Ασφαλιστική απάτη: Ισχυρά μέτρα πρόληψης και καταστολής από τα μέλη της ΕΑΕΕ

Επιμέλεια: ΣΟΥΛΑ ΚΟΡΜΑ

Ισχυρή είναι η βούληση των μελών της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος για την αντιμετώπιση της ασφαλιστικής απάτης και για την προστασία, συνακόλουθα, της αξιοπιστίας, της φήμης και της φερεγγυότητας του κλάδου, όπως διαπιστώσαμε στη διάρκεια σχετικής ενημερωτικής συνάντησης.

Μέσω του Πρωτοκόλλου Αυτορρύθμισης που υιοθέτησαν όλες οι εταιρείες μέλη της ΕΑΕΕ, λαμβάνονται συγκεκριμένα μέτρα πρόληψης, εντοπισμού και αντιμετώπισης, έτσι ώστε να διασφαλίζεται ότι τα χρήματα που εμπιστεύεται η κοινωνία στον ασφαλιστικό κλάδο χρησιμοποιούνται για τον σκοπό για τον οποίο προορίζονται. Αναμφίβολα, οι επίδοξοι δράστες πρέπει να λαμβάνουν με τον πιο ηχηρό τρόπο το αποτρεπτικό μήνυμα.

Παρακολουθώντας τη συνάντηση της Επιτροπής Πρόληψης και Αντιμετώπισης της Ασφαλιστικής Απάτης, που πραγματοποιήθηκε στις 17 Ιανουαρίου, στα γραφεία της ΕΑΕΕ, γίναμε κοινωνοί των δράσεων που έχουν αναληφθεί για την πρόληψη και την καταπολέμηση του φαινομένου και των πολιτικών που έχουν υιοθετηθεί, προκειμένου να ευαισθητοποιηθούν και να εκπαιδευτούν σχετικά με το θέμα όχι μόνον όλοι οι άνθρωποι της ασφαλιστικής αγοράς (διοίκηση, υπάλληλοι, συνεργάτες-ασφαλιστικοί διαμεσολαβητές), αλλά και η κοινωνία των ασφαλισμένων. Ας μην ξεχνάμε ότι η ασφαλιστική απάτη, είτε εκδηλώνεται οργανωμένα είτε ευκαιριακά, είτε αφορά διογκωμένες είτε ψεύτικες απαιτήσεις, δεν πλήττει μόνον τις ασφαλιστικές εταιρείες, όπως ίσως θεωρούν λανθασμένα κάποιοι^. πλήττει κάθε ασφαλισμένο, που έμμεσα πληρώνει κι αυτός το κόστος της –όταν αυξάνονται οι αποζημιώσεις, συμπαρασύρουν σε αύξηση και τα ασφάλιστρα.

Από €200 έως €250 εκατ. ετησίως το κόστος της ασφαλιστικής απάτης στην Ελλάδα

Η ασφαλιστική απάτη, που αποτελεί τη δεύτερη συχνότερη μορφή απάτης μετά τη φορολογική, είναι ένα από τα πιο σημαντικά και σύνθετα προβλήματα παγκοσμίως, όπως τόνισε στον χαιρετισμό του ο Πρόεδρος της Επιτροπής Πρόληψης και Αντιμετώπισης της Ασφαλιστικής Απάτης της ΕΑΕΕ, κ. Κάρολος Σαΐας, Δ/νων Σύμβουλος της Interasco. Σύμφωνα με την πιο πρόσφατη μελέτη της Insurance Europe που επικαλέστηκε, o οικονομικός αντίκτυπος της ασφαλιστικής απάτης στην Ευρώπη ήταν €13 δισ. το 2017. Εκτιμάται ότι ποσοστό 10% των συνολικών αποζημιώσεων που καταβάλλονται αφορά απατηλές περιπτώσεις, κι αυτό “μεταφράζεται” για την Ελλάδα σε ένα ποσό που κυμαίνεται από €200 έως €250 εκατ. ετησίως.

