Γεωργική Ασφάλιση: Διαχείριση οικονομικών κινδύνων και αύξηση παραγωγικότητας
Απόψεις & Θέσεις Φοιτητών του ΠΑ.ΠΕΙ.
Η αβεβαιότητα και ο κίνδυνος, τα οποία διαχωρίστηκαν ήδη το 1921 από τον Frank Knight, αν και έχουν επανεξεταστεί από τους νεοκλασικούς οικονομολόγους, αποτελούν δύο καταστάσεις που καθορίζουν ως σημαντική την προστασία των ατόμων και των επιχειρήσεων. Το άγνωστο αποτέλεσμα της αβεβαιότητας και οι αρνητικές συνέπειες του κινδύνου καθιστούν απαραίτητη τη δημιουργία μέτρων πρόληψης και διαχείρισης των προαναφερθεισών “απειλών”.
Της Αλεξάνδρας Κούτρα, φοιτήτριας 3ου εξαμήνου,
Τμήμα Στατιστικής και Ασφαλιστικής Επιστήμης.
Δίνοντας βάση κυρίως στον “καθαρό” κίνδυνο, η ανάγκη παρέμβασης και διαχείρισής του είναι σημαντική, καθώς τα αίτια είναι είτε αναπόφευκτα, επειδή προκαλούνται φυσικά, είτε συσχετιζόμενα με την ανθρώπινη φύση.
Είναι λογικό ένας τυφώνας, ένας σεισμός ή μια πλημμύρα καθώς και άλλες φυσικές καταστροφές να προβούν επιζήμιες εις βάρος παραγωγών, όπως και μια πυρκαγιά ή κλοπή και καταστροφή του παραγωγικού προϊόντος. Η προστασία του παραγωγού, εφόσον έχει προηγηθεί και έχει λάβει χώρα η «ζημιά», κρίνεται απαραίτητη, ώστε να μην οδηγηθεί σε αντίστοιχο οικονομικό κίνδυνο. Η ασφάλιση και ειδικότερα η γεωργική ασφάλιση αποτελεί το νομοθετικό πλαίσιο που καλύπτει σε έναν βαθμό τον οικονομικό κίνδυνο, λαμβάνοντας υπόψη τα ζημιογόνα ενδεχόμενα.
Οι πρώτες μορφές ασφάλισης εντοπίζονται περίπου το 1750 π.Χ. σε δύο αρχαίους πολιτισμούς, αυτούς της Βαβυλώνας και της Κίνας. Αρκετά χρόνια αργότερα, τον 12ο αιώνα, δημιουργήθηκε μια πρώιμη μορφή κρατικού ασφαλιστικού μηχανισμού. Παρ’ όλα αυτά, ο διαχωρισμός της έννοιας της ασφάλισης από τους όρους «δάνειο» και «συμβόλαιο» έγινε δύο αιώνες αργότερα και αποτέλεσε τη βάση για την εξέλιξη της επιστήμης της ασφάλισης, όπως τη γνωρίζουμε σήμερα. Το 1666 στο Λονδίνο έχουμε την πρώτη αναφορά σύγχρονης μορφής ασφάλισης, τότε επονομαζόμενης «ασφάλιση ατυχήματος» (accident insurance), η οποία συμπίπτει με τη σύγχρονη disability coverage.
Γίνεται, έτσι, αντιληπτό ότι όσο ο κόσμος εξελίσσεται παρουσιάζονται καινούριοι κίνδυνοι, πιο επιζήμιοι, είτε φυσικοί είτε ανθρωπογενείς, που καθιστούν απαραίτητη την αντιμετώπισή τους και οδηγούν στη δημιουργία νέων εξειδικευμένων ασφαλιστικών μηχανισμών.
H γεωργική ασφάλιση εμφανίστηκε πριν περίπου 200 χρόνια στην Ευρώπη. Η πρώτη αυτή μορφή αναφερόταν στην προσφορά προστασίας, στον ιδιωτικό τομέα, για τη θνησιμότητα των ζώων, καθώς και για άλλους φυσικούς κινδύνους. Μεγάλη αναφορά υπάρχει για τον τομέα της ασφάλισης της σοδειάς (crop insurance), καθώς επίσης αποτελεί μία από τις αρχικές υποκατηγορίες της γεωργικής ασφάλισης.
Στις μέρες μας, η γεωργική ασφάλιση αποτελεί μία παγκόσμια επιχείρηση δισεκατομμυρίων δολαρίων. Διαχειρίζεται κινδύνους μεγαλύτερου εύρους, όπως αυτούς της αγροτικής παραγωγής, καθώς και κινδύνους της αγροτικής εκμετάλλευσης φυτικού, υδατοκαλλιεργητικού, αλιευτικού καθώς και εγγείου κεφαλαίου. Σκοπός της είναι η σταθεροποίηση της αγροτικής παραγωγής, η οποία επιτυγχάνεται με την οικονομική κάλυψη και τον διαχωρισμό των κινδύνων. Σε μία περίοδο παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, που υπάρχουν προβλήματα όπως η πλήρης ή μερική ανικανότητα αύξησης των εσόδων, της επέκτασης της εγχώριας ζήτησης και της διατήρησης της ανάπτυξης, η γεωργική ασφάλιση αποτελεί ένα χρήσιμο εργαλείο, το οποίο μπορεί να βελτιστοποιήσει και να τροποποιήσει τη σύνθεση της γεωργικής βιομηχανίας.
