Ειδική νομοθεσία που θα μετατρέπει τις αρχές και τις διατάξεις του Νόμου περί Δεδομένων σε συγκεκριμένα νομικά και τεχνικά μέτρα για τον τομέα της αυτοκινητοβιομηχανίας ζητούν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή εννέα επαγγελματικές ενώσεις και φορείς καταναλωτών, οι οποίοι εμπλέκονται στη δευτερογενή αγορά αυτοκινήτων και κινητικότητας –μεταξύ αυτών και η Insurance Europe.

Η δημοσίευση της πρότασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για μία Νομοθετική Πράξη για τα Δεδομένα (Data Act) έγινε θετικά δεκτή από ενώσεις και φορείς που δραστηριοποιούνται στη δευτερογενή αγορά (aftermarket) αυτοκινήτων και σε υπηρεσίες κινητικότητας, τους καταναλωτές και τις βιομηχανίες ασφαλίσεων και ελαστικών.

Η Νομοθετική Πράξη για τα Δεδομένα ορίζει σημαντικές αρχές. Θεσπίζει ένα σημαντικό δικαίωμα για τους χρήστες: να έχουν πρόσβαση στα δεδομένα που δημιουργούνται μέσω της χρήσης των συνδεδεμένων προϊόντων τους και να εκχωρούν δικαιώματα πρόσβασης σε αυτά τα δεδομένα σε τρίτο πάροχο υπηρεσιών της επιλογής τους. Επίσης, περιλαμβάνονται σε αυτόν ρητά οι υπηρεσίες επισκευής και συντήρησης μετά την αγορά και η πρόσβαση σε διαγνωστικές πληροφορίες. Περιλαμβάνονται, επίσης ,και άλλες σημαντικές διατάξεις, που αφορούν την υποχρέωση του κατασκευαστή να κάνει τα δεδομένα διαφανή και «εύκολα προσβάσιμα» στον χρήστη, τους περιορισμούς στους οποίους υπόκειται σχετικά με την παρακολούθηση των δραστηριοτήτων του χρήστη ή τρίτων και την αποζημίωση για το κόστος διάθεσης δεδομένων, ιδίως για τις ΜΜΕ.

Ωστόσο, ενώ ο συνασπισμός των παραπάνω εννέα ενώσεων και φορέων αναγνωρίζει ότι η Νομοθετική Πράξη για τα Δεδομένα αντιπροσωπεύει ένα βήμα προς την ανάπτυξη της Ευρωπαϊκής Οικονομίας Δεδομένων, θεωρεί ότι αυτός δεν επαρκεί από μόνος του για τον τομέα της αυτοκινητοβιομηχανίας.

Όπως τονίζουν, «ο τομέας της αυτοκινητοβιομηχανίας ως οικοσύστημα χρειάζεται ειδική νομοθεσία που θα μετατρέπει τις αρχές και τις διατάξεις της Νομοθετικής Πράξης για τα Δεδομένα σε συγκεκριμένα νομικά και τεχνικά μέτρα». Επίσης, ορισμένες πτυχές της Νομοθετικής Πράξης για τα Δεδομένα απαιτούν περισσότερη σαφήνεια για τον τομέα της αυτοκινητοβιομηχανίας, καθώς επί του παρόντος αφήνουν πάρα πολλά περιθώρια ερμηνείας, δημιουργώντας νομική αβεβαιότητα και υψηλό κίνδυνο προσφυγών. «Μόνο μια ειδική νομοθεσία θα παρέχει την εμπιστοσύνη και το κίνητρο που απαιτούν οι ανεξάρτητοι πάροχοι υπηρεσιών, για να επενδύσουν σε νέες υπηρεσίες που βασίζονται σε δεδομένα, οι οποίες θα ωφελήσουν τους καταναλωτές και ολόκληρη την κοινωνία, παρέχοντας εξυπνότερες, ασφαλέστερες και πιο βιώσιμες λύσεις κινητικότητας», επισημαίνεται.

