Δ. Καράμπελας: Πώς εξασφαλίζεται γρήγορη και δίκαιη αποζημίωση
Δημήτρης Καράμπελας,
Σύμβουλος Διαχείρισης Ζημιών
O κ. Δημήτρης Καράμπελας, χημικός μηχανικός ΕΜΠ, διεκδικεί επάξια τον τίτλο του πρώτου στελέχους της ασφαλιστικής αγοράς που ασχολήθηκε με τη συμβουλευτική υποστήριξη ασφαλιζομένων στη διεκδίκηση ασφαλιστικών αποζημιώσεων. Διαθέτοντας εμπειρία που ξεπερνά τις τρεις δεκαετίες, μας εξηγεί τι ακριβώς κάνει ένας σύμβουλος διαχείρισης ζημιών και πώς επηρεάζει με τη δραστηριότητά του την αλυσίδα των εμπλεκόμενων στην ασφάλιση μερών.
Δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε ότι κάθε του απάντηση θα μπορούσε να είναι η βάση για ένα αυτοτελές άρθρο.
Συνέντευξη στη Δήμητρα Καζάντζα
Κύριε Καράμπελα, είστε από τους πρώτους –αν όχι ο πρώτος– που ασχολήθηκε με τη συμβουλευτική υποστήριξη ζημιών στην Ελλάδα. Πότε έγινε αυτό;
Δ.Κ.: Στις αρχές της δεκαετίας του ’90 συνεργάστηκα με τον αείμνηστο Γιώργο Κούμπα, φίλο και συμφοιτητή μου από το Πολυτεχνείο, ο οποίος ασφάλιζε πολύ μεγάλες βιομηχανίες. Εκείνη την εποχή συνέβη μια μεγάλη ζημιά σε ένα διυλιστήριο που είχαμε ασφαλίσει, η διαχείριση της οποίας απαιτούσε πολλές παραπάνω εργατοώρες και εξειδικευμένο προσωπικό, οπότε και διαπραγματευθήκαμε πρόσθετη αμοιβή. Από τότε λειτουργήσαμε ως σύμβουλοι διαχείρισης ζημιών σε πολλές περιπτώσεις μεγάλων αποζημιώσεων, τόσο στα διυλιστήρια όσο και αλλού, όπως για παράδειγμα σε αρκετές βιομηχανικές και εμπορικές εταιρείες στον σεισμό του 1999, παρέχοντας υπηρεσίες υποστήριξης έναντι αμοιβής στους υφιστάμενους πελάτες. Στη συνέχεια, έχοντας αποχωρήσει πλέον από τη Eurobrokers, άρχισαν να απευθύνονται σε εμένα για συμβουλευτική υποστήριξη, επειδή είχα γίνει αρκετά γνωστός στην αγορά, και εταιρείες ασφαλισμένες σε άλλους μεσίτες.
Πού έγκειται η χρησιμότητα του συμβούλου ζημιών; Ποιες ανάγκες της σύγχρονης κοινωνίας έρχεται να καλύψει;
Δ.Κ.: Ο σύμβουλος υποστήριξης των ασφαλιζομένων στη διεκδίκηση ασφαλιστικών αποζημιώσεων ή, πιο σύντομα, ο σύμβουλος διαχείρισης ζημιών αναλαμβάνει έναντι αμοιβής να αποτιμήσει τη ζημιά, να την τεκμηριώσει, να προετοιμάσει και να υποβάλει τον φάκελο της απαίτησης και να διαπραγματευτεί για λογαριασμό του ασφαλιζόμενου την αποζημίωση.
Απευθύνονται σε εμάς επιχειρήσεις, κυρίως βιομηχανίες, αλλά και εμπορικές επιχειρήσεις, που έχουν υποστεί μεγάλες ζημίες, συνήθως άνω του ενός εκατομμυρίου, χωρίς βέβαια να αποκλείουμε μικρότερου μεγέθους επιχειρήσεις, εάν μας το ζητήσουν. Η εμπλοκή μας κρίνεται απαραίτητη, γιατί ειδικά οι βιομηχανικές ζημίες είναι περίπλοκες, καθώς προκύπτουν ζητήματα που έχουν να κάνουν με τον βαθμό ζημίας και την παλαιότητα των μηχανημάτων, την εμπορευσιμότητα των αποθεμάτων και, κυρίως, με τη διακοπή εργασιών, της οποίας η αποτίμηση, η τεκμηρίωση και τελικά η διεκδίκηση της ζημίας της αποτελούν πολύ σύνθετο και δύσκολο αντικείμενο.
