Νέο Φορολογικό Πλαίσιο και Ασφαλιστικοί Διαμεσολαβητές

Ο φοροτεχνικός σύμβουλος της ΕΕΑΕ, κ. Ν. Ι. Λάμπρου, “αποκωδικοποιεί” τις διατάξεις της νέας νομοθεσίας σε θέματα που αφορούν τους διαμεσολαβούντες.

Οι ασφαλιστικοί διαμεσολαβητές όπως και όλοι οι Έλληνες πολίτες είναι αντιμέτωποι με μια νέα πραγματικότητα, όσον αφορά τις φορολογικές τους υποχρεώσεις, όπως αυτές πηγάζουν από το νέο νομοθετικό πλαίσιο που τέθηκε σε εφαρμογή από 1.1.2014.
Ο φοροτεχνικός σύμβουλος της Ένωσης Επαγγελματιών Ασφαλιστών Ελλάδος, κ. Ν. Ι. Λάμπρου, ανταποκρίθηκε πρόθυμα στο αίτημά μας να “αποκωδικοποιήσει” διατάξεις της νέας νομοθεσίας σε θέματα που αφορούν τους διαμεσολαβούντες. Στο κείμενο που ακολουθεί, εστιάζει στις δαπάνες της φορολογίας εισοδήματος, στην παρακράτηση φόρου εισοδήματος και στις φορολογικές αποσβέσεις, προβαίνοντας σε καίριες επισημάνσεις, που αφορούν ειδικά τους ασφαλιστικούς διαμεσολαβητές.

Του Νικολάου Ι. Λάμπρου, Λογιστή – Φοροτεχνικού Α’ Τάξης

Το 2014 είναι το έτος στο οποίο θα ισχύσουν όλοι οι νέοι νόμοι που πλαισιώνουν τη φορολογία στην Ελλάδα. Αναλυτικά, από 1.1.2014 ξεκίνησε η ισχύς βασικών διατάξεων των νόμων:
4172/2013 – Κώδικας Φορολογίας Εισοδήματος.
4174/2013 – Κώδικας Φορολογικής Διαδικασίας.
4093/2012 – Κ.Φ.Α.Σ.
Ακολούθως, παραθέτουμε μερικές μόνο από τις βασικότερες διατάξεις που τέθηκαν σε ισχύ από 1.1.2014.

Αλλαγές στη φορολογία εισοδήματος
Αλλάζει άρδην το τοπίο σχετικά με τις εκπιπτόμενες και μη εκπιπτόμενες δαπάνες. Πιο συγκεκριμένα, στα άρθρα 22 και 23 περιγράφονται οι δαπάνες που εκπίπτουν ή δεν εκπίπτουν και για τις οποίες περιμένουμε διευκρινιστική εγκύκλιο.

Άρθρο 22 – Εκπιπτόμενες επιχειρηματικές δαπάνες
Κατά τον προσδιορισμό του κέρδους από επιχειρηματική δραστηριότητα, επιτρέπεται η έκπτωση όλων των δαπανών, με την επιφύλαξη των διατάξεων του άρθρου 23 του Κ.Φ.Ε., οι οποίες:
α) πραγματοποιούνται προς το συμφέρον της επιχείρησης ή κατά τις συνήθεις εμπορικές συναλλαγές της,
β) αντιστοιχούν σε πραγματική συναλλαγή και η αξία της συναλλαγής δεν κρίνεται κατώτερη ή ανώτερη της αγοραίας, στη βάση των στοιχείων που διαθέτει η Φορολογική Διοίκηση,
γ) εγγράφονται στα τηρούμενα βιβλία απεικόνισης των συναλλαγών της περιόδου κατά την οποία πραγματοποιούνται και αποδεικνύονται με κατάλληλα δικαιολογητικά.