Η Επιτροπή Πρόληψης και Αντιμετώπισης της Ασφαλιστικής Απάτης της ΕΑΕΕ, που συστάθηκε το 2013 με Πρόεδρο, τότε, τον κ. Αναστάσιο Κασκαρέλη, έχει επιδείξει σημαντικό έργο, με στόχο τη διαμόρφωση και υιοθέτηση βέλτιστων πρακτικών για την αποτελεσματική αντιμετώπιση του φαινομένου. Ο κ. Σαΐας αναφέρθηκε επιγραμματικά στις δράσεις της Επιτροπής κατά την τελευταία τετραετία, που ασκεί καθήκοντα Προέδρου, καθώς και στο ολοκληρωμένο εξαετές πλάνο δράσης που εγκρίθηκε από το Δ.Σ. της ΕΑΕΕ το 2021. Μεταξύ άλλων, η Επιτροπή συνέλεξε στοιχεία και εμπειρογνωμοσύνη από άλλες ευρωπαϊκές χώρες, ασχολήθηκε με την οργάνωση και ανάπτυξη γενικών αρχών και κώδικα δεοντολογίας, συνέλεξε στατιστικά στοιχεία μέσω ερωτηματολογίων, επεδίωξε την ενίσχυση της συνεργασίας με τις αρμόδιες αρχές (Αστυνομία, Εισαγγελία, Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων κ.ά.) και εργάστηκε για τη δημιουργία του Πρωτοκόλλου Αυτορρύθμισης για την Πρόληψη & την Αντιμετώπιση της Ασφαλιστικής Απάτης, το οποίο εγκρίθηκε ομόφωνα από τη Γενική Συνέλευση Μελών ΕΑΕΕ, είναι δεσμευτικό για όλες τις ασφαλιστικές επιχειρήσεις μέλη της και ισχύει από τις 8 Μαρτίου 2022.

Υποχρέωση και ευθύνη των εταιρειών η αντιμετώπιση της ασφαλιστικής απάτης

Η Γενική Δ/ντρια της ΕΑΕΕ, κα Ελίνα Παπασπυροπούλου, που έλαβε τον λόγο στη συνέχεια, υπογράμμισε ότι οι ασφαλιστικές επιχειρήσεις, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, θεωρούν ότι έχουν υποχρέωση και κοινωνική ευθύνη να αναλάβουν όλα τα αναγκαία μέτρα για την ενεργό πρόληψη και καταπολέμηση της ασφαλιστικής απάτης, η οποία εξελίσσεται διαρκώς και αφορά σε όλους τους κλάδους ασφάλισης Ζημιών, Υγείας & Ζωής.

Η ραγδαία ανάπτυξη της τεχνολογίας δημιουργεί συνεχώς νέες μεθόδους και τάσεις, ενώ τα τελευταία χρόνια η απάτη μέσω του κυβερνοχώρου αποκτά σημαντικές διαστάσεις, καθώς όλο και περισσότερες ασφαλιστικές δραστηριότητες διεξάγονται μέσω διαδικτύου.

Στόχος των ασφαλιστών, όπως υπογράμμισε η κα Παπασπυροπούλου, είναι το επίπεδο ελέγχου της ασφαλιστικής απάτης να είναι πολύ υψηλό σε ολόκληρο τον κλάδο, με σκοπό: να περιορίζεται στο ελάχιστο η πιθανότητα απάτης και –όπου εντοπίζεται–, να αντιμετωπίζεται με τον πλέον αποτελεσματικό και ηχηρό τρόπο, ώστε τα χρήματα που εμπιστεύεται η κοινωνία στον ασφαλιστικό κλάδο να χρησιμοποιούνται για τον σκοπό για τον οποίο προορίζονται, κι έτσι να προστατεύεται η αξιοπιστία, η φήμη και φερεγγυότητα του κλάδου.

Το Πρωτόκολλο Αυτορρύθμισης Ασφαλιστικών Επιχειρήσεων Μελών ΕΑΕΕ

Το Πρωτόκολλο Αυτορρύθμισης για την Πρόληψη και την Αντιμετώπιση της Ασφαλιστικής Απάτης, με ισχύ από τις 8/3/22, είναι ένας θεμελιώδης οδηγός (ορίζει γενικές αρχές/κανόνες και πρότυπα συμπεριφοράς), που ισχύει ως δεσμευτικό εργαλείο αυτορρύθμισης, χωρίς όμως να παρεμβαίνει στην εσωτερική λειτουργία κάθε επιχείρησης.

Σύμφωνα με όσα ανέφερε παρουσιάζοντάς το η κα Ελίνα Παπασπυροπούλου, με την υιοθέτηση του Πρωτοκόλλου εκφράζεται η ισχυρή βούληση της ΕΑΕΕ για την αντιμετώπιση της ασφαλιστικής απάτης, ενισχύεται η συνειδητοποίηση του προβλήματος και η ευαισθητοποίηση των ασφαλιστικών επιχειρήσεων (Διοίκησης & εργαζομένων) και των συνεργατών τους, προτρέπονται με σαφήνεια τα Μέλη της ΕΑΕΕ να υιοθετούν κατάλληλα πρότυπα συμπεριφοράς. Επιτρέπει, τέλος, στην ΕΑΕΕ να υπερασπίζεται με μεγαλύτερη ευχέρεια τα συμφέροντα των μελών της προς δημοσίους & ιδιωτικούς φορείς και να συνάπτει σχετικές συμφωνίες.

