10 προτεραιότητες της ΕΕ που αφορούν και την ασφαλιστική αγορά

Οδεύοντας προς τις Ευρωεκλογές…

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προσανατολίζεται, με σχετικές αποφάσεις και δράσεις, για πλήρη υλοποίηση των 10 προτεραιοτήτων της πριν από τις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, τον Μάιο.

Της Μαρίνας Κουρμπέλα

Η σημερινή Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η Επιτροπή Γιούνκερ, θα κάνει το καλύτερο δυνατό, για να προωθήσει ρυθμίσεις ανάπτυξης, να εντάξει σε αυτήν, όσο της “επιτρέπεται”, την κοινωνική διάσταση και να υλοποιήσει στο μέγιστο δυνατό βαθμό τα σχέδια για τις 10 προτεραιότητες που έχει θέσει. Να σημειώσουμε πως οι δέκα μεγάλες προτεραιότητες που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι οι ακόλουθες:

1) Απασχόληση, Ανάπτυξη και Επενδύσεις, 2) Ψηφιακή Ενιαία Αγορά, 3) Ενεργειακή Ένωση και Δράση για το Κλίμα, 4) Εσωτερική αγορά, 5) Βαθύτερη και δικαιότερη Οικονομική και Νομισματική Ένωση, 6) Μια ισορροπημένη και προοδευτική εμπορική πολιτική με στόχο την τιθάσευση της παγκοσμιοποίησης, 7) Δικαιοσύνη και θεμελιώδη δικαιώματα, 8) Μετανάστευση, 9) Μια ισχυρότερη παγκόσμια δύναμη, 10) Δημοκρατική αλλαγή.

Η Επιτροπή προσανατολίζεται, με σχετικές αποφάσεις και δράσεις, για πλήρη υλοποίηση των 10 προτεραιοτήτων της πριν από τις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, τον Μάιο.

Οι επόμενοι μήνες θα είναι καθοριστικής σημασίας για την Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά και για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, που θέλει να αποδείξει πως αυτά που υποσχέθηκε τα έκανε έργο.

Ο ίδιος ο Πρόεδρός της, ο κ. Γιούνκερ, έχει αποδείξει πως είναι άνθρωπος λόγων με αντίκρισμα. Πρώτο δείγμα είναι το Επενδυτικό Σχέδιο για την Ευρώπη, το σχέδιο Γιούνκερ, που δημιουργήθηκε για να αντιμετωπίσει το πρόβλημα της αποεπένδυσης στην ΕΕ, προσελκύοντας ιδιωτικά κεφάλαια, και το οποίο λειτούργησε και συνεχίζει να λειτουργεί με επιτυχία. Είχε πει στην ομιλία του στην Ευρωβουλή πως, αν τον ψήφιζαν ως Πρόεδρο (για να εκλεγεί ο Πρόεδρος της Επιτροπής χρειάζεται να τον ψηφίσει η πλειοψηφία των ευρωβουλευτών), θα έφερνε στους τρεις πρώτους μήνες ένα σχέδιο για επενδύσεις, όπως και έγινε.

Το σχέδιο Γιούνκερ έχει ήδη αποφέρει €344 δισ. σε πρόσθετες επενδύσεις, υπερβαίνοντας έτσι τον αρχικό του στόχο των €315 δισ., και αναμένεται να δημιουργήσει 1,4 εκατομμύρια θέσεις εργασίας και να αυξήσει το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν της ΕΕ κατά 1,3% έως το 2020. Το σχέδιο Γιούνκερ έχει ενισχυθεί και επεκταθεί προκειμένου να κινητοποιήσει περίπου €500 δισ. σε πρόσθετες επενδύσεις έως το τέλος του 2020.

Η Ελλάδα, με επενδύσεις που ξεπέρασαν τα €2 δισ., κατέχει ηγετική θέση στην αξιοποίηση των δυνατοτήτων που προσφέρει το Σχέδιο Γιούνκερ.