Άρθρο 23 – Μη εκπιπτόμενες επιχειρηματικές δαπάνες
Οι ακόλουθες δαπάνες δεν εκπίπτουν:
α) τόκοι από δάνεια που λαμβάνει η επιχείρηση από τρίτους, εκτός από τα τραπεζικά δάνεια, διατραπεζικά δάνεια, καθώς και τα ομολογιακά δάνεια που εκδίδουν ανώνυμες εταιρείες κατά το μέτρο που υπερβαίνουν τους τόκους που θα προέκυπταν εάν το επιτόκιο ήταν ίσο με το επιτόκιο των δανείων αλληλόχρεων λογαριασμών προς μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις, όπως αυτό αναφέρεται στο στατιστικό δελτίο οικονομικής συγκυρίας της Τράπεζας της Ελλάδος για την πλησιέστερη χρονική περίοδο πριν την ημερομηνία δανεισμού,
Με άλλα λόγια, τόκοι δανείων εκτός από αυτά που λαμβάνουν οι επιχειρήσεις από τις τράπεζες δεν εκπίπτονται φορολογικά.
β) κάθε είδους δαπάνη που αφορά σε αγορά αγαθών ή λήψη υπηρεσιών αξίας άνω των πεντακοσίων (500) ευρώ, εφόσον η τμηματική ή ολική εξόφληση δεν έγινε με τη χρήση τραπεζικού μέσου πληρωμής,
Οποιαδήποτε δαπάνη για επιχειρηματική δραστηριότητα δεν πληρώνεται μέσω του τραπεζικού συστήματος και είναι συνολικής αξίας πάνω από 500,00 ευρώ, δεν εκπίπτεται φορολογικά. Συναλλαγές μέσω τραπεζών είναι: η μεταφορά από τον τραπεζικό λογαριασμό της επιχείρησης στον τραπεζικό λογαριασμό του προμηθευτή, η κατάθεση μετρητών στον τραπεζικό λογαριασμό του προμηθευτή και η πληρωμή με πιστωτική κάρτα. Μεγάλη προσοχή χρειάζεται στις πληρωμές με πιστωτική κάρτα, διότι εάν δεν είναι στο όνομα της εταιρείας αλλά σε αυτό του επιχειρηματία μπορεί να θεωρηθεί δανεισμός, με συνέπεια την επιβολή χαρτοσήμου στα εξοφληθέντα ποσά και την επιβολή προσαυξήσεων και προστίμων που προβλέπονται στον ΚΦΔ, τα οποία με βάση τις διατάξεις που ισχύουν μέχρι σήμερα είναι δυσβάστακτα.  
γ) οι μη καταβληθείσες ασφαλιστικές εισφορές,
Είναι αυτονόητο ότι η μη πληρωμή των εισφορών του ΙΚΑ και του ΟΑΕΕ δεν μας δίνει το δικαίωμα να εκπέσουμε τα αντίστοιχα έξοδα.
δ) προβλέψεις εκτός των οριζομένων στο άρθρο 26,
Στο άρθρο 26 περιλαμβάνονται οι επισφαλείς απαιτήσεις. Μεγάλη προσοχή εδώ για τις επισφαλείς απαιτήσεις από ασφάλιστρα, οι οποίες σε καμία περίπτωση δεν εκπίπτονται από τα έξοδα των διαμεσολαβούντων, αφού δεν τηρούν τον κανόνα της παραγράφου 4α (έχει προηγουμένως εγγραφεί ποσό που αντιστοιχεί στην οφειλή ως έσοδο).
ε) πρόστιμα και ποινές, περιλαμβανομένων των προσαυξήσεων,
Αυτοτελή πρόστιμα και προσαυξήσεις για φόρους, τέλη και εισφορές δεν εκπίπτονται φορολογικά.
στ) η παροχή ή λήψη αμοιβών σε χρήμα ή είδος που συνιστούν ποινικό αδίκημα,
Αυτονόητο.
ζ) ο φόρος εισοδήματος, συμπεριλαμβανομένων του τέλους επιτηδεύματος και των έκτακτων εισφορών, που επιβάλλεται για τα κέρδη από επιχειρηματική δραστηριότητα, σύμφωνα με τον Κ.Φ.Ε., καθώς και ο Φόρος Προστιθέμενης Αξίας (Φ.Π.Α.) που αναλογεί σε μη εκπιπτόμενες δαπάνες, εφόσον δεν είναι εκπεστέος ως Φ.Π.Α. εισροών,
Κάθε φόρος που πληρώνεται για τα κέρδη από την επιχειρηματική δραστηριότητα καθώς και το ΦΠΑ των δαπανών που δεν μπορούν να εκπέσουν, δεν συμπεριλαμβάνονται στις δαπάνες των επιχειρήσεων προς έκπτωση.
