωματίδια αυτά τα πιο επικίνδυνα για την ανθρώπινη υγεία είναι τα σωματίδια του άνθρακα. Οι διαστάσεις τους ποικίλουν, από μερικά νανόμετρα μέχρι και μερικά μικρόμετρα. Πέρα από τη ρύπανση που προκαλούν, τα παραπάνω σωματίδια επηρεάζουν και το κλίμα.

Η μείωση των βιομηχανικών αποβλήτων, και συνεπώς η μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα CO2, θα συμβάλει στη μείωση της συγκέντρωσης των τοξικών σωματιδίων στον αέρα. Επίσης, η μείωση του διοξειδίου του άνθρακα από την καύση υδρογονανθράκων είναι δυνατή μέσω της αύξησης των εκπεμπόμενων μικροσωματιδίων.

Καταλαβαίνουμε, λοιπόν, ότι η έρευνα για την ατμοσφαιρική ρύπανση και η έρευνα για την κλιματική αλλαγή θα πρέπει να γίνονται συνδυαστικά και ότι θα πρέπει να σχεδιαστεί ένα νέο σύστημα παρακολούθησης της συγκέντρωσης των σωματιδίων άνθρακα στην ατμόσφαιρα.

Πρόσφατα δεδομένα:

Η μόλυνση από τοξικά σωματίδια στο Παρίσι το 2015 ξεπέρασε την καταγεγραμμένη μέγιστη τιμή μέχρι τώρα (50 mg ανά m³) για περίπου 10 ημέρες. Στο Πεκίνο η μέση τιμή είναι πάνω από 100 μικρογραμμάρια, με μέγιστη τιμή το 1 mg ανά m³!

ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΝΕΥΡΟΠΑΘΟΛΟΓΙΚΕΣ ΝΟΣΟΥΣ

3 ερωτήσεις στον καθηγητή νευρολογίας, Francois Boller, από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου George Washington των ΗΠΑ.

Ποιες είναι οι επιπτώσεις της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στις παθήσεις του κεντρικού νευρικού συστήματος και τις νευροπαθολογικές νόσους;

Μπορούμε να δούμε ότι υπάρχουν όλο και περισσότερες ενδείξεις για το ρόλο των ρυπογόνων στοιχείων της ατμόσφαιρας στις ασθένειες αυτές. Η άνοια (Αλτσχάιμερ, αγγειακές νόσοι κ.λπ.) και τη μείωση των γνωστικών λειτουργιών στους ηλικιωμένους, που αντιπροσωπεύει και ένα μεγάλο κόστος στην κοινωνία, μπορεί να σχετίζονται με τα τοξικά σωματίδια του αέρα. Δυο πρόσφατες επιστημονικές έρευνες παρουσιάζουν αυτή τη συσχέτιση.

Τι δείχνουν αυτές οι έρευνες;

Η πρώτη, που διεξήχθη στο Umeå  της Σουηδίας, από την Anna Oudin και την ομάδα της, δείχνει μια αδιαμφισβήτητη συσχέτιση μεταξύ της έκθεσης στην ατμοσφαιρική ρύπανση και τη συχνότητα εμφάνισης της άνοιας. Η έρευνα, η οποία διήρκησε 15 χρόνια, βασίστηκε σε ιατρικά στοιχεία, όπως αποτελέσματα αιματολογικών εξετάσεων, πίεση αίματος και αντανακλαστικά, και σε μια σειρά γνωστικών τεστ.

Αποτελέσματα: 302 από τους συμμετέχοντες στην έρευνα (σύνολο 1.806) διαγνώστηκαν με Αλτσχάιμερ ή με κάποια αγγειακή νόσο. Στα αποτελέσματα της έρευνας ήταν ξεκάθαρο ότι ο αριθμός των νοσούντων αυξάνεται αναλογικά με την συγκέντρωση τοξικών σωματιδίων στον αέρα.

Η δεύτερη έρευνα που πραγματοποιήθηκε στις ΗΠΑ από την ομάδα της Melinda C. Power, ανέλυσε την επίδραση του μαύρου άνθρακα (που παράγεται από τα οχήματα) στις γνωστικές λειτουργίες. Η έρευνα βασίστηκε σε 7 γνωστικά τεστ 680 ανδρών τα οποία γίνονταν σε τακτά χρονικά διαστήματα επί 11 χρόνια, και εξέταζαν λειτουργίες όπως τη μνήμη, την προσοχή, τη γλώσσα και τις οπτικό-κινητικές ικανότητες.

Αποτελέσματα: Η έκθεση στον μαύρο άνθρακα συσχετίζεται ξεκάθαρα με τη χαμηλή βαθμολογία στα γνωστικά τεστ.

Πως εξηγείται αυτό το φαινόμενο;

Υπάρχουν δυο βιολογικοί μηχανισμοί που μπορούν να εξηγήσουν την επικινδυνότητα της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στις γνωστικές λειτουργίες:

• Τα τοξικά μικροσωματίδια είναι τόσο μικρά που μπορούν να διαπεράσουν το φράγμα αίματος – εγκεφάλου (κεντρικό νευρικό σύστημα) και μπορεί έτσι να προκαλέσουν μετατόπιση ιστού του εγκεφάλου, με συνέπεια τη φλεγμονή των νευρώνων και τη δημιουργία οξειδωτικής πίεσης.

•  Τα σωματίδια έχουν επίσης έμμεσες επιπτώσεις τις γνωστικές λειτουργίες, μέσω των επιπτώσεων τους στην καρδιοαγγειακή υγεία (αυξάνουν τον κίνδυνο καρδιοαγγειακών νοσημάτων).