Τα έντονα καιρικά φαινόμενα απασχολούν τους αντασφαλιστές

Οι πλημμύρες είναι πλέον συχνό φαινόμενο σε όλη την Ευρώπη και απασχολούν ήδη έντονα την ασφαλιστική και αντασφαλιστική αγορά, καθώς η μεγαλύτερη συχνότητα ακραίων καιρικών φαινομένων, συνεπάγεται αναπόφευκτα μεγαλύτερες ζημιές.

Μόλις την περασμένη εβδομάδα (24 Οκτωβρίου) η πρωτοφανής νεροποντή που έπληξε το Λεκανοπέδιο Αττικής προκάλεσε ζημιές σε πάνω από 1.000 ακίνητα και 400 οχήματα σε 25 δήμους. Προβλήματα από νεροποντή είχαμε και στο Ηράκλειο της Κρήτης, όπου προκλήθηκαν μεγάλες ζημιές σε σπίτια, καταστήματα αλλά και σε υποδομές, ενώ, λόγω των έντονων βροχοπτώσεων στη γειτονική Βουλγαρία, υπερχείλισε για άλλη μια φορά ο ποταμός Έβρος. Αυτά στη χώρα μας (δείτε σχετικό σχόλιο εδώ), γιατί την ίδια στιγμή καταστροφικές πλημμύρες σαρώνουν τη Νορβηγία, ενώ προηγήθηκαν μέσα στο Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο πλημμύρες στην Ιταλία και τη Γαλλία.

Τα ακραία καιρικά φαινόμενα απαιτούν αλλαγές στη διαχείριση κινδύνων

Στην πρόσφατη συνάντηση ασφαλιστών, αντασφαλιστών και μεσιτών στο Baden Baden της Γερμανίας, οι συζητήσεις περιστράφηκαν γύρω από τις προσαρμογές που απαιτούνται στη διαχείριση των κινδύνων, ακριβώς λόγω των αλλαγών και της έντασης των καιρικών φαινομένων.

Όπως επισημαίνεται από τη Munich Re, τα μεμονωμένα νοικοκυριά και η βιομηχανία βρίσκονται όλο και περισσότερο εκτεθειμένα στους κινδύνους που προκύπτουν από τις μεταβαλλόμενες καιρικές συνθήκες. Αυτό οφείλεται εν μέρει στη μεγαλύτερη συχνότητα ακραίων καιρικών συνθηκών στην Ευρώπη, τα οποία περιλαμβάνουν μεγάλες περιόδους ξηρασίας ή καθίζησης, που μπορούν να οδηγήσουν σε ξηρασίες ή πλημμύρες ποταμών.

Άνοδος παρατηρείται, επίσης, και στον αριθμό των ζημιών εξαιτίας έντονων καιρικών φαινομένων. Εκτός από υψηλότερες άμεσες απώλειες, παρατηρείται και σημαντική απώλεια εσόδων σε εταιρείες των οποίων το εισόδημα εξαρτάται από τον καιρό.

Ο αριθμός των ζημιών από καταστροφές που οφείλονται στον καιρό αυξήθηκαν σε όλο τον κόσμο, περίπου τρεις φορές κατά την περίοδο 1980-2013. Επίσης, στην Ευρώπη, ο αριθμός των καταιγίδων υπερτριπλασιάστηκε κατά την ίδια περίοδο. Οι ισχυρές καλοκαιρινές καταιγίδες που συνοδεύονται από χαλάζι έχουν γίνει πολύ πιο συχνές, εν μέρει επειδή η περιεκτικότητα του νερού στην ατμόσφαιρα έχει αυξηθεί. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η χαλαζοθύελλα στη Γερμανία το 2013, που κόστισε σε ασφαλισμένες απώλειες €2,8 δις, με τις συνολικές να ανέρχονται σε €3,6 δις, και ήταν το πιο κοστοβόρο συμβάν της χρονιάς.

Αντίστοιχα, τον Ιούνιο του 2014, μία καταιγίδα στην περιοχή του ποταμού Έλα έγινε αιτία καταστροφών στην Γερμανία, το Βέλγιο και το Λουξεμβούργο, που κόστισαν συνολικά €2,3 δις, με τις ασφαλισμένες απώλειες να ανέρχονται σε €1,8 δις. Με τις καιρικές συνθήκες να εμφανίζουν τέτοιες τάσεις, αλλάζουν και η πιθανότητα και η ένταση των χαλαζοπτώσεων, των πλημμύρων και, ως εκ τούτου, και των δυνητικών ζημιών.

Αξιοσημείωτη είναι, επίσης, και η αύξηση της επιμονής των καιρικών φαινομένων, που μπορεί να προκαλέσει καύσωνες και ξηρασίες, υπό συνθήκες υψηλής πίεσης το καλοκαίρι, και πλημμύρες των ποταμών, όταν επικρατούν συστήματα χαμηλής πίεσης. Σ’ αυτό ακριβώς οφείλονται οι μεγάλες πλημμύρες στη Γερμανία, την Τσεχική Δημοκρατία και την Αυστρία το 2013, που προκάλεσαν ζημιές ύψους €9,7 δις (εκ των οποίων τα €2,4 δις ήταν ασφαλισμένες) αλλά και οι πλημμύρες στο Ηνωμένο Βασίλειο, στα τέλη του έτους, που προκάλεσαν οικονομικές απώλειες €1,1 δις και ασφαλισμένες €800 εκατ.

