Ενιαία ασφαλιστική αγορά πρόσω ολοταχώς

Ο σημαντικός ρόλος που καλείται να παίξει η ασφαλιστική βιομηχανία, στην ανάπτυξη της Ευρώπης, καθώς θεωρείται μία ελκυστική δεξαμενή άντλησης κεφαλαίων για επενδύσεις σε έργα υποδομών, αλλά και η σημασία της συμμόρφωσής της στους ενιαίους ρυθμιστικούς κανόνες που προωθούνται, προκειμένου να ισχυροποιηθεί και να μπορέσει να αξιοποιηθεί για το σκοπό της ανάπτυξης, αναδείχτηκε από την εκδήλωση που διοργάνωσε η ΕΑΕΕ, στις 12 Δεκεμβρίου.

Προσκεκλημένοι ομιλητές ο Προϊστάμενος της Διοικητικής Μονάδας Ασφαλειών και Συντάξεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κ. Klaus Wiedner (φωτ.), η Ευρωβουλευτής, κα Ρόδη Κράτσα, και ο αρμόδιος για θέματα Solvency II της ΤτΕ, κ. Ιωάννης Χατζηβασίλογλου.

Οι κ.κ. Wiedner και Κράτσα ενημέρωσαν το ακροατήριο για τα σημαντικότερα θέματα και τις πρωτοβουλίες, αφενός, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και, αφετέρου, του Ευρωκοινοβουλίου, στα θέματα ασφαλιστικού ενδιαφέροντος. Ο κ. Χατζηβασίλογλου αναφέρθηκε κυρίως στο ρόλο της ελληνικής εποπτικής αρχής στο γενικότερο ευρωπαϊκό πλαίσιο εποπτείας που διαμορφώνεται.
Οι πληροφορίες που έδωσαν οι διακεκριμένοι ομιλητές για την πρόοδο των νομοθετικών πρωτοβουλιών που έχουν αναλάβει τα ευρωπαϊκά όργανα (Solvency II, IMD II, MiFID, PRIPs κ.ά.) ήταν λίγο πολύ γνωστές στα στελέχη της αγοράς που παρακολούθησαν την εκδήλωση, τα οποία, αμέσως ή εμμέσως, δουλεύουν εντατικά προκειμένου να προετοιμαστούν και να συμμορφωθούν οι εταιρείες τους στις ευρωπαϊκές επιταγές. Ωστόσο, για πρώτη ίσως φορά κατέστη τόσο σαφές ότι η ενιαία ασφαλιστική αγορά είναι εδώ και καμία ελληνική …ιδιαιτερότητα δεν θα μπορέσει να αλλάξει την πορεία των πραγμάτων. Ήδη σε συνάντηση που προηγήθηκε της εκδήλωσης, το πρωί της ίδιας μέρας, παρουσιάστηκε από την εποπτική αρχή στους εκπροσώπους των ασφαλιστικών εταιρειών ο “οδικός χάρτης” της ελληνικής ασφαλιστικής αγοράς για το Solvency II και οι αλλαγές που θα επέλθουν στην ελληνική ασφαλιστική νομοθεσία (ο νέος νόμος θα πρέπει να έχει ψηφιστεί μέχρι τον Οκτώβριο του 2014).

Μονόδρομος οι κοινοί κανόνες
Όπως τόνισε και ο κ. Wiedner, οι οικονομίες πλέον είναι αλληλένδετες σε μία κοινή μοίρα. H κρίση έδειξε ότι οι αγορές είναι ευάλωτες και δύσκολο να ελεγχθούν, γι’ αυτό και τα χρηματοοικονομικά πρότυπα και η εποπτεία δεν μπορούν να περιορίζονται σε εθνικό επίπεδο. Ένα ενιαίο θεσμικό πλαίσιο θα εξασφαλίζει την ευρωστία των χρηματοοικονομικών ομίλων, την ανάπτυξη της αγοράς και την προστασία εντέλει των καταναλωτών, που είναι και το ζητούμενο. Μάλιστα (σε αντίθεση με ό,τι έχουμε συνηθίσει στην Ελλάδα), η αλλαγή φρουράς στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Ευρωκοινοβούλιο, που θα σηματοδοτήσουν οι Ευρωεκλογές της άνοιξης του 2014, δεν αλλάζουν τους σχεδιασμούς και τις πρωτοβουλίες που βρίσκονται σε εξέλιξη στην ΕΕ προς αυτή την κατεύθυνση.

