Burnout στον χώρο εργασίας και τρόποι αντιμετώπισης

Το σύνδρομο της επαγγελματικής εξουθένωσης (burnout) είναι ένα σύνδρομο που σχετίζεται με την εργασία. Είναι μία κατάσταση συναισθηματικής, φυσικής, νοητικής εξουθένωσης, που μπορεί να προκληθεί από έκθεση σε παρατεταμένο και υπερβολικό άγχος, λόγω υψηλών απαιτήσεων εργασίας και έλλειψης υποστήριξης. Δεν παρουσιάζεται ξαφνικά και είναι αποτέλεσμα μίας μακράς, αργής διαδικασίας.

Γράφει η Χριστίνα Παναγιωτακοπούλου, Ψυχολόγος BSc – Συστημική Ψυχοθεραπεύτρια, Συντονίστρια Σεμιναρίων*

Tο σύνδρομο της επαγγελματικής εξουθένωσης (burnout) έχει επιπτώσεις τόσο στα άτομα όσο και στους οργανισμούς. Τα άτομα βιώνουν αλλοίωση της φυσικής τους κατάστασης, των συναισθηματικών και διαπροσωπικών σχέσεων, καθώς επίσης και συμπεριφορικών πτυχών της ζωής τους. Η ποιότητα των υπηρεσιών που προσφέρονται από τους οργανισμούς χειροτερεύει όταν αυξάνεται ο αριθμός των υπαλλήλων που υποφέρουν από burnout.

Στις παρούσες συνθήκες της πανδημίας, με τις αλλαγές που έχει επιφέρει στις συνθήκες εργασίας, την αυξημένη χρήση της τεχνολογίας χωρίς οριοθέτηση ανάμεσα σε προσωπική και επαγγελματική ζωή, τον περιορισμό των κοινωνικών επαφών και των αυξημένων οικογενειακών αναγκών, είναι πραγματικά πρόκληση η αποφυγή του burnout, ενώ η έγκαιρη διάγνωση είναι κλειδί για τη γρηγορότερη ανάκαμψη.

Παράγοντες που συσχετίζονται περισσότερο με το burnout των υπαλλήλων είναι οι εξής:

√ Μη διαχειρίσιμος φόρτος εργασίας.

√ Μη αποτελεσματική διοίκηση –ασαφής επικοινωνία για τους στόχους και τις προσδοκίες, ελλιπής υποστήριξη και έλλειψη αναγνώρισης της συνεισφοράς του εργαζομένου στην εταιρεία.

√ Έλλειψη ικανότητας του εργαζομένου στη διαχείριση του άγχους.
Σύμφωνα με έρευνες, τόσο οι οργανισμοί όσο και οι managers μπορούν με διάφορους τρόπους, όπως αυτοί που αναφέρονται κατωτέρω, να συμβάλουν στην αποτροπή του burnout των εργαζομένων. Το burnout είναι ένα πολύπλευρο ζήτημα που απαιτεί πολύπλευρη λύση.

√ Συχνή ανοιχτή επικοινωνία για τις ευθύνες, τις προσδοκίες και τις προτεραιότητες από την κάθε ομάδα εργασίας, θέτοντας ρεαλιστικούς και ανθρώπινους στόχους, με τέτοιο τρόπο ώστε ο εργαζόμενος να θεωρεί σημαντική τη συνεισφορά του σε αυτά, ενισχύοντας τη δημιουργικότητα και τις νέες ιδέες.

√ Δημιουργία πλαισίου υποστήριξης μεταξύ των υπαλλήλων, έτσι ώστε ο εργαζόμενος να γνωρίζει πού μπορεί να απευθυνθεί για ό,τι αντιμετωπίζει (ιδιαίτερα στις περιπτώσεις της τηλεργασίας).

√ Εστιάζοντας στις δυνάμεις του κάθε υπαλλήλου και στρέφοντάς τον σε καθήκοντα και συνεργασίες που θα ενισχύσουν τις δυνατότητές του και τα φυσικά του ταλέντα.

√ Δημιουργώντας εταιρική κουλτούρα που θεωρεί σημαντικό το wellbeing των εργαζομένων. Λογικές ώρες εργασίας, ευέλικτο περιβάλλον εργασίας, ενθάρρυνση διαλειμμάτων για χαλαρή συζήτηση (και διαδικτυακά) είναι τρόποι που συμβάλλουν προς αυτή την κατεύθυνση.

Όλα τα ανωτέρω είναι στοιχεία ενός καλού management, τα οποία αποτελούν πρόκληση στην εφαρμογή τους κατά τη διάρκεια της πανδημίας και της απασχόλησης από το σπίτι. Οι managers καλούνται να βρουν τρόπους να τα εφαρμόζουν και με τις σημερινές πρωτόγνωρες συνθήκες εργασίας.

Επίσης, ο καθένας έχει την ευθύνη να θέτει σε προτεραιότητα τη φροντίδα του εαυτού του και να ανακαλύπτει τρόπους ώστε να συμβάλλει στην αποφυγή του burnout. Είναι σημαντικό, για καλύτερο αποτέλεσμα, να μην προσπαθεί κανείς να αλλάξει ταυτόχρονα όλες τις συνήθειές του.

√ Έρευνες δείχνουν ότι, όταν οι εργαζόμενοι έχουν κίνητρα στην εργασία τους και είναι αποτελεσματικοί στη διαχείριση αρνητικών συναισθημάτων, μπορούν πιο εύκολα να αντιμετωπίσουν την επαγγελματική εξουθένωση.

√ Η δημιουργία κοινότητας αλληλοϋποστήριξης και εμπιστοσύνης μέσα στον εργασιακό χώρο και η ανάπτυξη φιλικών σχέσεων συμβάλλει στη διαχείριση στρεσογόνων καταστάσεων.

√ Η ανάπτυξη στρατηγικής ενίσχυσης των παραγόντων εκείνων που ενισχύουν το wellbeing. Οι παράγοντες αυτοί έχουν να κάνουν με την ποιότητα του ύπνου, την άσκηση, τη διαχείριση του άγχους, τις σχέσεις μας με τους άλλους, την οικονομική ευημερία, την ύπαρξη σκοπού.

√ Διαλείμματα κατά τη διάρκεια της εργάσιμης ημέρας, με τρόπο ώστε να αξιοποιούνται οι ώρες που η ενέργεια είναι υψηλή και αυξάνεται η παραγωγικότητα. Επίσης, είναι σημαντική η συνειδητή επιλογή στιγμών απραξίας.

√ Μείωση των ωρών χρήσης των ψηφιακών μέσων, τα οποία μεταφέρουν την εργασία καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας.

√ Οι θεραπευτικές συνεδρίες, το coaching, η σωματική άσκηση και ο διαλογισμός συμβάλλουν στην ευημερία και στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων του burnout.

Η κα Χριστίνα Παναγιωτακοπούλου παρέχει υπηρεσίες σε εταιρείες μέσω ατομικών συνεδριών, μικρών ομάδων εργασίας, εκπαιδευτικών σεμιναρίων και συμβουλευτικής (coaching).
Διατηρεί προσωπικό γραφείο για την παροχή συνεδριών ψυχοθεραπείας και συμβουλευτικής σε άτομα, οικογένειες, ζευγάρια και ομάδες.
Έχει υπάρξει ανώτατο στέλεχος Ασφαλιστικών Εταιρειών.
e-mail: [email protected]

Ακολουθήστε την Ασφαλιστική Αγορά στο Google News