Τι γίνεται με τις νέες συμβάσεις;

Αν και έτυχαν θετικής αποδοχής οι Πράξεις 30 και 31 της ΤτΕ, στις λεπτομέρειές τους εξακολουθούν να απασχολούν έντονα την αγορά, καθώς πολλά είναι τα προβλήματα που προκύπτουν από την εφαρμογή τους. Ο προβληματισμός εντοπίζεται, κυρίως, στον χώρο των ασφαλιστικών διαμεσολαβητών, γι’ αυτό και είναι πιο έντονη η κινητικότητα από τη μεριά τους.

Δεν είναι τυχαίο ότι σχετικό σεμινάριο που διοργάνωσε το ΕΙΑΣ είχε τόση ζήτηση, που χρειάστηκε να επαναληφθεί τρεις φορές (τουλάχιστον μέχρι την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές). Όπως καθόλου τυχαία δεν είναι η ανταπόκριση που είχαν ενημερωτικές εγκύκλιοι των σωματείων προς τα μέλη τους, που απαντούν στην ανάγκη κατανόησης των νέων διαδικασιών. Χαρακτηριστική η εγκύκλιος της ΕΕΑΕ της 12ης Μαρτίου, η οποία επικεντρώνεται στα ερωτήματα που υπέβαλε η Ένωση Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος και στις απαντήσεις της ΤτΕ επ’ αυτών, εντοπίζοντας μερικά ιδιαίτερα σημαντικά, όπως εκτιμά, σημεία αυτών των απαντήσεων (βλ. www.aagora.gr).

Εξίσου χαρακτηριστική και ιδιαιτέρως σημαντική η μελέτη που εκπόνησε για λογαριασμό του ΣΠΑΤΕ ο νομικός κ. Δ. Σπυράκος. Στις διαπιστώσεις της εν λόγω μελέτης βασίζεται και η επιστολή που απέστειλε η ΠΟΑΔ στη ΔΕΙΑ στις 13 Μαρτίου (βλ. επίσης www.aagora.gr). Με αυτή ζητά διευκρινίσεις σε μία σειρά ζητημάτων που προκύπτουν από την εφαρμογή των Πράξεων, ρίχνοντας, ωστόσο, το βάρος των ερωτήσεων στις ρυθμίσεις που άπτονται της προκαταβολής ασφαλίστρου και της ανανέωσης-λήξης-καταγγελίας της ασφαλιστικής σύμβασης και κατά πόσο αυτές συγκρούονται με τα όσα ορίζουν το Π.Δ. 237/1986 και ο Ν. 2496/1997.

Οι απορίες, όσον αφορά το παραπάνω ζήτημα, πιστεύεται ότι θα αποσαφηνιστούν με την ψήφιση σχετικού νόμου, ο οποίος, σύμφωνα με πληροφορίες, είναι στη φάση της επεξεργασίας από το αρμόδιο υπουργείο και σύντομα θα κατατεθεί –βεβαίως, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι το “σύντομα” για την ελληνική πραγματικότητα είναι μία έννοια …σχετική!

Το μεγάλο αγκάθι, ωστόσο, που θα κρίνει, αφενός, την ομαλή μετάβαση στο νέο καθεστώς που δημιουργούν οι Πράξεις 30 και 31 και, αφετέρου, τις σχέσεις εταιρειών-διαμεσολαβητών, είναι άλλο: οι νέες συμβάσεις που πρέπει να υπογραφούν μέχρι την 31η Μαρτίου.
Μόλις πρόσφατα οι εταιρείες, και μάλιστα όχι όλες, άρχισαν να τις αποστέλλουν στους συνεργάτες τους προκαλώντας, ωστόσο, την έντονη αντίδραση των σωματείων της ασφαλιστικής διαμεσολάβησης.

