Ενωμένη στην απαισιοδοξία της φαίνεται πως είναι η Ευρώπη, σύμφωνα με την έρευνα Allianz Pulse 2022 της Allianz Research, που δημοσιεύτηκε πρόσφατα, και στην οποία συμμετείχαν 1.050 άτομα από τη Γαλλία, 1.050 από τη Γερμανία και 1.037 από την Ιταλία.

Σύμφωνα με τους συντάκτες της έκθεσης, το σλόγκαν της Ευρώπης σήμερα είναι: «Αν περιμένεις το χειρότερο, δεν θα απογοητευτείς ποτέ». Με τον COVID-19, τον πληθωρισμό, την ενεργειακή και την επισιτιστική κρίση, την εκτίναξη των τιμών, τις διαταραχές στην αλυσίδα εφοδιασμού, τον πόλεμο στην Ουκρανία και την κλιματική κρίση, για να αναφέρουμε μερικά από αυτά, είναι δύσκολο να δει κάποιος το ποτήρι μισογεμάτο.

Βυθισμένη στην κρίση

Σύμφωνα με την έκθεση, στη Γαλλία και την Ιταλία το κλίμα έχει βελτιωθεί ελάχιστα, αφού για κάθε συμμετέχοντα στην έρευνα που αξιολογεί την κατάσταση ως καλή, υπάρχουν σχεδόν τρεις που την αξιολογούν ως κακή. Οι Γερμανοί συμμετέχοντες στην έρευνα ήταν οι μόνοι που ήταν κάπως ικανοποιημένοι από τις οικονομικές συνθήκες το 2019 και το 2021, αλλά οι απαισιόδοξοι είναι πλέον σαφώς περισσότεροι από τους αισιόδοξους και στη Γερμανία.

Για τους συμμετέχοντες στη φετινή έρευνα κοινής γνώμης, η κυρίαρχη απαισιόδοξη τάση δεν τροφοδοτείται κυρίως από τη φρίκη του πολέμου στην Ουκρανία. Για τους περισσότερους ερωτηθέντες, το θέμα της γεωπολιτικής παίζει δευτερεύοντα ρόλο. Το αν μια τέτοια άποψη είναι αποτέλεσμα κόπωσης είναι δύσκολο να πει κανείς. Για το 57% των Γερμανών ερωτηθέντων, ωστόσο, ο πληθωρισμός παραμένει το κορυφαίο ζήτημα. Η πλειονότητα των Ιταλών ανησυχεί για τις θέσεις εργασίας (72%), ενώ οι Γάλλοι ερωτηθέντες εξακολουθούν να υποφέρουν από το σοκ του COVID-19 (62%).

Μάχη με τον πληθωρισμό και το χρέος

Αυτό που απασχολεί το 57% των Γερμανών ερωτηθέντων –ο πληθωρισμός– είναι ένα πεδίο μάχης όπου τόσο οι φορείς της νομισματικής πολιτικής όσο και οι κυβερνήσεις προσπαθούν να τον μετριάσουν, είτε μέσω άμεσης παρέμβασης στην αγορά είτε μέσω (προσωρινών) φορολογικών περικοπών.

Μεταξύ των ερωτηθέντων, υπάρχει ευρεία συναίνεση ότι οι κυβερνήσεις θα πρέπει να αναλάβουν δράση με τη μορφή ελέγχου των τιμών και μείωσης της φορολογίας.

Ωστόσο, όταν μπαίνει στο παιχνίδι η προσωπική ευθύνη, ιδίως όσον αφορά τις αποταμιεύσεις τους, περίπου το 50% των ερωτηθέντων επιλέγουν την παθητικότητα, δηλαδή, δεν έκαναν καμία αλλαγή στη δομή του χαρτοφυλακίου των χρηματοοικονομικών περιουσιακών τους στοιχείων.

Στη σωρεία των προβλημάτων που δημιούργησε η πανδημία, το χρέος παραμένει σταθερά υψηλό, καθώς ανέρχεται πλέον σχεδόν στο 100% του ΑΕΠ της ζώνης του ευρώ. Μεταξύ των ερωτηθέντων, οι διάφορες ηλικιακές ομάδες βλέπουν το πρόβλημα του χρέους με εντελώς διαφορετικό τρόπο.

Ενώ η πλειονότητα των νεότερων ερωτηθέντων τάσσεται υπέρ μιας σταθερής μείωσής του (35% στη γενιά Ζ), το ποσοστό αυτό πέφτει περίπου στο μισό στη γενιά των boomers (18%). Ωστόσο, το αντίθετο ισχύει στις απόψεις για την αποπληρωμή του χρέους: ιδίως οι μεγαλύτεροι σε ηλικία ερωτηθέντες είναι υπέρ αυτού του βήματος (35%), ενώ τα μέλη της Γενιάς Ζ είναι σημαντικά πιο επιφυλακτικά (23%) –οι άλλες γενιές βρίσκονται στο ενδιάμεσο. Σύμφωνα με την Allianz, εάν δεν αντιμετωπιστεί σωστά, το πρόβλημα του χρέους θα μπορούσε να αυξήσει την ανισότητα μεταξύ των γενεών.

ΕΕ: ενωμένη στην αλληλεγγύη, διχασμένη από το ευρώ

Το αν ο κόσμος έχει φτάσει ή όχι σε άλλο ένα μεγαλύτερο (ή μικρότερο) γεωπολιτικό σημείο καμπής εξαρτάται από το πώς θα εξελιχθεί ο πόλεμος στην Ουκρανία. Θα ενωθεί η ΕΕ, δείχνοντας πνεύμα αλληλεγγύης, ή η κρίση θα λειτουργήσει διχαστικά; Η πλειοψηφία των ερωτηθέντων και στις τρεις χώρες αναμένει ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία θα αυξήσει την αλληλεγγύη μεταξύ των μελών της ΕΕ.

