Aσφάλιση διακοπής εργασιών: Τι αποφάσισε το Ανώτατο Δικαστήριο του Ηνωμένου Βασιλείου

Το Ανώτατο Δικαστήριο έκρινε υπέρ των επιχειρημάτων που προέβαλαν οι αντισυμβαλλόμενοι μέσω της Financial Conduct Authority (FCA) σχετικά με τα περισσότερα βασικά ζητήματα, στην υπόθεση-πιλότο για την ασφάλιση διακοπής εργασιών.

Ικανοποιημένη η FCA

Ο κ. Christopher Woolard, Δ/νων Σύμβουλος της FCA, σχολίασε: «Φέραμε αυτή την υπόθεση-πιλότο για να διευθετήσουμε την έλλειψη σαφήνειας και βεβαιότητας που υπήρχε σε πολλούς αντισυμβαλλόμενους που προχώρησαν σε απαιτήσεις αποζημίωσης για διακοπή εργασιών, αλλά και στην ευρύτερη αγορά. Είμαστε ικανοποιημένοι που το Δικαστήριο υποστήριξε ουσιαστικά τα επιχειρήματα που παρουσιάσαμε για την πλειονότητα των βασικών θεμάτων. Η σημερινή κρίση είναι ένα σημαντικό βήμα για την εξάλειψη της αβεβαιότητας που αντιμετωπίζουν οι αντισυμβαλλόμενοι. Είμαστε ευγνώμονες στο Δικαστήριο, που εξέδωσε την απόφαση γρήγορα, και η ταχύτητα με την οποία προχώρησαν οι διαδικασίες είναι ένα καλό σημάδι για όλα τα εμπλεκόμενα μέρη.

»Ο κορωνοϊός προκαλεί σημαντικές απώλειες και προβλήματα στις επιχειρήσεις και πολλοί αντιμετωπίζουν τεράστια οικονομική πίεση για να παραμείνουν εν λειτουργία. Στόχος μας, σε όλη αυτή τη δικαστική δράση, ήταν να υπάρξει σαφήνεια για όσο το δυνατόν ευρύτερο φάσμα διαδίκων, όσο το δυνατόν γρηγορότερα, και η σημερινή απόφαση απομακρύνει μεγάλο αριθμό εμποδίων από τον δρόμο για επιτυχείς απαιτήσεις, ενώ διευκρινίζει αυτές που ενδέχεται να μην αποζημιωθούν.

»Οι ασφαλιστές θα πρέπει να μελετήσουν τη σαφήνεια που παρέχεται στην απόφαση και, ανεξάρτητα από τυχόν πιθανές προσφυγές, να εξετάσουν τα μέτρα που μπορούν να λάβουν τώρα, για να προχωρήσουν τις απαιτήσεις που βάσει της απόφασης πρέπει να αποζημιωθούν. Θα πρέπει, επίσης, να επικοινωνούν άμεσα και γρήγορα με τους ασφαλισμένους που έχουν υποβάλει απαιτήσεις αποζημίωσης που επηρεάζονται από την απόφαση, για να τους εξηγήσουν τα επόμενα βήματα.

»Εάν κάποιοι διάδικοι κάνουν έφεση στην απόφαση, θα περιμέναμε να γίνει όσο το δυνατόν γρηγορότερα, όπως συμφωνήσαμε με τους ασφαλιστές κατά την έναρξη αυτής της διαδικασίας. Όπως έχουμε αναγνωρίσει από την αρχή αυτής της υπόθεσης, σε αυτό βασίζονται χιλιάδες μικρές επιχειρήσεις και δυνητικά εκατοντάδες χιλιάδες θέσεις εργασίας».

Η πρώτη αντίδραση των ασφαλιστών

Ο κ. Huw Evans, Γενικός Διευθυντής της Ένωσης Βρετανών Ασφαλιστών (ABI), σχολίασε την απόφαση ως εξής:
«Οι ασφαλιστές υποστήριξαν αυτήν την ταχεία δικαστική διαδικασία με τη βοήθεια της FCA, για να προωθηθεί η διαφάνεια υπέρ των πελατών, και χαιρετίζουμε την ταχύτητα με την οποία το δικαστήριο εξέδωσε απόφαση. Η απόφαση ισορροπεί ομοιόμορφα μεταξύ ασφαλιστών και αντισυμβαλλομένων στα κύρια θέματα. Το εθνικό lockdown ήταν μια άνευ προηγουμένου κατάσταση, που έθεσε εύλογα ερωτήματα ερμηνείας σε ορισμένα συμβόλαια ασφάλισης επιχειρήσεων.