Μόχλευση των διαθέσιμων πόρων

Το δημόσιο χρήμα διαδραματίζει κάποιο ρόλο όσον αφορά την τόνωση των κατάλληλων επενδύσεων αλλά, τελικά, οι επιχειρήσεις είναι εκείνες που δημιουργούν θέσεις εργασίας και ανάπτυξη. Πρέπει, επομένως, όπως πιστεύει η Επιτροπή, να συνεχιστεί η μόχλευση των διαθέσιμων πόρων.

Η Επιτροπή θα προβεί σε απολογισμό της σχετικής προόδου και θα προσδιορίσει νέους τρόπους τόνωσης των επενδύσεων, μεταξύ άλλων στο πλαίσιο του μελλοντικού προγράμματος InvestEU, για την επταετία 2021-2027.

Στόχος του είναι να συγκεντρώσει τα διάφορα επενδυτικά εργαλεία που έχει θεσπίσει η ΕΕ, ώστε να εκμεταλλευτεί τις οικονομίες κλίμακας που θα δημιουργηθύν και να επεκτείνει το μοντέλο του Σχεδίου Γιούνκερ (δηλ. τη χρήση εγγυήσεων από τον προϋπολογισμό της ΕΕ για την προσέλκυση άλλων επενδυτών).

Στη Σύνοδο των Ευρωπαίων Ηγετών, στο  Σιμπίου της Ρουμανίας, που προεδρεύει στο Συμβούλιο της ΕΕ το τρέχον εξάμηνο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θέλει να καταδείξει ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση των 27, ή και των 28, γιατί κατά πως φαίνεται το Brexit ίσως γίνει παρελθόν πριν υλοποιηθεί, έχει σαφή προοπτική για το μέλλον και έχει ενισχύσει τα θεμέλια για μια ισχυρή, ενωμένη και κυρίαρχη Ευρώπη.

Η σύνοδος κορυφής του Σιμπίου θα πραγματοποιηθεί την ημέρα της Ευρώπης, στις 9 Μαΐου 2019, δύο εβδομάδες πριν από τις ευρωπαϊκές εκλογές. Για την ΕΕ αυτή θα είναι μια κρίσιμη στιγμή για τη διαμόρφωση του μέλλοντός της έως το 2025.

Εξελίξεις στο νομοθετικό έργο που αφορά προτεραιότητες της Επιτροπής

Η Επιτροπή έχει υποβάλει όλες τις νομοθετικές προτάσεις που απαιτούνται προκειμένου να επιτευχθεί θετική αλλαγή και στις δέκα προτεραιότητες.

Μαζί με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο έχει καταλήξει σε συμφωνία για τις μισές περίπου από αυτές τις προτάσεις, ενώ ακόμη ένα 20% των προτάσεων βρίσκεται σε αρκετά προχωρημένο στάδιο της νομοθετικής διαδικασίας.

Προτεραιότητα πρέπει πλέον να είναι η εξέλιξη των υπόλοιπων προτάσεων, συμπεριλαμβανομένων όλων των προτάσεων προτεραιότητας που προσδιορίστηκαν, σε νομοθεσία και, στη συνέχεια, η αποτελεσματική εφαρμογή τους.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα προωθήσει νομοθετικό έργο, μεταξύ άλλων, στους ακόλουθους από τους δέκα τομείς προτεραιότητας:

• Συνδεδεμένη ψηφιακή ενιαία αγορά

Από τις 30 νομοθετικές πρωτοβουλίες της Επιτροπής για την ψηφιακή ενιαία αγορά, οι 18 οδήγησαν στη θέσπιση σχετικού νομοθετήματος. Η ολοκλήρωση των υπόλοιπων προτάσεων έχει πλέον καίρια σημασία, μεταξύ άλλων όσον αφορά τα δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας, την προστασία της ιδιωτικής ζωής στις ηλεκτρονικές επικοινωνίες και το δίκαιο των συμβάσεων.

Είναι σημαντικό, όπως επισημαίνει, να συσταθεί άμεσα το ευρωπαϊκό βιομηχανικό, τεχνολογικό και ερευνητικό κέντρο ικανοτήτων στον τομέα της κυβερνοασφάλειας, από κοινού με το δίκτυο εθνικών κέντρων συντονισμού, ώστε να συνδράμουν την ΕΕ στη διατήρηση και την ανάπτυξη τεχνολογικών και βιομηχανικών ικανοτήτων στον τομέα της κυβερνοασφάλειας, αναγκαίων για την προστασία της ψηφιακής ενιαίας αγοράς.

