Διαχείριση κινδύνων μεγάλων επιχειρήσεων

O κ. Βασίλης Δρακόπουλος, Group Insurance Manager & Captive CRO, Coca-Cola HBC, περιγράφει τις τάσεις της αγοράς στη διαχείριση κινδύνων μεγάλων επιχειρήσεων και εξηγεί τι ζητείται από τους ασφαλιστές.

Η πανδημία του COVID-19 σε συνδυασμό με τις αμερικανικές εκλογές και την αβεβαιότητα των διαπραγματεύσεων σχετικά με το Brexit έκαναν το 2020 μια χρονιά που δεν είχαμε ξαναζήσει. Δύο είναι τα κύρια στοιχεία που ξεχώρισαν: 1) η ταχύτητα με την οποία καινούργια ρίσκα εμφανίζονται (risk velocity) έχει πλέον αυξηθεί δραματικά και 2) μερικές φορές υποτιμούμε τη σοβαρότητα αλλά και τη διάρκεια μιας κρίσης, ελπίζοντας ότι μπορούμε να διαχειριστούμε την κατάσταση με επιτυχία και σε μικρότερο του πραγματικού χρονικό διάστημα. Αυτή είναι η νέα πραγματικότητα ενός κόσμου που σε παγκόσμιο επίπεδο χαρακτηρίζεται πλέον ως “V.U.C.A.” (Volatile, Uncertain, Complex, Ambiguous) world.

H πανδημία εμφανίστηκε σε μια περίοδο που οι κίνδυνοι σχετιζόμενοι με τα άυλα περιουσιακά στοιχεία είναι πολλαπλοί και παρουσιάζουν συνεχώς αυξανόμενη καταστροφική ισχύ, όπως οι κυβερνοεπιθέσεις. Σχετικά πρόσφατο παράδειγμα η ΝotPetya επίθεση του 2017 που έπληξε και την A.P. Mo/ller-Maersk, με το κόστος για την εταιρεία να εκτιμάται σε 300 εκατομμύρια δολάρια. Την ίδια τάση παρουσιάζουν όμως και οι φυσικές καταστροφές, σαν απόρροια της κλιματικής αλλαγής. Με βάση τα διεθνή στοιχεία, οι ζημιές σχετιζόμενες με φυσικές καταστροφές ανήλθαν σε 210 δισεκατομμύρια δολάρια το 2020 και 166 δισεκατομμύρια δολάρια το 2019. ένα σημαντικό μέρος αυτών καλύφθηκε από ασφαλιστήρια συμβόλαια.

Μέσα σε ένα τόσο ευμετάβλητο περιβάλλον και με την εκδήλωση της πανδημίας του COVID-19 να επιτείνει την τάση αυτή, οι απαιτήσεις της Διοίκησης των εταιρειών από τα στελέχη διαχείρισης κινδύνων μεγαλώνουν. Οι συζητήσεις επικεντρώνονται στην ανεύρεση μεθοδολογιών για την παρακολούθηση ανερχόμενων κινδύνων, στους τρόπους διαχείρισης καθώς και ελαχιστοποίησης της όποιας πιθανής ζημιάς μπορεί να προκαλέσουν.

Φυσικά και ο ρόλος της ασφάλισης βρίσκεται στο επίκεντρο, για το πώς το ασφαλιστικό πρόγραμμα μπορεί να αποτελέσει εργαλείο για την αντιμετώπιση των διαφόρων αναδυόμενων κινδύνων και την ελαχιστοποίηση των οικονομικών επιπτώσεων. Ειδικά σε πολυεθνικούς ομίλους, με έκθεση σε πολλαπλούς κινδύνους λόγω και της γεωγραφικής παρουσίας, η ύπαρξη επαρκούς ασφαλιστικής κάλυψης και συγκροτημένης στρατηγικής είναι άκρως σημαντική.

Με βάση το νέο αυτό περιβάλλον η δημιουργία ολοκληρωμένης και μακροπρόθεσμης στρατηγικής ασφαλιστικής κάλυψης μοιάζει μονόδρομος για τις περισσότερες επιχειρήσεις. Μια προσέγγιση του τύπου «αυτά τα συμβόλαια αγοράζαμε πάντα» πρέπει να αλλάξει, καθώς δεν θα είναι πλέον επαρκής.

