Πώς το Solvency II θα επηρεάσει τα ομαδικά ασφαλιστήρια

Επιρροή του Solvency II στα ομαδικά ασφαλιστήρια με κοινωνικά χαρακτηριστικά

Του Γεώργιου Ι. Κουτσούκου*

Όπως είναι γνωστό, το Solvency II θεσπίζει ένα ενιαίο σύστημα υπολογισμού των κεφαλαιακών απαιτήσεων σε όλα τα κράτη – μέλη της Ε.Ε., υιοθετώντας προς τούτο τεχνικές διαχείρισης κινδύνων, εταιρικής διακυβέρνησης και διαφάνειας, οι οποίες κρίνονται πλέον απαραίτητες για την ορθή λειτουργία της αγοράς και την προστασία του καταναλωτή – ασφαλισμένου, μέσα στο σύγχρονο, πολύπλοκο και συνεχώς εξελισσόμενο χρηματοοικονομικό σύστημα.

Η φερεγγυότητα των ασφαλιστικών επιχειρήσεων στο εξής θα βασίζεται σε 3 πυλώνες:

Στον πρώτο πυλώνα –στις ποσοτικές απαιτήσεις φερεγγυότητας–, το βασικό στοιχείο ενδιαφέροντος είναι η υιοθέτηση του MCR (Μinimum capital requirement ή Ελάχιστου Κεφαλαίου Φερεγγυότητας), κάτω του οποίου η ασφαλιστική επιχείρηση οδηγείται σε εποπτική παρέμβαση και πιθανή ανάκληση αδείας, και του SCR (Solvency Capital Requirement ή Κεφαλαίου Φερεγγυότητας). Το SCR είναι το επιθυμητό κεφάλαιο που θα πρέπει να κατέχει μια ασφαλιστική εταιρεία, προκειμένου να μην κινδυνεύει με χρεοκοπία, με ποσοστό εμπιστοσύνης 99,5%, σε χρονικό ορίζοντα ενός έτους. Στον πρώτο πυλώνα, επίσης, περιλαμβάνονται όλοι οι σχετικοί κανόνες, βάσει των οποίων σχηματίζονται τα τεχνικά αποθέματα, ρυθμίζονται οι επενδύσεις, καθορίζονται τα περιουσιακά στοιχεία, καθώς και η ποιότητα των κεφαλαίων, τα οποία, στο σύνολό τους, θα εξασφαλίζουν την επιθυμητή φερεγγυότητα για τις ασφαλιστικές εταιρείες.

Ο δεύτερος πυλώνας καθορίζει τις ποιοτικές προδιαγραφές της φερεγγυότητας, ήτοι τις αρχές εσωτερικού ελέγχου, πάνω στις οποίες θα βασίζεται η αξιολόγηση κινδύνων (εταιρική διακυβέρνηση), ενώ επιπλέον προχωρά στην ανασκόπηση της μέχρι σήμερα εποπτικής διαδικασίας και στην αναθεώρησή της.

Τέλος, ο τρίτος πυλώνας καθορίζει τις απαιτήσεις δημοσίευσης και διαφάνειας των στοιχείων, εποπτικών και οικονομικών. Μέσα στα πλαίσια της απαιτούμενης διαφάνειας, οι ασφαλιστικές εταιρείες θα πρέπει να δημοσιοποιούν το κατά πόσον διατηρούν ή όχι το απαιτούμενο κεφάλαιο φερεγγυότητας (SCR) ή το κατά πόσον οι εποπτικές αρχές τους επέβαλαν προσθήκες κεφαλαίων, κατά την περίοδο αναφοράς.

Βάσει των ανωτέρω, είναι φανερό ότι η αυστηροποίηση των προϋποθέσεων ίδρυσης και λειτουργίας μια σύγχρονης ασφαλιστικής επιχείρησης εξυπηρετεί διάφορους στόχους, όπως π.χ τη μεγαλύτερη δυνατή «θωράκισή» της έναντι των ποικίλων χρηματοοικονομικών ή μη κινδύνων που αντιμετωπίζει στο πλαίσιο του κύκλου εργασιών της, αλλά και την ενίσχυση της αξιοπιστίας της έναντι των καταναλωτών, οι οποίοι, στην παρούσα συγκυρία της κρίσης της δημόσιας κοινωνικής ασφάλισης, θέλουν να επενδύσουν σε μια φερέγγυα εταιρεία, που να χορηγεί στο απώτερο μέλλον παροχές «μετρήσιμες» και κατά το δυνατόν εγγυημένες.

Ωστόσο, αυτό που δεν διαφαίνεται ίσως εκ πρώτης όψεως είναι η θετική επίδραση που έχει η ενσωμάτωση της κοινοτικής οδηγίας στην ελληνική νομοθεσία επί των ομαδικών ασφαλιστηρίων που προωθούν οι ασφαλιστικές εταιρείες σε επιχειρήσεις.

