Φυσικές Καταστροφές 2013: 20.000 θάνατοι και US $125 δις ζημιές

Το 2013 σημαδεύτηκε από πλημμύρες και χαλαζοπτώσεις στην κεντρική Ευρώπη, που προκάλεσαν ζημιές που ανήλθαν σε δεκάδες δισεκατομμύρια δολάρια, ενώ στις Φιλιππίνες ένας από τους ισχυρότερους κυκλώνες στην ιστορία, ο super typhoon Haiyan, οδήγησε σε μια ανθρώπινη τραγωδία, με περισσότερους από 6.000 θανάτους.

Σύμφωνα, ωστόσο, με την επισκόπηση της Munich Re, παγκοσμίως οι ζημιές από φυσικές καταστροφές το 2013 ήταν κάπως πιο συγκρατημένες: οι άμεσες συνολικές απώλειες ανήλθαν στα US $125 δις, ενώ οι ασφαλισμένες στα US $31 δις, παραμένοντας κάτω από τους μέσους όρους των τελευταίων δέκα ετών (US $184 δις και US $56 δις, αντίστοιχα). Ατυχώς, σε ένα σύνολο 880 φυσικών καταστροφών (μέσος όρος των 10 προηγούμενων χρόνων: 790), περισσότεροι από 20.000 άνθρωποι χάθηκαν. Αυτό σημαίνει ότι ο αριθμός των νεκρών ήταν υψηλότερος από το 2012,  αλλά σημαντικά κάτω από το μέσο όρο των τελευταίων 10 χρόνων (106.000).

Ευρώπη: US $15.2 δις οι ζημιές από τις πλημμύρες

Οι πλημμύρες στη Γερμανία και τα γειτονικά της κράτη, στις αρχές του Ιουνίου, ήταν η πιο δαπανηρή φυσική καταστροφή του έτους. Οι συνολικές απώλειες ανήλθαν σε US $15.2 δις, ενώ οι ασφαλισμένες σε US $3 δις.

Οι ειδικοί, ωστόσο, εκτιμούν ότι οι ζημιές αυτές θα ήταν ακόμα πιο υψηλές, δεδομένης της διάρκειας και της έντασης των φαινομένων, αν δεν είχαν ληφθεί προληπτικά μέτρα. Στην κατεύθυνση αυτή η προηγούμενη κακή εμπειρία, όπως φαίνεται, έπαιξε πολύ σημαντικό ρόλο.

Στη Δρέσδη, για παράδειγμα, αντίθετα με ό,τι συνέβη κατά την πλημμύρα στον Έλβα το 2002, το ιστορικό κέντρο της παλιάς πόλης έμεινε σε μεγάλο βαθμό αλώβητο, χάρη στα ενισχυμένα μέτρα προστασίας.

Ωστόσο, λόγω της βελτίωσης της προστασίας σε πολλά σημεία του άνω ρου των ποταμών, η κατάσταση χειροτέρεψε στα μέρη που βρίσκονταν προς τις εκβολές, με τα νερά να αυξάνονται σε επίπεδο ακόμη πιο υψηλό από ό,τι το 2002 (οι πλημμύρες που συνέβησαν τότε χαρακτηρίστηκαν ως πλημμύρες της εκατονταετίας, με συνολικές απώλειες σε όλη την Ευρώπη ύψους US $16,5 δις, από τα οποία US $3,4 δις ήταν ασφαλισμένα).

Τα προληπτικά μέτρα απέδειξαν την αξία τους και σε πολλές ακόμα περιπτώσεις φυσικών καταστροφών στην Ευρώπη. Οι ζημιές, για παράδειγμα, από την ανεμοθύελλα Christian, το φθινόπωρο, και τη χειμερινή καταιγίδα Xaver ήταν συγκριτικά χαμηλές, παρόλο που και οι δύο σάρωσαν όλο το Ηνωμένο Βασίλειο, τις Κάτω Χώρες, τη βόρεια Γερμανία και τη Δανία, με ταχύτητες ανέμου που μερικές φορές υπερέβησαν τα 150 χλμ. την ώρα.

