Φυσικές καταστροφές που “έγραψαν ιστορία” τα τελευταία 200 χρόνια

Το 2015 καταγράφεται ως χρονιά-επέτειος ενός αριθμού μεγάλων φυσικών καταστροφών, που όλες έχουν μια ειδική θέση στην ιστορία, η καθεμιά για διαφορετικούς λόγους.

Ξεκινώντας από το 1815 και «το έτος χωρίς καλοκαίρι» παραθέτουμε τα συμβάντα που καταγράφηκαν από τη Munich Re ως ιδιαίτερα σημαντικά, είτε λόγω των απωλειών που προκάλεσαν σε ανθρώπινες ζωές, είτε λόγω του ύψους των  προκληθεισών ζημιών, συνολικών και ασφαλισμένων. Η αναδρομή στην ιστορία πάντα είναι σημαντική για την εξαγωγή χρήσιμων συμπερασμάτων…

200 χρόνια πριν
1815
Στη μεγαλύτερη ηφαιστειακή έκρηξη που έχει καταγραφεί ποτέ στην ανθρώπινη ιστορία,
στο Όρος Tambora στο ινδονησιακό νησί της Sumbawa, εκτινάχθηκαν 140 γιγατόνοι λάβας. Στοίχισε τη ζωή σε 71.000 ανθρώπους. Η επόμενη χρονιά έμεινε στην ιστορία ως «έτος χωρίς καλοκαίρι», και συνοδεύτηκε από την πείνα σε όλη την Ευρώπη.

100 χρόνια πριν
1915
Στις 13 Ιανουαρίου, ένας σεισμός στα βουνά Abruzzo στην κεντρική Ιταλία έσβησε σχεδόν από τον χάρτη την πόλη του Avezzano. Ένα μόνο κτήριο έμεινε όρθιο και περισσότεροι από 11.000 (85%) από τους 13.000 κατοίκους της πόλης έχασαν τη ζωή τους. Μετά την καταστροφή, ξεκίνησαν για πρώτη φορά οι συζητήσεις σχετικά με τα μέτρα πρόληψης και την πολιτική προστασία.

50 χρόνια πριν
1965
Στις αρχές του Σεπτεμβρίου, ο τυφώνας Betsy σάρωσε τον Κόλπο του Μεξικού και τις νότιες πολιτείες των ΗΠΑ. Ήταν η πρώτη εκδήλωση καιρικού φαινομένου που προκάλεσε ασφαλιστικές απώλειες άνω των US $ 500.

40 χρόνια πριν
1975
Οι καταρρακτώδεις βροχές στην πεδιάδα Χενάν στην Κίνα προκάλεσαν την υπερχείλιση των περισσότερων από 60 φραγμάτων. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα τεράστιες καταστροφές από τις πλημμύρες που επακολούθησαν, σε μια κλίμακα που δεν είχε ποτέ ξανά εκδηλωθεί. Συνολικά 26.000 άτομα πνίγηκαν και επιπλέον 145.000 πέθαναν από ασθένειες και πείνα.

30 χρόνια πριν
1985
Παρόλο που το επίκεντρο του σεισμού της 19ης Σεπτεμβρίου ήταν πάνω από 350 χιλιόμετρα μακριά από την ακτή του Ειρηνικού, η χειρότερη ζημιά συνέβη στην Πόλη του Μεξικού, όπου ο αριθμός των νεκρών ήταν 9.500. Το μαλακό έδαφος κάτω από την πόλη ενίσχυσε την κίνηση του εδάφους μέχρι 20 φορές, ένα φαινόμενο που έκτοτε έμεινε γνωστό ως το φαινόμενο της Πόλης του Μεξικού.

Πριν 20 χρόνια
1995
Ο σεισμός του Kobe, στις 17 Ιανουαρίου, ήταν το πρώτο συμβάν στην ιστορία που προκάλεσε τόσο υψηλές συνολικές απώλειες, της τάξεως των US $ 100 δις. Είχε αντίκτυπο σε όλο τον κόσμο, καθώς αποκάλυψε την ευπάθεια της παγκόσμιας οικονομίας σε μεγάλες καταστροφές.