Η παρουσία μας εγγυάται ότι η ζημία θα κλείσει σε πολύ μικρότερο χρόνο και με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, προς όφελος, καταρχάς, του πελάτη μας. Αξίζει να το αναφέρουμε, γιατί από αυτό φαίνεται και πόσο σημαντικός είναι ο ρόλος του συμβούλου διαχείρισης ζημιών, ότι υπάρχουν περιπτώσεις ζημιών που, προ της δικής μας εμπλοκής, είχαν απορριφθεί από τις ασφαλιστικές εταιρείες ή το ποσόν της αποζημίωσης που προέκυπτε ήταν χαμηλότερο, από αυτό που τελικά δόθηκε.
Η ιδιότητα του συμβούλου διαχείρισης ζημιών μπορεί να συνυπάρχει με εκείνες του πραγματογνώμονα, του μεσίτη ασφαλίσεων ή του ασφαλιστικού πράκτορα, ή υπάρχει σύγκρουση συμφερόντων;
Δ.Κ.: Τυπικά, βάσει προσόντων, οι πραγματογνώμονες θα μπορούσαν να παρέχουν συμβουλευτική υποστήριξη για τη διαχείριση μιας ζημίας, ουσιαστικά όμως, επειδή βασικός εργοδότης τους είναι οι ασφαλιστικές εταιρείες και εκείνες συνήθως εκπροσωπούν στη ζημιά, δεν το κάνουν. Έχουμε, πάντως, περιπτώσεις πραγματογνωμόνων που αποφάσισαν να ασχοληθούν με τη διαχείριση ζημιών και με κάποιους έχουμε συνεργαστεί στο παρελθόν.
Στον μεσίτη ασφαλίσεων, από την άλλη, μπορούν να συνυπάρχουν και οι δύο ιδιότητες. Άλλωστε, σύμφωνα με τον νόμο 2496/97, αλλά και ανεξάρτητα από αυτόν, ο μεσίτης έχει υποχρέωση να συνδράμει τον πελάτη του σε περίπτωση ζημίας. Στις μεγάλες ζημίες, όμως, ίσως δεν μπορέσει να ανταποκριθεί αποτελεσματικά και να βοηθήσει τον πελάτη του, εάν δεν έχει την απαραίτητη γνώση και εξειδίκευση. Στην Ελλάδα, είναι λίγα τα μεσιτικά γραφεία που μπορούν να κάνουν παράλληλα με την ασφαλιστική διαμεσολάβηση και συμβουλευτική υποστήριξη ζημιών. Για παράδειγμα, το δικό μας γραφείο, η Insurance Solutions, έχει εξειδίκευση και στα δύο. Διεθνώς, οι μεγάλες εταιρείες μεσιτείας ασφαλίσεων διαθέτουν ανεξάρτητο τμήμα συμβουλευτικής υποστήριξης ζημιών. Μάλιστα, ένα υπολογίσιμο ποσοστό των εσόδων τους προέρχεται από τη συγκεκριμένη δραστηριότητα, οπότε μιλάμε για σημαντικά ποσά, αν σκεφτεί κανείς ότι πραγματοποιούν τζίρους δισεκατομμυρίων.
Γιατί ο θεσμός του συμβούλου διαχείρισης ζημιών δεν είναι τόσο διαδεδομένος, στην Ελλάδα, όσο διεθνώς; Τι δυσκολίες ενέχει η συμβουλευτική ζημιών και τι προσόντα απαιτούνται, για να ασκήσει κάποιος το συγκεκριμένο επάγγελμα;
Δ.Κ.: Πράγματι, τα γραφεία που ασχολούνται με τη συμβουλευτική ζημιών στη χώρα μας μετρούνται στα δάκτυλα του ενός χεριού.
Η συμβουλευτική ζημιών, ειδικά όταν πρόκειται για μεγάλες βιομηχανίες, είναι πολύ δύσκολη υπόθεση.
