Ασφαλιστική αγορά και δαπάνες υγείας

Τι δείχνουν τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ

Μείωση των δαπανών για την υγεία καταγράφει η ΕΛΣΤΑT για το διάστημα 2009-2012, από €23,2 δις το 2009 να φτάνουν τα €17,7 δις το 2012.

Οι συνολικές δημόσιες τρέχουσες δαπάνες υγείας μειώθηκαν κατά 12,8% το 2010 σε σχέση με το 2009, κατά 2,0% το 2011 έναντι του 2010 και κατά 12,6% το 2012 σε σχέση με το 2011. Αντίστοιχα, η συνολική ιδιωτική τρέχουσα δαπάνη το 2010 παρουσίασε μείωση 5,6% σε σχέση με το 2009, το 2011 μειώθηκε κατά 4,4% έναντι του 2010 και το 2012 εμφανίζει επίσης μείωση κατά 11,4%.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα στοιχεία που αφορούν την ιδιωτική ασφάλιση, καθώς αντικατοπτρίζουν τον όλο και πιο δυναμικό ρόλο που μπορεί να παίξει ο κλάδος στον τομέα της υγείας, ειδικά αν το δει κανείς σε συνάρτηση με την αδυναμία πλέον των νοικοκυριών –όπως αυτή αποτυπώνεται στα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ– να αναλαμβάνουν μόνα τους τις δαπάνες υγείας.

Πιο αναλυτικά, σύμφωνα με προσωρινές εκτιμήσεις για τις “Δαπάνες Υγείας – Σύστημα Λογαριασμών Υγείας 2009-2012”, που δημοσιοποίησε στις 31 Μαρτίου η ΕΛΣΤΑΤ, η συνολική τρέχουσα δαπάνη υγείας στην Ελλάδα ως προς το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) διαμορφώθηκε σε 10,03%, 9,34%, 9,67% και 9,16% του ΑΕΠ για τα έτη 2009, 2010, 2011 και 2012, αντίστοιχα.
Η συνολική τρέχουσα υγειονομική δαπάνη ανά χρηματοδοτικό φορέα [Γενική Κυβέρνηση εκτός Οργανισμούς Κοινωνικής Ασφάλισης (ΟΚΑ), Οργανισμούς Κοινωνικής Ασφάλισης, νοικοκυριά, ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες, και λοιπές δαπάνες (από Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις (ΜΚΟ), Εκκλησία, κ.λπ.)] βαίνει μειούμενη από χρόνο σε χρόνο: από €23.186,1 εκατ. το 2009, στα €17.708 εκατ. το 2012. Ειδικότερα, οι συνολικές δημόσιες τρέχουσες δαπάνες υγείας σημείωσαν μείωση κατά 2,0% το έτος 2011 έναντι του 2010 και κατά 12,6% το 2012 σε σχέση με τις δαπάνες του έτους 2011. Η συνολική ιδιωτική τρέχουσα δαπάνη το 2011 παρουσίασε μείωση κατά 4,4% έναντι του έτους 2010 και μείωση κατά 11,4% το έτος 2012 σε σχέση με το 2011 (βλ. πίνακα 1).

Ειδικότερα όσον αφορά τις ασφαλιστικές εταιρείες, βλέπουμε ότι η συνολική τρέχουσα δαπάνη υγείας το 2009 ανήλθε στα €433,8 εκατ. και το 2010 στα €536,6 εκατ., σημειώνοντας αύξηση 23,7%.

Το 2011 είχαμε μία μικρή μείωση, σε σχέση με το 2010, της τάξης του -0,4% (€534,2 εκατ.), ενώ το 2012 η συνολική τρέχουσα δαπάνη υγείας έφτασε τα €525,7 εκατ.(-1,6% σε σχέση με το 2011).
Μείωση καταγράφηκε και στο ποσοστό συμμετοχής του δημόσιου τομέα στη συνολική τρέχουσα δαπάνη υγείας, από 69,5% το έτος 2009 σε 68,0% το έτος 2012. H ποσοστιαία συμμετοχή της ιδιωτικής ασφάλισης στις συνολικές δαπάνες υγείας ήταν το 2009 της τάξης του 1,9%. Το 2010 το ποσοστό συμμετοχής έφτασε το 2,6%, το 2011 στο 2,7%, ενώ το 2012 ανήλθε σε 3,0%. Στο διάγραμμα 1 αποτυπώνεται το ποσοστό συμμετοχής κάθε φορέα στη συνολική τρέχουσα δαπάνη υγείας.

