Eρωτήματα επί των εξαγγελθέντων μέτρων υποχρεωτικής ασφάλισης

Του Δημήτρη Καράμπελα, Χημικού Μηχανικού ΕΜΠ, Συμβούλου Διαχείρισης Ζημιών

Μετά την καταστροφική πυρκαγιά της 11-12/08/2024 στη βορειοανατολική Αττική, η οποία αποτελείωσε ό,τι είχε απομείνει από τις αντίστοιχες πολλαπλές πυρκαγιές της τελευταίας 30ετίας, η Κυβέρνηση εξήγγειλε μέτρα «υποχρεωτικής», όπως την αποκάλεσε, ασφάλισης κατοικιών και επιχειρήσεων έναντι φυσικών καταστροφών, όπως πυρκαγιές, πλημμύρες, σεισμοί κ.λπ.

Ο λόγος που θέσαμε τη λέξη υποχρεωτική εντός εισαγωγικών είναι διότι όταν διά νόμου καθορίζεται κάτι ως υποχρεωτικό, προβλέπονται και αντίστοιχες ποινές (πρόστιμα, αφαιρέσεις αδειών, φυλακίσεις κ.ά.) για τους μη συμμορφουμένους. Εν προκειμένω, το μόνο που προβλέπεται είναι η αποποίηση κάθε κρατικής ευθύνης αποζημίωσης σε περίπτωση επέλευσης φυσικής καταστροφής σε όσους δεν ασφαλισθούν, ενώ δεν διευκρινίζεται εάν θα υπάρξει κρατική συμμετοχή στις περιπτώσεις των ασφαλισμένων, των οποίων η ασφάλιση αποδειχθεί ανεπαρκής.

Κατόπιν αυτών προκύπτουν ορισμένα ερωτήματα, η απάντηση των οποίων από επίσημο κρατικό φορέα είναι απαραίτητη, προκειμένου να ξεκαθαρίσει το σημερινό θολό τοπίο:

1. Πέραν της μη αποζημίωσης των ανασφάλιστων περιουσιών, προβλέπεται κάποια ποινή στους ανασφάλιστους από την έναρξη ισχύος του νόμου και προ της επέλευσης της φυσικής καταστροφής; Πώς σκοπεύει να παρακολουθήσει το Κράτος εάν γίνεται ή όχι εφαρμογή του υποχρεωτικού αυτού μέτρου; Δεν σοβεί ο κίνδυνος να παραμείνουν ανασφάλιστοι πολλοί πολίτες και, στη συνέχεια, η εκάστοτε Κυβέρνηση, όταν επέλθει η καταστροφή, να αντιμετωπίσει και την πολιτική πίεση, επειδή θα υπάρχουν πολλοί ζημιωθέντες και ανασφάλιστοι;

2. Στην περίπτωση των κατοικιών, πώς ορίζεται η ελάχιστη τιμή ανά τετραγωνικό μέτρο της ασφάλισης, δεδομένου ότι η μέχρι πρότινος τιμή των €1.000/τ.μ. έχει κατά πολύ ξεπερασθεί; Και τι θα ισχύσει στις περιπτώσεις υπασφάλισης κατοικιών, των οποίων η πραγματική αξία ανά τ.μ. είναι υψηλότερη από την ελάχιστη που θα καθορισθεί; Θα συμμετάσχει το Κράτος στη διαφορά μεταξύ ασφαλιστικής αποζημίωσης και πραγματικής ζημίας; Τέλος, η αξία κατοικιών των €500.000, που αποτελεί τη διαχωριστική γραμμή των ποσοστών μείωσης του ΕΝΦΙΑ, αφορά στην κατασκευαστική αξία ή στην αντικειμενική;

3. Στην περίπτωση των επιχειρήσεων, η κατάσταση είναι αφάνταστα πολυπλοκότερη. Κατ’ αρχάς, επανέρχεται το κρίσιμο ερώτημα πρόβλεψης ποινών για τις ανασφάλιστες επιχειρήσεις, καθώς εδώ μετά την επέλευση φυσικής καταστροφής προκύπτει και το θέμα του προσωπικού που θα μείνει στον δρόμο. Το σημαντικότερο ζήτημα, όμως, είναι τι ακριβώς εννοούμε όταν λέμε ότι μια επιχείρηση είναι ασφαλισμένη, δεδομένου ότι μια επιχείρηση αποτελείται από κτήρια, υποδομές, μηχανήματα, εξοπλισμό, περιεχόμενο γραφείων, πρώτες και βοηθητικές ύλες, ημιέτοιμα – έτοιμα προϊόντα, εμπορεύματα, μεταφορικά μέσα κ.λπ., χωρίς να αναφέρουμε τη διακοπή εργασιών – απώλεια κερδών. Όλα αυτά τα στοιχεία της επιχείρησης πρέπει να ασφαλίζονται με σωστή περιγραφή και στις σωστές αξίες με ή χωρίς παλαιότητα, όπου αυτή εφαρμόζεται. Είναι προφανές, λοιπόν, ότι είναι δυσχερέστατη η πιστοποίηση όλων αυτών των προϋποθέσεων, ώστε να αποφανθούμε ότι η συγκεκριμένη επιχείρηση καλώς χαρακτηρίζεται ασφαλισμένη.

Από την εμπειρία μας μπορούμε να διαβεβαιώσουμε ότι η μεγάλη πλειοψηφία των επιχειρήσεων δεν είναι επαρκώς ασφαλισμένη, οπότε πηγάζει και εδώ αυτομάτως το ερώτημα κατά πόσον το Κράτος θα συμμετάσχει στη διαφορά μεταξύ της ασφαλιστικής αποζημίωσης και της πραγματικής ζημίας, η οποία ενδέχεται να είναι μεγάλη. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, πρέπει να πραγματοποιηθεί αυτός ο έλεγχος και η πιστοποίηση πλήρους ασφάλισης των επιχειρήσεων από επιστήμονες και ειδικούς, το κόστος των οποίων μπορεί να απορροφηθεί από τη σημαντική αύξηση εργασιών που θα προκύψει για τις ασφαλιστικές επιχειρήσεις.

Εν αναμονή, λοιπόν, αυτών των απαντήσεων από επίσημα χείλη, πιστεύουμε ότι αυτή είναι η κατάλληλη ευκαιρία να τεθεί σε σωστές βάσεις η ασφαλισιμότητα ιδιωτών και επιχειρήσεων, χρησιμοποιώντας το ευρύ επιστημονικό δυναμικό της χώρας μας στον ενδελεχή έλεγχο των στοιχείων που καθιστούν την ασφάλιση ουσιαστική και όχι απλώς ένα τυπικό έγγραφο ή έναν μηχανισμό αποποίησης των ευθυνών του κράτους απέναντι στους πολίτες του.

Ακολουθήστε την ασφαλιστική αγορά στο Google News