η) το τεκμαρτό μίσθωμα της παραγράφου 2 του άρθρου 39 σε περίπτωση ιδιόχρησης, κατά το μέτρο που υπερβαίνει το τρία τοις εκατό (3%) επί της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου,
Όταν η επιχείρηση ιδιοχρησιμοποιεί ακίνητο ως επαγγελματική στέγη, το εισόδημα από ιδιοχρησιμοποίηση τεκμαίρεται ότι συνίσταται στο τρία τοις εκατό (3%) της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου. Εάν το μίσθωμα αυτό υπερβαίνει το 3%, θα φορολογηθεί ως εισόδημα στο σύνολό του, όμως το κομμάτι του εξόδου πάνω από το 3% δεν θα εκπέσει από τις δαπάνες της επιχείρησης.  
θ) οι δαπάνες για την οργάνωση και διεξαγωγή ενημερωτικών ημερίδων και συναντήσεων που αφορούν στη σίτιση και διαμονή πελατών ή εργαζομένων της κατά το μέτρο που υπερβαίνουν το ποσό των τριακοσίων (300) ευρώ ανά συμμετέχοντα και κατά το μέτρο που η συνολική ετήσια δαπάνη υπερβαίνει το μισό τοις εκατό (0,5%) επί του ετήσιου ακαθάριστου εισοδήματος της επιχείρησης,
Ο περιορισμός της δαπάνης αφορά τη σίτιση και διαμονή και όχι τις δαπάνες για την διοργάνωση των ημερίδων.
ι) οι δαπάνες για τη διεξαγωγή εορταστικών εκδηλώσεων, σίτισης και διαμονής φιλοξενούμενων προσώπων κατά το μέτρο που υπερβαίνουν το ποσό των τριακοσίων (300) ευρώ ανά συμμετέχοντα και κατά το μέτρο που η συνολική ετήσια δαπάνη υπερβαίνει το μισό τοις εκατό (0,5%) επί του ετήσιου ακαθάριστου εισοδήματος της επιχείρησης,
Ο περιορισμός αφορά το σύνολο της δαπάνης.
ια) οι δαπάνες ψυχαγωγίας. Η διάταξη του προηγούμενου εδαφίου δεν εφαρμόζεται στην περίπτωση που η επιχειρηματική δραστηριότητα του φορολογούμενου έχει ως κύριο αντικείμενο την παροχή υπηρεσιών ψυχαγωγίας και οι δαπάνες αυτές πραγματοποιούνται στο πλαίσιο της δραστηριότητας αυτής,
Καμία δαπάνη ψυχαγωγίας δεν εκπίπτεται, ακόμα και αν αφορά δαπάνη για δημόσιες σχέσεις της επιχείρησης.
ιβ) προσωπικές καταναλωτικές δαπάνες
Όλες αυτές οι δαπάνες που αφορούν το πρόσωπο του επιχειρηματία και γίνονται για την προσωπική του κατανάλωση ( π.χ. δαπάνες για τον ρουχισμό του κ.λπ.).
ιγ) το σύνολο των δαπανών που καταβάλλονται προς φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα που είναι φορολογικός κάτοικος σε κράτος μη συνεργάσιμο ή που υπόκειται σε προνομιακό φορολογικό καθεστώς, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 65 του Κ.Φ.Ε., εκτός εάν ο φορολογούμενος αποδείξει ότι οι δαπάνες αυτές αφορούν πραγματικές και συνήθεις συναλλαγές και δεν έχουν ως αποτέλεσμα τη μεταφορά κερδών ή εισοδημάτων ή κεφαλαίων με σκοπό τη φοροαποφυγή ή τη φοροδιαφυγή. Η διάταξη του προηγούμενου εδαφίου δεν αποκλείει την έκπτωση των δαπανών που καταβάλλονται προς φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα που είναι φορολογικός κάτοικος σε κράτος – μέλος της Ε.Ε. ή του Ε.Ο.Χ., εφόσον υπάρχει η νομική βάση για την ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ της Ελλάδας και αυτού του κράτους – μέλους.
Δαπάνες που γίνονται με offshore εταιρείες εξωτερικού.

