Η γήρανση του πληθυσμού δημιουργεί ανάγκη και ζήτηση για περισσότερες και καλύτερες θέσεις εργασίας στις υπηρεσίες κατ’ οίκον περίθαλψης. Η ζήτηση αυτή αυξάνεται περαιτέρω καθώς και το εργατικό δυναμικό, που ήδη απασχολείται στον τομέα της περίθαλψης, βρίσκεται αντιμέτωπο με την πρόκληση της γήρανσης.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον και για την ασφαλιστική αγορά, και ειδικότερα για όσες εταιρείες ασκούν τον κλάδο υγείας, παρουσιάζουν τα ευρήματα έρευνας που διεξήγαγε σε 10 χώρες μέλη της ΕΕ το Ευρωπαϊκό Ίδρυμα για τη Βελτίωση των Συνθηκών Διαβιώσεως και Εργασίας (Eurofound) και παρουσιάστηκαν στα πλαίσια μονοήμερου συνεδρίου στις 12 Σεπτεμβρίου στις Βρυξέλλες.

Στο συνέδριο του Eurofound καταδείχτηκε το πόσο απαραίτητο είναι για τις ευρωπαϊκές κοινωνίες και οικονομίες ένα προσιτό και υψηλής ποιότητας σύστημα υγείας και κοινωνικής περίθαλψης. Εκείνο που επίσης διαπιστώθηκε είναι ότι ο τομέας της κατ’ οίκον περίθαλψης αυξάνεται σε σχεδόν όλα τα κράτη μέλη, προσφέροντας ευκαιρίες για τη δημιουργία ολοένα περισσότερων θέσεων εργασίας.

Σύμφωνα με το Eurofound, η κατ’ οίκον φροντίδα ήταν ένας από τους λίγους τομείς που παρουσίασαν αύξηση του ποσοστού απασχόλησης κατά τη διάρκεια των τελευταίων πέντε ετών (+6% περίπου κατά την περίοδο 2008-2010 και +2,6% μεταξύ των ετών 2010 και 2012). Υπάρχουν σήμερα πάνω από 13 εκατομμύρια άνθρωποι που απασχολούνται γενικότερα στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης και σχεδόν 5 εκατομμύρια εργαζομένων στην Ευρώπη που παρέχουν κατ’ οίκον φροντίδα.

«Ο τομέας της μακροχρόνιας φροντίδας προσφέρει τρόπους για την αντιμετώπιση των δημογραφικών προκλήσεων και της απασχόλησης που αντιμετωπίζει η Ευρώπη. Αν κάνουμε τα πράγματα σωστά, θα είμαστε σε θέση να παρέχουμε περισσότερες και καλύτερες θέσεις εργασίας, ενώ την ίδια στιγμή θα βελτιώσουμε την προσβασιμότητα και την ποιότητα των υπηρεσιών», επεσήμανε ο Δ/ντής του Eurofound , κ. Juan Menéndez-Valdés.

Ωστόσο, υπάρχουν εμπόδια για τη δημιουργία θέσεων εργασίας στον τομέα αυτό, λόγω έλλειψης νεοπροσλαμβανόμενων, δημοσιονομικών περιορισμών αλλά και των απαιτητικών συνθηκών εργασίας. Για να ξεπεραστούν όλα αυτά τα προβλήματα απαιτείται μία ποικιλία στρατηγικών. Αυτές οι στρατηγικές, όμως, όπως εκτιμά το Eurofound, θα είναι βιώσιμες, μόνο αν οι εργαζόμενοι θεωρούν ότι αξίζει τον κόπο να παραμείνουν στο συγκεκριμένο τομέα. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να διασφαλιστούν ικανοποιητικές συνθήκες εργασίας και μισθοί.

Τα ευρήματα της έρευνας

Στα πλαίσια της έρευνάς του, το Eurofound εστίασε σε 10 χώρες μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Αυστρία, Βουλγαρία, Δανία, Γαλλία, Γερμανία, Ολλανδία, Πολωνία Πορτογαλία, Ισπανία και Ηνωμένο Βασίλειο), αναλύοντας πετυχημένες πρωτοβουλίες, είτε στη δημιουργία περισσότερων θέσεων είτε στη βελτίωση της ποιότητας δουλειάς στον τομέα της κατ’ οίκον φροντίδας.