Εκτός από τη ρητή συγκατάθεση του χρήστη για πρόσβαση στα δεδομένα του, οι τρίτοι πάροχοι υπηρεσιών ζητούν αυτόνομα δικαιώματα πρόσβασης στις πληροφορίες και τους πόρους που είναι απαραίτητοι για την ανάπτυξη ανταγωνιστικών υπηρεσιών. Σύμφωνα με την προσέγγιση της Νομοθετικής Πράξης για τα Δεδομένα, όλοι αυτοί οι ανεξάρτητοι πάροχοι υπηρεσιών θα λαμβάνουν μόνον ένα παράγωγο δικαίωμα, το οποίο παραβλέπει εντελώς το γεγονός ότι αυτά τα μέρη πρέπει, σε πρώτη φάση, να γνωρίζουν και να ελέγχουν εκ των προτέρων ποια δεδομένα και λειτουργίες είναι κατ’ αρχήν διαθέσιμα, και προσβάσιμα.

Ως εκ τούτου, μόνο ένα αυτόνομο δικαίωμα πρόσβασης στα εργαλεία και τους πόρους που απαιτούνται για την ανάπτυξη της προσβασιμότητας θα επιτρέψει σε ανεξάρτητους παρόχους υπηρεσιών να αναπτύξουν εκ των προτέρων ανταγωνιστικές ψηφιακές υπηρεσίες, ώστε αυτές να μπορούν να προσφέρονται, να διατίθενται στην αγορά και να διαφημίζονται στους καταναλωτές ή άλλους συν-δημιουργούς δεδομένων. Τα δικαιώματα πρόσβασης πρέπει να υποστηρίζονται με κατάλληλα μέσα για την άσκησή τους.

Επιπλέον, πέντε χρόνια ευρείας συλλογής αποδεικτικών στοιχείων από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με τη συμβολή των ενδιαφερόμενων μερών, κατέδειξαν ότι, ενώ οι περιπτώσεις χρήσης δεδομένων που παράγονται από οχήματα είναι δυνητικά απεριόριστες, εξαρτώνται πλήρως από την αποτελεσματική πρόσβαση σε δεδομένα και πόρους των οχημάτων.

Ως εκ τούτου, ο συνασπισμός καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να προτείνει γρήγορα μία ισχυρή ανά τομέα νομοθεσία σχετικά με την πρόσβαση σε δεδομένα και πόρους του οχήματος, ώστε η διαδικασία συναπόφασης να μπορεί να προχωρήσει από τον Οκτώβριο του 2022 και να ολοκληρωθεί πριν από το τέλος αυτής της κοινοβουλευτικής περιόδου, τον Απρίλιο του 2024.

Ποιοι υπογράφουν το αίτημα προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Η αγορά υπηρεσιών αυτοκινήτων και κινητικότητας είναι πολύ σημαντική, καθώς επί του παρόντος αντιπροσωπεύει πάνω από 4,5 εκατομμύρια θέσεις εργασίας σε περισσότερες από 500.000 εταιρείες, πολλές από τις οποίες είναι ΜΜΕ. Είναι ένα οικοσύστημα από μόνο του και πρέπει να του επιτραπεί να αναπτυχθεί και να ανθίσει. Η ενίσχυση τέτοιων οικοσυστημάτων και η δυνατότητα ανάπτυξης του ευρωπαϊκού τομέα υπηρεσιών, μέσα σε ένα ισχυρό ρυθμιστικό πλαίσιο που καθορίζει τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις όλων των συμμετεχόντων στην αγορά, είναι ο μόνος τρόπος αποτελεσματικού ανταγωνισμού με τους λεγόμενους “hyperscalers” (ο όρος αναφέρεται στις τεραστίου μεγέθους εταιρείες, όπως οι Google, Facebook και Amazon).