Θα συνεχιστούν οι εργασίες σχετικά με την αναδυόμενη πρόκληση της τεχνητής νοημοσύνης, διευκολύνοντας τη συντονισμένη δράση σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Η Επιτροπή και η Ύπατη Εκπρόσωπος θα παρουσιάσουν, επίσης, νέο κοινό σχέδιο δράσης για την αντιμετώπιση της εκτεταμένης διάδοσης του προβλήματος της διαδικτυακής παραπληροφόρησης στην Ευρώπη, το οποίο υπονομεύει την εμπιστοσύνη των Ευρωπαίων στις δημοκρατικές διαδικασίες και στους δημοκρατικούς θεσμούς, καθώς και στην ανεξαρτησία και την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης. Επείγει η αντιμετώπιση του ζητήματος αυτού πριν από τη διεξαγωγή των εκλογών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, τον Μάιο.

Η Επιτροπή θα εκδώσει, επίσης, σύσταση σχετικά με την καθιέρωση ενός μορφότυπου για την ανταλλαγή ευρωπαϊκών ηλεκτρονικών μητρώων υγείας, ο οποίος θα διευκολύνει τη διασυνοριακή ανταλλαγή δεδομένων για τους ασθενείς. Αυτό θα ωφελήσει τόσο τους ασθενείς όσο και τους παρόχους υγειονομικής περίθαλψης και θα συμβάλει στην προώθηση της ιατρικής προόδου μέσω της ψηφιοποίησης των υπηρεσιών υγείας.

Στον τομέα της δημόσιας υγείας, καταθέτει, επίσης, ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο για τους ενδοκρινικούς διαταράκτες.

• Μια ανθεκτική ενεργειακή ένωση με μακρόπνοη πολιτική για την κλιματική αλλαγή

Τα τελευταία τέσσερα έτη, η ΕΕ επενδύει στη δική της Ενεργειακή Ένωση, με σκοπό την προαγωγή βιώσιμου, ανεξάρτητου και ασφαλούς εφοδιασμού για τους πολίτες της. Ηγείται του παγκόσμιου αγώνα για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής και είναι η μόνη μεγάλη οικονομία που θέσπισε νομοθεσία για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 40% έως το 2030, βάσει της συμφωνίας του Παρισιού.

Η Επιτροπή επισημαίνει πως πρέπει να συνεχιστούν οι εργασίες για την εξασφάλιση της συμφωνίας των συννομοθετών (Ευρωκοινοβουλίου και Συμβουλίου) σχετικά με τις εναπομένουσες προτάσεις στη δέσμη μέτρων «Καθαρή ενέργεια για όλους τους Ευρωπαίους».

Για τη βελτίωση της λειτουργίας της εσωτερικής αγοράς ενέργειας της ΕΕ και για την ενίσχυση της αλληλεγγύης μεταξύ των κρατών μελών, είναι επίσης απαραίτητο να συμφωνήσουν οι συννομοθέτες σε κοινούς κανόνες για τους αγωγούς φυσικού αερίου που εισέρχονται στην ευρωπαϊκή αγορά φυσικού αερίου και να οριστικοποιήσουν τη νέα νομοθεσία για τις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας.

Πρέπει, επίσης, να εξασφαλιστεί η συμφωνία σχετικά με τις προτάσεις που έχει υποβάλει η Επιτροπή στο πλαίσιο της δέσμης μέτρων για την κινητικότητα, «Η Ευρώπη σε κίνηση», ώστε να εξασφαλιστεί η έγκαιρη εφαρμογή του θεματολογίου για ασφαλή, καθαρή και συνδεδεμένη κινητικότητα, και σχετικά με τις προτάσεις της Επιτροπής για βιώσιμη χρηματοδότηση, ώστε να κινητοποιηθούν τα ιδιωτικά κεφάλαια που απαιτούνται για τη στήριξη του θεματολογίου της ΕΕ για το κλίμα και τη βιώσιμη ανάπτυξη.