»Οι ασφαλιστές πάντα λυπούνται όταν προκύπτει διαφωνία με τους πελάτες τους και θα συνεχίσουν να επεξεργάζονται τα αποτελέσματα των πρόσφατων γεγονότων. Αναγνωρίζουμε ότι εξακολουθεί να είναι μια δύσκολη στιγμή για πολλές επιχειρήσεις, μικρές και μεγάλες, και για την κοινωνία στο σύνολό της. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι ασφαλιστές έχουν αναλάβει μια σειρά δεσμεύσεων για να βοηθήσουν τόσο τις επιχειρήσεις όσο και τους μεμονωμένους πελάτες στην κρίση και γιατί ο κλάδος αναμένει να πληρώσει πάνω από 1,7 δισεκατομμύρια λίρες σε απαιτήσεις από τον Covid-19.

»Είναι μια περίπλοκη απόφαση που εκτείνεται σε 162 σελίδες και 19 διατυπώσεις ασφαλιστηρίων συμβολαίων και θα χρειαστεί λίγος χρόνος για όσους εμπλέκονται στη δικαστική υπόθεση να καταλάβουν τι σημαίνει και να εξετάσουν τυχόν ένσταση. Οι μεμονωμένοι ασφαλιστές θα αναλύσουν την απόφαση, θα επικοινωνήσουν με τη ρυθμιστική αρχή, λαμβάνοντας υπόψη τη διαδικασία προσφυγής, και θα ενημερώσουν τους πελάτες τους κατά την προσεχή περίοδο».

Ιστορικό

Πολλοί ασφαλισμένοι των οποίων οι επιχειρήσεις επηρεάστηκαν από την πανδημία Covid-19 υπέστησαν σημαντικές απώλειες, με αποτέλεσμα να υποβληθεί μεγάλος αριθμός απαιτήσεων αποζημίωσης στο πλαίσιο των ασφαλιστηρίων διακοπής εργασιών (BI).

Τα περισσότερα ασφαλιστήρια των ΜμΕ επικεντρώνονται σε ζημιές σε ακίνητα και έχουν μόνο τη βασική κάλυψη για BI ως συνέπεια της ζημιάς σε περιουσιακά στοιχεία. Ωστόσο, ορισμένα ασφαλιστήρια καλύπτουν επίσης BI από άλλες αιτίες, ιδίως μολυσματικές ή υποχρεωτικά κοινοποιήσιμες ασθένειες («ρήτρες ασθένειας») και άρνηση πρόσβασης και κλείσιμο ή περιορισμούς από δημόσια αρχή χωρίς την ύπαρξη ζημιάς («ρήτρες άρνησης πρόσβασης»). Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι ασφαλιστές έχουν αποδεχθεί την κάλυψη βάσει αυτών των συμβολαίων. Σε άλλες περιπτώσεις, οι ασφαλιστές αμφισβήτησαν την κάλυψη, ενώ οι αντισυμβαλλόμενοι θεώρησαν ότι υπήρχε, οδηγώντας σε ευρεία ανησυχία για την απουσία σαφήνειας και βεβαιότητας.

Ο στόχος της FCA, φέρνοντας αυτή την υπόθεση-πιλότο στο Δικαστήριο, ήταν να αποσαφηνίσει επειγόντως βασικά ζητήματα αβεβαιότητας στα ασφαλιστήρια συμβόλαια για όσο το δυνατόν περισσότερους ασφαλισμένους και ασφαλιστές. Η FCA το έκανε επιλέγοντας ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα διατυπώσεων συμβολαίων που εκδόθηκαν από οκτώ ασφαλιστές. Ο ρόλος της ήταν να προβάλλει τα επιχειρήματα των αντισυμβαλλομένων. 370.000 αντισυμβαλλόμενοι εντοπίστηκαν ως ασφαλισμένοι που ενδέχεται να επηρεαστούν από το αποτέλεσμα αυτής της δοκιμαστικής υπόθεσης.

Τι ορίζει η απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου

Η απόφαση είναι περίπλοκη, εκτείνεται σε περισσότερες από 150 σελίδες και ασχολείται με πολλά θέματα. Παρακάτω ακολουθεί μια περίληψη των βασικών σημείων.

Η νομική ομάδα της FCA Herbert Smith Freehills δημοσίευσε μια περίληψη στον ιστότοπό της, στην οποία μπορείτε να ανατρέξετε για περισσότερες λεπτομέρειες.
Προκειμένου να προσδιοριστεί η ευθύνη βάσει του αντιπροσωπευτικού δείγματος συμβολαίων, η FCA υποστήριξε εκ μέρους των αντισυμβαλλόμενων ότι οι ρήτρες «ασθένειας» και/ή «άρνησης πρόσβασης» στο αντιπροσωπευτικό δείγμα συμβολαίων καλύπτουν τις συνθήκες της πανδημίας Covid-19 και ότι η ενεργοποίηση κάλυψης προκάλεσε απώλειες αντισυμβαλλομένων.

