Οι τιμές της ενέργειας, των μεταφορών, των αγαθών και υπηρεσιών, των τροφίμων και της στέγασης έχουν εκτιναχθεί τους τελευταίους μήνες, σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Επιπλέον, η συμφόρηση στην εφοδιαστική αλυσίδα, παράλληλα με την αυξημένη ζήτηση προϊόντων, συνέβαλαν, πέρα από τις σοβαρές ελλείψεις και την ανακοπή της παραγωγής σημαντικών προϊόντων για μεγάλο χρονικό διάστημα, και στις αυξήσεις των τιμών. Η κατάσταση όπου οι αυξήσεις επηρεάζουν το κόστος ζωής, προκαλώντας διάβρωση στην πραγματική αγοραστική δύναμη του χρήματος, ονομάζεται πληθωρισμός.

| Tης Νατάσας Ζαχαροπούλου* |

Ακόμη και σε περιόδους που δεν συμβαίνουν ακραία γεγονότα, όπως στις μέρες μας (Ρωσο-Ουκρανική Κρίση, Κλιματική Αλλαγή, Πανδημία), αν και τα εισοδήματα τείνουν να προσαρμόζονται κάπως στον πληθωρισμό (αυξήσεις μισθών, μείωση/εξορθολογισμός δαπανών), με την πάροδο του χρόνου κι επειδή δεν κινείται το εισόδημα όλων των οικονομικών τάξεων παράλληλα με τον πληθωρισμό (συντάξεις), κάποια μείωση του πραγματικού εισοδήματος είναι αναπόφευκτη.

Μια επιπλέον συνέπεια του πληθωρισμού είναι η πιθανή αύξηση της φορολογίας, εφόσον οι ενδεχόμενες αυξήσεις εισοδήματος λόγω πληθωρισμού οδηγήσουν σε υψηλότερο φορολογικό κλιμάκιο.

Ο πληθωρισμός είναι, λοιπόν, ένας σημαντικός παράγοντας που πρέπει να λαμβάνεται υπόψη κατά την αποταμίευση και τις επενδύσεις, αφού, με την πάροδο του χρόνου, καθένας μας θα βρεθεί αντιμέτωπος ή με την αύξηση του κόστους ζωής ή με τη μείωση της αξίας του νομίσματος.

Όπως δείχνει η ιστορία, δεν μπορούμε να προβλέψουμε με αξιοπιστία τις πληθωριστικές διακυμάνσεις, τη διάρκεια και το μέλλον τους, καθώς και το πώς η ΕΚΤ ή η FED θα χρησιμοποιήσουν με τον καλλίτερο τρόπο τα εργαλεία που διαθέτουν για την προστασία μας.

Κάποιες επιλογές φαίνεται ότι μπορεί να μας δώσουν, σ’ έναν βαθμό, οικονομικές ανάσες, βασισμένες στον επαναπροσδιορισμό εσόδων-εξόδων. Πολλές φορές, όμως, απαιτούνται εκ βάθρων αλλαγές στον τρόπο που βλέπουμε τα πράγματα ή έχουμε συνηθίσει ν’ αντιδρούμε. Για παράδειγμα:

α) η αποφυγή αγοράς καινούργιου αυτοκινήτου^.
β) η μείωση της οδήγησης για εξοικονόμηση καυσίμων^.
γ) η αλλαγή διατροφικών συνηθειών (οι τιμές του βόειου κρέατος αυξάνονται περισσότερο από των πουλερικών καθώς και οι τιμές φρέσκων ψαριών και θαλασσινών σε σχέση με των αντίστοιχων κατεψυγμένων, οπότε στρεφόμαστε προς μεγαλύτερη κατανάλωση οσπρίων και προϊόντων φυτικής προέλευσης)^.
δ) ο προϋπολογισμός και προγραμματισμός δαπανών και η πειθαρχία στην τήρησή τους, δηλαδή η ισορροπία ανάμεσα στις επιθυμίες και τις ανάγκες –ουσιαστικά, η συνειδητοποίηση αν όσα φαίνονται ως ανάγκες είναι πράγματι ή αν οι επιθυμίες κάνουν πράγματα μη απαραίτητα να μοιάζουν ως ανάγκες^.
ε) η ανεύρεση τρόπων αύξησης εσόδων (μερική απασχόληση επιπλέον της εργασίας μας και εργασία μέσω διαδικτύου) και, όσο παράδοξο κι αν φαίνεται,
στ) έναρξη επενδύσεων.

Ποιες θα μπορούσαν να είναι κατάλληλες επενδύσεις, για να στραφεί κάποιος;