Οι παρακάτω παράμετροι θα πρέπει να ληφθούν υπόψη:

1. Τα Διοικητικά Συμβούλια των εταιρειών, σε συνεργασία με τα αρμόδια τμήματα να ορίσουν το πλαίσιο που θα καθορίζει τα επίπεδα έκθεσης στον κίνδυνο, μέσα στα οποία η εταιρεία μπορεί να συνεχίσει απρόσκοπτα τη λειτουργία της (corporate risk appetite). Το πλαίσιο αυτό στη συνέχεια να χρησιμοποιηθεί για τη χάραξη της στρατηγικής τοποθέτησης ασφαλιστηρίων συμβολαίων (όρια κάλυψης, απαλλαγές, καλυπτόμενοι κίνδυνοι, κ.λπ). Η διαδικασία αυτή είναι σημαντική, καθώς σχετίζεται άμεσα και με την παρακάτω παράμετρο.
2. Η ασφαλιστική αγορά έχει δυσκολέψει σημαντικά, με τα ασφάλιστρα να αυξάνονται σε παγκόσμιο επίπεδο. Ως αποτέλεσμα των εκτεταμένων ζημιών των τελευταίων ετών αλλά και της κατά γενική ομολογία χαλαρής προσέγγισης στο underwriting από πλευράς ασφαλιστικών εταιρειών, οι τελευταίες οδηγούνται σε σημαντικές διορθώσεις του χαρτοφυλακίου τους εδώ και τουλάχιστον δύο χρόνια. Μια κατάσταση που δεν φαίνεται να αλλάζει σύντομα, καθώς αναμένονται και οι επιπτώσεις της πανδημίας στις οικονομίες των χωρών και κατά συνέπεια στα χαρτοφυλάκια των ασφαλιστικών εταιρειών. Η δραματική αύξηση των ασφαλίστρων είναι ιδιαίτερα έντονη σε συγκεκριμένους κλάδους ασφαλίσεων και δεν σχετίζεται απαραίτητα με το προφίλ του ασφαλιζόμενου. Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία από την ασφαλιστική αγορά του Λονδίνου, η μέση αύξηση για εταιρείες του δείκτη FTSE100 για το συμβόλαιο Directors & Officers ήταν το 2020 μεγαλύτερη του 200%.
3. Η ασφαλιστική αγορά παραμένει αρκετά παραδοσιακή σε ό,τι έχει να κάνει με τα προσφερόμενα ασφαλιστικά προϊόντα και σχετικά αργή στο να προσαρμόσει αυτά στις εξελίξεις. Ως παράδειγμα αναφέρω την πολύ μεγάλη συζήτηση που ξεκίνησε στην ασφαλιστική αγορά του Λονδίνου σχετικά με την κάλυψη απώλειας κερδών συνεπεία της πανδημίας από τα συμβόλαια Πυρός.
4. Μια διένεξη που κατέληξε στην πρόσφατη γνωμοδότηση του Ανωτάτου Δικαστηρίου στη δίκη πιλότο με πρωτοβουλία της Βρετανικής Εποπτικής Αρχής (FCA), δικαιώνοντας επί της ουσίας τους ασφαλισμένους σε ό,τι έχει να κάνει με την ερμηνεία των σχετικών διατάξεων απώλειας κερδών.
   Στην Coca-Cola HBC ξεκινήσαμε από το 2015 ένα μακροπρόθεσμο πλάνο επανεκτίμησης του ασφαλιστικού προγράμματος του Ομίλου. Δημιουργήθηκε ένα πλαίσιο 5 ετών με σκοπό να αξιολογηθεί η επάρκεια της ασφαλιστικής κάλυψης που αγοράζουμε κεντρικά και για τις 28 χώρες, με βάση τις νέες συνθήκες που διαμορφώνονταν σε παγκόσμιο επίπεδο. Ένα πλαίσιο που ήταν δυναμικό, καθώς προσαρμοζόταν στις τελευταίες εξελίξεις. Χρησιμοποιήθηκαν εξωτερικές πηγές αλλά και στοιχεία προερχόμενα από τις εσωτερικές μας διαδικασίες. Ταυτόχρονα, σε συνεργασία με τους ασφαλιστικούς μας συμβούλους, καταρτίστηκε ένα πλάνο με roadshows, κυρίως στην ασφαλιστική αγορά του Λονδίνου, για την καλύτερη ενημέρωση των ασφαλιστικών εταιρειών σχετικά με τα προγράμματα και τις διαδικασίες διαχείρισης κινδύνου της Coca-Cola HBC.
   Το πρόγραμμα αυτό οδήγησε στη βελτιστοποίηση του ολικού ασφαλιστικού κόστους (TCOR, Total Cost of Risk), βασιζόμενοι πάντα στην ανοχή ρίσκου (risk tolerance) του Ομίλου. Ενδεικτικά αναφέρω ότι σαν απόρροια αυτού του προγράμματος αγοράσαμε ασφαλιστήριο συμβόλαιο έναντι κυβερνοεπιθέσεων (Cyber), ασφαλιστήριο συμβόλαιο πιστοληπτικού κινδύνου (Trade Credit) και ενισχύθηκε ο ρόλος της αντασφαλιστικής μας εταιρείας (Captive).
5. Η εκδήλωση της πανδημίας του COVID-19 ενίσχυσε την ήδη υπάρχουσα αντίληψη, πως η ασφαλιστική αγορά πρέπει να κινηθεί γρηγορότερα προς την κατεύθυνση της ασφάλισης απώλειας κερδών, ακόμα και όταν αυτή δεν συνδέεται με ζημιές σε εγκαταστάσεις/πάγια του ασφαλιζόμενου (non-damage or contingent Business Interruption).