Η απόφαση αναφέρει ότι οι περισσότερες, αλλά όχι όλες, οι «ρήτρες ασθένειας» στο δείγμα παρέχουν κάλυψη. Αναφέρει, επίσης, ότι ορισμένες «ρήτρες άρνησης πρόσβασης» στο δείγμα παρέχουν κάλυψη, αλλά αυτό εξαρτάται από τη λεπτομερή διατύπωση της ρήτρας και τον τρόπο με τον οποίο η επιχείρηση επηρεάστηκε από την ανταπόκριση της κυβέρνησης στην πανδημία, συμπεριλαμβανομένου για παράδειγμα εάν η επιχείρηση υπόκειται σε υποχρεωτική εντολή κλεισίματος και εάν διατάχθηκε να κλείσει εντελώς.

Η υπόθεση-πιλότος διευκρινίζει, επίσης, ότι η πανδημία Covid-19 καθώς και η ανταπόκριση της κυβέρνησης και του κοινού ήταν μία και μοναδική αιτία της καλυμμένης απώλειας, κάτι που αποτελεί βασική προϋπόθεση για πληρωμές απαιτήσεων, ακόμη και αν το συμβόλαιο παρέχει την κάλυψη.

Τι συνεπάγεται η απόφαση για τους ασφαλισμένους

Αν και η απόφαση σηματοδοτεί ευχάριστες εξελίξεις για πολλούς αντισυμβαλλομένους, η απόφαση δεν ανέφερε ότι οι οκτώ εναγόμενοι ασφαλιστές ευθύνονται και για τους 21 διαφορετικούς τύπους συμβολαίων στο αντιπροσωπευτικό δείγμα που εξέτασε το Δικαστήριο. Κάθε ασφαλιστήριο πρέπει να εξεταστεί στο πλαίσιο της λεπτομερούς απόφασης, για να εξακριβωθεί τι ακριβώς σημαίνει για αυτό. Οι αντισυμβαλλόμενοι με τις επηρεαζόμενες απαιτήσεις μπορούν να περιμένουν να ενημερωθούν από την ασφαλιστική τους μέσα στις επόμενες 7 ημέρες (σ.σ. η απόφαση εκδόθηκε στις 15 Σεπτεμβρίου).

Η υπόθεση-πιλότος, πάντως, έχει εξαλείψει την ανάγκη για τους ασφαλισμένους να επιλύουν ορισμένα από τα βασικά ζητήματα μεμονωμένα με τους ασφαλιστές τους. Τους επέτρεψε να επωφεληθούν από την εξειδικευμένη νομική ομάδα που συγκροτήθηκε από την FCA, παρέχοντας μια συγκριτικά γρήγορη και οικονομικά αποδοτική λύση στη νομική αβεβαιότητα που εντοπίστηκε στην ασφάλιση διακοπής εργασιών.
Η υπόθεση-πιλότος δεν προοριζόταν να καλύψει όλες τις πιθανές διαφορές, αλλά να επιλύσει ορισμένες βασικές συμβατικές αβεβαιότητες και ζητήματα «αιτιώδους συνάφειας», για να παρέχει σαφήνεια στους ασφαλισμένους και τους ασφαλιστές.

Η απόφαση δεν καθορίζει τα πληρωτέα ποσά μεμονωμένων ασφαλιστηρίων, αλλά θα παρέχει μεγάλο μέρος της βάσης για τον ορισμό αυτών. Είναι πιθανό να αναιρεθεί η απόφαση. Οποιαδήποτε ένσταση δεν αποκλείει τους ασφαλισμένους που επιδιώκουν να διευθετήσουν τις απαιτήσεις τους με τον ασφαλιστή τους, πριν γίνει γνωστό το αποτέλεσμα οποιασδήποτε προσφυγής.

Τα επόμενα βήματα

Η FCA και οι εναγόμενοι ασφαλιστές εξετάζουν την απόφαση και τι θα μπορούσε να σημαίνει για οποιαδήποτε ένσταση. Τυχόν αιτήσεις προσφυγής θα εξεταστούν σε επακόλουθη ακρόαση ενώπιον του Ανώτατου Δικαστηρίου. Η FCA και οι εναγόμενοι ασφαλιστές συμφώνησαν ότι θα επιδιώξουν την ταχεία ακρόαση της ένστασης, δεδομένης της σημασίας του θέματος για τόσους πολλούς ασφαλισμένους. Αυτό περιλαμβάνει διερεύνηση της πιθανότητας η οποιαδήποτε προσφυγή να είναι ένσταση «άλματος» στο Ανώτατο Δικαστήριο (αντί να χρειάζεται να ακουστεί πρώτα στο Εφετείο).
Η FCA θα συνεχίσει να ενημερώνει τους αντισυμβαλλόμενους για τα θέματα καθώς προχωρούν, μέσω της ειδικής ιστοσελίδας της.