Αυτό βεβαίως δεν εμπόδισε τους κ.κ. Αλ. Σαρρηγεωργίου, ως Πρόεδρο της ΕΑΕΕ, και Ν. Μακρόπουλο, ως Πρόεδρο της Επιτροπής Διεθνών Σχέσεων και διοργανωτή της εκδήλωσης, να καταδείξουν την αγωνία της αγοράς για δύο πολύ σημαντικά θέματα:
Πρώτον, ότι μπορεί η ασφαλιστική αγορά να αντιστάθηκε στην κρίση και να κατάφερε να απορροφήσει τις ζημίες από το PSI, χωρίς κρατική ενίσχυση, όπως έγινε με τις τράπεζες, αλλά δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι θα μπορέσει να αντέξει ένα δεύτερο κούρεμα, με δεδομένη την έλλειψη ρευστότητας που υπάρχει στην αγορά, η οποία υπερισχύει της αδιαμφισβήτητης ανάγκης για ασφάλιση.

Δεύτερον, ότι μία αύξηση του κόστους, λόγω των ρυθμιστικών αλλαγών που προωθούνται, θα οδηγούσε σε αύξηση των ασφαλίστρων, πράγμα καθόλου επιθυμητό, για μια κοινωνία υπασφαλισμένη μεν χωρίς ρευστότητα δε. Γι’ αυτό ο Πρόεδρος της ΕΑΕΕ, κ. Αλ. Σαρρηγεωργίου, στο σύντομο χαιρετισμό του, έκρουσε τον κώδωνα, τονίζοντας την ανάγκη για αρμονική συνεργασία μεταξύ της ασφαλιστικής αγοράς και της εποπτικής αρχής, προκειμένου οι όποιες ρυθμίσεις και πρακτικές να επιτυγχάνουν το στόχο και ταυτόχρονα να μη δημιουργούν στρεβλώσεις και μεγαλύτερο κόστος.

Από όσα ανέφερε ωστόσο ο κ. Ι. Χατζηβασίλογλου, για το ρόλο της ΤτΕ, μετά και τη συμφωνία της 13ης Νοεμβρίου για το Solvency ΙΙ, σκοπός πλέον της ελληνικής εποπτικής αρχής είναι η προστασία όλων των ασφαλισμένων που είναι πολίτες της Ευρώπης και όχι μόνο των Ελλήνων. Πράγμα που σημαίνει ότι, πρώτον, πρέπει να λαμβάνει υπόψη της την επίπτωση που θα έχουν οι αποφάσεις της στη σταθερότητα των χρηματοπιστωτικών συστημάτων της Ευρώπης. Δεύτερον, δεν επιτρέπεται η κατίσχυση της μιας ιδιότητας, ως εθνικής εποπτικής αρχής, έναντι της άλλης, ως ενιαίου συνόλου στο πλαίσιο της EIOPA. Τέλος, ως μέρος αυτού του ενιαίου συνόλου θα καλείται στην περίπτωση των ασφαλιστικών επιχειρήσεων που είναι μέλη πολυεθνικών ομίλων, να συμμετέχει στο Κολλέγιο των Εποπτών και να συναποφασίζει με άλλες αντίστοιχες εποπτικές αρχές όχι μόνο επί θεμάτων που αφορούν στις θυγατρικές των ομίλων που δραστηριοποιούνται στη Ελλάδα αλλά και επί θεμάτων που αφορούν στο σύνολο του ομίλου εντός της Ευρώπης.

Στην ατζέντα της ελληνικής Προεδρίας η ιδιωτική και επαγγελματική ασφάλιση
Ενδιαφέρον είχαν και οι αναφορές των ομιλητών στο θέμα των Συντάξεων, πολύ περισσότερο αφού οι ασφαλιστικές εταιρείες της χώρας στοχεύουν να αναλάβουν σημαντικό ρόλο στο περιβάλλον που διαμορφώνεται.
Ο κ. Wiedner αναφέρθηκε στις τεράστιες προκλήσεις που δημιουργούν η αύξηση του προσδόκιμου ζωής και η γήρανση του πληθυσμού. Προκλήσεις στις οποίες επιχειρεί να απαντήσει, τόσο η Λευκή Βίβλος για τις Συντάξεις όσο και η αναθεώρηση της οδηγίας για τις επαγγελματικές συντάξεις (IORP). Μέσω της τελευταίας γίνονται προσπάθειες να υιοθετηθούν κοινά πρότυπα, για τη διασυνοριακή παροχή επαγγελματικών συντάξεων, αλλά και για τις μακροπρόθεσμες επενδύσεις των συνταξιοδοτικών ταμείων. Όσον αφορά τον τρίτο πυλώνα, έχει ξεκινήσει και μία συζήτηση για ένα ευρωπαϊκό προϊόν ετήσιας προσόδου ή εφάπαξ, αλλά είναι κάτι με το οποίο θα ασχοληθεί, όπως ανέφερε, η επόμενη σύνοδος.