Ο σύμβουλος διαχείρισης ζημιών χρειάζεται να διαθέτει τεχνικές, νομικές και οικονομικές-λογιστικές γνώσεις και αντιληπτική ικανότητα. Οι τεχνικές γνώσεις είναι εκ των ων ουκ άνευ. Για παράδειγμα, θα πρέπει να είναι σε θέση να προσδιορίσει την παλαιότητα κάθε μηχανήματος, τι τεχνολογικές βελτιώσεις έχουν επέλθει στο μεταξύ, αν υπάρχει αντίστοιχο, προκειμένου να γίνει η αντικατάσταση, και αν όχι πώς θα αντικατασταθεί, και γενικά να μπορεί να αντιληφθεί πώς τροποποιείται η λειτουργία του εργοστασίου ένεκα της ζημίας. Προσωπικά, η ιδιότητα του χημικού μηχανικού, με βοήθησε ουσιαστικά στην τεκμηρίωση των απαιτήσεων του εκάστοτε πελάτη μας. Παράλληλα, είναι απαραίτητο ο σύμβουλος να διαθέτει ευρύτερη αντιληπτική ικανότητα, ώστε να κατανοεί τους νομικούς όρους των συμβολαίων καθώς και τους ισολογισμούς και τα λογιστικά βιβλία, προκειμένου να υπολογίσει το ύψος της ζημίας που υπέστη η επιχείρηση.
Η ασφαλιστική εμπειρία παίζει κάποιο ρόλο;
Δ.Κ.: Σε αυτή καθαυτή τη διεκπεραίωση της ζημίας το ασφαλιστήριο παίζει πολύ βασικό ρόλο, αφού με βάση τα όσα αυτό προβλέπει θα αποζημιωθεί ο ασφαλισμένος. Ο προσδιορισμός των στοιχείων του συμβολαίου, δηλαδή τι ασφαλίζεται, έναντι ποιων κινδύνων και σε ποιες αξίες, αν τα ασφαλιζόμενα αντικείμενα έχουν περιγραφεί σωστά, εάν έχουν ασφαλιστεί σε αξίες καινούργιου ή με βάση την παλαιότητα, η ύπαρξη απαλλαγών ή τυχόν υπασφάλισης, όλα αυτά πρέπει να διερευνηθούν με προσοχή και να τεκμηριωθούν καταλλήλως από πλευράς του συμβούλου ζημιών του πελάτη. Οπότε, εάν ο σύμβουλος διαχείρισης ζημιών διαθέτει ασφαλιστική εμπειρία, αυτή είναι χρήσιμη, σε συνδυασμό με τις γνώσεις που προανέφερα, για να διαπραγματευτεί επί ίσοις όροις με μια ασφαλιστική εταιρεία που διαθέτει μεγάλα νομικά τμήματα και έμπειρους πραγματογνώμονες.
Επιτρέψτε μου εδώ να αναφέρω ότι με όλα τα γραφεία πραγματογνωμόνων υπάρχει μια θετική σχέση. Συναντιόμαστε συχνά στο πλαίσιο της διαχείρισης ζημιών και, καθώς μιλάμε την ίδια γλώσσα και αντιλαμβανόμαστε τις τεχνικές λεπτομέρειες, διευκολύνουμε πολύ ο ένας τη δουλειά του άλλου.
Μια πρόσθετη δυσκολία που αντιμετωπίζουμε έγκειται στο γεγονός ότι ο πελάτης συχνά δεν αντιλαμβάνεται ότι όλα τα παραπάνω επηρεάζουν το ύψος της αποζημίωσης που θα λάβει και η οποία συνήθως διαφέρει από την πραγματική ζημία που υπέστη, και συχνά επιλέγει τη δικαστική οδό, προκειμένου να διεκδικήσει αυτά που θεωρεί ότι πρέπει να λάβει. Επιπλέον, σε αρκετές περιπτώσεις το ασφαλιστήριο μπορεί να έχει ελλείψεις και αυτό φαίνεται δυστυχώς την ώρα της ζημίας. Εμείς πρέπει, καταρχάς, να συμφωνήσουμε με τον πελάτη μας πάνω σε ποια βάση θα διαπραγματευτούμε την απαίτηση και, στη συνέχεια, να φέρουμε σε συμφωνία τις δύο πλευρές, ώστε να αποφευχθούν οι δικαστικές διαμάχες, οι οποίες συνήθως είναι μακροχρόνιες, υψηλού κόστους και με αμφίβολο αποτέλεσμα για όλες τις πλευρές.