Η εξέλιξη και η προστασία του αγροτικού τομέα μιας χώρας είναι ένα σημαντικό ζήτημα, καθώς έμμεσα ή άμεσα μπορεί να επηρεάσει την οικονομία, την παραγωγή και τη γενικότερη εξέλιξη των κρατών. Οι πολυάριθμοι κίνδυνοι που επηρεάζουν την αγροτική παραγωγή θα πρέπει να αντιμετωπίζονται σωστά και άμεσα, ώστε να περιορίζονται οι χρηματικές απώλειες. Στις κατηγορίες των κινδύνων αυτών, οι πιο απρόβλεπτοι και απρόοπτοι είναι αυτοί που προκαλούνται από φυσικές καταστροφές. Οι μεταβολές των καιρικών συνθηκών (κλιματική αλλαγή) επηρεάζουν και προκαλούν αστάθεια στο γεωργικό σύστημα.
Η προσαρμογή του γεωργικού τομέα με τη χρήση στρατηγικών διαχείρισης των καλλιεργειών και της κτηνοτροφίας, καθώς και ο διαχωρισμός και η ανάλυση διάφορων τοπικών καιρικών φαινομένων αποτελούν χρήσιμες ενέργειες, που διεκπεραιώνονται μέσω της γεωργικής ασφάλισης. Ένας από τους στόχους των κρατών είναι η επίτευξη βιώσιμης ανάπτυξης και ως αποτέλεσμα η μείωση σημαντικών φαινομένων, όπως η οικονομική ανικανότητα, η αδυναμία παροχής τροφής και η επισφαλής αντιμετώπιση καιρικών φαινομένων. Το αγροτικό σύστημα δέχεται πληθώρα κινδύνων, η φύση των οποίων μπορεί να είναι είτε βιοτική είτε αβιοτική. Τα καιρικά φαινόμενα και επομένως οι φυσικές καταστροφές που προκαλούνται αποτελούν ένα παγκόσμιο πρόβλημα.
Αναφέροντας ένα παράδειγμα, υπήρξε 10% απώλεια παραγωγής δημητριακών και μείωση της ποιότητας της τροφής των καλλιεργειών στην Ιαπωνία, συγκεκριμένα στις περιοχές Kawasaki και Uchida, σύμφωνα με έρευνες του 2016 και του 2020, που προκλήθηκε από φαινόμενα πλημμυρών και άλλων φυσικών καταστροφών. Αυτά τα κρίσιμα γεγονότα μεγιστοποιούν την ανάγκη χρήσης ενός μηχανισμού που διαχειρίζεται την αγροτική κατάσταση. Ο έλεγχος της αγροτικής κατάστασης μέσω της γεωργικής ασφάλισης αποτυπώνεται με 4 είδη αγροτικών ασφαλίσεων που ονομάζονται: Index insurance, Indemnity insurance, Revenue insurance και Area-yield insurance.
Δύο βασικές κατηγορίες αγροτικής κάλυψης είναι η ασφάλιση της σοδειάς (crop insurance) και η ασφάλιση της κτηνοτροφίας (livestock insurance). Κυρίαρχο ασφαλισμένο προϊόν παγκοσμίως αποτελεί η σοδειά, η οποία είναι εξίσου ένας από τους παράγοντες που συσχετίζονται με τη συνολική παραγωγικότητα των συντελεστών (Total Factor Productivity). Τα υλικά μέσα, το κεφάλαιο, το εμπόριο και η γη αποτελούν τους 4 συντελεστές του TFP, μέσω των οποίων γίνεται αντιληπτή η εξέλιξη της παραγωγικότητας, όπως επίσης η σταθερότητα και βιωσιμότητα του αγροτικού τομέα.
Η χώρα που εμφανίζει τη μεγαλύτερη αγροτική παραγωγικότητα είναι η Κίνα, η οποία, μέσω των μηχανισμών ασφάλισης της σοδειάς, προώθησε τη διάσπαση του επιχειρηματικού κινδύνου και βοήθησε στην ευρύτερη ανάπτυξη του αγροτικού τομέα. Τα ποσοστά παραγωγικότητας της χώρας βρίσκονται σε υψηλά επίπεδα, όπως το ίδιο και τα ποσοστά της μόλυνσης του περιβάλλοντος. Ο βασικός κίνδυνος που καλείται να αντιμετωπίσει η Κίνα είναι αυτός των επιπέδων μόλυνσης που προέρχονται από τις προαναφερόμενες μεγάλες τιμές παραγωγικότητας.
