Ελίνα Παπασπυροπούλου: Tο δικαίωμα στη λήθη και η ασφάλιση

Σήμερα, ένα από τα θέματα που βρίσκονται ψηλά στην agenda της ΕΕ είναι το σχέδιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την καταπολέμηση του καρκίνου (beating cancer) και, πιο συγκεκριμένα, η υιοθέτηση του δικαιώματος στη λήθη (Right to be forgotten-RTBF), δηλαδή του δικαιώματος των επιζώντων από καρκίνο να μη λαμβάνεται υπόψη, υπό προϋποθέσεις, το ιστορικό τους, κατά την αίτηση για ενυπόθηκο δάνειο ή και για ασφάλιση ζωής που συνδέεται με αυτό.

Στο πλαίσιο, ειδικότερα, του σχεδίου της, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με στόχο τη βελτίωση της ποιότητας της ζωής των επιζώντων από καρκίνο και την ίση πρόσβαση των ατόμων αυτών σε χρηματοοικονομικά προϊόντα, είχε προτείνει, τον Φεβρουάριο 2021, τη διαμόρφωση σχετικού κώδικα δεοντολογίας έως τα τέλη του 2023. Ένας τέτοιος κώδικας, κατά την Επιτροπή, θα είχε ως αποτέλεσμα τη χρήση μόνο των απαραίτητων πληροφοριών κατά την αξιολόγηση της επιλεξιμότητας όσων αιτούνται χρηματοοικονομικών προϊόντων, συμπεριλαμβανομένων σε αυτών, όσον αφορά στον ασφαλιστικό τομέα, των ασφαλιστικών προϊόντων ζωής που συνδέονται με δανειακές συμβάσεις (ενυπόθηκες).

Κι ενώ αυτά δρομολογούνταν σε επίπεδο Επιτροπής, το καλοκαίρι του 2022 το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στο πλαίσιο της αναθεώρησης της Οδηγίας για την Καταναλωτική Πίστη, ήρθε να προτείνει τη θέσπιση δικαιώματος στη λήθη όχι μόνο για τα άτομα που έχουν επιβιώσει του καρκίνου, αλλά και για άτομα με προηγούμενη διάγνωση μεταδοτικών και μη μεταδοτικών ασθενειών. Στην πρόταση αυτή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου φαίνεται να επέδρασε το γεγονός ότι ένας περιορισμένος αριθμός κρατών-μελών διαθέτει μηχανισμούς που έχουν υιοθετήσει το δικαίωμα στη λήθη. Παρ’ όλα αυτά, άγνωστο παραμένει αν, στις χώρες αυτές, οι μηχανισμοί αυτοί έχουν πράγματι ωφελήσει τους επιζώντες από καρκίνο ή όχι, καθώς δεν έχει πραγματοποιηθεί έως τώρα αξιολόγησή τους με μετρήσιμα αποτελέσματα.

Η ευρωπαϊκή ασφαλιστική αγορά, μέσω της Insurance Europe, του αντιπροσωπευτικού της οργάνου, αντέδρασε άμεσα εκφράζοντας την ανησυχία της, γιατί μια τέτοια προσέγγιση συνιστά ανατροπή των αρχών λειτουργίας της ιδιωτικής ασφάλισης, ενώ δεν αποκλείεται μια τέτοια ρύθμιση να αποβεί εις βάρος όλων των καταναλωτών, συμπεριλαμβανομένων εκείνων τους οποίους ο μηχανισμός του δικαιώματος στη λήθη προορίζεται να ωφελήσει.

Στην ασφάλιση, οι τιμές και οι παροχές καθορίζονται με βάση τον κίνδυνο που φέρει ο αιτών στο πλήθος των λοιπών ασφαλισμένων. Αυτό σημαίνει ότι κάθε πρόσθετος στην ομάδα των ασφαλισμένων κίνδυνος, δηλαδή κάθε πρόσωπο που ενδιαφέρεται να ασφαλιστεί, οφείλει να εκτιμηθεί με τη μέγιστη δυνατή ακρίβεια, πριν αποφασιστεί η δυνατότητα του ασφαλιστή να αναλάβει αυτόν τον κίνδυνο. Επομένως, πρέπει να γίνει σαφές ότι τα άτομα με διάγνωση καρκίνου δεν αποκλείονται εξ ορισμού από την ασφάλιση, αλλά ο κίνδυνος που ενδιαφέρονται να φέρουν στην ομάδα αξιολογείται προασφαλιστικά, όπως ακριβώς ισχύει για όλους μας και για όποια ασθένεια –μεταδοτική ή μη– έχουμε αντιμετωπίσει.

Αντίθετα, η υιοθέτηση του δικαιώματος που θα επιτρέπει να μη λαμβάνεται υπόψη το ιστορικό καρκίνου και όποιας άλλης ασθένειας για την ασφάλιση ενός προσώπου, μπορεί να οδηγήσει, μεταξύ άλλων, σε αύξηση του κόστους για όλα τα άτομα που επιθυμούν να ασφαλιστούν, καθώς οι ασφαλιστές δεν θα γνωρίζουν τον αριθμό και το μέγεθος των κινδύνων στα χαρτοφυλάκιά τους. Η ακριβής αποτίμηση των κινδύνων που αναλαμβάνει ένας ασφαλιστής είναι απαραίτητη προϋπόθεση για τη σωστή τιμολόγησή τους και, κατ’ επέκταση, για τον σχηματισμό επαρκών αποθεμάτων, τα οποία θα του επιτρέψουν την εκπλήρωση εις το ακέραιο της υπόσχεσής του για προστασία, όποτε επέλθει ο κίνδυνος.

H ασφαλιστική αγορά, πανευρωπαϊκά, μέσω της Insurance Europe δεν θεωρεί σκόπιμη μια τέτοια βεβιασμένη νομοθετική πρωτοβουλία. Αντίθετα, υποστηρίζει σθεναρά την ενίσχυση του διαλόγου μεταξύ των ενδιαφερομένων μερών, για την καλύτερη κατανόηση των προβλημάτων των καρκινοπαθών κατά την αγορά χρηματοπιστωτικών προϊόντων και τη συζήτηση των καταλληλότερων λύσεων. Επίσης, υποστηρίζει την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη διαμόρφωση κώδικα δεοντολογίας για τη δίκαιη πρόσβαση των επιζώντων από καρκίνο σε χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες. Ο κώδικας δεοντολογίας θα πρέπει να βασίζεται σε επιστημονικά, ιατρικά και στατιστικά δεδομένα, θα πρέπει να είναι ευέλικτος, ώστε να αντικατοπτρίζει τους πολλούς διαφορετικούς τύπους καρκίνου, καθώς και άλλους παράγοντες που επηρεάζουν τους κινδύνους που συνδέονται με τον καρκίνο, και να ανταποκρίνεται στις διαφορετικές ανάγκες και χαρακτηριστικά των χωρών και αγορών. Με άλλα λόγια, τάσσεται υπέρ μιας λύσης, η οποία θα επιτυγχάνει την ισορροπία μεταξύ της εύλογης προστασίας της συγκεκριμένης ομάδας προσώπων και της δυνατότητας των ασφαλιστών να ασκούν την εργασία τους σε στέρεες τεχνικές βάσεις.

Διαβάστε επίσης: Δικαίωμα στη λήθη: 6 αρνητικές συνέπειες προβλέπει η Insurance Europe

Ακολουθήστε την Ασφαλιστική Αγορά στο Google News