| Της Δήμητρας Καζάντζα |

Η υγεία πάντα βρίσκεται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος, όχι μόνον ως το πολυτιμότερο αγαθό, αλλά και σε επίπεδο υπηρεσιών, ως ένας τομέας με πολλά προβλήματα και παθογένειες, οι οποίες, δυστυχώς, διογκώθηκαν ακόμα περισσότερο αυτά τα δύο χρόνια της πανδημίας.

Στο διάστημα αυτό, ο δημόσιος τομέας, το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό, αναμφισβήτητα σήκωσε και σηκώνει εξ ολοκλήρου το βάρος των νοσηλειών covid-19, καταβάλλοντας ηρωικές και υπεράνθρωπες προσπάθειες. Από την άλλη, ο ιδιωτικός τομέας υγείας υποδέχτηκε πολύ περισσότερα περιστατικά, που υπό άλλες συνθήκες θα πήγαιναν σε μια δημόσια δομή.

Η ασφαλιστική αγορά, αν και καλύπτει μόλις το 5% των συνολικών δαπανών υγείας, δεν παύει να διαχειρίζεται έναν σημαντικό, για το μέγεθός της, αριθμό νοσηλειών και να πληρώνει υψηλές αποζημιώσεις. Το μεγάλο πρόβλημα για τον κλάδο, χρόνια τώρα, είναι τα ασφάλιστρα και οι αντιδράσεις που προκαλούν οι εκάστοτε αναπροσαρμογές τους.

Υποτίθεται ότι, δυο χρόνια πριν, η τροπολογία Γεωργιάδη (άρθρο 268 Ν. 4738/2020), η οποία είχε τύχει θερμής υποδοχής από τις ασφαλιστικές εταιρείες, θα έλυνε το πρόβλημα, ορίζοντας το πλαίσιο, σύμφωνα με το οποίο θα γίνονται οι αναπροσαρμογές.

Πιστεύοντας ότι, μετά από αυτό, κάτι θα είχε αλλάξει, θεωρήσαμε ενδιαφέρον να καταγράψουμε τις αναπροσαρμογές που έκαναν οι ασφαλιστικές εταιρείες στα ασφάλιστρα των Νοσοκομειακών Προγραμμάτων τους για το 2022. Κρίνουμε σκόπιμο να θυμίσουμε, στο σημείο αυτό, ότι οι αναπροσαρμογές των ασφαλίστρων είναι πληροφορία που οι ασφαλιστικές εταιρείες είναι υποχρεωμένες να παρέχουν στους ασφαλισμένους τους.

Γιατί οι ασφαλιστικές “κρύβουν” τις Αναπροσαρμογές Ασφαλίστρων Υγείας;

Συγκαταβατικά αρνητικοί

Θετικά και συγκαταβατικά ήταν στην αρχή τα τμήματα μάρκετινγκ στα οποία απευθυνθήκαμε: «Θα το κοιτάξουμε και θα σας απαντήσουμε». Από τις 11 εταιρείες στις οποίες απευθυνθήκαμε, μόλις δύο (Groupama και Μινέττα Ασφαλιστική) μας έδωσαν στοιχεία. Οι υπόλοιπες, αφού εξάντλησαν όλα τα dead line και τις παρατάσεις, μας δήλωσαν λιτά και λακωνικά: «Δεν θα μπορέσουμε να συμμετάσχουμε», χωρίς κάποιες από αυτές να μας αξιώσουν σε περαιτέρω διευκρινίσεις.

Η άρνηση να μας διαθέσουν αυτά τα στοιχεία αρχικά μας εξέπληξε, αφού, όπως είχαμε πληροφορηθεί, ήδη οι σχετικές εγκύκλιοι, πλην ελάχιστων εξαιρέσεων, είχαν κοινοποιηθεί στους συνεργάτες τους – ασφαλιστικούς διαμεσολαβητές.
Μπορούμε, βεβαίως, να υποθέσουμε τους λόγους αυτής της άρνησης…

Τα ισόβια είναι ο μεγάλος πονοκέφαλος

Ο μεγάλος πονοκέφαλος της αγοράς σαφώς προέρχεται από τα παλιά ισόβια νοσοκομειακά, τα οποία την ταλανίζουν χρόνια, καθώς, όπως όλοι παραδέχονται, έγιναν πολλά λάθη εν τη γενέσει αυτών των προγραμμάτων. Κακό underwriting, χαμηλά ασφάλιστρα, πλούσιες παροχές, συνεχείς και μεγάλες αυξήσεις στο κόστος των υπηρεσιών υγείας αποτέλεσαν έναν εκρηκτικό συνδυασμό, κάνοντας τα προγράμματα αυτά ασύμφορα με το πέρασμα του χρόνου. Η στροφή σε ετησίως ανανεούμενα προγράμματα εμφανίστηκε ως μία κάποια λύση, αλλά όχι και τόσο επιτυχημένη, όπως αποδείχτηκε στην πράξη, αφού ακόμα και σε αυτά βλέπουμε αυξήσεις που… πονάνε.