Πριν 10 χρόνια
2005
Στα τέλη Αυγούστου, ο τυφώνας Κατρίνα κατέστρεψε μεγάλα τμήματα της ακτής του Κόλπου των ΗΠΑ και άφησε τη Νέα Ορλεάνη κάτω από το νερό. Με US $ 125 δις σε συνολικές απώλειες, η Κατρίνα καταγράφεται ως το πιο δαπανηρό καιρικό φαινόμενο, ενώ οι ασφαλισμένες απώλειες των US $ 60,5 δις καταγράφονται ως το πιο ακριβό συμβάν που έχει εκδηλωθεί ποτέ για τον ασφαλιστικό κλάδο.

Σήμερα τι;

Καθώς οι δυνητικές απώλειες από σοβαρές καταιγίδες αυξάνονται, η πρόληψη καθίσταται ακόμα πιο σημαντική

Εκείνο που απασχολεί τους αντασφαλιστές, σήμερα, είναι το γεγονός ότι  οι δυνητικές απώλειες από σοβαρές καταιγίδες σε πολλές περιοχές της Ευρώπη αυξάνονται. Αυτό οφείλεται, κυρίως, στην αυξανόμενη ένταση των καταιγίδων και στην αυξανόμενη ευπάθεια των ακριβών προσόψεων των κτηρίων στις ζημιές από χαλάζι.

Η Munich Re αναλύει το θέμα αυτό στο τελευταίο τεύχος του TopicsGeo, στο οποίο ρίχνει μια λεπτομερή ματιά στις φυσικές καταστροφές του προηγούμενου έτους.

Κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών, σοβαρές καταιγίδες στην Ευρώπη έχουν προκαλέσει μια σειρά από ζημιές που ξεπέρασαν το €1 δις, κυρίως ως αποτέλεσμα χαλαζόπτωσης, ισχυρών ριπών ανέμου και πλημμυρών. Η πιο κοστοβόρα, από το 1980, καταιγίδα συνέβη στη Γερμανία τον Ιούλιο του 2013, όταν ισχυρές χαλαζοπτώσεις, κυρίως, προκάλεσαν απώλειες ύψους US$5 δις (€4,6 δις), σε σημερινές αξίες. Περίπου τα US$ 3,8 δις (€3,5 δις) ήταν ασφαλισμένα.

«Ακριβά υλικά κατασκευής και προσόψεις κτηριακών συγκροτημάτων αποτελούν ένα σημαντικό παράγοντα που συμβάλλει στην αύξηση των δυνητικών απωλειών από χαλαζόπτωση. Πρόσφατες μελέτες έχουν επίσης δείξει ότι η ένταση των καταιγίδων και χαλαζοπτώσεων έχει αυξηθεί σε πολλές περιοχές», εξηγεί ο Peter Hoppe, επικεφαλής του τμήματος Geo Risks Research της Munich Re, προσθέτωντας: «Η αύξηση περιεκτικότητας σε υγρασία στην κατώτερη ατμόσφαιρα είναι μια βασική κινητήρια δύναμη της ισχυρής καταιγίδας –μια φυσική συνέπεια της μακροχρόνιας υπερθέρμανσης των ωκεανών του πλανήτη. Με τις τιμές να συνεχίζουν να αυξάνονται, η πρόληψη καθίσταται ακόμη πιο σημαντική για να κρατηθούν τα επίπεδα ζημιών χαμηλά».

Ο ασφαλιστικός κλάδος στηρίζει πλήρως τις προσπάθειες για τη βελτίωση της αντοχής και της ανθεκτικότητας των κτηρίων. Για παράδειγμα, η Swiss Cantonal Fire Insurance Association τρέχει το πρόγραμμα “Elementary Safety Register Hailstorm”, το οποίο καθορίζει την αντίσταση στο χαλάζι των διαφόρων υλικών που χρησιμοποιούνται στις εξωτερικές όψεις και τις στέγες κτηρίων.

Το 2015, οι απώλειες από φυσικές καταστροφές και πάλι παρέμειναν κάτω από το μακροπρόθεσμο μέσο όρο. Συνολικά οι απώλειες ανήλθαν σε US $ 100 δις, σε σύγκριση με το μέσο όρο των US$180 δις για τα δέκα προηγούμενα χρόνια. Οι ασφαλισμένες ζημιές ανήλθαν σε US$30 δις (ο μέσος όρος της δεκαετίας ήταν US$56 δις). Οι πιο καταστροφικές φυσικές καταστροφές του 2015 ήταν ο σεισμός του Νεπάλ, τον Απρίλιο, που στοίχισε τη ζωή σε 9.000 ανθρώπους. Οι συνολικές ζημιές από τον σεισμό ήταν US $ 4,8 δις.