Ως «ασφαλιστική απάτη» ορίζεται οποιαδήποτε σκόπιμη και παραπλανητική πράξη ή παράλειψη οποιουδήποτε φυσικού ή νομικού προσώπου, με σκοπό την απόκτηση από το ίδιο το πρόσωπο ή τη διευκόλυνση τρίτων στην απόκτηση παράνομου περιουσιακού οφέλους, στο πλαίσιο μίας έγκυρης  ή μη ασφαλιστικής σύμβασης. Ο όρος «ασφαλιστική απάτη» καλύπτει την κατά την ανάληψη του κινδύνου και κατά την αποζημίωση.

Οι έξι βασικές αρχές του Πρωτοκόλλου

Οι ασφαλιστικές επιχειρήσεις μέλη της ΕΑΕΕ με το Πρωτόκολλο δεσμεύονται να εφαρμόζουν τις ακόλουθες Αρχές για την καταπολέμηση της ασφαλιστικής απάτης:

1. Ενσωμάτωση Πολιτικής καταπολέμησης ασφαλιστικής απάτης στην οργάνωση των Ασφαλιστικών Επιχειρήσεων

Οι ασφαλιστικές επιχειρήσεις:

• Θεσπίζουν Πολιτική (την οποία τακτικά επικαιροποιούν) για την πρόληψη και καταπολέμηση της ασφαλιστικής απάτης σε όλους τους κλάδους ασφάλισης, αλλά και εντός του κάθε οργανισμού.
• Διαμορφώνουν τις κατάλληλες διαδικασίες που απαιτούνται για την αποτελεσματική εφαρμογή της Πολιτικής τους.
• Διαμορφώνουν εσωτερική διακριτή δομή που μπορεί να έχει τη μορφή ειδικού Τμήματος ή ορισμού Υπεύθυνου Στελέχους ή Στελεχών ή άλλη μορφή, με αρμοδιότητα τον συντονισμό των επιχειρησιακών δραστηριοτήτων της εταιρείας για την καταπολέμηση της ασφαλιστικής απάτης.
• Μεριμνούν για τη διαρκή επιμόρφωση των εργαζομένων – συνεργατών της εν λόγω δομής της επιχείρησης, με την παρακολούθηση προγραμμάτων κατάρτισης και εκπαίδευσης σε επίπεδο κλάδου.

2. Άριστη Συνεργασία εντός και εκτός του κλάδου, στο πλαίσιο και με τους όρους που επιτρέπει η ισχύουσα νομοθεσία

Οι ασφαλιστικές επιχειρήσεις:

• Συνεργάζονται, με βάση την κείμενη νομοθεσία και τους κανονισμούς, και εντός του πλαισίου αυτού ανταλλάσσουν βέλτιστες πρακτικές με την ΕΑΕΕ, τους συναδέλφους άλλων ασφαλιστικών επιχειρήσεων και άλλους σχετικούς φορείς και τρίτους.
• Ειδικά οι ασφαλιστικές επιχειρήσεις μέλη της ΕΑΕΕ που δραστηριοποιούνται στους κλάδους ασφάλισης Αυτοκινήτων, Βοήθειας και Νομικής Προστασίας, εφαρμόζουν συστηματικά και με ακρίβεια τους κανόνες της Σύμβασης Άδειας Χρήσης Αρχείου Διεύθυνσης Πληροφορικής (Υ.Σ.Α.Ε.) της ΕΑΕΕ, σχετικά με την ασφάλιση αυτοκινήτου και των Πολιτικών που διέπουν τη Σύμβαση αυτή.
• Διαμορφώνουν τις σχέσεις συνεργασίας και τις συμφωνίες τους με τρίτους στους οποίους αναθέτουν υπηρεσίες με τέτοιον τρόπο, ώστε και οι εν λόγω τρίτοι να εφαρμόζουν την Πολιτική για την καταπολέμηση της ασφαλιστικής απάτης που ισχύει για την ασφαλιστική εταιρεία, καθώς και τις αρχές και τους κανόνες του Πρωτοκόλλου.