ΕΕΑΕ: Μη βιαστείτε να υπογράψετε
Πρώτη η  Ένωση Επαγγελματιών Ασφαλιστών Ελλάδος, με εγκύκλιο, που εξέδωσε στις 17 Μαρτίου, διαπιστώνει ότι «κάποιες Εταιρείες, με αφορμή τη νέα Σύμβαση που πρέπει να υπογραφεί (η οποία θα πρέπει να περιλαμβάνει τα απαιτούμενα εκ των πράξεων 30 & 31 της Τ.τ.Ε.) επιχειρούν να συμπεριλάβουν και επιπλέον όρους, που ορισμένοι εξ αυτών είναι ιδιαίτερα επαχθείς για τους Διαμεσολαβούντες και καταχρηστικοί, ενώ σε αρκετές περιπτώσεις αγγίζουν τα όρια του έκνομου και του παραλόγου».

Στη σχετική εγκύκλιο η ΕΕΑΕ εφιστά την προσοχή στα μέλη της, να διαβάζουν και να αναλύουν διεξοδικά τον κάθε όρο της σύμβασης που καλούνται να υπογράψουν και τους προτείνει: πρώτον, να τηρήσουν μία σχετική στάση αναμονής και να μη βιαστούν να υπογράψουν τις νέες Συμβάσεις, χωρίς να είναι απόλυτα πεπεισμένοι ότι το περιεχόμενό τους δεν θέτει σε κίνδυνο τα συμφέροντά τους. και δεύτερον, να της αποστείλουν ό,τι υλικό έχουν ήδη παραλάβει από τις Ασφαλιστικές Εταιρείες που συνεργάζονται (Κανονισμό Πωλήσεων, ΠΟΔΙΠΕΑ και νέες Συμβάσεις), προκειμένου η Ένωση να το μελετήσει και να εντοπίσει τα σημεία εκείνα που ενδεχομένως χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής.
Παράλληλα, επισημαίνει ότι «προγραμματίζει συναντήσεις με τις Ασφαλιστικές Εταιρείες, προκειμένου να τους υποδείξει τα σημεία που θα πρέπει να επαναδιατυπωθούν».

ΕΑΔΕ: “Λεόντειες” οι νέες συμβάσεις
Στις 26 Μαρτίου, η ΕΑΔΕ εκδίδει δελτίο τύπου, στο οποίο επισημαίνει με ιδιαίτερα σκληρή γλώσσα τα εξής:  
«Το τελευταίο 10ήμερο, με το πρόσχημα της έναρξης εφαρμογής του άρθρου 8 της υπ’ αριθμ. 31/30.9.2013 Πράξης της ΤτΕ (Ελάχιστο περιεχόμενο των συμβάσεων πρόσκτησης ασφαλιστικών εργασιών), εκατοντάδες Μέλη μας καλούνται εσπευσμένα να υπογράψουν ή να αποδεχθούν νέες Συμβάσεις και Κανονισμούς Πωλήσεων κάποιων εκ των Εταιρειών-Μελών της Ε.Α.Ε.Ε.
Επισημαίνουμε ότι οι εν λόγω Συμβάσεις θα έπρεπε να έχουν έγκαιρα αποσταλεί στα Μέλη μας, προκειμένου αυτά να έχουν τη δυνατότητα να τις μελετήσουν και να υποβάλουν τις τυχόν παρατηρήσεις, διορθώσεις, ενστάσεις και αντιρρήσεις τους.
Αντ’ αυτού, οι εν λόγω Συμβάσεις και Κανονισμοί έχουν σταλεί κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή και μόνο από μερικές εκ των Εταιρειών-Μελών της Ε.Α.Ε.Ε., που ζητούν από τα Μέλη μας την υπογραφή και αποδοχή τους κάτω από ασφυκτικές πιέσεις, χρονικές και όχι μόνο.
Οι εν λόγω Συμβάσεις, που τυγχάνουν στην πραγματικότητα “λεόντειες” συμβάσεις και συμβάσεις προσχώρησης με όρους απαράδεκτους, που κάθε άλλο παρά προάγουν την ομαλή και βιώσιμη συνεργασία των Μελών μας με τις Ασφαλιστικές Εταιρείες και εν τέλει την εύρυθμη λειτουργία της Ασφαλιστικής Αγοράς και την προστασία των καταναλωτών, στα οποία αποσκοπούσε η ΤτΕ με τις Πράξεις της, θα καθορίσουν το μέλλον της επαγγελματικής δραστηριότητας των χιλιάδων Μελών μας και την επιβίωση αυτών και των οικογενειών τους.
Η εν λευκώ, άκριτη και κάτω από πιέσεις αποδοχή/προσχώρηση στις νέες συμβάσεις των Μελών της ΕΑΕΕ, έτσι όπως αυτές είναι διατυπωμένες, φοβούμαστε ότι θα αποτελέσει το τελειωτικό χτύπημα, την “ταφόπλακα” της Ασφαλιστικής Διαμεσολάβησης. 
Η ΕΑΔΕ έχει λάβει τα σχέδια των συμβάσεων, όσων έχουν μέχρι στιγμής αποσταλεί, και τα επεξεργάζεται, για να υποβάλει άμεσα τις παρατηρήσεις και τις προτάσεις της.
Καλούμε την ΤτΕ, στα πλαίσια της εποπτικής της αρμοδιότητας, να ενεργήσει, προληπτικά, προς όφελος της Ιδιωτικής Ασφάλισης, και πιστεύουμε ότι δεν θα παραμείνει θεατής στην επιχειρούμενη απορρύθμιση της ομαλής λειτουργίας της Ιδιωτικής Ασφάλισης».