Στο Αμβούργο, που βρίσκεται στις εκβολές του ποταμού Έλβα, η χειμερινή καταιγίδα Xaver προκάλεσε ένα κύμα θύελλας, με αποτέλεσμα το ύψος του νερού στον ποταμό να ξεπεράσει κατά 6,09 μέτρα το φυσιολογικό. Πρόκειται για το δεύτερο υψηλότερο επίπεδο από τότε που άρχισαν οι μετρήσεις, και σημαντικά υψηλότερο από αυτό που καταγράφηκε κατά τις καταστροφικές πλημμύρες του 1962, οι οποίες προκάλεσαν 347 θανάτους. Από τότε το Αμβούργο έχει επενδύσει πάνω από €2 δις σε μέτρα προστασίας και το πρόσφατο κύμα θύελλας δεν προκάλεσε μεγάλες ζημιές. Μάλιστα, σύμφωνα με μια ανάλυση της Munich Re, συνολικά τα μέτρα ελέγχου των πλημμυρών επέτρεψαν στο Αμβούργο να αποφύγει απώλειες της τάξης των €20 δις μετά την πλημμύρα του 1962. Συνολικά, οι ζημιές που προκάλεσαν ο Xaver και ο Christian ξεχωριστά σε όλη την Ευρώπη κυμάνθηκαν σε μονοψήφια δις ευρώ.

Έβρεχε μπάλες …του τένις

Εκτός από τις πλημμύρες και τις ανεμοθύελλες, η Ευρώπη επλήγη επίσης και από ισχυρές χαλαζοπτώσεις.

Οι καταιγίδες με χαλαζόπτωση που χτύπησαν περιοχές στη βόρεια και νοτιοδυτική Γερμανία μεταξύ 27 και 28 Ιουλίου ήταν το πιο κοστοβόρο συμβάν για τη γερμανική ασφαλιστική βιομηχανία, το 2013. Συνολικά, η χαλαζόπτωση του Ιουλίου και του Αυγούστου στη Γερμανία προκάλεσε ζημιές που ανήλθαν σε περίπου US$ 5,2 δις, από τα οποία τα US$ 4,1 δις ήταν ασφαλισμένα. Μόνο κατά το τέλος του Ιουλίου, οι συνολικές ζημιές ανήλθαν σε US$ 4,8 δις, εκ των οποίων τα US$ 3,7 δις ήταν ασφαλισμένες.

Φιλιππίνες: Περισσότεροι από 6.000 οι νεκροί, εκατομμύρια οι άστεγοι

Η πιο σοβαρή καταστροφή σε ανθρώπινο κόστος προκλήθηκε από τον σούπερ τυφώνα Haiyan, που διέλυσε όλες τις νότιες Φιλιππίνες στις 7 Νοεμβρίου. Ο Haiyan ήταν ίσως ο ισχυρότερος κυκλώνας που έχει καταγραφεί ποτέ να προσεγγίζει σε ξηρά, με μέγιστες ταχύτητες ανέμου πάνω από 300 χλμ/ώρα. Ως αποτέλεσμα της εξαιρετικής δύναμης του ανέμου και του τσουνάμι ύψους 6 μέτρων που προκλήθηκε, πολλοί οικισμοί ισοπεδώθηκαν κυριολεκτικά. Πάνω από 6.000 άνθρωποι σκοτώθηκαν και εκατομμύρια έμειναν άστεγοι. Η συγκομιδή σε αυτή την κυρίως αγροτική περιοχή, με εκτεταμένη καλλιέργεια ζαχαροκάλαμου, καταστράφηκε σε μεγάλο βαθμό. Οι συνολικές ζημιές ανήλθαν σε περίπου 10 δισ. δολάρια ΗΠΑ, ποσό που αντιστοιχεί περίπου στο 5% της ετήσιας οικονομικής παραγωγής των Φιλιππίνων. Λόγω της χαμηλής ασφαλιστικής διείσδυσης, οι ασφαλισμένες απώλειες θα κυμανθούν σε μόλις μερικές εκατοντάδες εκατομμύρια.