Ο κίνδυνος αυτός επιφέρει την παραλλαγή της έννοιας του TFP, προσθέτοντας ένα ακόμα χαρακτηριστικό, αυτό της περιβαλλοντικής προστασίας. Ο νέος όρος περιλαμβάνει τη λέξη «πράσινο» με την ιδέα του «φιλικού προς το περιβάλλον» και αναβαθμίζεται σε Green Total Factor Productivity. Η ασφάλιση της σοδειάς, θέτοντας συγκεκριμένες βάσεις, αποτέλεσε έναν σημαντικό παράγοντα που υποστήριξε αυτό το νέο σύστημα, αντιμετωπίζοντας τους κινδύνους και εξασφαλίζοντας εισοδήματα. Εγγυώμενη την προμήθεια, έως έναν βαθμό, των αγροτικών προϊόντων, τη σταθεροποίηση του αγροτικού εισοδήματος και την προώθηση της υιοθέτησης της τεχνολογίας στον αγροτικό τομέα, στηρίζει τον AGTFP (Agricultural Green Total Factor Productivity) και οδηγεί στη δημιουργία ενός οικολογικού αγροτικού συστήματος.
Η γεωργική ασφάλιση αποτελεί έναν αποτελεσματικό μηχανισμό, που παρέχει οικονομική προστασία, στηρίζει τον αγροτικό τομέα και συμβάλλει στην εξέλιξή του. Ωστόσο, ενώ η αποδοτικότητα του συστήματος είναι εμφανής, πάντα θα κρίνεται αναγκαία η αναθεώρηση και η περαιτέρω βελτίωσή του, ώστε να μην υπάρχει στασιμότητα και με την αλλαγή των καιρών και των προβλημάτων να μπορεί να αντεπεξέρχεται στους εκάστοτε κινδύνους. Για να επιτευχθεί η εξέλιξη αυτή, χρειάζεται η ενεργή συμμετοχή και υποστήριξη του κράτους, η διεύρυνση των ειδών των ασφαλισμένων «προϊόντων», η εξέλιξη της ασφάλισης των μικρών επιχειρήσεων και περαιτέρω αλλαγές και διαμορφώσεις αντίστοιχες των προβλημάτων και ζητουμένων της κάθε χώρας και περιοχής.
Συνοψίζοντας, η γεωργική ασφάλιση μπορεί να ενεργήσει ως εργαλείο αντιμετώπισης και μείωσης των κινδύνων και των ζημιών, υποστήριξης των παραγωγών και των προϊόντων και εξασφάλισης βιωσιμότητας. Θα ήταν σημαντική η προώθηση αυτού του ασφαλιστικού τομέα ως ένα μέσο που περιλαμβάνει στρατηγικές διαχείρισης πολλαπλών κινδύνων, επιφέροντας σταθερότητα και εξέλιξη. Η συνεργασία του με την τεχνολογία, καθώς αποτελεί έναν αναπτυσσόμενο τομέα, είναι ακόμα ένα βήμα προς την υλοποίηση ενός ευρύτερου στόχου, αυτού της αποτελεσματικότερης λειτουργίας της γεωργίας.
Βιβλιογραφία/Πηγές
- T.A. Baimisheva, “State regulation systems of agricultural insurance”, 2019, IOP Conf. Ser.: Earth Environ. Sci. 315 022090.
- K Zhichkin, “Biological bases of crop insurance with state Support”, 2021, IOP Conf. Ser.: Earth Environ. Sci. 677 022026.
- Shalika Vyas, “Mapping global research on agricultural insurance”, 2021, Environ. Res. Lett. 16 103003.
- Li Qinru, “The Dynamic Effects of Agricultural Insurance Development on the Optimization of Agricultural Industrial Structure—Generalized Method of Moments Estimation Based on Dynamic Panel Model”, 2021, IOP Conf. Ser.: Earth Environ. Sci. 831 012039.
- Lan Fang, Rong Hu, Hui Mao, Shaojian Chen, “How crop insurance influences agricultural green total factor productivity: Evidence from Chinese farmers”, Journal of Cleaner Production, Volume 321, 2021, 128977, ISSN 0959-6526.
- Rola Armand Christopher Casiple, “A Comparative Study of Farmers’ Disaster Coping Capacities and the Impacts of Agricultural Insurance: A case from Gifu Prefecture, Japan, and Laguna Province, Republic of the Philippines”, November 2020, The Graduate School of Global Studies, Doshisha University.
- Μιλτιάδης Νεκτάριος, Ιδιωτική Ασφάλιση και Διαχείριση Κινδύνων, 2014, Εκδόσεις Παπαζήση, Κεφάλαιο 1.
- Thompson, Whit. “How Insurance Began: 3000 Years of History”, WSR,
- www.wsrinsurance.com/how-insurance-began-3000-years-of-history.
Δείτε εδώ όλες τις προηγούμενες εργασίες.
Ακολουθήστε την ασφαλιστική αγορά στο Google News