3. Ισχυρή και αποτελεσματική προσήλωση στην ευαισθητοποίηση σε θέματα ασφαλιστικής απάτης & στην Πρόληψη

Οι ασφαλιστικές επιχειρήσεις:

• Διατηρούν τους εργαζόμενους και τους συνεργάτες τους διαρκώς ευαισθητοποιημένους σε ό,τι αφορά την ασφαλιστική απάτη.
• Διενεργούν πάντοτε έλεγχο για πιθανή έκθεση στον κίνδυνο της ασφαλιστικής απάτης σε κάθε νέο και αναπροσαρμοσμένο ασφαλιστικό προϊόν ή/και επιχειρηματική διαδικασία.
• Δραστηριοποιούνται ενεργά με σκοπό να εντοπίσουν και να εξουδετερώσουν τυχόν τρωτότητες στην οργάνωσή τους, στα κανάλια διανομής με τα οποία συνεργάζονται, οι οποίες –σκόπιμα ή μη– διευκολύνουν την ασφαλιστική απάτη.
• Πριν από τη σύναψη συμβάσεων συνεργασίας με τρίτους ή πριν προχωρήσουν σε ευρύτερες συνεργασίες με επαγγελματικούς εταίρους, διενεργούν πάντοτε έλεγχο ακεραιότητας του υποψήφιου συνεργαζόμενου τρίτου.
• Συνεισφέρουν ενεργά στις επικοινωνιακές πρωτοβουλίες του κλάδου, που έχουν στόχο να ενημερώσουν τους καταναλωτές και τους ενδιαφερόμενους φορείς ότι οι ασφαλιστές είναι σε εγρήγορση αναφορικά με την απάτη, την αποδοκιμάζουν και την καταπολεμούν με πυγμή.

4. Υιοθέτηση αποτελεσματικών τεχνικών για την αποτελεσματική ανίχνευση, διερεύνηση, αποδεικτική διαδικασία και ανάλυση δεδομένων

Οι ασφαλιστικές επιχειρήσεις:

• Μεριμνούν ώστε όλοι οι εργαζόμενοι και οι συνεργάτες, που ενδέχεται να έρθουν σε επαφή με ενδείξεις που πιθανώς μαρτυρούν ασφαλιστική απάτη, να γνωρίζουν τον τρόπο αναγνώρισης/ερμηνείας αυτών των ενδείξεων και τον τρόπο που πρέπει να ενεργήσουν.
• Μεριμνούν ώστε τα έντυπα και η επικοινωνία εν γένει (σε φυσική, ψηφιακή ή ηλεκτρονική μορφή) για αιτήσεις ασφάλισης ή αποζημιώσεων/ εξαγορών να δύνανται να χρησιμοποιηθούν ως έγγραφα με αποδεικτική ισχύ.
• Διενεργούν συστηματικό έλεγχο σε αιτήσεις ασφάλισης, αξιώσεις, δηλώσεις ή/και έγγραφα που προορίζονται ως θεμελίωση μεταβολής ή ως αίτημα αποζημίωσης για ενδείξεις, οι οποίες δικαιολογούν περαιτέρω έλεγχο ή διερεύνηση.
• Για την ανίχνευση, διερεύνηση, απόδειξη και ανάλυση περιπτώσεων ασφαλιστικής απάτης (ή σχετικών υποψιών και τάσεων) κάνουν συστηματική χρήση των διαθέσιμων εσωτερικών και εξωτερικών δομών και πηγών πληροφοριών.
• Ειδικά οι ασφαλιστικές επιχειρήσεις μέλη της ΕΑΕΕ δεσμεύονται να ενημερώνουν συστηματικά και με ακριβή στοιχεία και πληροφορίες το Αρχείο Διεύθυνσης Πληροφορικής (Υ.Σ.Α.Ε.) της ΕΑΕΕ σχετικά με την ασφάλιση αυτοκινήτου, το οποίο –χωρίς να αποτελεί αρχείο περιπτώσεων ασφαλιστικής απάτης– διευκολύνει τη διερεύνηση ύποπτων περιπτώσεων απάτης στην κλάδο αυτοκινήτων. Κατά τη διαδικασία αυτή, οι ασφαλιστικές επιχειρήσεις εφαρμόζουν τη Σύμβαση Άδειας Χρήσης του Αρχείου αυτού.

5. Αποτελεσματική διεκπεραίωση υποθέσεων

Οι ασφαλιστικές επιχειρήσεις:

• Σε περίπτωση διαπιστωμένης απάτης απαιτούν, στον βαθμό που είναι δυνατόν, την επιστροφή των αχρεωστήτως καταβληθέντων.
• Έπειτα από κάθε εντοπισμό απάτης, εξετάζουν εάν η έρευνα που προηγήθηκε αποκάλυψε κίνδυνο που εμπεριέχεται σε ασφαλιστικό προϊόν ή στις επιχειρηματικές διαδικασίες της επιχείρησης. Στην περίπτωση αυτή, αποτελεί υποχρέωση της αρμόδιας για την απάτη δομής της επιχείρησης να ενημερώσει τα λοιπά αρμόδια όργανα της ασφαλιστικής επιχείρησης για τις αναγκαίες βελτιώσεις στο σχετικό προϊόν ή στη διαδικασία.