Σύμφωνα με τον κ. Ludger Arnoldussen, οι αρμοδιότητες του οποίου στο Δ.Σ. της Munich Re περιλαμβάνουν τις ασιατικές αγορές, «ο Haiyan απέδειξε τη σημασία των κρατικών μέτρων στον τομέα του σχεδιασμού των κατασκευών. Οι Φιλιππίνες είναι η χώρα που πλήττεται πιο συχνά από τροπικούς κυκλώνες. Την ίδια στιγμή, τα ασφαλιστικά προγράμματα –ενδεχομένως και με κρατική υποστήριξη– μπορούν να βοηθήσουν τους ανθρώπους που πλήττονται να έχουν γρηγορότερα οικονομική υποστήριξη. Μελέτες που χρηματοδοτούνται από τη Munich Re έχουν δείξει ότι η ασφάλιση έναντι φυσικών καταστροφών στις αναπτυσσόμενες χώρες έχουν μεγαλύτερο αποτέλεσμα ανακούφισης από μακροοικονομική άποψη». 

Να σημειωθεί εδώ ότι η περίοδος των τυφώνων το 2013 στον Ειρηνικό ήταν πάνω από το μέσο όρο όσον αφορά τη δραστηριότητα, με 31 ονομαστικές καταιγίδες. Σύμφωνα, μάλιστα, με αναλύσεις της Munich Re, τα επόμενα χρόνια προβλέπεται να ξεκινήσει μία φάση κατά την οποία θα παρατηρηθεί υψηλότερη δραστηριότητα των τυφώνων. Γενικότερα, η καταστροφική δύναμη των τυφώνων απειλεί τις παράκτιες περιοχές, τα νησιά και περιοχές της ενδοχώρας σε ολόκληρη τη Νοτιοανατολική Ασία.

Βόρειος Αμερική: Ηπιότεροι τυφώνες, αλλά θανατηφόροι ανεμοστρόβιλοι

Στη Βόρειο Αμερική η περίοδος των τυφώνων το 2013 ήταν πολύ πιο ήπια. Συνολικά, 13 κυκλώνες σχηματίστηκαν στον τροπικό του Βορείου Ατλαντικού, εκ των οποίων μόνο δύο (Ingrid και Humberto) πέτυχαν τυφώνα κατηγορίας 1, που είναι η πιο αδύναμη κατηγορία. Ωστόσο, οι επιστήμονες δεν εφησυχάζουν, καθώς αυτά είναι απρόβλεπτα συγκυριακά φαινόμενα και η κατάσταση του κινδύνου συνολικά παραμένει αμετάβλητη, ειδικά όσο συνεχίζεται η φυσική θερμή φάση στον Βόρειο Ατλαντικό.

Η πιο σημαντική φυσική καταστροφή στις ΗΠΑ, κατά το παρελθόν έτος, ήταν αυτή που προκλήθηκε από μια σειρά καταιγίδων με πολύ σοβαρούς ανεμοστρόβιλους στην πολιτεία της Οκλαχόμα. Στις 21 Μαΐου, ένας ανεμοστρόβιλος της υψηλότερης κατηγορίας (5), με ανέμους η ταχύτητα των οποίων ξεπέρασε τα 300 χλμ./ώρα, κατέστρεψε το προάστιο του Moore. Μόνο εκεί, έπαθαν ζημιές ή καταστράφηκαν ολοσχερώς περίπου 10.000 σπίτια. Οι ζημιές στο σύνολό τους ανήλθαν σε US $3,1 δισ., από τα οποία τα US $1,8 δις ήταν ασφαλισμένα.

Ο Καναδάς επίσης χτυπήθηκε από φυσικές καταστροφές το 2013. Ασυνήθιστα έντονες βροχοπτώσεις στην επαρχία της Αλμπέρτα, σε συνδυασμό με το καθυστερημένο λιώσιμο του χιονιού, προκάλεσαν υπερχείλιση των ποταμών και πρωτοφανείς πλημμύρες. Η οικονομική ζημία ανήλθε σε US $5,7 δις, εκ των οποίων περίπου US $1,6 δις ήταν ασφαλισμένα. Πρόκειται για την πιο δαπανηρή φυσική καταστροφή που συνέβη ποτέ στον Καναδά.

Ισχυρές βροχοπτώσεις και πλημμύρες σημειώθηκαν επίσης στην Αυστραλία, την Ινδία, την Κίνα, την Ινδονησία, τη Νότια Αφρική και την Αργεντινή.