Τα ευρήματα ήταν τα εξής:

Η κατ’ οίκον περίθαλψη σε σχέση με αυτή που προσφέρεται από ιδρύματα σε ενήλικες με ειδικές ανάγκες ποικίλλει από χώρα σε χώρα. Γενικά, υπάρχει μια αυξανόμενη τάση προς την κατ’ οίκον περίθαλψη. Η δυναμική της τάσης αυτής φαίνεται να οδηγείται από το χαμηλότερο κόστος, τις πολιτικές που προωθούν τη μεγαλύτερη ανεξαρτησία των ατόμων με ειδικές ανάγκες και λειτουργικούς περιορισμούς, τις προτιμήσεις των ασθενών και τις δυνατότητες της υποβοηθούμενης από την τεχνολογία διαβίωσης.
Είναι δύσκολο να προσδιοριστεί το μέγεθος του εργατικού δυναμικού που θα χρειαστεί για την κατ’ οίκον υγειονομική φροντίδα των ηλικιωμένων και των ατόμων με ειδικές ανάγκες. Διαθέσιμα στοιχεία για τις θέσεις εργασίας που απαιτούνται υπάρχουν μόνο για την Αυστρία (20.100), Γαλλία (393.000), Ολλανδία (132.200), Ισπανία (115.900) και Ηνωμένο Βασίλειο (960.000).
Επίσης, διαθέσιμα στοιχεία από 3 μελετώμενες χώρες δείχνουν αύξηση του αριθμού των εργαζομένων στον τομέα της κατ’ οίκον περίθαλψης. Κατά μέσο όρο, στην Αυστρία αυξήθηκαν κατά 740 ετησίως, στη Γαλλία κατά 19.800 ετησίως και στο Ηνωμένο Βασίλειο κατά 28.000. Το πιο πιθανό είναι αυτή η τάση να ισχύει και για τις υπόλοιπες χώρες.
Σε γενικές γραμμές, η αγορά εργασίας για την κατ’ οίκον φροντίδα χαρακτηρίζεται από ελλείψεις, ειδικά για άτομα με προσόντα υψηλότερου επιπέδου. Και παρόλο που αυτές οι ελλείψεις έχουν μετριαστεί προσωρινά από την οικονομική κρίση, σε μακροπρόθεσμη βάση, θα πρέπει να αναμένεται ότι θα υπάρξουν μεγαλύτερες ελλείψεις, ιδίως όσον αφορά το καλύτερα ειδικευμένο προσωπικό.
Ένα ακόμα εύρημα έχει να κάνει με το γεγονός ότι η Ευρώπη βρίσκεται εν μέσω μιας οικονομικής κρίσης, που οδηγεί σε περικοπές στις υπηρεσίες περίθαλψης και υγείας, ενώ δίνει μεγαλύτερη έμφαση στα οικονομικά οφέλη που προκύπτουν από την κατ’ οίκον φροντίδα, έναντι αυτής που προσφέρεται μέσω ιδρυμάτων.

Τέλος, στην έκθεση του Eurofound υποστηρίζεται ότι η προσέλκυση των νέων στον τομέα της κατ’ οίκον φροντίδας είναι ιδιαίτερα σημαντική, καθώς μπορεί να βοηθήσει στη μείωση των υψηλών ποσοστών ανεργίας στις ηλικίες αυτές. Μπορεί, επιπλέον, να διασφαλίσει ότι το υπάρχον εργατικό δυναμικό στον τομέα της κατ’ οίκον φροντίδας θα μπορεί να αντικατασταθεί στο μέλλον.

Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης, όπου σχεδόν το ένα τρίτο του εργατικού δυναμικού είναι 50 ετών ή και περισσότερο. Η μαθητεία στις υπηρεσίες της κατ’ οίκον φροντίδας μπορεί επίσης να βοηθήσει τα νέα άτομα, που αυτή τη στιγμή δεν έχουν καμία εκπαίδευση, αφενός να απασχοληθούν και αφετέρου να καταρτιστούν βελτιώνοντας τη θέση τους.

Διαβάστε επίσης: Για τις προοπτικές απασχόλησης στην Υγεία, σύμφωνα με τα στοιχεία του ευρωπαϊκού συστήματος παρακολούθησης κενών θέσεων εργασίας.