Το ομαδικό ασφαλιστήριο συμβόλαιο είναι γνωστό ότι λειτουργεί σαν ισχυρό κίνητρο για την προσέλκυση αξιόλογου ανθρώπινου δυναμικού σε μία επιχείρηση, ενώ αποτελεί και σημαντικό εργαλείο βελτίωσης της παραγωγικότητας. Σε εποχές, δε, όπου η οικονομική κρίση, πλην του εισοδήματος, μειώνει δραματικά τις παροχές της κοινωνικής ασφάλισης, είτε πρόκειται για την υγεία, είτε για τη σύνταξη, το ομαδικό ασφαλιστήριο συμβόλαιο δρα αποτελεσματικά και ουσιαστικά, συμπληρώνοντας την κοινωνική ασφάλιση. Ακόμη και σε συνθήκες οικονομικής κρίσης, οι επιχειρήσεις που επιδιώκουν να διατηρήσουν και να προσελκύσουν στις τάξεις τους τα καλύτερα στελέχη, θα πρέπει να προσφέρουν, εκτός από ικανοποιητικές αμοιβές, πιο “έξυπνα” και διευρυμένα προγράμματα ασφαλιστικών και συνταξιοδοτικών καλύψεων, αξιοποιώντας και τα φορολογικά οφέλη που ενδεχομένως να προκύπτουν από τη σύναψη ομαδικών ασφαλιστηρίων συμβολαίων για όλους τους εμπλεκόμενους. Έτσι, ένα ομαδικό ασφαλιστήριο συμβόλαιο βελτιώνει το εργασιακό κλίμα μιας επιχείρησης, δείχνει έμπρακτα τη δέσμευση της εταιρείας απέναντι στους εργαζομένους της και την επένδυση που κάνει σε αυτούς, αλλά ενδυναμώνει συνάμα την ενιαία εταιρική συνείδηση, δημιουργώντας σταθερούς και ισχυρούς δεσμούς ανάμεσα στην εταιρεία και τους συνεργάτες της.

Η θετική επίδραση του Solvency II στην καλύτερη δυνατή λειτουργία, αλλά και διάδοση των ομαδικών ασφαλιστηρίων στο εταιρικό γίγνεσθαι, έγκειται στο ότι η Οδηγία προχωρά σε διαχωρισμό των Ιδίων Κεφαλαίων εντός της επιχείρησης, σύμφωνα με τον σκοπό που εξυπηρετούν. Δηλαδή, υπάρχουν τα κεφάλαια, τα οποία συμβάλλουν στην πλήρη απορρόφηση ζημιών, με σκοπό τη συνέχιση των εργασιών της επιχείρησης (full loss absorbency on a going concern basis), και τα κεφάλαια, τα οποία προστατεύουν τους δικαιούχους/πιστωτές της επιχείρησης, σε περίπτωση αφερεγγυότητας. Αυτό λαμβάνει χώρα με τη μέθοδο της διαβάθμισης (subordination). Δηλαδή, στην περίπτωση αφερεγγυότητας της ασφαλιστικής επιχείρησης, οι αρχικές ζημιές θα επηρεάσουν τους μετόχους και όχι τους ασφαλισμένους.

Καθίσταται φανερό, λοιπόν, ότι η δημιουργία ενός ισχυρού πλέγματος προστασίας των συμμετεχόντων σε ομαδικό ασφαλιστήριο, όχι μόνο τονώνει την εμπιστοσύνη τους στην αδιάκοπη απόδοση του εν λόγω προγράμματος, ακόμη και υπό αντίξοες επιχειρηματικές/χρηματοοικονομικές συνθήκες, αλλά συντελεί και στη μεγαλύτερη δυνατή «κοινωνικοποίηση» των παροχών αυτών, με την αποδυνάμωση του «ιδιωτικοασφαλιστικού οικονομικού κριτηρίου» και της «άκαμπτης ανταποδοτικότητας» που κατεξοχήν διέπει τις σχέσεις ιδιωτικής ασφάλισης. Η πρόσδοση ενός «κοινωνικού προσήμου» στις παροχές της ιδιωτικής ασφάλισης φέρνει ολοένα και πιο κοντά τον πρώτο και τον τρίτο πυλώνα του ελληνικού ασφαλιστικού συστήματος, αναδεικνύοντας τον συμπληρωματικό ρόλο που ακόμη και τώρα μπορεί να παίξει, υπό προϋποθέσεις, η ιδιωτική ασφάλιση στην υπό κρίση κοινωνικοασφαλιστική μεταρρύθμιση. 

*Ο κ. Γεώργιος Ι. Κουτσούκος είναι Εταίρος, Δικηγόρος –Δρ. της ΚΡΕΜΑΛΗΣ-Δικηγορική Εταιρεία
ΚΡΕΜΑΛΗΣ  |  Ius Laboris Greece  |  Global HR Lawyers
Κυρίλλου Λουκάρεως 35 – 114 75 Αθήνα
T +30 210 6431387  |  F +30 210 6460313  |  [email protected] 
www.kremalis.gr  |  www.iuslaboris.com