6. Συστηματική παρακολούθηση και έλεγχος τήρησης των παραπάνω Αρχών

Οι ασφαλιστικές επιχειρήσεις:

Παρακολουθούν συστηματικά τις δραστηριότητες και τα αποτελέσματά τους, στο πλαίσιο της καταπολέμησης της ασφαλιστικής απάτης, και συζητούν τα παραπάνω θέματα σε επίπεδο ανώτατης διοίκησης σε ετήσια βάση ή συχνότερα, εφόσον οι περιστάσεις το επιβάλλουν.
Κάθε χρόνο επαναξιολογούν τα μέτρα που εφαρμόζουν για την καταπολέμηση της ασφαλιστικής απάτης με βάση τα αποτελέσματα αναλύσεων κινδύνων και διενεργούν τις απαραίτητες διορθώσεις. Υποβάλλεται ετησίως έκθεση προόδου και ελλείψεων σε επίπεδο ανώτατης διοίκησης.
Κάθε χρόνο υποβάλλουν έκθεση προς την ΕΑΕΕ, στην οποία αναφέρονται ιδίως οι δραστηριότητες και τα μέτρα που εφαρμόζουν για την καταπολέμηση της ασφαλιστικής απάτης, καθώς και τα αποτελέσματα της επιχείρησης στον τομέα αυτόν.

Πρωτοβουλίες και δράσεις που αναλαμβάνει η ΕΑΕΕ

Σύμφωνα όσα επισήμανε η κα Παπασπυροπούλου, η ΕΑΕΕ βάσει των διαθέσιμων πληροφοριών μπορεί, μεταξύ άλλων: να επισημαίνει στις ασφαλιστικές επιχειρήσεις μέλη της τις τρέχουσες τάσεις ασφαλιστικής απάτης^. να παρέχει παραδείγματα, προτάσεις ή/και κατευθυντήριες οδηγίες που συμβάλλουν στην αντιμετώπισή της^. να εκδίδει ενημερωτικές εκθέσεις σχετικά με τις δράσεις αντιμετώπισης των εταιρειών μελών της^. να υπερασπίζεται τα συμφέροντα των μελών της σε δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς, και για τον σκοπό αυτό να συνάπτει συμφωνίες εκ μέρους της ασφαλιστικής αγοράς (ή τμημάτων αυτής) με αρμόδιους φορείς (Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, Αστυνομία, Εισαγγελικές Αρχές, ρυθμιστικές Αρχές)^. να ενημερώνει τους πολίτες σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο ο ασφαλιστικός τομέας καταπολεμά την ασφαλιστική απάτη^. να διαχειρίζεται και να ερμηνεύει το Πρωτόκολλο, εκδίδοντας ερμηνευτικές εγκυκλίους και αναλύσεις όταν και όπου χρειάζεται.

Υποβολή Ετήσιας Έκθεσης προς την ΕΑΕΕ

Όπως προαναφέραμε, το Πρωτόκολλο Αυτορρύθμισης ορίζει την υποχρέωση των ασφαλιστικών επιχειρήσεων να υποβάλλουν κάθε χρόνο στην ΕΑΕΕ έκθεση που αφορά συνολικά στα πεπραγμένα του προηγούμενου έτους, καθώς και τα σχετικά αποτελέσματα. Η Έκθεση υποβάλλεται εντός του 1ου τριμήνου από το στέλεχος που έχει ορίσει η ασφαλιστική ως Υπεύθυνο Επικοινωνίας με την ΕΑΕΕ για θέματα ασφαλιστικής απάτης.

Η κα Κατερίνα Καλογήρου (φωτ.), Μέλος της Επιτροπής Πρόληψης & Αντιμετώπισης της Ασφαλιστικής Απάτης της ΕΑΕΕ, Δ/ντρια Διαχείρισης Λειτουργικών Κινδύνων της Eurolife FFH, παρουσιάζοντας την Έκθεση, σημείωσε, μεταξύ άλλων, ότι: ενισχύει τη διαρκή ευαισθητοποίηση εντός της ασφαλιστικής επιχείρησης για θέματα που αφορούν στην ασφαλιστική απάτη και την πρόληψή της· προάγει τη συλλογή και ανάλυση δεδομένων για τα σχετικά θέματα και ενδυναμώνει τον βαθμό συνεργασίας μεταξύ των μελών και της ΕΑΕΕ, μέσω της ανταλλαγής πληροφοριών και βέλτιστων πρακτικών για θέματα που αφορούν στην ασφαλιστική απάτη.

