Λιγότερο επιζήμιες οι φυσικές καταστροφές το 2013, λόγω πρόληψης

Μια μέτρια χρονιά σε ό,τι αφορά τις οικονομικές επιπτώσεις από φυσικές καταστροφές ήταν το 2013, καθώς δεν υπήρξαν μεγάλες ζημιές από σεισμούς ή τυφώνες στις ΗΠΑ. Εκείνο που σημάδεψε τη χρονιά που πέρασε ήταν οι πλημμύρες, στις οποίες οφείλεται το 37% περίπου των συνολικών απωλειών από φυσικές καταστροφές σε παγκόσμιο επίπεδο. Ωστόσο, αν και πολλές, οι πλημμύρες του 2013 ήταν λιγότερο επιζήμιες σε σχέση με το παρελθόν, καθώς, όπως φάνηκε, τα προστατευτικά μέτρα κατάφεραν να μειώσουν δραστικά τις απώλειες.

US$135 δις oι συνολικές απώλειες, US$35 δις οι ασφαλισμένες
Όπως προκύπτει από τη στατιστική καταγραφή και ανάλυση των σημαντικών συμβάντων του περασμένου χρόνου, που αποτυπώνεται στην έκδοση “Topics GEO – Natural catastrophes 2013” της Munich Re, oι συνολικές απώλειες από φυσικές καταστροφές το 2013, ανήλθαν στα US$ 135 δις, 27% κάτω από τον μέσο όρο των τελευταίων δέκα ετών (US$184 δις). Οι ασφαλισμένες απώλειες, ύψους US$35 δις, ήταν επίσης κάτω από τον μέσο όρο της δεκαετίας (US$56 δις), παρά τον μεγάλο αριθμό συμβάντων στην Κεντρική Ευρώπη.

Όπως ήδη αναφέρθηκε, το 37% περίπου των συνολικών απωλειών από φυσικές καταστροφές σε παγκόσμιο επίπεδο, το 2013, προκλήθηκε από πλημμύρες. Το ποσοστό αυτό ήταν σημαντικά υψηλότερο από το μέσο όρο 22% για την περίοδο από το 1980.

Οι πλημμύρες που χτύπησαν τη Γερμανία και τις γειτονικές της χώρες τον περασμένο Ιούνιο προκάλεσαν συνολικές ζημίες ύψους €11,7 δις, εκ των οποίων οι ασφαλισμένες ήταν €2,4 δις, γεγονός που τις κατατάσσει στις πιο κοστοβόρες φυσικές καταστροφές παγκοσμίως.

Άλλες σοβαρές πλημμύρες το 2013 σημειώθηκαν τον Ιούνιο στις κοιλάδες των Ιμαλαΐων του ινδικού κράτους Uttarakhand και στοίχισαν τη ζωή σε 5.500 ανθρώπους. Παράλληλα τον Ιούνιο και τον Ιούλιο οι πλημμύρες στις καναδικές επαρχίες του Οντάριο και της Αλμπέρτα προκάλεσαν συνολικές απώλειες περίπου US$ 6 δισ. και US $ 1,6 δισ., αντίστοιχα. Οι πλημμύρες στην αμερικανική πολιτεία του Κολοράντο, το Σεπτέμβριο,  είχαν ως αποτέλεσμα συνολικές απώλειες ύψους US $ 1,5 δισ.

Η μεγαλύτερη ανθρωπιστική καταστροφή του έτους ήταν ο Τυφώνας Haiyan, που πιστεύεται ότι είναι ο ισχυρότερος τροπικός κυκλώνας που προσέγγισε ποτέ σε ξηρά, με ριπές μέχρι 380 km/h. Ο Haiyan σάρωσε πολλά νησιά των Φιλιππίνων, προκαλώντας ένα κύμα θύελλας ύψους έξι μέτρων, που κόστισε τις ζωές 6.000 ανθρώπων.

Η σημασία των προληπτικών μέτρων
Ωστόσο, οι λεπτομερείς αναλύσεις έχουν δείξει ότι τα προστατευτικά μέτρα μπορούν να μειώσουν δραστικά τις απώλειες. Αυτό, σύμφωνα με τη Munich Re, φάνηκε στις πλημμύρες του Ιουνίου του 2013 στη Γερμανία και στις γειτονικές της χώρες, οι οποίες αποδείχθηκαν σημαντικά λιγότερο επιζήμιες από τις πλημμύρες το καλοκαίρι του 2002 (οι πλημμύρες του Έλβα το 2002 κόστισαν συνολικά €17 δις).

Όπως επισημαίνεται σχετικά στο Topics GΕO, οι χαμηλότερες αξιώσεις για το 2013 οφείλονται σε κάποιο βαθμό στον τύπο των βροχοπτώσεων: η χαμηλότερη ένταση των βροχοπτώσεων στην περιοχή της λεκάνης απορροής του Έλβα το 2013 προκάλεσε λιγότερες πλημμύρες και, κατά συνέπεια, λιγότερες βλάβες στις υποδομές, π.χ. δρόμους και γέφυρες. Η λεκάνη απορροής του Δούναβη, από την άλλη πλευρά, επλήγη πολύ πιο σοβαρά από ό,τι το 2002.