Η έγκαιρη θέσπιση των μέτρων αυτών θα διασφαλίσει τη δημιουργία των υποστηρικτικών εργαλείων και του νομικού πλαισίου της πολιτικής της ΕΕ για το κλίμα έως το 2030.

Οι σχετικές πολιτικές για το κλίμα και την ενέργεια θα αποφέρουν από κοινού συνολικές μειώσεις των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου της τάξης περίπου του 45% έως το 2030, ποσοστό που υπερβαίνει τη δέσμευση της ΕΕ στο πλαίσιο της συμφωνίας του Παρισιού για μείωση των εκπομπών κατά τουλάχιστον 40% έως το 2030, σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990.

Θα θέσουν επίσης την ΕΕ σε τροχιά για την επίτευξη προβλεπόμενων μειώσεων των εκπομπών της τάξης περίπου του 60% έως το 2050.

• Βαθύτερη και δικαιότερη εσωτερική αγορά με ενισχυμένη βιομηχανική βάση

Απαιτείται η επίτευξη συμφωνίας επί των προτάσεων που εκκρεμούν σχετικά με τις δέσμες μέτρων για τα προϊόντα και τις υπηρεσίες, προκειμένου να διασφαλιστεί η ασφάλεια των προϊόντων και να ενισχυθεί η εμπιστοσύνη στην ενιαία αγορά.

Μεταξύ άλλων, μια πλήρως λειτουργική ένωση κεφαλαιαγορών με αγορές που χαρακτηρίζονται από βάθος και ρευστότητα έχει καίρια σημασία για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, ώστε να στηριχθεί η ενιαία αγορά και να διαφοροποιηθούν οι πηγές χρηματοδότησης για τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένων των μικρότερων επιχειρήσεων.

Είναι πλέον καιρός, επισημαίνεται από την Επιτροπή, να επιτευχθεί συμφωνία επί των προτάσεων για το πανευρωπαϊκό ατομικό συνταξιοδοτικό προϊόν, τη μεταρρύθμιση των υποδομών των ευρωπαϊκών αγορών, τη βελτίωση της αρχιτεκτονικής της χρηματοοικονομικής εποπτείας της ΕΕ και επί της πρότασης για την αφερεγγυότητα των επιχειρήσεων, την αναδιάρθρωση και τη δεύτερη ευκαιρία.

Συμφωνία θα πρέπει επίσης να επιτευχθεί και σχετικά με άλλες προτάσεις που αφορούν την ένωση κεφαλαιαγορών, την πληθοχρηματοδότηση (crowdfunding), τα καλυμμένα ομόλογα, τη διευκόλυνση της διασυνοριακής διανομής επενδυτικών κεφαλαίων, την προώθηση της εισαγωγής ΜΜΕ σε δημόσιες αγορές, καθώς και σχετικά με πιο αναλογικούς και αποτελεσματικούς κανόνες για τις επιχειρήσεις επενδύσεων.

Δεδομένων των πρόσφατων σοβαρών αποκαλύψεων σχετικά με δραστηριότητες νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες στον χρηματοπιστωτικό τομέα, είναι επίσης ζωτικής σημασίας να επιτευχθεί αμέσως συμφωνία σχετικά με τις προτάσεις για την καθιέρωση ισχυρότερης εποπτείας για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες, ώστε να διασφαλιστεί η καλύτερη εποπτεία και επιβολή των κανόνων σε ολόκληρη την ΕΕ.

• Η κοινωνική διάσταση

Η ενιαία αγορά, όπως επισημαίνει η Επιτροπή, πέραν των θετικών της αποτελεσμάτων για τις επιχειρήσεις, αποτελεί ταυτόχρονα εγγυητή υψηλών κοινωνικών προτύπων και προστασίας των εργαζομένων.

Πριν από έναν χρόνο, στην κοινωνική σύνοδο κορυφής του Γκέτεμποργκ, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διακήρυξαν τον ευρωπαϊκό πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων. Εντός του πεδίου των αρμοδιοτήτων της, η Επιτροπή έχει αναλάβει δράση με συγκεκριμένες πρωτοβουλίες για την εφαρμογή του πυλώνα.