Παραδείγματα συμβάσεων
Τι περιλαμβάνουν, όμως, οι όροι αυτών των νέων συμβάσεων, για να χαρακτηρίζονται από τους διαμεσολαβητές “επαχθείς” και “καταχρηστικοί” και οι συμβάσεις  “λεόντειες” και “ταφόπλακα” της Ασφαλιστικής Διαμεσολάβησης; 

Τέσσερα είναι τα πιο σημαντικά σημεία, τα οποία εκτιμάται ότι  θα αποτελέσουν σημείο τριβής.

Πρώτον και κυριότερο, ότι όλοι οι όροι θεωρούνται ουσιώδεις και η παράβασή τους λόγος για την καταγγελία της σύμβασης.
Δεύτερον, σε αρκετές από αυτές τις συμβάσεις προβλέπεται μονομερής ανανέωση του Κανονισμού Πωλήσεων και επομένως και των όρων των συμβάσεων, ενώ και ο  χρόνος που δίδεται στους διαμεσολαβητές, προκειμένου να τις υπογράψουν ή να δεχτούν τις όποιες αλλαγές είναι πολύ περιορισμένος.
Τρίτον,  σε αρκετές γίνεται λόγος για προμήθεια πρώτου έτους, ενώ αμφισβητείται ή δεν είναι απολύτως σαφές τι θα γίνει με εκείνη των επόμενων ετών.
Τέλος, δεν εξασφαλίζεται αυτό που προβλέπουν οι πράξεις ότι ο πελάτης είναι του διαμεσολαβητή.

Eνδεικτικά, παραθέτουμε ορισμένα σημεία από τις νέες συμβάσεις τεσσάρων εταιρειών, που ήρθαν σε γνώση μας. Τα σημεία αυτά αφορούν κυρίως στις προμήθειες και στο τι θεωρείται σπουδαίος λόγος καταγγελίας της σύμβασης:

1. Σε μία περίπτωση σύμβασης ως σπουδαίος λόγος καταγγελίας θεωρείται, μεταξύ άλλων, «συμπεριφορά που βλάπτει την περιουσία ή τη φήμη της εταιρείας».