Καταθέσεις: οι καταθέσεις ταμιευτηρίου και/ή προθεσμιακές που προσφέρουν μηδενικά ή χαμηλά επιτόκια δεν ενδείκνυνται, καθώς, όσο ο πληθωρισμός αυξάνεται, η πραγματική αξία των αποταμιευμένων χρημάτων μειώνεται.
Ομόλογα: μπορεί και να υπάρχουν ομόλογα σχεδιασμένα με αποδόσεις που ξεπερνούν τον πληθωρισμό. Ωστόσο, αν ο πληθωρισμός εξελιχθεί σε χαμηλά επίπεδα, τότε η συγκεκριμένη επένδυση ίσως αποβεί ασύμφορη.
Χρυσός & ασήμι: τα συγκεκριμένα προϊόντα συνήθως καταφέρνουν να μειώσουν τις πληθωριστικές απώλειες των εισοδημάτων, όμως, οι διακυμάνσεις τους, ιδιαίτερα σ’ ένα περιβάλλον οικονομικής αστάθειας, ενέχουν κινδύνους απώλειας εισοδήματος.
Μετοχές: οι μακροπρόθεσμες επενδύσεις σε μετοχές, παρόλο που έχουν αυξημένο ρίσκο για τον επενδυτή, αποδεικνύονται ιστορικά επωφελείς.
Αμοιβαία Κεφάλαια (Mutual funds): ο συγκεκριμένος τρόπος επένδυσης παρέχει στους αποταμιευτές/επενδυτές τη δυνατότητα συμμετοχής τους στην αγορά έτοιμων χαρτοφυλακίων.

Σήμερα, υπάρχει πλήθος Αμοιβαίων Κεφαλαίων, τα οποία διανέμονται είτε από Τράπεζες είτε από Εταιρείες Α.Ε.Δ.Α.Κ. Επειδή, όμως, και αυτά ενέχουν μεγάλο ρίσκο, τα πλέον ενδεδειγμένα και ασφαλή είναι τα Unit Linked Insurance Plans (ULIPs). Τα συγκεκριμένα προϊόντα υποστηρίζονται μόνον από τις Ασφαλιστικές Εταιρείες, καθώς συνδυάζουν ταυτοχρόνως Επένδυση Κεφαλαίου και Ασφάλεια Ζωής, ενώ, συγχρόνως, χαρακτηρίζονται από ευελιξία (επιλογή καταβολής ασφαλίστρου / επιλογή επενδυτικού ρίσκου), ελέγχονται από ένα πολύ αυστηρό νομικό πλαίσιο, επιβαρύνονται με πολύ χαμηλά διαχειριστικά κόστη και μπορούν να δώσουν υψηλές αποδόσεις, όπως και δυνατότητες ρευστότητας, χωρίς, απαραιτήτως, τη διακοπή του ασφαλιστηρίου.

Στην απευκταία, μάλιστα, περίπτωση θανάτου του ασφαλιζομένου, ένα ασφαλιστήριο Unit Linked δίνει τη δυνατότητα στους δικαιούχους να εισπράξουν: α) το Ασφαλισμένο Κεφάλαιο Ζωής αλλά και την Αξία του Λογαριασμού Επένδυσης κατά την ημερομηνία θανάτου ή β) το μεγαλύτερο ποσό μεταξύ του Λογαριασμού Επένδυσης Συμβολαίου και του ασφαλισμένου κεφαλαίου Ζωής.

Να σημειώσουμε, με την ευκαιρία, τα εξής:

Όσο μεγαλύτερη είναι η διάρκεια ενός τέτοιου προγράμματος, τόσο μειώνονται οι πιθανές απώλειες. Κατ’ επέκταση, η μικρότερη συνιστώμενη διάρκεια είναι 10-12 έτη.
Η περιοδικότητα των καταβολών^. όσο συχνότερα καταβάλλονται τα ασφάλιστρα, τόσο μειώνονται οι πιθανότητες απωλειών, υπό την έννοια ότι, στη διάρκεια των ετών, οι διακυμάνσεις των αγορών δίνουν τη δυνατότητα αγοράς περισσότερων μεριδίων σε περιόδους ύφεσης και λιγότερων σε περιόδους αύξησης.
Ετήσια αναπροσαρμογή του ασφαλίστρου (3% ή 5%): με αυτόν τον τρόπο φαίνεται να “σβήνουν” ή να “μειώνονται” οι πληθωριστικές επιδράσεις^. έτσι διατηρείται κάπως σταθερή η αξία των χρημάτων που αποταμιεύονται κατ’ έτος.
Έκτακτες καταβολές: η συγκεκριμένη δυνατότητα εξασφαλίζει περαιτέρω έναν επενδυτή, αναλόγως με τη χρονική στιγμή που θα επιλέξει να την πραγματοποιήσει.

Βασική προϋπόθεση για τις επιτυχημένες επιλογές προϊόντων, με κύρια έγνοια την προστασία των ασφαλισμένων, αποτελεί η επιλογή του κατάλληλου επαγγελματία, ο οποίος χρειάζεται να διαθέτει πιστοποίηση για τη διανομή τους, αλλά και άριστη γνώση προϊόντων και προϋποθέσεων που αυτά διανέμονται από τις Ασφαλιστικές Εταιρείες.

Χρηματοοικονομικός Σχεδιασμός σε εποχές Πληθωρισμού

*Η κα Νατάσα Ζαχαροπούλου σπούδασε Δημοσιογραφία και είναι συγγραφέας. Επαγγελματικά δραστηριοποιείται ως Ασφαλιστικός Πράκτορας και διαθέτει πιστοποίηση SQF3 & SQF4 από τον Πανευρωπαϊκό Οργανισμό Eficert.

Είναι συνιδρύτρια και συνδιαχειρίστρια της Εταιρείας Ασφαλιστικός Κύκλος. Είναι μέλος της Ένωσης Financial Planners (HFPA).

Διαβάστε επίσης: Ο Ασφαλιστικός Διαμεσολαβητής και η πρόοδός του στο πλαίσιο του Financial Planning

Ακολουθήστε την Ασφαλιστική Αγορά στο Google News