Οι αλλαγές των καιρικών συνθηκών συνεπάγονται υψηλότερο κίνδυνο απωλειών

Σύμφωνα με τη Munich Re, η αυξημένη συχνότητα και η ένταση των καταστροφικών γεγονότων είναι πολύ δύσκολο να προβλεφθούν σε τοπικό επίπεδο. Επιπλέον, οι αλλαγές στα χαρακτηριστικά των κτηρίων –για παράδειγμα, θερμική μόνωση και ηλιακές εγκαταστάσεις– τείνουν να επιδεινώσουν τη μεταβλητότητα των αξιώσεων. «Για τους πρωτασφαλιστές, αυτό σημαίνει αύξηση της αβεβαιότητας όσον αφορά τα έσοδα και πιο ασταθή αποτελέσματα. Η αλλαγή των μοντέλων κινδύνου όσον αφορά τον καιρό απαιτούν μια προσαρμοσμένη αντίληψη του κινδύνου και εξατομικευμένη αντασφαλιστική κάλυψη. Χρειαζόμαστε καλύτερη κατανόηση των κινδύνων και των πιθανών κινδύνων συσσώρευσης, και θα πρέπει να αναλύουμε τις περιοχές κινδύνου από την άποψη αυτή», υπογράμμισε ο κ. Ludger Arnoldussen, μέλος του Δ.Σ. της Munich Re, στο πλαίσιο της συνάντησης του Baden Baden.

Σύμφωνα με τον ίδιο, εξαιρετικά ακραίες ατμοσφαιρικές συνθήκες μπορεί να απειλήσουν ακόμα και την οικονομική επιτυχία των επιχειρήσεων –για παράδειγμα, τις εταιρείες ενέργειας, αν ο χειμώνας είναι ασυνήθιστα ζεστός και οι ενεργειακές ανάγκες θέρμανσης είναι μειωμένες.

Πιο εκτεθειμένες στους κινδύνους από τις αλλαγές στις καιρικές συνθήκες, σε σημείο που να απειλείται ακόμα και η ύπαρξή τους, είναι κυρίως επιχειρήσεις με ασθενέστερη κεφαλαιακή βάση, ειδικά αν δεν έχουν επαρκή τεχνογνωσία για να αντιμετωπίσουν τις μεταβαλλόμενες τάσεις στις καιρικές συνθήκες και τους συνεπαγόμενους κινδύνους.

Στην κατεύθυνση αυτή, οι αντασφαλιστές έχουν δημιουργήσει και προωθούν μια ποικιλία αντασφαλιστικών καλύψεων, που προστατεύουν τους ισολογισμούς των εταιρειών πρωτασφάλισης έναντι της αβεβαιότητας που σχετίζεται με τους κινδύνους λόγω καιρικών συνθηκών, και σε τελική ανάλυση τους πελάτες αυτών των εταιρειών.

Η Munich Re, ειδικότερα, διαθέτει χρηματοοικονομικά εργαλεία, μέσω των οποίων οι εταιρείες μπορούν να καλυφθούν έναντι αυτών των διακυμάνσεων στα έσοδά τους, στηριζόμενη στην εμπειρία της, στην αξιολόγηση και την μοντελοποίηση των κινδύνων αυτών. Άλλωστε, όπως τονίζουν σε κάθε ευκαιρία τα στελέχη της, «για 40 χρόνια, οι ειδικοί μας αναλύουν τις παγκόσμιες καιρικές συνθήκες και την εξέλιξη των απαιτήσεων, έχοντας δημιουργήσει μία τεράστια βάση δεδομένων, με στόχο την ανάπτυξη αποτελεσματικών λύσεων μεταφοράς κινδύνου».

Απαισιόδοξοι οι αντασφαλιστές

Τόσο στο Baden Baden όσο και νωρίτερα στο Monte Carlo οι αντασφαλιστικοί όμιλοι και ειδικότερα οι δύο μεγαλύτερες εταιρείες αντασφάλισης στον κόσμο, Munich Re και Swiss Re, δεν φάνηκαν ιδιαίτερα αισιόδοξες αντίθετα προβλέπουν δύσκολους καιρούς. Ποιος ο λόγος, όμως, γι’ αυτή την απαισιοδοξία, αφού ούτε το 2013 ούτε το 2014 συνέβησαν μεγάλα καταστροφικά γεγονότα και δεν αναγκάστηκαν να πληρώσουν υπέρογκα ποσά;  Η απάντηση δόθηκε στο Monte Carlo, για να επαναληφθεί στο Baden Baden:

Οι τιμές αντασφάλισης, που εξακολουθούν να είναι …soft, ο ανταγωνισμός που αυξάνεται και η πίεση από εναλλακτικά κεφάλαια και ILS που συνεχίζεται.

Οι παραπάνω παράγοντες συμπιέζουν τα κέρδη των αντασφαλιστικών και τις αναγκάζουν να αναζητήσουν νέους τομείς της αγοράς ή να διπλασιάσουν τις προσφορές τους προς τους πρωτασφαλιστές για πιο πολύπλοκες ασφαλιστικές λύσεις, κυρίως εταιρικής φύσης.

Τόσο η Munich Re όσο και η Swiss Re υποχωρούν σε κάποιους τομείς αντασφάλισης που αφορούν ασφάλιση καταστροφικών κινδύνων περιουσίας, όπου τα ποσοστά κέρδους δεν θεωρούνται πλέον επαρκή, και εστιάζουν περισσότερο σε τομείς εταιρικών και βιομηχανικών κινδύνων.