Είναι απολύτως κατανοητό ότι, για να μπορεί μια ασφαλιστική εταιρεία να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της, πρέπει το ασφάλιστρο να είναι επαρκές. Εξίσου κατανοητές είναι (τουλάχιστον από όσους γνωρίζουν πώς λειτουργεί η αγορά) οι διαμαρτυρίες του κλάδου, ότι οι δείκτες της ΕΛΣΤΑΤ δεν είναι τόσο αντιπροσωπευτικοί, και επιβαλλόταν να υιοθετηθούν νέοι δείκτες σαν εκείνους που δημιούργησε το ΙΟΒΕ και οι οποίοι θα τους επέτρεπαν να κάνουν σωστή αναπροσαρμογή των ασφαλίστρων.

Η τροπολογία Γεωργιάδη

Και ήρθε η τροπολογία Γεωργιάδη. Σύμφωνα με τις τότε εξαγγελίες (που δεν έπεισαν κανέναν) θα έλυνε το χρόνιο πρόβλημα των καταχρηστικών αυξήσεων προς όφελος των καταναλωτών, καθιερώνοντας ηλικιακούς και άλλους δείκτες που θα ήταν «σαφείς, αντικειμενικοί, ευρέως προσβάσιμοι και επαληθεύσιμοι από τα συμβαλλόμενα μέρη». Στην πράξη δεν εφαρμόστηκαν, αφού το προεδρικό διάταγμα με το οποίο θα εξειδικεύονταν αυτοί οι δείκτες ακόμα εκκρεμεί.

Άσχετα, όμως, με το προεδρικό διάταγμα, η τροπολογία προβλέπει ότι «οι ασφαλιστικές εταιρείες οφείλουν να ενημερώνουν τους λήπτες της ασφάλισης για το ύψος της αναπροσαρμογής των ασφαλίστρων, παρέχοντας διευκρινίσεις για την απόκλιση από τα όρια των παραγόντων και δεικτών».

Με αυτό ως δεδομένο και καθώς οι ετήσιες αναπροσαρμογές ασφαλίστρων, παραδοσιακά, γίνονται από την πλειοψηφία των ασφαλιστικών εταιρειών στην αρχή του έτους, ζητήσαμε και εμείς τα σχετικά στοιχεία.

Η βαριά σκιά των αυξήσεων

Από τα στοιχεία που μας διέθεσαν οι δύο εταιρείες και από τις σχετικές εγκυκλίους άλλων εταιρειών που διαθέτουμε, προκύπτει ότι και για το 2022 το εύρος των αυξήσεων είναι αρκετά μεγάλο.

Στα παλιά ισόβια συμβόλαια έγιναν αυξήσεις που ξεκινούν από 2% (μη συμπεριλαμβανομένων των ηλικιακών αναπροσαρμογών) και φτάνουν σε κάποιες περιπτώσεις σχεδόν στο 10% (συμπεριλαμβανομένων των ηλικιακών αναπροσαρμογών).

Στα ετησίως ανανεούμενα προγράμματα, οι αναπροσαρμογές κυμαίνονται από 0% και φτάνουν σχεδόν στο 8% (μη συμπεριλαμβανομένων των ηλικιακών αναπροσαρμογών).

Aπό τις εγκυκλίους που έχουμε στα χέρια μας, δεν προκύπτει ότι παρέχονται διευκρινίσεις για αυτές τις αυξήσεις, τουλάχιστον στους ασφαλιστικούς διαμεσολαβητές, οι οποίοι καλούνται πρώτοι να τις δικαιολογήσουν στους πελάτες τους… αυτοσχεδιάζοντας –ίσως επικαλούμενοι τις μεγαλύτερες αυξήσεις άλλων εταιρειών!