Οι τάσεις που διαμορφώνονται στην αγορά πλέον ωθούν τις εταιρείες στο να επικεντρώσουν τη στρατηγική τους:

• στην αναθεώρηση των όρων ασφάλισης, των απαλλαγών και των ορίων όπου απαιτείται.
• σε καλύψεις απώλειας κερδών από γεγονότα που δεν συνδέονται με καταστροφές παγίων, όπως για παράδειγμα εκθέσεις σε κινδύνους που σχετίζονται πιο πολύ με την κλιματική αλλαγή (parametric insurance).
• στον συνδυασμό διαφορετικών καλύψεων κάτω από ένα συμβόλαιο (π.χ. πυρός συνεπεία κυβερνοεπίθεσης).
• στην παρακολούθηση των αλλαγών που θα επιφέρει η πανδημία αλλά και η τάση που δημιουργείται για πιο ευέλικτες μορφές εργασίας, στις καλύψεις Employee Benefits.

H πρόσφατη γνωμοδότηση του Ανωτάτου Δικαστηρίου στη δίκη πιλότο με πρωτοβουλία της Βρετανικής Εποπτικής Αρχής (FCA) είναι ένα βήμα στη σωστή κατεύθυνση. Οι ασφαλιστικές εταιρείες θα πρέπει να πιεσθούν, όμως, και από τους κατά τόπους συνδέσμους στελεχών διαχείρισης επιχειρησιακών κινδύνων, έτσι ώστε να βελτιώσουν τις προσφερόμενες καλύψεις. Αναγνωρίζοντας πως το επιχειρησιακό περιβάλλον έχει αλλάξει, καλούνται να επιδείξουν ευελιξία και προσαρμοστικότητα. Από την άλλη, οι εταιρείες/ασφαλιζόμενοι θα πρέπει να αφιερώσουν χρόνο στην προώθηση των εσωτερικών διαδικασιών διαχείρισης κινδύνων, αλλά και στα βήματα που γίνονται για τη βελτίωση αυτών. Όσο καλύτερα ενημερωμένοι είναι οι ασφαλιστές, τόσο πιο καλοί θα είναι και οι όροι ασφάλισης, μιας και θα αντιλαμβάνονται καλύτερα το προφίλ του ασφαλιζομένου και την έκθεση στον κίνδυνο που καλούνται να ασφαλίσουν.

Ο κ. Βασίλης Δρακόπουλος γεννήθηκε το 1978. Έχει σπουδάσει Διοίκηση Επιχειρήσεων στο Πανεπιστήμιο του Hertfordshire και είναι κάτοχος Μεταπτυχιακού διπλώματος στα Χρηματοοικονομικά από το Πανεπιστήμιο του Essex.
Τα τελευταία 6 χρόνια είναι Insurance Manager για τον όμιλο της Coca-Cola Hellenic Bottling Company, υπεύθυνος για τη χάραξη της στρατηγικής σχετικά με τη διαχείριση και ανανέωση των ασφαλιστηρίων συμβολαίων αλλά και του προγράμματος προστασίας των εγκαταστάσεων (RiskEngineering) για τις 28 χώρες του Ομίλου. Συμμετέχει στην ομάδα διαχείρισης κρίσεων και υποστηρίζει το πρόγραμμα Enterprise Risk Management του Ομίλου.
Eπίσης, κατέχει τις θέσεις του Chief Risk Officer (CRO) και Executive Director του Δ.Σ. στην αντασφαλιστική εταιρεία (Captive) του Ομίλου.
Είναι μέλος του Association of Insurance and Risk Managers in Industry and Commerce (AIRMIC) UK αλλά και του Πανελληνίου Συνδέσμου Στελεχών Διαχείρισης Κινδύνων (ΠΑΣΥΣΔΙΚ).

Ακολουθήστε την Ασφαλιστική Αγορά στο Google News