Αν και η ανισότητα και η ανάπτυξη εξακολουθούν να έχουν μεγάλη σημασία για τους συμμετέχοντες, η ενίσχυση των στρατιωτικών δυνάμεων βρίσκεται πλέον επίσης ψηλά στη λίστα, τουλάχιστον για τους Γάλλους και τους Γερμανούς ερωτηθέντες.

Όσον αφορά τις θεμελιώδεις απόψεις για την Ε.Ε. και το Ευρώ, υπάρχει σαφής διαχωρισμός: μόνο οι Γερμανοί ερωτηθέντες παραμένουν σταθερά “φιλοευρωπαίοι“. Στη Γαλλία και την Ιταλία, ωστόσο, οι “αντιευρωπαϊστές” αποτελούν σταθερή πλειοψηφία. Όσον αφορά το ευρώ, ειδικότερα, το 44% των Ιταλών ερωτηθέντων βλέπει περισσότερα μειονεκτήματα παρά πλεονεκτήματα.

Η αρχή του τέλους της (υπερ)παγκοσμιοποίησης

Οι ειδικοί της Allianz εκτιμούν ότι η (υπερ)παγκοσμιοποίηση, που επιβραδύνθηκε με τον COVID-19, με τον πόλεμο στην Ουκρανία μπορεί και να τελειώσει. Γινόμαστε μάρτυρες μιας μετατόπισης της εστίασης από την αποτελεσματικότητα και την ταχύτητα στην προώθηση της ανθεκτικότητας των αλυσίδων εφοδιασμού, από την καθαρά οικονομική σκέψη στη γεωπολιτική σκέψη.

Σε αντίθεση με την πλειοψηφία των Γάλλων ερωτηθέντων, οι οποίοι αντιτίθενται στην παγκοσμιοποίηση, οι Γερμανοί ερωτηθέντες παραμένουν υποστηρικτές της παγκοσμιοποίησης, ενώ οι Ιταλοί ερωτηθέντες βρίσκονται μεταξύ αυτών των δύο πόλων.

Όλοι οι ερωτηθέντες, ωστόσο, εκφράζουν υψηλό επίπεδο συμφωνίας όσον αφορά τους εμπορικούς περιορισμούς. Σύμφωνα με τις απόψεις τους, το εμπόριο θα πρέπει να επικεντρώνεται κυρίως στον στενό κύκλο των κρατών-εταίρων που μοιράζονται κοινά συμφέροντα και αξίες.

Θα πρέπει να περιμένει η απεξάρτηση από τον άνθρακα;

Ο πόλεμος στην Ουκρανία κατέδειξε ξεκάθαρα την εξάρτηση της Ευρώπης από το ρωσικό φυσικό αέριο και πετρέλαιο. Εν μέσω των ταραχών που μπορεί να προκαλέσει η ενεργειακή ανασφάλεια τους επόμενους μήνες, μήπως θα πρέπει να περιμένει η απεξάρτηση της οικονομίας από τον άνθρακα;

Η μεγάλη πλειοψηφία των ερωτηθέντων –39% στη Γαλλία, 46% στη Γερμανία και 47% στην Ιταλία– δεν είναι διατεθειμένη να θυσιάσει την απαλλαγή από τον άνθρακα –και αυτό είναι αισιόδοξο.

Η συντριπτική πλειοψηφία των ερωτηθέντων (πάνω από 50% στις νεότερες γενιές) υποστηρίζει τους φιλόδοξους στόχους της Ε.Ε. για μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 55% έως το 2030 και την επίτευξη μηδενικών εκπομπών έως το 2050.

Μια άλλη έκπληξη, δεδομένης της πρόσφατης αύξησης των τιμών της ενέργειας, είναι ότι ο αριθμός εκείνων που τάσσονται υπέρ των τελών στις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα έχει σχεδόν διπλασιαστεί σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Αν και παραμένει σε σχετικά χαμηλό επίπεδο, το 17% των Γάλλων ερωτηθέντων (2021: 9%), το 16% των Γερμανών ερωτηθέντων (2021: 8%) και το 19% των Ιταλών ερωτηθέντων (2021: 11%) πιστεύουν, πλέον, ότι τα τέλη στις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα είναι το καλύτερο μέσο για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής. Ωστόσο, η φορολόγηση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα εξακολουθεί να παραμένει αντιδημοφιλής, με το 46% των Γάλλων, το 38% των Γερμανών και το 41% των Ιταλών ερωτηθέντων να μην είναι διατεθειμένοι να δεχθούν αυξήσεις στις τιμές ως αποτέλεσμα της φορολόγησης των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Οι ερωτηθέντες εξακολουθούν να εμπιστεύονται περισσότερο την έρευνα και την ανάπτυξη νέων τεχνολογιών (37% κατά μέσο όρο).

Όσον αφορά τις ατομικές τους δράσεις, οι Γάλλοι και οι Γερμανοί επικεντρώνονται κυρίως στα τρόφιμα και την κινητικότητα ως τρόπους προσωπικής καταπολέμησης των εκπομπών του θερμοκηπίου. Οι Ιταλοί ερωτηθέντες, από την άλλη πλευρά, μετατόπισαν την προσωπική τους δράση στην αγορά ενός ηλεκτρικού αυτοκινήτου και στην ενεργειακή αναβάθμιση των σπιτιών τους.

Ακολουθήστε την Ασφαλιστική Αγορά στο Google News