Μήπως εκεί εντοπίζεται, τελικά, και το μεγαλύτερο λάθος των ασφαλιστικών εταιρειών, μίας εκάστης αλλά και συλλογικά; Στο ότι, δηλαδή, ποτέ δεν εξήγησαν με σαφήνεια και με ισχυρά επιχειρήματα, γιατί είναι απαραίτητες οι αναπροσαρμογές ασφαλίστρων, πέραν των ηλικιακών που είναι κατανοητές;

Τελικά, εκείνο που μένει και αιωρείται σαν βαριά σκιά στην ατμόσφαιρα είναι οι ίδιες οι αυξήσεις, οι αντιδράσεις των ασφαλισμένων, οι οποίοι θα πρέπει να επιλέξουν είτε να πληρώσουν είτε να διακόψουν το συμβόλαιό τους, και τα πρόστιμα που επιβλήθηκαν σε ασφαλιστικές –και τα οποία σε κάποιες περιπτώσεις ακυρώθηκαν με άνωθεν παρέμβαση, για να αντιμετωπιστούν συνολικά, όπως θεωρούν πολλοί, με την τροπολογία Γεωργιάδη, εκθέτοντας, όμως, ακόμα περισσότερο την αγορά.

Τι γίνεται με τους παρόχους υγείας;

Το εύλογο ερώτημα που προκύπτει και τίθεται πλέον και από παράγοντες της ίδιας της αγοράς, είναι γιατί οι ασφαλιστικές προτάσσουν ως λύση μόνο την αύξηση των ασφαλίστρων και δεν πιέζουν και τους παρόχους υγείας να μειώσουν τις τιμές τους –διαπραγματευτική δεινότητα δεν τους λείπει! Είναι κοινό μυστικό (μάλλον δεν είναι καθόλου μυστικό, όσο αυξάνει η υποβόσκουσα κόντρα γιατρών και θεραπευτηρίων για τις καθυστερημένες αμοιβές τους) ότι για την ίδια επέμβαση, συμπεριλαμβανομένης της αμοιβής του γιατρού, κάποιος που πάει ιδιωτικά σε ένα θεραπευτήριο θα πληρώσει π.χ. €5.000 και κάποιος με ιδιωτική ασφάλιση τα τριπλάσια!

Πόσο δίκαιο είναι αυτό το κόστος, τελικά, να μετακυλύεται στον καταναλωτή μέσω της αναπροσαρμογής ασφαλίστρων; Και πόσο ωφελημένη βγαίνει, εντέλει, η αγορά;

Γιατί ο κάτοχος ενός παλιού ισόβιου νοσοκομειακού προγράμματος, ειδικά εάν έχει και λόγω ηλικίας προβλήματα υγείας, θα επιλέξει να πληρώσει την αύξηση, όσο μεγάλη κι αν είναι, για να μη χάσει το συμβόλαιο. Στα παιδιά και στα εγγόνια του, όμως, δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι θα προτείνει να ασφαλιστούν.

Αυτό μήπως πρέπει να προβληματίσει σοβαρά τον κλάδο και να επανεξετάσει τη στρατηγική του, της επικοινωνιακής συμπεριλαμβανομένης;

Το πρόβλημα με τον ανταγωνισμό

Η εξωστρέφεια και η διαφάνεια πάντα ήταν ένα θέμα για την ασφαλιστική αγορά, αλλά μετά από τόσα χρόνια εφαρμογής του Solvency II θα περίμενε κανείς ότι τα πράγματα θα είχαν βελτιωθεί και θα είχε εμπεδωθεί μία άλλη κουλτούρα.

Αντίθετα, η μεγαλύτερη αγωνία όλων ανεξαιρέτως (είτε εκφράστηκε ευθέως είτε υπονοήθηκε) ήταν πώς θα αξιοποιηθούν από τον ανταγωνισμό τα στοιχεία που τους ζητήσαμε.

Είναι ο ανταγωνισμός που δημιουργεί τόση ανασφάλεια και κάνει εσωστρεφείς και κρυψίνοες ακόμα και εταιρείες που… δεν επιδέχονται ανταγωνισμό; Και επιπλέον, τι να κρύψεις σε μια τόσο μικρή αγορά, που όλοι συνεργάζονται με όλους και… «ο κόσμος το έχει τούμπανο και εμείς κρυφό καμάρι»;

Δυστυχώς, οι ασφαλιστικές εταιρείες και ο κλάδος συνολικά δείχνουν να μην αντιλαμβάνονται ότι η άρνηση διάθεσης στοιχείων σε μία δημοσιογραφική έρευνα, τις αφήνει περισσότερο έκθετες σε κριτική, σε μία εποχή που υποτίθεται ότι η ιδιωτική ασφάλιση διεκδικεί μεγαλύτερο ρόλο στην υγεία, τις συντάξεις, την κάλυψη φυσικών καταστροφών.