 {gallery}DIAFORA/MUNICH-geo-16/munich-simera/germany-hail{/gallery}

Νέα μέθοδος για την ανάλυση των ιστορικών δεδομένων ζημιάς

Εκτός από την εξέταση των πιο μακροπρόθεσμων τάσεων και την ανάλυση των κατ’ έτος φυσικών καταστροφών, το τελευταίο τεύχος του Topics Geo παρουσιάζει, επίσης, μια νέα μέθοδο για την πιο λεπτομερή αξιολόγηση των ιστορικών δεδομένων ζημίας.

Η Munich Re ανέπτυξε τη μέθοδο, ώστε να λάμβάνει υπόψη πώς επηρεάζεται η οικονομική ανάπτυξη μιας περιοχής από ένα καταστροφικό συμβάν από τη στιγμή που συνέβη η φυσική καταστροφή. Όπως αναφέρεται σχετικά, «στην περίπτωση της περιφερειακής ανάλυσης, αυτή η μέθοδος μας δίνει τη δυνατότητα να είμαστε πιο ακριβείς όσον αφορά την επίδραση που έχουν στη μείωση των ζημιών τα μέτρα πρόληψης και οι αλλαγές από την πλευρά της επικινδυνότητας, όπως οι φυσικοί κύκλοι του κλίματος ή η κλιματική αλλαγή».

Σε αντίθεση με τεχνικές που βασίζονται αποκλειστικά σε διορθωμένα στοιχεία του πληθωρισμού, αυτή η νέα μέθοδος δεν αποκαλύπτει μια ανοδική τάση στις συνολικές παγκόσμιες απώλειες από το 1980. Πρέπει να σημειωθεί ότι η επέκταση των δεδομένων σε σημερινές τιμές στρεβλώνεται από την οικονομική ανάπτυξη της Κίνας τις τελευταίες δεκαετίες. Για παράδειγμα, οι απώλειες από πλημμύρες στην Κίνα από το 1990, θα πρέπει τώρα να πολλαπλασιάζονται με ένα συντελεστή 20 σε ορισμένες περιπτώσεις να φθάσουν στις σημερινές τιμές. Ταυτόχρονα, τα μέτρα πρόληψης δεν περιλαμβάνονται στον υπολογισμό. Από τα πρόσφατα καιρικά συμβάντα στην Κίνα οι απώλειες ήταν μειωμένες χάρη στα αντιπλημμυρικά μέτρα που έχουν ληφθεί. Αυτές οι δύο δράσεις (πλημμύρες-αντιπλημμυρικά έργα) τείνουν να ακυρώσουν η μία την άλλη στατιστικά.

Αν εξετάσει κανείς τις στατιστικές απωλειών μεμονωμένων περιοχών ή τους τύπους κινδύνου, χρησιμοποιώντας τη νέα μέθοδο, μπορούν να γίνουν οι ακόλουθες δηλώσεις. Για παράδειγμα: Υπήρξε μια σαφής ανοδική τάση των απωλειών από σοβαρές καταιγίδες στις ΗΠΑ από το 1980 σε προσαρμοσμένες σημερινές αξίες, η οποία συμπίπτει με τις μετεωρολογικές παρατηρήσεις. Αντίθετα, δεν υπήρξε ανοδική εξέλιξη των ζημιών από τις πλημμύρες στην Ευρώπη κατά το πρόσφατο παρελθόν, χάρη στα αντιπλημμυρικά μέτρα προστασίας που εφαρμόζονται εκεί (στη Γερμανία κυρίως από το 2002).

Η Munich Re στο μέλλον θα συμπεριλάβει στοιχεία με βάση τη νέα μέθοδο στις στατιστικές της μελέτες που αφορούν φυσικές καταστροφές.

Πηγή: Μunich Ρe, Topics Geo

{gallery}DIAFORA/MUNICH-geo-16/munich-simera/nepal-uk{/gallery}