Εκτός της Insurance Europe, το αίτημα για ειδική νομοθεσία όσον αφορά τον τομέα της αυτοκινητοβιομηχανίας υπογράφουν οι εξής:

Η ADPA (European Independent Data Publishers Association) εκπροσωπεί τους Ανεξάρτητους Εκδότες Δεδομένων. Στόχος της η διασφάλιση δίκαιης πρόσβασης σε δεδομένα και πληροφορίες αυτοκινήτων και η δημιουργία θεσμικού πλαισίου που θα επιτρέπει στους Εκδότες να σχεδιάζουν και να παρέχουν ανταγωνιστικά, καινοτόμα και multibrand προϊόντα και υπηρεσίες στους φορείς εκμετάλλευσης της δευτερογενούς αγοράς αυτοκινήτων.
Η AIRC (Association Internationale des Reparateurs en Carrosserie) ιδρύθηκε το 1970 και είναι η παγκόσμια ομοσπονδία κορυφαίων εθνικών οργανισμών στον τομέα της επισκευής οχημάτων. Οι οργανισμοί-μέλη μαζί αντιπροσωπεύουν περισσότερες από 50.000 εταιρείες επισκευής και κατασκευής οχημάτων σε πολλές χώρες.
Η CECRA (European Council for Motor Trades and Repairs) είναι η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία των επιχειρήσεων εμπορίου και επισκευής αυτοκινήτων και των Ευρωπαϊκών Συμβουλίων Αντιπροσώπων (European Dealer Councils) που εκπροσωπούν εμπόρους οχημάτων για συγκεκριμένες μάρκες. Στόχος της είναι να διατηρήσει ένα ευνοϊκό ευρωπαϊκό ρυθμιστικό πλαίσιο για τις επιχειρήσεις που εκπροσωπεί.
Η EGEA (European Garage and Test Equipment Association) αντιπροσωπεύει κατασκευαστές και εισαγωγείς εργαλείων και εξοπλισμού για την επισκευή, το σέρβις και τον τεχνικό έλεγχο οχημάτων. Ο ρόλος της είναι να διασφαλίσει ότι τα μέλη της μπορούν να παρέχουν τον καλύτερο εξοπλισμό και υπηρεσίες στη δευτερογενή αγορά αυτοκινήτων, προσπαθώντας να τα κρατά ενημερωμένα σχετικά με τις νέες τεχνολογίες, τις νομοθετικές απαιτήσεις καθώς και τις απαιτήσεις τυποποίησης, έτσι ώστε να είναι ανταγωνιστικοί.
Η ETRMA εκπροσωπεί τους κατασκευαστές ελαστικών και ειδών από καουτσούκ σε ευρωπαϊκό και σε διεθνές επίπεδο.
The Fédération Internationale de l’Automobile (FIA) Region I είναι ένας οργανισμός καταναλωτών που εκπροσωπεί τις Ευρωπαϊκές Λέσχες Κινητικότητας και τα 37 εκατομμύρια μέλη τους. Η FIA εκπροσωπεί τα συμφέροντα αυτών των μελών ως αυτοκινητιστών, αναβατών, πεζών και επιβατών. Η FIA Region I εργάζεται για να εξασφαλίσει ασφαλή, οικονομικά προσιτή, καθαρή και αποτελεσματική μετακίνηση για όλους.
Η FIGIEFA είναι η διεθνής ομοσπονδία ανεξάρτητων διανομέων στη δευτερογενή αγορά (aftermarket) αυτοκινήτων. Τα μέλη της αντιπροσωπεύουν λιανοπωλητές και χονδρεμπόρους ανταλλακτικών και εξαρτημάτων αυτοκινήτων και τις σχετικές αλυσίδες επισκευής τους. Στόχος της FIGIEFA είναι να διατηρήσει ελεύθερο και αποτελεσματικό ανταγωνισμό στην αγορά αντικατάστασης οχημάτων.
Η Leaseurope (the European Federation of Leasing Company Associations) αντιπροσωπεύει τη βιομηχανία leasing και ενοικίασης αυτοκινήτων στην Ευρώπη. Το εύρος των προϊόντων που καλύπτονται από τα μέλη της Leaseurope κυμαίνεται από μισθώσεις αγοράς και χρηματοδοτικές μισθώσεις έως λειτουργικές μισθώσεις όλων των κατηγοριών περιουσιακών στοιχείων (αυτοκίνητα, εξοπλισμός και ακίνητα). Περιλαμβάνει, επίσης, τη βραχυπρόθεσμη ενοικίαση αυτοκινήτων, φορτηγών και φορτηγών.