2. Σε άλλη περίπτωση, η Εταιρεία επιφυλάσσεται του δικαιώματος καταγγελίας της Σύμβασης για σπουδαίο λόγο «σε περίπτωση που ο Συνεργάτης δεν προβεί σε πλήρη και ολοσχερή εξόφληση εντός 4 ημερών». Στη σύμβαση της ίδιας εταιρείας, «ειδικά για τον κλάδο ζωής η αμοιβή του ασφαλιστικού διαμεσολαβητή για τη σύναψη ασφαλίσεων εξοφλείται με την προμήθεια που εισπράττει επί του πρώτου ασφαλίστρου ή της πρώτης δόσης αυτού. Η προμήθεια όπου προβλέπεται για τα επόμενα έτη αποτελεί αμοιβή των προσπαθειών που καταβάλλει ο ασφαλιστικός διαμεσολαβητής για τη διατήρηση της παραγωγής του και τη συνεχή εξυπηρέτηση των ασφαλισμένων. (…)  Προκειμένου περί ασφαλιστηρίων συμβολαίων τα οποία μετά την ακύρωσή τους επαναφέρονται σε ισχύ, κατόπιν ενεργειών του Διαμεσολαβητή και μόνον, η προμήθεια θα υπολογίζεται με βάση τα ποσοστά προμηθειών που ισχύουν κατά τον χρόνο επαναφοράς (…).  Ασφάλιστρα για τα οποία χορηγήθηκε απαλλαγή πληρωμής ή Πρόσθετα ασφάλιστρα Ζωής, καθώς και το δικαίωμα συμβολαίου σε κάθε ασφάλιστρο δεν λαμβάνονται υπ’ όψιν για τον υπολογισμό προμήθειας. Πρόσθετα ασφάλιστρα θεωρούνται τα επασφάλιστρα επί των ασφαλίστρων που εισπράττονται επιπλέον των βασικών τιμολογίων της Εταιρείας, λόγω αυξημένου κινδύνου».

3. Σε μία τρίτη περίπτωση, ορίζεται ότι ο πράκτορας έχει, μεταξύ άλλων, «την υποχρέωση να χρησιμοποιεί μέσα και τρόπους απολύτως θεμιτά και τα οποία σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να εκθέσουν την Εταιρεία ή να τη φέρουν σε δύσκολη θέση, ιδιαίτερα με την υπόσχεση εξυπηρέτησης των πελατών από την Εταιρεία, υπόσχεση η οποία ρητά απαγορεύεται. Και μόνη η παράβαση αυτού του όρου συμφωνείται ότι αποτελεί λόγο άμεσης καταγγελίας της παρούσας σύμβασης από την Εταιρεία, η οποία επιφυλάσσεται για κάθε τυχόν θετική ή αποθετική ζημία, που τυχόν υποστεί εκ του λόγου αυτού». Ως σπουδαίος λόγος καταγγελίας, επίσης, θεωρούνται «Ενέργειες ανταγωνιστικές προς την Εταιρεία, ή προτροπή ή παρακίνηση άλλων συναδέλφων του, παραγωγών, να συνεργασθούν με άλλη ανταγωνιστική εταιρεία».

4. Σε μία τέταρτη περίπτωση, «η σύμβαση λύεται άμεσα και δεν οφείλεται προμήθεια αν η σύμβαση λυθεί με καταγγελία εκ μέρους της Εταιρείας για σπουδαίο λόγο, που οφείλεται σε βαρύ παράπτωμα του Ασφαλιστικού Πράκτορα και συνεπάγεται ποινική ή αστική του ευθύνη ή αν λύθηκε με πρωτοβουλία, ακόμη και σιωπηρή, του Ασφαλιστικού Πράκτορα». Σε άλλο σημείο της ίδιας σύμβασης «συμφωνείται ότι σε περίπτωση καταγγελίας παρέχει το δικαίωμα στην Εταιρεία να δημοσιεύει το γεγονός αυτό στον τύπο, να γνωστοποιεί αυτό εγγράφως προς τις Ενώσεις των Ασφαλιστικών Εταιρειών, την πελατεία της Εταιρείας και την πελατεία του Ασφαλιστικού Πράκτορα, χωρίς οι ανωτέρω να έχουν οποιαδήποτε ευθύνη αστική ή Ποινική, του Ασφαλιστικού Πράκτορα παραιτούμενου από κάθε δικαίωμα δικαστικής ή εξωδίκου αποζημιώσεως κατ’ αυτών».

Μετά απ’ όλα αυτά –και άλλα ακόμα που λόγω έλλειψης χώρου δεν μπορέσαμε να παραθέσουμε– κάτι μας λέει ότι θα ζήσουμε, και πάλι, μέρες …Ασφαλιστικού Τειρεσία.

Δήμητρα Καζάντζα