Η Ελλάδα, μάλιστα, στο πλαίσιο της ανάληψης της Προεδρίας της ΕΕ από 1/1/2014, έχει εκφράσει την πρόθεσή της να συμβάλει στην προώθηση της συζήτησης και στην επεξεργασία των προτάσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που αφορούν στην ιδιωτική και επαγγελματική ασφάλιση, αλλά και στην ενίσχυση της προστασίας των καταναλωτών ασφαλιστικών υπηρεσιών, μέσω της διαφάνειας και της καθιέρωσης βέλτιστων πρακτικών κατά τη διαδικασία πώλησης ασφαλιστικών προϊόντων. Ωστόσο, με δεδομένο ότι η ατζέντα της ελληνικής προεδρίας είναι αρκετά σφικτή και ήδη καθορισμένη, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι θα είναι μία μάλλον “κουτσή” Προεδρία, αν το Μάιο προκηρυχθούν και Εθνικές Εκλογές, δεν ξέρουμε πόσο εύκολο θα είναι κάτι τέτοιο.

Δεξαμενή πόρων για επενδύσεις η ασφαλιστική βιομηχανία
Η δημιουργία μίας ενιαίας ασφαλιστικής αγοράς, που θα διέπεται από κοινούς κανόνες, εξυπηρετεί την Ευρώπη και για έναν ακόμα λόγο, τον οποίο εξήγησε πολύ επιγραμματικά η κα Ρ. Κράτσα, κατά την ομιλία της: το μέλλον της Ευρώπης βρίσκεται στην ανάπτυξη. Και ανάπτυξη μπορεί να έρθει μόνο μέσα από τις μακροπρόθεσμες επενδύσεις, για τις οποίες χρειάζονται πόροι.

Η ασφαλιστική αγορά διαθέτει αυτά τα κεφάλαια και μπορεί να συμπράξει σε επενδυτικά σχήματα που θα προωθήσουν έργα υποδομής, όπως οι μεταφορές, η ενέργεια, οι τηλεπικοινωνίες ή δράσεις που αφορούν κοινωνικά έργα, όπως η στέγαση, κ.ά.
Σε αυτόν τον απώτερο σκοπό εντάσσονται και οι νομοθετικές πρωτοβουλίες για τη δημιουργία ενός κανονισμού που αφορά στα μακροπρόθεσμα επενδυτικά κεφάλαια, εισηγήτρια του οποίου είναι η κα Κράτσα.
Στόχος του κανονισμού είναι να υπάρξει εναρμόνιση της νομοθεσίας και κοινοί κανόνες σε ευρωπαϊκό επίπεδο, προκειμένου, αφενός, να δημιουργηθεί ένα πλαίσιο ασφάλειας, ώστε να θελήσουν οι έχοντες τα κεφάλαια να τα δεσμεύσουν στα έργα που προωθεί η ΕΕ και, αφετέρου, να διευκολυνθεί η δημιουργία επενδυτικών σχημάτων, αίροντας τους όποιους περιορισμούς ή εμπόδια δημιουργούν οι εθνικές νομοθεσίες.

Κλείνοντας την αναφορά μας στην εκδήλωση της 12ης Δεκεμβρίου, δεν μπορούμε παρά να σχολιάσουμε δύο πράγματα.

Πρώτον, το γεγονός ότι ο κ. Κ. Wiedner, σε αντίθεση με τον προκάτοχό του, κ. Van Hullen, δεν αρνήθηκε την παρουσία δημοσιογράφων στην εκδήλωση. Βέβαια, για να μην αδικήσουμε τον συνταξιούχο πλέον Ευρωπαίο αξιωματούχο, πρέπει να πούμε ότι, όταν εκείνος είχε επισκεφτεί την Ελλάδα, τα πράγματα με το Solvency ΙΙ ήταν ακόμα ρευστά, ενώ ο κ. Wiedner ήρθε στη χώρα μας, έχοντας στις αποσκευές του την επιτυχία του κλεισίματος της συμφωνίας της 13ης Νοεμβρίου.

Δεύτερον, η παρουσία της ΤτΕ, τόσο του κ. Χατζηβασίλογλου, ως ομιλητή, όσον και άλλων στελεχών στο ακροατήριο, μας εξέπληξε θετικά, γιατί δεν μας έχουν συνηθίσει. Ας ελπίσουμε ότι αυτή δεν είχε να κάνει μόνο με την παρουσία των δύο Ευρωπαίων αξιωματούχων, αλλά ότι, από δω και πέρα, θα μιλάνε πιο συχνά για τη δουλειά και το έργο τους στους ανθρώπους της αγοράς, οι οποίοι πραγματικά το έχουν ανάγκη.

Γιατί, όπως πολύ σωστά ανέφερε ο κ. Χατζηβασίλογλου, η ασφαλιστική αγορά τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ευρώπη βρίσκεται σε ένα κρίσιμο για το μέλλον της σταυροδρόμι και, όπως είναι φυσικό, όλοι όσοι την υπηρετούν αγωνιούν, για το αν θα καταφέρουν να σταθούν στο ύψος των περιστάσεων και να ανταποκριθούν στις αλλαγές που προωθούνται.

Δήμητρα Καζάντζα