Παρακράτηση φόρου εισοδήματος (άρθρα 61 έως 64)

• Δεν υπάρχει πλέον το όριο των 300,00 ευρώ.
• Παρακράτηση φόρου 20% γίνεται στις αμοιβές για τεχνικές υπηρεσίες, αμοιβές διοίκησης, αμοιβές για συμβουλευτικές υπηρεσίες και άλλες αμοιβές για παρόμοιες υπηρεσίες, ανεξαρτήτως εάν έχουν παρασχεθεί στην Ελλάδα, όταν ο λήπτης της αμοιβής είναι φυσικό πρόσωπο.  Διευκρινίζουμε, για να γίνει κατανοητό, ότι εάν αυτός που εισπράττει την αμοιβή είναι νομική οντότητα, δηλαδή Ο.Ε.-Ε.Ε.-Ε.Π.Ε.-Α.Ε.-Ι.Κ.Ε. κ.λπ., δεν γίνεται παρακράτηση φόρου. Αναμένουμε εγκύκλιο που θα διευκρινίζει ποιες αμοιβές εννοούνται στην παραπάνω παράγραφο του νόμου. Η άποψή μας είναι ότι οι διαμεσολαβούντες δεν παρέχουν σε καμία περίπτωση υπηρεσίες που αναφέρονται στο άρθρο.
• Παρακράτηση φόρου γίνεται για το ασφάλισμα που καταβάλλεται με τη μορφή περιοδικά καταβαλλόμενης παροχής δεκαπέντε τοις εκατό (15%). Για το ασφάλισμα που καταβάλλεται εφάπαξ μέχρι του ποσού των σαράντα χιλιάδων (40.000) ευρώ δέκα τοις εκατό (10%) και για τα ποσά που υπερβαίνουν τις σαράντα χιλιάδες (40.000) ευρώ είκοσι τοις εκατό (20%). Οι συντελεστές των προηγούμενων εδαφίων της περίπτωσης αυτής αυξάνονται κατά πενήντα τοις εκατό (50%) σε περίπτωση είσπραξης από τον δικαιούχο ποσού πρόωρης εξαγοράς. Δεν θεωρείται πρόωρη εξαγορά κάθε καταβολή που πραγματοποιείται σε εργαζόμενο, ο οποίος έχει θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα ή έχει υπερβεί το 60ό έτος της ηλικίας του, καθώς και κάθε καταβολή που γίνεται χωρίς τη βούληση του εργαζομένου, όπως σε περίπτωση απόλυσης του εργαζομένου ή πτώχευσης του εργοδότη.  Επίσης, επισημαίνουμε ότι με βάση τις διατάξεις του άρθρου 12, θεωρείται εισόδημα από μισθωτή εργασία το ασφάλισμα που καταβάλλεται εφάπαξ ή με τη μορφή περιοδικής παροχής στο πλαίσιο ομαδικών ασφαλιστηρίων συνταξιοδοτικών συμβολαίων.

Φορολογικές Αποσβέσεις
Καθιερώνεται ο όρος φορολογικές αποσβέσεις, έτσι ώστε να καλυφθεί το κενό που θα δημιουργηθεί στις περιπτώσεις που από άλλη νομοθεσία ορίζονται (Λογιστικό σχέδιο) ή θα ορίζονται στο μέλλον (λογιστικά πρότυπα) διαφορετικοί συντελεστές αποσβέσεων.
1. Εδαφικές εκτάσεις, έργα τέχνης, αντίκες, κοσμήματα και άλλα πάγια στοιχεία ενεργητικού επιχειρήσεων που δεν υπόκεινται σε φθορά και αχρήστευση λόγω παλαιότητας, δεν υπόκεινται σε φορολογική απόσβεση.
2. Κόστος κτήσης ή κατασκευής, περιλαμβανομένου και του κόστους βελτίωσης, ανανέωσης και ανακατασκευής αποκατάστασης του περιβάλλοντος αποσβένονται, σύμφωνα με τον παρακάτω πίνακα:

3. Ο υπολογισμός των φορολογικών αποσβέσεων είναι υποχρεωτικός, γίνεται σε ετήσια βάση και δεν επιτρέπεται η μεταφορά αποσβενόμενων ποσών μεταξύ οικονομικών χρήσεων.
4. Η φορολογική απόσβεση ενός πάγιου περιουσιακού στοιχείου αρχίζει από τον επόμενο μήνα εντός του οποίου χρησιμοποιείται ή τίθεται σε υπηρεσία από τον φορολογούμενο κατ’ αναλογία.
5. Εάν η αποσβέσιμη αξία ενός περιουσιακού στοιχείου της επιχείρησης είναι μικρότερη από χίλια πεντακόσια (1.500) ευρώ, το εν λόγω στοιχείο μπορεί να αποσβεστεί εξ ολοκλήρου μέσα στο φορολογικό έτος που αποκτήθηκε το περιουσιακό στοιχείο.
6. Οι νέες επιχειρήσεις δύνανται να αναβάλουν τη φορολογική απόσβεση των περιουσιακών στοιχείων της επιχείρησης κατά τα πρώτα τρία (3) φορολογικά έτη.

Σημειώνεται ότι όλα τα ανωτέρω είναι μια προσπάθεια αρχικής καταγραφής ορισμένων διατάξεων της καινούργιας νομοθεσίας σε θέματα που αφορούν τους διαμεσολαβούντες και βέβαια υπολείπεται από πλευράς Υπουργείου Οικονομικών η έκδοση σωρείας εγκυκλίων για την ορθή εφαρμογή του νόμου.