Ένας ακόμα πολύ σοβαρός παράγοντας που κράτησε το επίπεδο των ζημιών του 2013 σε χαμηλό επίπεδο ήταν οι δομές ελέγχου των ζημιών που υπήρχαν. Για παράδειγμα, τα κινητά αντιπλημμυρικά φράγματα στην Πράγα, τη Δρέσδη, τη Μπρατισλάβα και τη Βουδαπέστη κατάφεραν να αντέξουν τα νερά.

Υπήρξαν, επίσης, σημαντικά οργανωτικά διδάγματα από τις πλημμύρες του 2002. Στο “Topics GEO – Natural catastrophes 2013” αναφέρονται τρία χαρακτηριστικά παραδείγματα:

• Η προσέγγιση της διαχείρισης κινδύνου της εταιρείας ύδρευσης της Δρέσδης: Μετά τις πλημμύρες του 2002, τα μέτρα προστασίας σε κρίσιμες εγκαταστάσεις βελτιώθηκαν, π.χ. προκειμένου να προστατευθούν τα τροφοδοτικά. Όταν ξεκίνησαν οι πλημμύρες του 2013, η εταιρεία σύστησε μια ομάδα διαχείρισης κρίσεων, με τη συμμετοχή και την ενημέρωση όλων των ενδιαφερόμενων μερών. Το αποτέλεσμα των μέτρων αυτών ήταν οι ζημίες να φτάσουν μόνο στο ένα τέταρτο περίπου των ζημιών του 2002 και η διακοπής της επαγγελματικής δραστηριότητας σε ένα εργοστάσιο επεξεργασίας νερού μειώθηκε σε 18 ημέρες το 2013, σε σύγκριση με 160 ημέρες το 2002.

• Οι εταιρείες στέγασης: Οι ιδιοκτήτες τριών μεγάλων πολυκατοικιών στη Δρέσδη ανέπτυξαν ένα συστηματικό σχέδιο συναγερμού, το οποίο τους επέτρεψε να μειώσουν κατά το ήμισυ τις ζημιές στους υπόγειους χώρους στάθμευσης αυτοκινήτων και φιλοξενίας των ηλεκτρικών λειτουργικών συστημάτων.

• Η αντιπλημμυρική προστασία στην ακτή της Βόρειας Θάλασσας και του Έλβα στο Αμβούργο: Στις αρχές Δεκεμβρίου, η χειμερινή καταιγίδα Xaver πυροδότησε ένα σοβαρό κύμα θύελλας στις ακτές της Βόρειας Θάλασσας, φθάνοντας, στην περιοχή του Αμβούργου, το δεύτερο υψηλότερο επίπεδο από τότε που υπάρχουν καταγεγραμμένα στοιχεία. Παρά το γεγονός ότι η αύξηση έφθασε σε ένα επίπεδο 39 εκατοστών υψηλότερα από ό,τι στην καταστροφική πλημμύρα του 1962 (οπότε είχαμε και εκατοντάδες θανάτους), δεν υπήρχε σχεδόν καμία ζημιά, χάρη στην πολύ βελτιωμένη αντιπλημμυρική προστασία.

«Οι πλημμύρες είναι ο φυσικός κίνδυνος στον οποίον τα μέτρα προστασίας μπορούν να λειτουργήσουν πιο αποτελεσματικά», εξηγεί ο κ. Peter Hoppe, Επικεφαλής του Geo Risks Research της Munich Re. «Τα στατιστικά στοιχεία δείχνουν ότι ιδίως οι αναπτυσσόμενες χώρες μπορούν να υποστούν τρομακτικές ζημιές και απώλειες ζωών από τις πλημμύρες. Ελάχιστα μέτρα, όπως η επιβολή απαγόρευσης οικοδόμησης σε ιδιαίτερα εκτεθειμένες περιοχές και έξυπνα συστήματα συναγερμού, μπορούν να έχουν θεαματικά θετικά αποτελέσματα».   

Σχολιάζοντας τις φυσικές καταστροφές του 2013 ο κ. Torsten Jeworrek, CEO Αντασφάλισης της Munich Re, επισημαίνει: «Τα στοιχεία ζημιών για το 2013 δείχνουν πόσο σημαντικά είναι τα προληπτικά και τα προστατευτικά μέτρα. Αυτό θα πρέπει να στείλει ένα σαφές μήνυμα ιδίως στις αναπτυσσόμενες χώρες, καθώς πολλές από αυτές είναι ιδιαίτερα ευάλωτες στις φυσικές καταστροφές και αντιμετωπίζουν τεράστια αύξηση των ζημιών, αλλά δεν έχουν ακόμη λάβει τα κατάλληλα προληπτικά μέτρα για να συμβαδίσουν με αυτές τις εξελίξεις. Η ευρεία χρήση της ασφάλισης στην προσπάθεια ελάττωσης των συνεπειών των φυσικών καταστροφών θα έχει μεγάλο όφελος για αυτές τις χώρες. Η σύμπραξη μεταξύ του κράτους και της διεθνούς ασφαλιστικής βιομηχανίας για την αντιμετώπιση του κινδύνου, προσαρμοσμένη στις επιμέρους χώρες και καταστάσεις έκθεσης, θα μπορούσε να είναι ένας ιδανικός τρόπος, για να προσεγγίσουμε το θέμα. Η εμπειρογνωμοσύνη και η εμπειρία της Munich Re στον τομέα των φυσικών καταστροφών μπορεί να συμβάλει στη δημιουργία αποτελεσματικών λύσεων για τα προβλήματα αυτά».