Η ΕΛΣΤΑΤ δίνει στοιχεία, μεταξύ άλλων, και για τη χρηματοδότηση που κατέβαλαν οι φορείς της εγχώριας οικονομίας [Γενική Κυβέρνηση εκτός ΟΚΑ, ΟΚΑ, νοικοκυριά, ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες, λοιπές δαπάνες (ΜΚΟ, Εκκλησία, κ.λπ.)]:
α)  προς τους προμηθευτές υπηρεσιών υγείας (νοσοκομεία, ιατρούς, φαρμακεία, διαγνωστικά κέντρα, κ.λπ.) (βλ. Πίνακα 2) και
β) ανά υγειονομική δραστηριότητα (ενδο-νοσοκομειακή θεραπεία, υπηρεσίες αποκατάστασης, μακροχρόνια φροντίδα, φαρμακευτικά και υγειονομικά προϊόντα, κ.λπ.) (Πίνακας 3).

Από τα στοιχεία αυτά φαίνεται ότι οι ασφαλιστικές εταιρείες κατέβαλαν προς τους προμηθευτές υπηρεσιών υγείας το 2009 €433,8 εκατ., το 2010 €536,6 (αύξηση 23,7% σε σχέση με το 2009), το 2011 €534,2 εκατ. (-0,4% σε σχέση με το 2010) και το 2012 €525,7 εκατ.(-1,6% σε σχέση με το 2011).

Ειδικότερα, για υπηρεσίες περίθαλψης, αποκατάστασης οι ασφαλιστικές εταιρείες έδωσαν το 2009 €358,5 εκατ., το 2010 €443,5 εκατ., το 2011 €441,5 εκατ. και το 2012 €435,7 εκατ. Η χρηματοδότηση της διοίκησης τομέα υγείας, κ.λπ. ανήλθε το 2009 σε €75,3 εκατ., το 2010 σε €93,0 εκατ., το 2011 σε  €92,7 εκατ. και το 2012 σε €90,0 εκατ.

Βεβαίως, παρατηρώντας τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, το εντυπωσιακό είναι ότι τα ποσά που πλήρωσαν οι ασφαλιστικές εταιρείες στον τομέα της υγείας είναι μάλλον “σταγόνα στον ωκεανό” σε σχέση με αυτά που πληρώνει όλα αυτά τα χρόνια ο  Έλληνας πολίτης από την τσέπη του. Πιο συγκεκριμένα, οι ιδιωτικές πληρωμές το 2009 ανήλθαν σε σχεδόν €6,6 δις, το 2010 σε €6,09 δις, το 2011 σε €5,8 δις και το 2012 σε €5,09 δις. Από τα ποσά αυτά, ενδεικτικά αναφέρουμε ότι €1,16 δις περίπου το 2009 και €1,38 δις το 2012 αφορούσαν δαπάνες σε νοσοκομεία και άλλες δομές νοσηλευτικής φροντίδας, ενώ σε φορείς εξωνοσοκομειακής φροντίδας πληρώθηκαν σχεδόν €4 δις το 2009 και περίπου €2,1 δις το 2012.

Η μείωση δαπανών από το Κράτος και τους Οργανισμούς Κοινωνικής Ασφάλισης δεν σημαίνει απαραίτητα εξορθολογισμό του κόστους. αντίθετα, η πράξη δείχνει λιγότερες και χειρότερες παροχές για τους ασφαλισμένους και κακή έως κάκιστη εξυπηρέτηση από τις δημόσιες νοσοκομειακές και υγειονομικές δομές. Την ίδια στιγμή, η μείωση δαπανών υγείας από μέρους των νοικοκυριών αντικατοπτρίζει και την κακή οικονομική κατάσταση στην οποία έχουν περιέλθει όλο και περισσότεροι  Έλληνες πολίτες.

Με το κράτος να υποχωρεί από τις υποχρεώσεις του, αδυνατώντας να καλύψει το ούτως ή άλλως υψηλό κόστος της υγείας και τα νοικοκυριά, επίσης, να αδυνατούν να αναλάβουν το κόστος των όποιων δαπανών υγείας από μόνα τους, οι λύσεις που προσφέρει η ιδιωτική ασφάλιση στον τομέα υγείας αναδεικνύονται σημαντικές και απαραίτητες, όπως φαίνεται, άλλωστε, και από τη ζήτηση που έχουν τα ασφαλιστικά προγράμματα υγείας το τελευταίο διάστημα. Η ιδιωτική ασφάλιση, άλλωστε, έχοντας φάει και η ίδια αρκετά …χαστούκια στον τομέα της υγείας τα προηγούμενα χρόνια, καταφέρνει πλέον -ή τουλάχιστον προσπαθεί- να πετύχει εξορθολογισμό του κόστους, χωρίς έκπτωση στην ποιότητα των υπηρεσιών.