Για την ιστορία… ενδεικτικά παραθέτουμε ορισμένες από τις απαντήσεις που μας δόθηκαν μέσω γραπτής και προφορικής επικοινωνίας με κάποιες ασφαλιστικές εταιρείες. Είναι, πιστεύουμε, απόλυτα ενδεικτικές μιας εσωστρεφούς νοοτροπίας, που ελπίζουμε να αλλάξει κάποτε!

Ας μπούμε στη θέση του ασφαλισμένου αλλά και του πολίτη, που παρατηρεί με επιφύλαξη τον κλάδο, και ας σκεφτούμε πόσο δικαιώνει την καχυποψία του η άρνηση των ιθυνόντων να στηρίξουν επί της ουσίας τη διαφάνεια στον κλάδο.

«Τελικά δεν θα συμμετέχουμε στη συγκεκριμένη καταγραφή. Θα είμαστε σε επικοινωνία για επόμενα αφιερώματα».
«Θα θέλαμε να σας ενημερώσουμε ότι δεν θα μπορέσουμε να συμμετάσχουμε στο θέμα».
«Ευχαριστούμε για την ενημέρωση σχετικά με την ύλη του τεύχους Φεβρουαρίου. Θα επανέλθουμε σε επόμενο τεύχος».
«Σας ευχαριστούμε πολύ για την πρότασή σας, να συμμετέχουμε στο τεύχος Φεβρουαρίου που ετοιμάζετε σχετικά με τα Ασφάλιστρα των Νοσοκομειακών Προγραμμάτων. Σας ενημερώνουμε ότι την παρούσα στιγμή δεν θα μπορέσουμε να συμμετέχουμε».
«Έχω θέσει υπόψη των αρμοδίων το αίτημά σας και περιμένω τις απαραίτητες εγκρίσεις».
«Θα το κοιτάξουμε εσωτερικά», μας είπε άλλο στέλεχος, εκφράζοντας, ωστόσο, αμφιβολίες για τη σκοπιμότητα της δημοσίευσης, αφού «κάποιες μεγάλες αυξήσεις μπορούν να δικαιολογηθούν από το γεγονός ότι τα ασφάλιστρα κάποιων εταιρειών ήταν ούτως ή άλλως χαμηλά».
«Ευχαριστούμε για την πρόσκληση, αλλά δεν θα συμμετέχουμε στο συγκεκριμένο άρθρο. Αναμένουμε επόμενες προσκλήσεις σας». Σε τηλεφωνική επικοινωνία μας με το συγκεκριμένο στέλεχος, μας διαβεβαίωσε ότι κατανοεί τη σημασία της διαφάνειας και της δημοσιοποίησης τέτοιων στοιχείων, αλλά ο επικεφαλής δεν κρίνει σκόπιμο, στην παρούσα φάση, να τα διαθέσει.
Σε τηλεφωνική επικοινωνία, πάλι, στέλεχος άλλης εταιρείας μας δήλωσε ότι δεν έχουν ακόμα ανακοινωθεί οι αναπροσαρμογές, «οπότε δεν είναι δυνατό να σας διαθέσουμε αυτά τα στοιχεία», προσθέτοντας, ωστόσο, ότι «θέλουμε να είμαστε εμείς που θα εξηγήσουμε το γιατί και το πώς, για να μην υπάρξουν παρανοήσεις ή χρησιμοποιήσουν κάποιοι αυτά τα στοιχεία λάθος».
Μία ακόμη ασφαλιστική αποφάσισε τελικά να μη μας διαθέσει τα στοιχεία, «για να μη χρησιμοποιηθούν λάθος», όπως μας είπε, παρόλο που αρχικά, όπως μάθαμε, είχε μπει στη διαδικασία συλλογής τους. Το στέλεχος με το οποίο συνομιλήσαμε μας εξέφρασε, επίσης, τον προβληματισμό της εταιρείας του για τη σκοπιμότητα αυτής της δημοσίευσης.