Η Έκθεση κάθε ασφαλιστικής εταιρείας θα πρέπει να περιλαμβάνει αναλυτικές αναφορές για τα εξής:

1. Πλαίσιο & Οργανωτική Δομή που εφαρμόζει για την καταπολέμηση της ασφαλιστικής απάτης.
2. Μέτρα πρόληψης, εντοπισμού & αντιμετώπισης που υιοθετεί.
3. Μορφές ασφαλιστικής απάτης (μοτίβα, τάσεις) που εντοπίζονται.
4. Προτάσεις προς την Επιτροπή της ΕΑΕΕ για δράσεις πρόληψης & αντιμετώπισης σε κλαδικό επίπεδο.

Ας δούμε λεπτομερώς τι μπορεί να περιλαμβάνει η αναφορά για τα μέτρα πρόληψης, εντοπισμού & αντιμετώπισης της ασφαλιστικής απάτης, όπως τα παρουσίασε η κα Καλογήρου:

• Χρήση anti-fraud software/data analytics, για τον εντοπισμό ύποπτων περιπτώσεων ή/και νέων μοτίβων ασφαλιστικής απάτης. Αναφορά στους κλάδους, τις διαδικασίες και τις Μονάδες που τα χρησιμοποιούν, τα σημαντικότερα οφέλη από τη χρήση τους κ.λπ.
• Εκπαίδευση/διαρκής επιμόρφωση του ειδικού προσωπικού: Αναφορά σε τυχόν εξειδικευμένα σεμινάρια που παρακολουθούν στελέχη επιφορτισμένα με αρμοδιότητες που σχετίζονται με την καταπολέμηση της ασφαλιστικής απάτης, τη συχνότητα παρακολούθησής τους, τους φορείς που τα διενεργούν κ.λπ.
• Ευαισθητοποίηση – εκπαίδευση των εργαζομένων & των διαμεσολαβητών, μέσω των οποίων ενημερώνονται για τις Πολιτικές Καταπολέμησης Απάτης που εφαρμόζει η εταιρεία, τις τρέχουσες τυπολογίες απάτης κ.λπ. Αναφορά στη διενέργεια σεμιναρίων, τη συχνότητα διεξαγωγής τους, τους φορείς ή τη Μονάδα που τα διενεργούν, τυχόν άλλους τρόπους ευαισθητοποίησης που υιοθετεί η εταιρεία κ.λπ.
• Έλεγχος ακεραιότητας στα στελέχη & τους υπαλλήλους της εταιρείας: σημειώνεται εάν πραγματοποιείται τέτοιος έλεγχος πριν την έναρξη της κάθε συνεργασίας, εάν προβλέπεται επανέλεγχος κατά τη διάρκειά της κ.λπ.
• Έλεγχος ακεραιότητας στους συνεργαζόμενους τρίτους: σημειώνεται εάν πραγματοποιείται έλεγχος ακεραιότητας πριν ή/και κατά τη διάρκεια συνεργασιών με τρίτους, εάν αφορά όλες τις περιπτώσεις συνεργασιών ή μόνο συγκεκριμένες (π.χ. critical outsourcing), ποια Μονάδα έχει την ευθύνη διενέργειάς τους κ.λπ.
• Πλαίσιο Whistleblowing (Ευρωπαϊκή Οδηγία 2019/1937, ν. 4990/22): αναφέρεται εάν η εταιρεία διαθέτει γραμμή για επώνυμες ή ανώνυμες καταγγελίες περιστατικών ανέντιμης συμπεριφοράς, πλαίσιο διαχείρισης και διερεύνησης αυτών, Πολιτική Αναφοράς Ανέντιμης Συμπεριφοράς.
• Αξιολόγηση της έκθεσης στον κίνδυνο της ασφαλιστικής απάτης κατά τον σχεδιασμό νέων προϊόντων & διαδικασιών της ασφαλιστικής επιχείρησης: σημειώνεται εάν διενεργείται τέτοια αξιολόγηση, ποια Μονάδα τη διενεργεί, εάν δημιουργούνται αναφορές με τα αποτελέσματα της αξιολόγησης, σε ποιο Όργανο παρουσιάζονται κ.λπ.
• Remediation actions για την ενίσχυση του περιβάλλοντος ελέγχου, με σκοπό τον περιορισμό της έκθεσης στον κίνδυνο της ασφαλιστικής απάτης: σημειώνεται ποιες Μονάδες τα διαμορφώνουν, ποιες παρακολουθούν την πορεία ολοκλήρωσής τους κ.λπ.
• Τήρηση από την ασφαλιστική επιχείρηση βάσης δεδομένων με εσωτερικά και εξωτερικά γεγονότα ασφαλιστικής απάτης: σημειώνεται εάν τηρούνται τέτοιες βάσεις δεδομένων, ποιες Μονάδες τις παρακολουθούν κ.λπ.
• Άλλο μέτρο για την πρόληψη και αντιμετώπιση της απάτης.