Είναι πλέον αναγκαία η επίτευξη συμφωνίας για τη δημιουργία Ευρωπαϊκής Αρχής Εργασίας και για τις προτάσεις που έχουν ως στόχο τη δημιουργία καλύτερης ισορροπίας μεταξύ επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής και για πιο διαφανείς και προβλέψιμους όρους εργασίας για όλους, συμπεριλαμβανομένων των ατόμων που εργάζονται με άτυπες συμβάσεις.

Πρέπει επίσης να επιτευχθεί συμφωνία για την αναθεώρηση των κανόνων συντονισμού των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης των κρατών μελών, για την προστασία των εργαζομένων από χημικά προϊόντα που προκαλούν καρκίνο και για την πρόσβαση στην κοινωνική προστασία.

Επίσης, ήρθε πλέον η στιγμή να οριστικοποιηθεί η ευρωπαϊκή πράξη για την προσβασιμότητα, ώστε οι άνθρωποι με αναπηρία να μπορούν να ασκούν αποτελεσματικότερα το δικαίωμά τους να συμμετέχουν ισότιμα και πλήρως στην κοινωνία και στην αγορά εργασίας.

• Βαθύτερη και δικαιότερη οικονομική και νομισματική ένωση

Η ολοκλήρωση της ένωσης κεφαλαιαγορών είναι ιδιαίτερα σημαντική. Επίσης, καίριας σημασίας είναι η εφαρμογή των προτάσεων που εντάσσονται στον χάρτη πορείας για την εμβάθυνση της οικονομικής και νομισματικής ένωσης της Ευρώπης, συμπεριλαμβανομένων των δημοσιονομικών μέσων που προτείνονται στο πλαίσιο του επόμενου πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου, δηλαδή, του επταετή προϋπολογισμού της ΕΕ, για την περίοδο 2021-2027, που βρίσκεται υπό διαπραγμάτευση.

Τον Ιούνιο του 2018, στη σύνοδο κορυφής για το ευρώ στην οποία συμμετείχαν όλα τα κράτη μέλη, οι ηγέτες συμφώνησαν για την ολοκλήρωση της τραπεζικής ένωσης, μεταξύ άλλων μέσω της δημιουργίας κοινού μηχανισμού ασφαλείας για το Ενιαίο Ταμείο Εξυγίανσης και της προώθησης του Ευρωπαϊκού Συστήματος Ασφάλισης Καταθέσεων. Συμφώνησαν, επίσης, για την ενίσχυση του ρόλου και την περαιτέρω ανάπτυξη του ευρωπαϊκού μηχανισμού σταθερότητας ως εργαλείου διαχείρισης κρίσεων.

Οι εργασίες αυτές πρέπει να προωθηθούν κατά προτεραιότητα, ενώ πλέον απαιτείται ταχεία συμφωνία ειδικότερα σχετικά με τις προτάσεις για μείωση του κινδύνου στον τραπεζικό τομέα, καθώς και για τη δέσμη μέτρων που αφορά τη μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων.

• Φυσικές καταστροφές

Στο πλαίσιο της προτεραιότητας «Ένας χώρος δικαιοσύνης και θεμελιωδών δικαιωμάτων με βάση την αμοιβαία εμπιστοσύνη», η Επιτροπή θα προωθήσει ρυθμίσεις για παροχή βοήθειας με πιο αποτελεσματικό τρόπο σε όσους πλήττονται από φυσικές καταστροφές, μέσω της επίτευξης συμφωνίας επί της πρότασης για τον μηχανισμό πολιτικής προστασίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (rescEU).

• Βελτίωση της νομοθεσίας και η εφαρμογή και επιβολή του δικαίου της ΕΕ 

Από την αρχή της θητείας της, η σημερινή Επιτροπή έχει επενδύσει σε σημαντικό βαθμό στη βελτίωση της νομοθεσίας, η οποία αποτελεί πλέον τμήμα του DNA της. Ο ΟΟΣΑ χαρακτήρισε προσφάτως την Επιτροπή ως οργανισμό με άριστες επιδόσεις όσον αφορά τις ορθές κανονιστικές πρακτικές.