Αναφερθήκατε στην ασφάλιση διακοπής εργασιών. Τι πρόσθετες δυσκολίες δημιουργεί η συγκεκριμένη κάλυψη στη διεκδίκηση της ζημίας;
Δ.Κ.: Η ασφάλιση διακοπής εργασιών είναι δύσκολο αντικείμενο και οι πελάτες, αλλά και ορισμένοι brokers δεν το καταλαβαίνουν σε βάθος. Λίγες εταιρείες διαθέτουν τη συγκεκριμένη κάλυψη, ωστόσο, αποδεικνύεται καθοριστική και απαραίτητη κυρίως για τις βιομηχανικές επιχειρήσεις, δευτερευόντως για τις εμπορικές, γιατί τις βοηθά να αντέξουν το διάστημα της αποκατάστασης και να αποφύγουν την πτώχευση. Αρκεί μόνο να σας αναφέρω
ότι οι μεγαλύτερες αποζημιώσεις παγκοσμίως έχουν δοθεί για διακοπή εργασιών. Μια μικρή σχετικά υλική ζημία (π.χ. σε ένα κρίσιμο μηχάνημα) ενδέχεται να προκαλέσει πολλαπλάσια ζημία διακοπής εργασιών.
Όσον αφορά τώρα τη διαχείριση ζημίας, για τον σύμβουλο υπάρχει μια επιπλέον δυσκολία, ειδικά στην περίπτωση των βιομηχανιών, γιατί πρέπει να λάβει υπόψη του πολλές παραμέτρους, προκειμένου να προσδιορίσει και να τεκμηριώσει το ύψος της απαίτησης. Για παράδειγμα, έχει σημασία αν η ζημία συνέβη στην αρχή ή στο τέλος του ασφαλιστικού έτους και ποιων περιόδων τα οικονομικά στοιχεία πρέπει να λάβουμε υπόψη μας, για να καθοριστεί το ποσόν της ζημίας και να αποζημιωθεί σωστά ο πελάτης. Επίσης, ένεκα της ζημιάς τροποποιείται η λειτουργία ενός εργοστασίου, οπότε κι αυτό πρέπει να ληφθεί υπόψη, κατά την τεκμηρίωση της απαίτησης.
Κλείνοντας, κύριε Καράμπελα, θα θέλατε να αναφερθούμε σε κάποια παραδείγματα ζημιών που έχετε διαχειριστεί στη διάρκεια της 30χρονης ενασχόλησής σας με τη συμβουλευτική ζημιών;
Δ.Κ.: Όπως αντιλαμβάνεστε στη διάρκεια αυτών των χρόνων έχουμε συσσωρεύσει πολύ μεγάλη εμπειρία, καθώς έχουμε διαχειριστεί πολυάριθμες μεγάλες ζημίες, σε διυλιστήρια, μονάδες παραγωγής ηλεκτρισμού, βιομηχανίες τροφίμων κ.ά., συνολικού ύψους εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ. Δεν θα ήθελα, όμως, να αναφερθώ ονομαστικά.
Πέρα από το προφανές οικονομικό όφελος για τον ασφαλισμένο, ο σύμβουλος διαχείρισης ζημιών πώς θα λέγατε ότι επηρεάζει με τη δραστηριότητά του την αλυσίδα των εμπλεκόμενων στην ασφάλιση μερών;
Δ.Κ.: Η δουλειά του συμβούλου διαχείρισης ζημιών λειτουργεί θετικά για όλα τα εμπλεκόμενα μέρη. Ο πελάτης αποζημιώνεται γρήγορα και σωστά. Οι πραγματογνώμονες, επίσης, διευκολύνονται στη δουλειά τους. Αλλά και οι ασφαλιστικές εταιρείες έχουν όφελος, αφού δεν χρειάζεται να κρατούν αποθεματικά για εκκρεμείς ζημιές, αποφεύγουν τις δικαστικές διαμάχες, οι οποίες μπορεί να τους κοστίσουν σε τόκους υπερημερίας εάν βγει η απόφαση εις βάρος τους και, το κυριότερο, κερδίζουν σε θετική δημοσιότητα.
Ακολουθήστε την ασφαλιστική αγορά στο Google News