Ενδεικτικές περιπτώσεις απατηλών ζημιών

Ο κ. Ανδρέας Σούλης (φωτ.), Μέλος της Επιτροπής Πρόληψης & Αντιμετώπισης της Ασφαλιστικής Απάτης της ΕΑΕΕ, Δ/ντής Αποζημιώσεων της ERGO, αναφέρθηκε σε τρεις χαρακτηριστικές περιπτώσεις απατηλών ζημιών/ατυχημάτων και στον τρόπο με τον οποίο τις οργανώνουν και συμπεριφέρονται οι δράστες:

Ασφάλιση με Ίδιες Ζημίες ήδη Τρακαρισμένου Οχήματος

Υφίσταται ένα ακριβό όχημα, το οποίο όμως είναι ήδη τρακαρισμένο. Κατά τη διενέργεια του προασφαλιστικού ελέγχου παρουσιάζεται προς επιθεώρηση άλλο παρόμοιο όχημα. Ο προασφαλιστικός έλεγχος παρουσιάζει σοβαρές ελλείψεις ως προς την ύπαρξη φωτογραφιών που απεικονίζουν τον αριθμό πλαισίου του οχήματος και σημαντικών μερών του (ταμπλό, χιλιομετρητής, ελαστικά, ανεμοθώρακες κ.λπ.).

Η Δήλωση Ατυχήματος συνήθως γίνεται αρκετούς μήνες μετά τη σύναψη της ασφάλισης και αναφέρεται ως αιτία αυτού η εκτροπή, λόγω παρεμπόδισης από άλλο όχημα ή ζώο που βγήκε ξαφνικά στο οδόστρωμα, σε απόμερη περιοχή και νυχτερινές ώρες, με κλήση Φροντίδας Ατυχήματος ή/και τροχαίας.

Ο “παθών” κατά κύριο λόγο εμφανίζει επιθετική συμπεριφορά, η οποία μπορεί να περιλαμβάνει πίεση προς την εταιρεία για άμεση ολοκλήρωση της διαδικασίας και καταγγελία στις Αρχές.

Έλεγχος της ζημιάς
Όπως σημείωσε ο κ. Σούλης, στα ατυχήματα που παρουσιάζουν στοιχεία απατηλότητας πρέπει να γίνεται επιμελής έρευνα, η οποία, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνει: ενδελεχή αξιολόγηση των πραγματικών περιστατικών του ατυχήματος^. έλεγχο του μεγέθους και του είδους των προκληθεισών ζημιών (ασυνήθιστα μεγάλες φθορές, φθορές σε σημεία που δεν δικαιολογούνται από την εκτροπή, ίχνη οξείδωσης, τα οποία μαρτυρούν παλαιότητα των ζημιών)^. επισταμένο έλεγχο του τόπου του ατυχήματος, με αξιολόγηση των ιχνών εκτροπής (αντιστοιχούν στις περιγραφόμενες συνθήκες;) και των εξαρτημάτων που απουσιάζουν από το όχημα (έχουν βρεθεί στον τόπο του ατυχήματος τα εξαρτήματα του οχήματος ή κάποια απουσιάζουν αδικαιολόγητα;)^. επισκόπηση του προασφαλιστικού ελέγχου και, κυρίως, των φωτογραφιών που απεικονίζουν το προς ασφάλιση όχημα, με σκοπό την ταυτοποίησή του με το ζημιωθέν.

Ασφάλιση Επιχείρησης με Οικονομικά Προβλήματα

Από τον κλάδο Περιουσίας άντλησε το δεύτερο παράδειγμα ο κ. Σούλης, αναφερόμενος σε κάποια κοινά χαρακτηριστικά ή, αλλιώς, “μοτίβα” επιχειρούμενης απάτης, που θα πρέπει να “σημάνουν συναγερμό” στην ασφαλιστική επιχείρηση για επισταμένη διερεύνηση:

1. Επιχείρηση με κακά οικονομικά αποτελέσματα, όπως: κακή οικονομική πορεία παρά τις αξιόλογες επενδύσεις κατά το παρελθόν διάστημα, μεγάλες βραχυπρόθεσμες ή/και μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις, χαμηλή απόδοση των επενδεδυμένων κεφαλαίων, πτωτική πορεία του κύκλου εργασιών, υποβολή απαίτησης βασισμένης σε αυθαίρετες και ανεδαφικές προβλέψεις σχετικά με τη μελλοντική εξέλιξη των οικονομικών μεγεθών, δυσμενείς μακροοοικονομικές εξελίξεις του κλάδου δραστηριοποίησης της επιχείρησης.
2. Αίτημα της ασφαλισμένης επιχείρησης για αύξηση των ασφαλισμένων κεφαλαίων (συνήθως αφορούν τα εμπορεύματα και τις πρώτες ύλες) ή για προσθήκη νέων κινδύνων στο ασφαλιστήριο συμβόλαιο.
3. Πυρκαγιά οφειλόμενη συνήθως σε εμπρησμό από άγνωστους δράστες, για αδιευκρίνιστους λόγους.
4. Ταχεία μετάδοση της πυρκαγιάς, ώστε να μην μπορεί να κατασταλεί εγκαίρως από την Π.Υ., με συνέπεια την ολοσχερή καταστροφή των εγκαταστάσεων.
5. Ύποπτα ευρήματα στον χώρο της ζημίας, όπως π.χ. ίχνη διαβροχής του περιεχομένου με εύφλεκτα υλικά (π.χ. πετρέλαιο), εμπρηστικό υλικό (π.χ. γκαζάκια, φιάλες υγραερίου), ύπαρξη ανοιχτών θυρών που καταργούν τα πυροδιαμερίσματα, μη λειτουργία του συστήματος πυρανίχνευσης ή καταγραφής, έλλειψη ιχνών παραβίασης ή “περίεργα” ευρήματα στα σημεία εισόδου της επιχείρησης, κ.ά.
6. Άρνηση ή προσχηματικές δυσκολίες στην υποβολή αναλυτικής απαίτησης ή υποβολή απαίτησης με βάση τα λογιστικά στοιχεία της επιχείρησης, τα οποία δεν επιβεβαιώνονται από τα ευρήματα στον χώρο της ζημίας.
7. Επιθετική Συμπεριφορά “παθόντος”, η οποία μπορεί να περιλαμβάνει: πίεση προς την εταιρεία για άμεση ολοκλήρωση της διαδικασίας, άσκηση αγωγής πολλών εκατομμυρίων, καταγγελία στις Αρχές.

Επεμβάσεις Αισθητικής Φύσης

Στην τελευταία περίπτωση που ανέφερε ως παράδειγμα ο κ. Σούλης, τα δεδομένα έχουν ως εξής: υφίσταται ατομικό ή ομαδικό ασφαλιστήριο ζωής και υγείας και γίνεται επίκληση ασθένειας καλυπτόμενης από το ασφαλιστήριο συμβόλαιο, που υποστηρίζεται από ιατρική γνωμάτευση. Ωστόσο, πραγματοποιείται άλλη, μη καλυπτόμενη θεραπεία ή επέμβαση (botox, lifting, λιποαναρρόφηση, κοιλιοπλαστική κ.λπ.).

Ο “παθών” εκδηλώνει επιθετική συμπεριφορά, η οποία μπορεί να περιλαμβάνει πίεση προς την εταιρεία για άμεση ολοκλήρωση της διαδικασίας και καταγγελία στις Αρχές.

Kαταληκτικά και βάσει των όσων προαναφέρθηκαν, μπορούμε με βεβαιότητα να πούμε ότι η Ένωση Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος, πολύ οργανωμένα και πολύ συστηματικά, στηρίζει και υποστηρίζει τις ασφαλιστικές επιχειρήσεις μέλη της στην προσπάθεια καταπολέμησης της ασφαλιστικής απάτης. Μέχρι και πρόσφατα οι ασφαλιστικές εταιρείες δρούσαν και την προλάμβαναν, στο μέτρο που είναι εφικτό, μέσα από διαδικασίες που βασίστηκαν στη μακροχρόνια εμπειρία της καθεμιάς μεμονωμένα και λιγότερο στη συστηματική προσπάθεια του ασφαλιστικού κλάδου, συνολικά. Ωστόσο, είναι ξεκάθαρο, τόσο από την ευρωπαϊκή εμπειρία όσο και από την ελληνική πραγματικότητα, ότι η ασφαλιστική απάτη –που κοστίζει πολύ στους συνεπείς και έντιμους ασφαλισμένους– αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά μόνο με συντονισμό των προσπαθειών του κλάδου, γι’ αυτό δεν μπορεί παρά να αποτελεί μία από τις βασικές προτεραιότητες της ΕΑΕΕ.

---

Ακολουθήστε την ασφαλιστική αγορά στο Google News